Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου 2013

Η Χωροφυλακή στον Έβρο της Κατοχής


  Ο νομός Έβρου αποτέλεσε την εξαίρεση στον κανόνα της βουλγαρικής κατοχής της Θράκης το 1941-44. Το μεγαλύτερο μέρος ήταν υπό γερμανική κατοχή διότι οι Γερμανοί ήθελαν να έχουν τον έλεγχο των ελληνοτουρκικών συνόρων λόγω της αβεβαιότητας για την στάση της Τουρκίας.
 Οι Γερμανοί, εν αντιθέσει με τους Βούλγαρους, δεν κατήργησαν τις ελληνικές κρατικές υπηρεσίες οι οποίες παρέμειναν σε λειτουργία.
 Συγκεκριμένα η Χωροφυλακή επαναλειτούργησε στον Έβρο απ΄τον Ιούλιο του 1941 και πολλά στελέχη της ανέπτυξαν πατριωτική δράση.

Στην περιοχή της Ορεστιάδας συγκροτήθηκε η Εθνική Οργάνωση Ορεστιάδας στην οποία πρωτοστάτησαν ο υπομοίραρχος Χριστόπουλος και ο ανθυπομοίραρχος Πασσάς που άνηκαν στην τοπική Υποδιοίκηση Χωροφυλακής. Η οργάνωση μέσω του ελληνικού προξενείου Ανδριανούπολης συνδεόταν με το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής και μεταβίβαζε πληροφορίες που αντλούσε μέσω κατασκοπίας. Παράλληλα φυγάδευε και αξιωματικούς προς την Μέση Ανατολή. Η δράση των Πασσά και Χριστόπουλου έγινε αντιληπτή απ΄τους Γερμανούς που τους συνέλλαβαν και τους φυλάκισαν στο Διδυμότειχο. Κατάφεραν όμως να δραπετεύσουν και να διαφύγουν στην Μέση Ανατολή το καλοκαίρι του 1942.

 Στις αρχές του '42 με πρωτοβουλία αξιωματικών της Χωροφυλακής της Διοίκησης Έβρου συγκροτήθηκε η οργάνωση Βόρειοι Υπερασπιστές Ελλάδας (ΒΥΕ) που συνεργαζόταν με την προαναφερθείσα οργάνωση της Ορεστιάδας. Κυριότερα στελεχη της ήταν ο ταγματάρχης Δρεμπέλας, ο υπομοίραρχος Κατσαρέας, ο υπενωμοτάρχης Παναγιωτόπουλος κτλ.
Η οργάνωση διενεργούσε κατασκοπία σε βάρος των Γερμανών και έδινε σχετικές πληροφορίες στους Συμμάχους, και βοηθούσε στρατιωτικούς και πολίτες να διαφύγουν στην Μέση Ανατολή.
 Ο ταγματάρχης Δρεμπέλας δεν έμεινε όμως σε αυτά. Προσπάθησε να συγκροτήσει και αντάρτικες ομάδες σε συνεργασία με τον ταγματάρχη Γεώργιο Σταθάτο και τον οπλαρχηγό Σαράντη Δρατζίδη.

 Οι Γερμανοί όμως κατάφεραν να εξαρθρώσουν και αυτήν την οργάνωση στις αρχές του '43. Πολλά μέλη της συνελλήφθησαν και μεταξύ αυτών ο χωροφύλακας Μουγκρίδης εκτελέστηκε. Τον Φεβρουάριο οι Δρεμπέλας και Κατσαρέας προσπάθησαν να διαφύγουν προς την Τουρκία με σκοπό να πάνε από κει στην Μέση Ανατολή αλλά δεν τα κατάφεραν. Σκοτώθηκαν από αγνώστους στα ελληνοτουρκικά σύνορα κοντά στον ποταμό Έβρο.

 Αυτό ήταν και το τέλος της πρώτης αντιστασιακής προσπάθειας στον Έβρο. Η γρήγορη διάλυση της ΒΥΕ απ΄τους Γερμανούς προφανώς οφειλόταν στην έλλειψη συνωμοτικής πείρας των στελεχών της Χωροφυλακής που πρωτοστάτησαν στην ίδρυσή της.
 Η διάλυσή της όμως δεν σήμαινε και την ολοκληρωτική απουσία εθνικής αντίστασης στην περιοχή. Όπως είχαμε δει εδώ, ο ταγματάρχης Σταθάτος (που αναφέραμε παραπάνω) συνέχισε την δράση του, οργάνωσε αντάρτικο σώμα αλλά έπεσε θύμα της κομμουνιστικής εμφυλιοπολεμικής τακτικής που εφαρμοζόταν και στον ακριτικό Έβρο...


 Πηγή: "Ιστορία ελληνικής Χωροφυλακής 1936-1950" του Απόστολου Δασκαλάκη

Τρίτη 26 Φεβρουαρίου 2013

Μαρτυρίες ελασιτών για την μάχη του Πύργου τον Σεπτέμβριο του 1944

 Είχαμε δει εδώ το τι προηγήθηκε της μάχης του Πύργου της 8ης Σεπτέμβριου 1944.
 Ο αριστερός συγγραφέας Γιάννης Πριόβολος στο έργο του "Μόνιμοι αξιωματικοί στον ΕΛΑΣ. Οικειοθελώς ή εξ'ανάγκης" έχει συγκεντρώσει πολλές μαρτυρίες ελασιτών, είτε των ιδίων είτε στενών συγγενών τους, σχετικά με την μάχη και τις σφαγές που ακολούθησαν.

 Υψηλόβαθμο στέλεχος του ΕΛΑΣ με καταγωγή απ'την περιοχή και εμπλοκή στα γεγονότα του Πύργου ήταν ο επίλαρχος Ηλίας Κονδύλης που ήταν τότε επιτελάρχης της 3ης μεραρχίας του ΕΛΑΣ. Σύμφωνα με τον γιο του Νίκο Κονδύλη, κατέβηκε με ενισχύσεις μία ομάδα μαυροσκούφηδες απ΄την Βυτίνα (έδρα της μεραρχίας) στον Πύργο για να συμμετάσχει στην μάχη.
 Εκεί έφτασε μετά το τέλος της, και βρέθηκε "προ στρωμάτων νεκρών" ανταρτών του ΕΛΑΣ.
 Οι ελασίτες του υπέδειξαν ότι υπεύθυνοι γι'αυτούς τους νεκρούς ήταν δύο γνωστοί του που είχαν συλληφθεί παλιότερα αλλά είχαν απελευθερωθεί κατόπιν παρέμβασής του.
 Ο Κονδύλης διέταξε την εν ψυχρώ εκτέλεση των δύο αιχμαλώτων.

 Για τις απώλειες που υπέστη ο ΕΛΑΣ κατά την μάχη μιλάει και ο Γιώργης Πετρόπουλος, καπετάνιος διμοιρίας του ΕΛΑΣ:
 " ήρθαμε από πάνω απ΄τα βουνά για να πάρουμε και εμείς μέρος, γιατί γίνονταν μεγάλες μάχες. Σκοτώθηκαν πολλοί. Και αντάρτες σκοτώθηκαν πολλοί και από τα τάγματα ασφαλείας"

 ενώ ο Παναγιώτης Κακόγιαννος (απλός αντάρτης) είπε χαρακτηριστικά:
  "Εμείς στον Πύργο είχαμε πολλές απώλειες. Την πληρώσαμε άσχημα. Πολύ άσχημα."

Ο ίδιος λέει ότι οι μεγάλες απώλειες που είχε ο ΕΛΑΣ ήταν που ώθησαν τον Βελουχιώτη να στείλει τηλεφωνική διαταγή που έλεγε:
  "Δεν θέλω να μου αναφέρετε την λέξη αιχμάλωτος".

 Κάτι ανάλογο υποστηρίζει και ο γιος του ταγματάρχη Μαντούκου που τότε ήταν διοικητής του ανεξάρτητου τάγματος Ηλείας του ΕΛΑΣ. Ο γιος του Μαντούκου έλεγε:
 "Γιατί όταν τελείωσε η μάχη και έδωσαν ραπόρτο στον Άρη: 'έγινε η μάχη, νικήσαμε, σκοτώσαμε τόσους, αιχμαλωτίσαμε τόσους, νεκροί δικοί μας τόσοι κτλ', τους στέλνει σημείωμα ο Άρης  στο οποίο έλεγε: 'Μην μου μιλάτε για αιχμαλώτους την στιγμή που έχουμε νεκρούς'. Αυτό ήταν δηλαδή μία έμμεση προτροπή να γίνει εκκαθάριση"

 
Την ύπαρξη σχετικής εντολής του Βελουχιώτη, επιβεβαιώνει και η κόρη του Κονδύλη, Ανή Λιάπα: "Αυτούς και άλλους πολλούς, την άλλη μέρα από την μάχη του Πύργου, τους είχανε κρατούμενους στην Μπαρμπάσενα. Φτάνει εκεί ο πατέρας μου, κάπου απ΄την Τρίπολη ήρθε (σ.σ: για την ακρίβεια απ΄την Βυτίνα), με αντάρτες του Άρη (σ.σ: οι μαυροσκούφηδες) και με εντολή πάντως του Άρη, όπως το είχε πει πολλές φορές ο πατέρας μου: 'Μην μείνει κανείς απ΄τους κρατούμενους' όσοι ήταν αίτιοι και σκοτώθηκαν τόσοι αντάρτες. Γιατί δεν έπεφτε ο Πύργος, υπήρχαν εστίες γερές. Γι'αυτό και έστειλε ο Άρης, άμα το πληροφορήθηκε, τον πατέρα μου"

 Ανεξάρτητα απ΄το αν η διαταγή ήταν προφορική, τηλεφωνική ή με σημείωμα, και ανεξάρτητα απ΄την ακριβή διατύπωση, οι παραπάνω καταγεγραμμένες μαρτυρίες συγκλίνουν στο ότι η (έστω και έμμεση) διαταγή σφαγής των αιχμαλώτων δόθηκε απ΄τον Βελουχιώτη.

  Αυτό είχε σαν φυσική συνέπεια τις σφαγές αιχμαλώτων απ'τους ελασίτες.
 Ο Γ.Πετρόπουλος λέει:  
 "Είχαν γίνει πολλοί σκοτωμοί, είχαν γίνει και κάποιες εκτελέσεις. Ήταν ένας πρώην χωροφύλακας, Μάλαμας λεγότανε, και ένας άλλος ο οποίος λεγότανε Ναύτης οι οποίοι πήραν τους αιχμαλώτους και τους εκτέλεσαν. Μάλιστα τους εκτέλεσαν όχι με πυροβολισμούς, αλλά με μαχαίρι"

 Ο Π.Κακόγιαννος:
 "Ο Γιάννης ο Ναύτης, ο οποίος κρατούσε τους αιχμαλώτους σε μια εκκλησία έξω απ΄τον Πύργο, τους κάλουσε έναν-έναν, και έλεγε: ΄Σήκω πάνω το χέρι σου', έβγαζε την χατζάρα, τους έριχνε στο στήθος, κάτω.."


  Τα συμπεράσματα που βγαίνουν απ΄τις παραπάνω μαρτυρίες είναι ότι:
  - Η επικράτηση του ΕΛΑΣ στον Πύργο δεν ήταν καθόλου εύκολη. Η αντίσταση του τοπικού Τάγματος Ασφαλείας ήταν πραγματικά σθεναρή. Ο γιος του Μαντούκου λέει ότι ο ΕΛΑΣ στάθηκε αρκετά τυχερός διότι απ΄το ξεκίνημα της μάχης σκοτώθηκε ο διοικητής του Τάγματος, ταγματάρχης Κοκκώνης ο οποίος ήταν φίλος και συμμαθητής του πατέρα του...
 - Παρά την νίκη του, ο ΕΛΑΣ είχε μεγάλες απώλειες.
 - Ο Βελουχιώτης, εξοργισμένος απ΄τις απώλειες (προφανώς είχει την απαίτηση οι αμυνόμενοι να παραδοθούν αμαχητί...) έδωσε διαταγή σφαγής των αιχμαλώτων. Άλλωστε, όπως είχαμε δει εδώ, δεν είχε κατέβει στην Πελοπόννησο και με τις καλύτερες προθέσεις απέναντι στους ντόπιους..
 - Η διαταγή εφαρμόστηκε και πολύς κόσμος σφαγιάστηκε.
   Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο κάποιοι μόνιμοι αξιωματικοί που υπηρετούσαν στον ΕΛΑΣ να δυσανασχέτησαν με αυτές τις μεθόδους και να μην τις ενέκριναν. Το κουμάντο όμως δεν το έκαναν αυτοί. Το έκαναν οι καπεταναίοι και οι πολιτικοί καθοδηγητές...



Κυριακή 24 Φεβρουαρίου 2013

Οι σχέσεις του Κισά Μπατζάκ με τον ελασίτη καπετάνιο Κικίτσα


 Όπως είναι γνωστό ο Κισά Μπατζάκ, ή αλλιώς Κυριάκος Παπαδόπουλος, ήταν οπλαρχηγός του χωριού Κούκος στην Πιερία και αργότερα επικεφαλής του Εθνικού Ελληνικού Στρατού.
 Στην κεντρική Μακεδονία όπου ανήκει και η Πιερία, δρούσε κατά την Κατοχή η 10η μεραρχία του ΕΛΑΣ της οποίας καπετάνιος ήταν ο Σαράντης Πρωτόπαπας, γνωστότερος ως Κικίτσας.
 Με δύο λόγια, Κισά Μπατζάκ και Κικίτσας ήταν κεντρικά πρόσωπα στις δύο αντιμαχόμενες παρατάξεις του κατοχικού εμφυλίου της Μακεδονίας.

 Ο συγγραφέας Γεώργιος Ξανθόπουλος στο εξαιρετικό βιβλίο του "Κισά Μπατζάκ ο Τραντέλλενας της Μακεδονίας, Βελουχιώτης ο Σταρ της Ρούμελης" αναφέρει κάποια πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία για τις μεταξύ τους σχέσεις, βασιζόμενος σε μαρτυρίες.

 Όπως είχαμε δει εδώ, μετά την πρώτη αποτυχημένη επίθεση του ΕΛΑΣ κατά του Κούκου, οι ελασίτες πήραν μαζί τους πολλούς άμαχους ομήρους. Μεταξύ αυτών ήταν η γυναίκα του (που τελικώς εκτελέστηκε) και οι δύο κόρες του Κισά Μπατζάκ.
 Ένας εκ των ομήρων, ο Χαρίκος Φωτιάδης λέει (σελ.68):
 "Ήρθε και μας μίλησε ο Κικίτσας. Μας φάγατε 40 από τα καλύτερά μας παλικάρια. Θα σκοτώσουμε και εμείς 40 από εσάς. Οι μικροί να μην φοβούνται, αυτούς δεν θα τους πειράξουμε. Ήθελε να καθησυχάσει τα δύο κορίτσια του Κισά Μπατζάκ. Υπήρχε λόγος."

  Ποιος λόγος υπήρχε;

Την απάντηση την δίνει η κόρη του Κισά Μπατζάκ, Ευδοκία Παπαδοπούλου (σελ.68-69):
 "Ο πατέρας μου είχε στενές φιλικές σχέσεις με τον Σαράντη Πρωτόπαπα, τον γνωστό καπετάν Κικίτσα, πριν από τον πόλεμο. Το 1941 με την πείνα ο πατέρας μου τον κάλεσε στο χωριό μας, τον φιλοξένησε ένα βράδυ και την επομένη φόρτωσε το άλογό μας με δύο τσουβάλια σιτάρι και με την συνοδεία του αδελφού μου ο Κικίτσας γύρισε στην Κατερίνη."

 Ο επονίτης και αργότερα εξόριστος στην Μακρόνησο, Παπουτσίδης είπε (σελ.71):
 "Ήμουνα στο μνημόσυνο του γιου του Κισά Μπατζάκ....
Δύο πράγματα μου έκαναν εντύπωση. Η αξιοπρέπεια του Κισά Μπατζάκ με την οποία αντιμετώπιζε τον χαμό του γιου του... Επίσης μου έκανε εντύπωση η παρουσία της γυναίκας και των μικρών παιδιών του Κικίτσα, μόνο που δεν ξέρω γιατί ήταν στο χωριό"

 Ο γιος του Κικίτσα, Κώστας Πρωτόπαπας λέει (σελ.71):
 "Ήμασταν στην Θεσσαλονίκη εγώ, ο αδελφός μου και η μάνα μου. Κάποιος μας πρόδωσε και μας έπιασαν. Πολύ γρήγορα όμως μας μετέφεραν στον Κούκο. Το ποιος ενδιαφέρθηκε, δεν ξέρω."

 Στο ποιος ενδιαφέρθηκε για την οικογένεια του Κικίτσα απαντάει η κόρη του Κισά Μπατζάκ, Ευδοκία Παπαδοπούλου (σελ.69):
 "Στο χωριό μας ήταν η γυναίκα και τα δύο μικρά παιδιά του Κικίτσα. Τα έφερε ο πατέρας μου απ΄την Θεσσαλονίκη για προστασία. Αυτό ο Κικίτσας το ήξερε και δεν θα μπορούσε ποτέ να σκοτώσει την μάνα μου. Ο πατέρας μου ποτέ δεν πίστεψε ότι την μάνα μας την σκότωσε ο Κικίτσας. Γι'αυτό και έδωσε την εντολή να οδηγηθεί με συνοδεία και με πλήρη ασφάλεια η γυναίκα του και τα παιδιά του εκεί που ήταν ο πατέρας τους"

 Η μεταφορά της οικογένειας του Κικίτσα εκτός του Κούκου έγινε με εντολή του Κισά Μπατζάκ (που έλειπε στην Θεσσαλονίκη) λίγο πριν την τρίτη και τελευταία επίθεση του ΕΛΑΣ κατά του χωριού στις 18/10/1944.

 Και ο Κικίτσας όμως δεν φάνηκε αγνώμων απέναντι στον πόντιο οπλαρχηγό. Μπορεί να μην κατάφερε να σώσει την γυναίκα του Κισά Μπατζακ απ΄την εκτέλεση το ΄43, αλλά σύμφωνα με την Ευδοκία Παπαδοπούλου (σελ.108-9):
 "Όταν ο ΕΛΑΣ κυρίεψε και έκαψε το χωριό μας τον Οκτώβριο του 1944 οδήγησε πολύ κόσμο από το χωριό μας σε γειτονικά χωριά, εμένα στο χωριό Ρυάκια και την αδελφή μου στην Τόχοβα. Ο Κικίτσας είχε δώσει νωρίτερα εντολή στον συγχωριανό μας εαμίτη Ηρακλή Ιωαννίδη να μας βρει και να μας έχει μαζί στην Τόχοβα. Όταν διεπίστωσε ότι εγώ δεν ήμουν εκεί, έβαλε τις φωνές στον Ιωαννίδη και είπε: 'Που είναι τα κορίτσια; Εσύ μου παρουσίασες μόνο την μία. Αν δεν τα δω δεν θα ησυχάσω. Και είσαι υπεύθυνος.'
 Στην συνέχεια ο Ιωαννίδης ο ίδιος ήρθε στα Ρυάκι και με μετέφερε στην Τόχοβα. Εκεί ο Κικίτσας μας παρέδωσε σε γυναίκα την Μωυσιάδου. Την Μωυσιάδου υπέδειξε και μεσολάβησε ένας άλλος τοχοβίτης, ο Ευστάθιος Ραβδίδης τον οποίο ο πατέρας μου κράτησε σαν κρατούμενο στο χωριό για να τον προστατέψει και από ακραίους δεξιούς, γιατί ήταν αριστερός, αλλά και από αριστερούς συγγενείς του για οικογενειακούς λόγους. Ο άνθρωπος δεν ξέχασε το καλό του πατέρα μου και φρόντισε αμέσως για την ασφάλειά μας"


 Ο Κικίτσας στο βιβλίο του "Η Χη μεραρχία του ΕΛΑΣ" αναφέρεται μόνο στην προστασία  των παιδιών του Κισά Μπατζάκ απ΄τον ίδιο και δεν κάνει καμμία νύξη στην προστασία της δικής του οικογένειας απ΄τον Κισά Μπατζάκ. Πιθανότατα γι'αυτήν την παράλειψη (αλλά και για πολλές άλλες παραλείψεις, αντιφάσεις, υπερβολές και κραυγαλέα ψέματα στο συγκεκριμένο βιβλίο) δεν ευθυνόταν ο ίδιος αλλά άνωθεν κομματικές παρεμβάσεις.
  Δεν είναι η πρώτη φορά άλλωστε που συνέβη κάτι τέτοιο με βιβλία αριστερών. Κάτι παρόμοιο συνέβη και με το  βιβλίο " Ο ΕΛΑΣ" του αρχιστράτηγου των ελασιτών Στέφανου Σαράφη... 

Πέμπτη 21 Φεβρουαρίου 2013

Περί της δήθεν ανακωχής που (δεν) υπέγραψε ο Ναπολέων Ζέρβας με τους Γερμανούς


Ένα απ' τα αντιπροσωπευτικά παραδείγματα διαστρέβλωσης και κακοποίησης της ιστορίας που αφορά την εμφυλιοπολεμική περίοδο στην Ελλάδα, είναι αυτό το οποίο αναπαράγεται με ιδιαίτερη σπουδή απ” την κομμουνιστική Αριστερά και αφορά την υποτιθέμενη συνεργασία μεταξύ του αρχηγού του ΕΔΕΣ, Ναπολέοντα Ζέρβα και των Γερμανών κατακτητών, το φθινόπωρο του 1943. Το βασικό κίνητρο, αναζητείται στον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης από την διαφορετική ιστορική πραγματικότητα: Το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, ως μεταμφίεση του ΚΚΕ, είχε το ίδιο συνάψει συνθήκες ανακωχής με τους Γερμανούς (κάτι το οποίο αποδεικνύεται με έγγραφα), όχι βέβαια για να ξεκουραστεί απ” την «αντίσταση», αλλά για να επιδοθεί απερίσπαστο στην διάλυση των άλλων αντάρτικων ομάδων που δεν συντάσσονταν ιδεολογικά με το ΚΚΕ και ιδιαιτέρως της πιο επικίνδυνης: Του ΕΔΕΣ. Ο αντικειμενικός σκοπός του «ξεκαθαρίσματος», ήταν η αποφυγή ανεπιθύμητων καταστάσεων στις πολιτικές διεργασίες μετά την επικείμενη αποχώρηση των Γερμανών απ” την Ελλάδα και η μονοπώληση της Εθνικής Αντίστασης απ” το ΚΚΕ (όπως και γίνεται μέχρι σήμερα).

Όσοι ισχυρίζονται ότι ο Ζέρβας συνεργάστηκε με τους Γερμανούς, αντιμετωπίζουν κατ” αρχάς μια αντικειμενική δυσκολία, την οποία δεν μπορεί να παρακάμψει κάποιος τόσο εύκολα: Την έλλειψη τεκμηρίων. Κανένα συμφωνητικό και καμμία υπογραφή δεν υπάρχει που να τεκμηριώνει τον παραπάνω ισχυρισμό και κυρίως κανένα στοιχείο δεν υπάρχει που να αποδεικνύει τη συκοφαντία ότι ο ΕΔΕΣ πολεμούσε, συμμαχώντας με τους Γερμανούς, εναντίον των Ελλήνων. Όσοι επικαλούνται «στοιχεία», για την δήθεν συνεργασία Ζέρβα-Γερμανών, βρίσκουν καταφύγιο, κυρίως στα βιβλία του Γερμανού ερευνητή Χέρμαν Μέγιερ και στο βιβλίο του Πολυχρόνη Ενεπεκίδη «Η ελληνική αντίστασις», όπου γίνεται επίκληση γερμανικών αρχείων. Ο Μέγιερ επικαλείται μαρτυρίες Γερμανών στρατιωτικών και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο Ζέρβας τα βρήκε με τους Γερμανούς.


Αλλά, ακόμη κι αν υπήρξε κάποια ανακωχή (που θα πρέπει, φυσικά, να τεκμηριώνεται), εν αγνοία μάλιστα των συμμάχων, αυτή δεν μπορεί και δεν θα πρέπει να εξετάζεται έξω απ” το γενικότερο ιστορικό πλαίσιο: Ο ΕΔΕΣ, δεν είχε απέναντί του, μόνο τους Γερμανούς, τους Ιταλούς και τους Αλβανούς (Τσάμηδες), αλλά και τον ΕΛΑΣ -όπου ο ΕΛΑΣ εξελίχθηκε ως ο μεγαλύτερος διώκτης του, δεδομένου ότι διέθετε και την αριθμητική υπεροχή. Κι αυτό είναι κάτι που, ουσιαστικά, το παραδέχεται κι ο «αριστερόστροφος», Αυστριακός καθηγητής, Χάγκεν Φλάισερ: «Οι συνεννοήσεις του Ζέρβα, δεν οφείλονται βέβαια σε γερμανόφιλα αισθήματα, αλλά σε υπολογισμούς που σχετίζονταν με την ενδοελληνική σύγκρουση, για την οποία μόνο εν μέρει ευθυνόταν» («Ιστορία του ελληνικού έθνους», τόμος ΙΣΤ). Αυτό, βεβαίως, απέχει έτη φωτός απ” τον ορισμό της «συνεργασίας» και πολύ περισσότερο απ” τον ορισμό της προδοσίας και του δωσιλογισμού, με τον οποίον θέλουν να «παρασημοφορήσουν» τον Ζέρβα οι όποιοι επικριτές του, χρησιμοποιώντας ως «τεκμήρια», υπαρκτές ή μη, ανεπίσημες βολιδοσκοπήσεις.

Όπως θ” αναφερθεί όμως και στη συνέχεια, η όποια αδράνεια του Ζέρβα (η οποία βαπτίζεται ως «συνεργασία» με τους Γερμανούς απ” τους επικριτές του), ήταν εν πλήρει γνώση του συμμαχικού στρατηγείου στο Κάιρο και τελούσε υπό οδηγίες που είχαν στρατηγικό σκοπό· ο Ζέρβας δεν δρούσε ανεξέλεγκτα απ” αυτό κι ετούτο θα πρέπει να είναι στα υπ” όψιν όσων επικαλούνται ως πηγές ανεπίσημα ή μη, πλαστά ή όχι, γερμανικά αρχεία και διάφορες σχετικές μαρτυρίες. Παρ'ότι ο Ζέρβας κατηγορείται για σιωπηρή συμφωνία με τους Γερμανούς, για μεγάλο διάστημα του 1944, η διεξαγωγή ένοπλων συγκρούσεων μεταξύ ΕΔΕΣ και Γερμανών, κατά το διάστημα αυτό, καταρρίπτει τον ανυπόστατο και συκοφαντικό ισχυρισμό περί συνεργασίας. Βάζοντας στο τραπέζι και την κοινή λογική, μόνον ένας ηλίθιος θα προχωρούσε σε συνεργασία με τους Γερμανούς, ειδικά απ'την στιγμή που τροφοδοτούνταν χωρίς ιδιαίτερη φειδώ απ'τους συμμάχους και συντηρούσε με τα χρήματά τους, τόσο τους στρατιώτες όσο και τις οικογένειές τους. Πέραν αυτού, ακόμη πιο ηλίθιοι θα πρέπει να ήταν οι σύμμαχοι που εξακολουθούσαν να χρηματοδοτούν τον Ζέρβα, παρά τις «συνεργασίες» του με τους Γερμανούς. Το ότι στις τάξεις του ΕΔΕΣ, υπήρχαν και συμμαχικοί σύνδεσμοι, αφήνεται στην κρίση του καθενός να σχηματίσει άποψη για το κατά πόσον ο Ζέρβας θα μπορούσε να κάνει του κεφαλιού του, ακόμη κι αν το ήθελε, δίνοντας έτσι και το ατράνταχτο άλλοθι στον ΕΛΑΣ που τον πολεμούσε και τους συμμάχους που τον χρηματοδοτούσαν.
Εύστοχα λοιπόν και κινούμενος με βάση την κοινή λογική, ο ιστορικός του ΕΛΑΣ, Σόλων Γρηγοριάδης, υποστηρίζει το ευνόητο:

"Δεν μπορούμε συνεπώς σήμερα να πάρουμε στα σοβαρά τις κατηγορίες κατά του ΕΔΕΣ που υπάκουε στον Ζέρβα για συνεργασία με τους Γερμανούς, διότι εκτός του ότι κλονίζονται όπως βλέπουμε από την κριτική έρευνα, έρχονται και σε σύγκρουση με την πραγματική γερμανική πολιτική στην Ελλάδα. 

Δεν πείθουν επίσης τον ψυχρό και αμερόληπτο ιστορικό ερευνητή ορισμένα έγγραφα που παρατίθενται, τα οποία φέρουν την σφραγίδα της πλαστότητας, εάν τα εξετάσουμε με το πρίσμα του ψυχολογικού πολέμου που εξαπέλυσαν οι Γερμανοί με βροχή πλαστών εγγράφων με στρατηγικό σκοπό: Να προκαλέσουν εμφύλιο πόλεμο ΕΛΑΣ—ΕΔΕΣ

Σήμερα όμως, που η απόσταση από τα γεγονότα επιτρέπει την νηφαλιώτερη σκέψη, δεν αρκούν οι Εκθέσεις της Άινς—Τσε για να πεισθούμε ότι πραγματικά ο αρχηγός του ΕΔΕΣ είχε τέτοιες μυστικές σχέσεις. Άλλωστε αξιοπρόσεκτο είναι το γεγονός πως στις εκθέσεις αυτές, πουθενά δεν αναφέρεται καμία συγκεκριμένη επαφή, πρόταση ή πρόθεση του Ζέρβα προς την γερμανική πλευρά. Και φαίνεται πως η αδράνεια του ΕΔΕΣ εκείνους τους μήνες οφειλόταν σε υπόδειξη του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής, το οποίο ο Ζέρβας υπάκουε τυφλά.

Στο κάτω—κάτω της γραφής, πώς είναι δυνατόν να υπήρχε συνεργασία Γερμανών και ΕΔΕΣ στα Βουνά, όταν οι γερμανικές επιθέσεις στράφηκαν με την ίδια βιαιότητα και κατά των δυνάμεων του Ζέρβα;"
Ο Φλάισερ συμπληρώνει, αν και σε κάπως διαφορετικό κλίμα, όντας παλαιότερα θιασιώτης και υποστηρικτής της θεωρίας περί συνεργασίας:

"Ο Ζέρβας επωφελήθηκε από παλαιότερη οδηγία του ΣΜΑ, με την οποία (εξαιτίας των αιματηρών γερμανικών αντιποίνων, ιδίως στους Λιγγιάδες, στις 30 Οκτωβρίου 1943), γινόταν σύσταση για προσωρινή διακοπή των δολιοφθορών, εφ” όσον δεν θα υπήρχε άλλος τρόπος να προστατευθεί ο άμαχος πληθυσμός. Στους Γερμανούς βέβαια που δεν γνώριζαν την οδηγία του ΣΜΑ, μπορούσε επομένως (ο Ζέρβας) να παρουσιάσει την (διατεταγμένη από τους Συμμάχους) ουδετερότητα του ΕΔΕΣ σαν δική του παραχώρηση. Για ευνόητους λόγος ο Ζέρβας δεν εκπλήρωσε ποτέ την επιθυμία των Γερμανών για προσωπική συνάντηση και οι συνεννοήσεις δεν κατέληξαν σε γραπτή συμφωνία."

Η Άιν-Τσε (1C), που αναφέρει παραπάνω ο Γρηγοριάδης, ήταν μια υπηρεσία, η οποία είχε ως βασική αποστολή την παραπληροφόρηση και τον ψυχολογικό πόλεμο. Διέρρεε στις τάξεις των αντιπάλων, ανύπαρκτες ή και διαστρεβλωμένες δήθεν αναφορές και πληροφορίες, ανακατεμένες και με πραγματικά στοιχεία, με σκοπό να προκαλέσει την σύγχυση. Το πόσο «αξιόπιστα» είναι αυτά τα γερμανικά αρχεία, τα οποία επικαλούνται πολλοί για να στηρίξουν την κατηγορία εναντίον του Ζέρβα, το αποδεικνύει, τόσο ο Κώστας Ιωάννου στο «Φενάκη και σβάστικα», όσο και ο Γρηγοριάδης στο «Συνοπτική ιστορία της Εθνικής Αντίστασης». Αρκεί ν” αναφερθεί, πως τα συγκεκριμένα γερμανικά αρχεία, παρουσιάζουν π.χ. τον Βελουχιώτη, ως έναν δάσκαλο που πολέμησε στον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο (συγκεκριμένα, το αναφέρει ο Γρηγοριάδης).

Να πούμε όμως δυο λόγια για τον Μέγιερ, για να καταλαβαίνει ο αναγνώστης περί τίνος πρόκειται… Ο Μέγιερ, γιος Γερμανού λοχαγού στην κατεχόμενη Ελλάδα που εκτελέστηκε από τον ΕΛΑΣ, αποφάσισε να ψάξει να βρει τι συνέβη με τον πατέρα του. Έτσι, ήρθε στην Ελλάδα το 1963 και ξεκίνησε διάφορες έρευνες, που διήρκεσαν περίπου 25 χρόνια. Εξελίχθηκε έτσι σ” έναν ερασιτέχνη ιστορικό ερευνητή κι έγραψε μερικά σχετικά βιβλία, με πρώτο αυτό που φέρει τον τίτλο «Αναζήτηση» (1995). Ο Μέγιερ, παρ” ότι δεν φαίνεται να έχει πρόθεση να παρουσιάσει διαστρεβλωμένα γεγονότα, εν τούτοις το διαπράττει σε κάποια σημεία, ως αποτέλεσμα κακής ή και μονόπλευρης πληροφόρησης. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, πιθανότατα, ο Μέγιερ να μην στηρίζονταν για το συμπέρασμά του, σε μαρτυρίες τύπου «άκουσα», «μου είπαν» κ.λπ., εάν η έρευνά του προχωρούσε και σε υπάρχοντα τεκμήρια επίσημου χαρακτήρα και μαρτυρίες της άλλης πλευράς.
Στην πραγματικότητα, το μυθολόγημα αυτό στηρίζεται, κατ” αρχάς, σ” έναν μόνο κόκκο αληθείας που υπάρχει στην όλη ιστορία. Διότι πράγματι έγιναν κινήσεις για μια προσωρινή ανακωχή μεταξύ ΕΔΕΣ και Γερμανών τον Οκτώβριο του 1943. Μόνο που τα πράγματα έγιναν τελείως διαφορετικά απ” ό,τι τα παρουσιάζουν οι διάφοροι λασπολόγοι και παραχαράκτες της ιστορίας…
Εν συντομία: Το φθινόπωρο του 1943, είχε φθάσει στην Ήπειρο μια αποστολή του ΔΕΣ (Διεθνής Ερυθρός Σταυρός) για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στον άμαχο πληθυσμό. Δημιουργήθηκε τότε μια επιτροπή από πολίτες και τον Ελβετό υπεύθυνο του ΔΕΣ, Χανς Μπίκελ, οι οποίοι απευθύνθηκαν τόσο στον Γερμανό διοικητή της περιοχής, όσο και στον Ζέρβα, για να γίνει δυνατή μια ανακωχή, έτσι ώστε να είναι εφικτή και χωρίς κινδύνους η παροχή της ανθρωπιστικής βοήθειας. Οι Γερμανοί απάντησαν καταφατικά, θέτοντας κάποιους όρους. Ο Ζέρβας απευθύνθηκε στο ΓΣΜΑ (Γενικό Στρατηγείο Μέσης Ανατολής), για να λάβει εντολές. Το ΓΣΜΑ έθεσε όρους (στους Γερμανούς) που δεν έγιναν δεκτοί κι έτσι ο Ζέρβας απέρριψε την πρόταση. Τέλος ιστορίας. Όλα τ” άλλα είναι μπαρμπούτσαλα. Κι όχι μόνο αυτό… Η συνέχεια της ιστορίας είναι σίγουρα αρκετά δυσάρεστη για τους ψευδολόγους…

Περισσότερες λεπτομέρειες βρίσκουμε στην απάντηση στην συνέντευξη του Μέγιερ, από τον Θέμη Μαρίνο, μέσα απ” την εφημερίδα «Εστία», ο οποίος συνέβαινε τότε, να βρίσκεται στην μια πλευρά του ασυρμάτου:

 Αγαπητέ κ. Μάγερ
Διάβασα με ενδιαφέρον τη συνέντευξή σας στον συνεργάτη της «Καθημερινής» κ. Ηλία Μαγκλίνη που δημοσιεύθηκε στο φύλλο της 28/3/2004. Ως μέλος της Συμμαχικής Στρατιωτικής Αποστολής στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της Κατοχής, μα ειδικότερα ως Σύνδεσμος του Γεν. Στρατηγείον Μέσης Ανατολής (ΓΣΜΑ) στο Γενικό Αρχηγείο του Ζέρβα, εξεπλάγην διαβάζοντας την βεβαιότητα με την οποία εξεφράσατε την άποψη περί συνεργασίας του Ζέρβα με τους Γερμανούς τον Οκτώβριο τον 1943, την οποία, όπως ανεφέρατε, στηρίξατε σε συνομιλίες σας με πολλούς βετεράνους τον γερμανικού 22ου Ορεινού Σώματος Στρατού που έδρευε στα Ιωάννινα
Απορώ πώς εσείς κ. Μάγερ, με τον οποίο γνωριζόμαστε προσωπικά, δεν ελάβατε τον κόπο κατά την έρευνά σας να συμβουλευθείτε και το βιβλίο μου «Ο Εφιάλτης της Εθνικής Αντίστασης» («Εκδόσεις Εταιρείας Μελέτης Ελληνικής Ιστορίας», Αθήνα 2000), ή να συζητήσετε το θέμα μαζί μου πριν καταλήξετε σ” αυτές τις δηλώσεις. Αφήνω τη λεπτομέρεια περί δήθεν στενής φιλίας του Ζέρβα με τον Γερμανό διοικητή Ιωαννίνων, μέχρι σημείου και αποστολής φαρμάκων σ” αυτόν, τότε μάλιστα που ο ΕΔΕΣ διέθετε πρότυπο ορεινό χειρουργείο και η Συμμαχική Αποστολή το εφοδίαζε με ότι ζητούσε.
Είναι τουλάχιστον περίεργο πώς, μερικοί ξένοι συγγραφείς των γεγονότων της εποχής εκείνης, όπως και ο γνωστός καθηγητής Μαρκ Μαζάουερ με το βιβλίο του «Inside Hitler’s Greece», έχουν τάση να στηρίζονται κυρίως σε αριστερές πηγές, παραβλέποντας μαρτυρίες υπευθύνων μαρτύρων της άλλης πλευράς, όπως των Κομνηνού Πυρομάγλου και Κώστα Ιωάννου, η αντικειμενικότητα των οποίων είναι αναμφισβήτητη. Αλλά κ. Μάγιερ αγνοείτε ακόμη και τις προσωπικές μαρτυρίες των Κρις Γούντχαουζ, Τομ Μπάρνς μόνου αρμοδίου για την Ήπειρο (επίσημη έκθεση του προς το Γ.Σ.ΜΑ. 13/6/44) και τον υπογράφοντος. Το σχετικό ιστορικό δίδεται αναλυτικά στο βιβλίο μου (σελ. 215-218, του β” τόμου) και έχει εν συντομία ως εξής: Την 3/10/43, ο Ζέρβας ειδοποιήθηκε από τον εκπρόσωπο του στα Άγναντα, αντισμήναρχο Ευάγγελο Ευαγγελίδη ότι επιτροπή από τα Ιωάννινα με επικεφαλής τον Δήμαρχο Βλαχλίδη και μέλη τον εκπρόσωπο του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού (Δ.Ε.Σ.), Bickel , τον διερμηνέα του Αντ. Καραβά κι έναν έμπορο Δημ. Δούμα ήθελε να τον συναντήσει.
Ο Ζέρβας με ενημέρωσε σχετικά και όρισε τόπο συναντήσεως της επιτροπής το χωριό Βουλγαρέλι. Κατόπιν τούτου ανέθεσα στον Βρετανό σύνδεσμο Βουλγαρελίου, υπολοχαγό Αγγελάτο, υφιστάμενό μου, να παραστεί στη συζήτηση με την επιτροπή.
Κατά τη συνάντηση εκείνη, διαπιστώθηκε ότι η Επιτροπή ερχόταν εκ μέρους του Γερμανού Διοικητού Ιωαννίνων, συνταγματάρχη Μπικ, πρώτον για να διαπραγματευθεί την απελευθέρωση Γερμανών αιχμαλώτων και δεύτερον για να προτείνει εκεχειρία, ώστε να επιτραπεί η διέλευση βοηθείας του Δ.Ε.Σ. προς τους αμάχους, με αντάλλαγμα την αναστολή των επιδρομών εναντίον των ανταρτών, πυρπολήσεως χωριών και των εκτελέσεων ομήρων.
Ο εκπρόσωπος του Δ.Ε.Σ. έκανε έκκληση στον Ζέρβα να αποδεχθεί την πρόταση, διότι ο επερχόμενος χειμώνας θα άφηνε πολλά θύματα από πείνα. Ο δήμαρχος διευκρίνισε ότι σχετικές διαπραγματεύσεις θα γίνονταν με εξουσιοδοτημένο Γερμανό αξιωματικό σε τακτή ημερομηνία.
Ο Ζέρβας πριν δώσει απάντηση στην πρόταση έστειλε επείγον σήμα στο Κάιρο, με τον ασύρματο της αποστολής, ζητώντας οδηγίες. Η απάντηση του Γ.Σ.Μ.Α. ήταν άμεση και σαφής: Συζήτηση με τους Γερμανούς είναι δυνατή μόνο για άνευ όρων παράδοση τους (αντίγραφο του σήματος στο αρχείο μου). Κατόπιν τούτου ο Ζέρβας απέρριψε την πρόταση.

Η Επιτροπή, απογοητευμένη, επισκέφθηκε κατόπιν το Αρχηγείο Ηπείρου του ΕΛΑΣ στα Άγναντα, όπου και έκανε τις ίδιες προτάσεις.
Οι συζητήσεις με τη διοίκηση του ΕΛΑΣ (VIII Μεραρχία) αποτελούμενη από την τρόικα, στρατηγό Π. Νάση (Καπετάνιο), Συνταγματάρχη Α. Πίσπερη (στρατιωτικό) και Ι. Κατσαντώνη (πολιτικό καθοδηγητή) έγιναν απουσία εκπροσώπου της αποστολής και οδήγησαν στην αποδοχή της προτάσεως της Επιτροπής οπότε ορίσθηκε η 14η Οκτωβρίου για την συνάντηση τους με Γερμανό αξιωματικό. Μέχρι τότε θα ίσχυε σιωπηλή ανακωχή με τον ΕΛΑΣ. Το απόρρητο σχετικό τηλεγράφημα της VIII Μεραρχίας προς το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ στο Περτούλι (Θεσσαλίας) Λ.Π. 293/6-10-43 βρέθηκε μεταπολεμικά μεταξύ των κατασχεθέντων αρχείων τον ΕΑΜ/ΕΛΑΣ, κατά τον «Τρίτο Γύρο» της εξέγερσης του ΚΚΕ.
Στις 9/10/43 εκδηλώθηκε η γενική επίθεση του ΕΛΑΣ εναντίον του ΕΔΕΣ -ήταν ο «Πρώτος Γύρος» με την ψευδή κατηγορία ότι ο Ζέρβας υπέγραψε ανακωχή με τους Γερμανούς. Έκτοτε η συκοφαντία αυτή επαναλαμβάνεται χωρίς ντροπή και αίσθημα ευθύνης και από σοβαρά ακόμη πρόσωπα. Τα ίδια βλέπουμε και στο βιβλίο «ΕΛΑΣ» τον Στρατηγού Σαράφη, όπου διαστρεβλώνονται γενικότερα τα σχετικά γεγονότα, όπως βεβαιώνει και ο Θόδωρος Μακρίδης στην περίφημη έκθεση του προς τον Ζαχαριάδη Γεν. Γραμματέα τον ΚΚΕ (εφημ. «Αυγή», 2/3/80).
Επί του συγκεκριμένου θέματος έχουμε και την Απόρρητη Διαταγή 290/6-10-43, της VIII Μεραρχίας του ΕΛΑΣ, προς τα 15, 24, 3/40 και 85 Συντάγματά της, με κοινοποίηση στο Γεν. Στρατηγείο του ΕΛΑΣ με την οποία διέτασσε παύση κάθε ενέργειας εναντίον των Γερμανών, ώστε να έχουν ελεύθερα τα νώτα κατά τις επιχειρήσεις ιούς εναντίον του ΕΔΕΣ, Το χειρότερο είναι ότι, όταν ο ΕΛΑΣ διαπίστωσε πως ήταν αδύνατο να διαλύσει τον ΕΔΕΣ μέχρι της 14 Οκτωβρίου, όπως πίστευε, ζήτησε παράταση της εκεχειρίας με μετάθεση της ημερομηνίας συναντήσεως με τον Γερμανό αξιωματικό στις 20 Οκτωβρίου (έγγραφο VIII Μεραρχίας Ε.Π. 301/12-10-43 προς τον Δήμαρχο Ιωαννίνων).
Σχετικά με την συκοφαντική εκείνη εκστρατεία κατά του Ζέρβα ο Γούντχαουζ γράφει στο βιβλίο του «Μήλο της Έριδος» (σελ. 78): «Το ότι ο Ζέρβας δεν το έκανε (να δεχθεί τη γερμανική πρόταση) αποδεικνύεται από δύο γεγονότα: Πρώτον, ότι καθ” όλη τη διάρκεια της συναντήσεως με τους εκπροσώπους τον Ερυθρού Σταυρού βρισκόταν παρών ένας Άγγλος αξιωματικός που είχε εξαίρετη γνώση της ελληνικής γλώσσας· δεύτερον ότι την συνάντηση ακολούθησε εντός ολίγων ημερών μία από τις διαρκέστερες και πλέον θηριώδεις μάχες που έγιναν μεταξύ Ζέρβα και Γερμανών». 
Λεπτομερέστερος είναι ο Τομ Μπαρνς, στην έκθεση του προς το ΓΣΜΑ (13/6/44) όπου περιγράφει την πολεμική συνεισφορά του ΕΔΕΣ, σε αντίθεση του ΕΛΑΣ, ιδιαίτερα κατά τις κρίσιμες στιγμές όπως η συμμαχική απόβαση στη Σικελία, τον Ιούλιο 1943. Μάχες εκ τον συστάδην με τον εισβολέα σαν τις επικές του ΕΔΕΣ, στον Αχελώο, το Μακρυνόρος, τη Μενίνα κ.λπ., που να εορτάζονται σαν εθνικές επέτειοι κάθε χρόνο δεν έχει να επιδείξει ο ΕΛΑΣ. Απλώς δεν υπάρχουν. Το 1943, κύρια απασχόλησή του ήταν ο αφοπλισμός των Εθνικών Ομάδων Ανταρτών (Παπαϊωάννου, Ψαρρού, Κρανιά κ.λπ.). Τέλος, θα έπρεπε να ξέρετε κ. Μάγιερ ότι τον Σεπτέμβριο, μετά την επίσκεψη της Επιτροπής του Δ.Ε.Σ., εξακολούθησε άγριο κυνηγητό του ΕΔΕΣ από τους Γερμανούς, ενώ του επετίθετο και ο ΕΛΑΣ -πού έφθασε μέχρι σχεδόν και τη διάλυση των ομάδων του.
Είναι λυπηρό και απαράδεκτο να γίνονται τέτοιες παραπλανητικές δηλώσεις, που αφορούν στην ιστορία της χώρας μας, σε επίσημες συνεντεύξεις σε κορυφαίες εφημερίδες διεθνούς κύρους, ανεύθυνα και επιπόλαια θα έλεγα. Ελπίζω να μη διαβάσουμε τα ίδια πράγματι στο υπό εκπόνηση νέο βιβλίο σας κ. Μάγιερ.

Με τιμή Θεμιστοκλής Μαρίνος

Η συνέχεια εδώ: http://www.pare-dose.net/?p=4940

Δευτέρα 18 Φεβρουαρίου 2013

Η μετάβαση του Μίλερ απ΄τον ΕΛΑΣ στους αντάρτες του Φωστερίδη - μέρος β'


 Στις αρχές του Ιανουαρίου του 1944, οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ του Μποζ Νταγ που είχαν πάει στην Νιγρίτα, μαζεύονταν στο Φαλακρό όρος όπου ο Μίλερ είχε κανονίσει να γίνουν αεροπορικές ρίψεις. Πάντως, οι σχέσεις του τελευταίου με τον ΕΛΑΣ είχαν διαρραγεί. Ούτε εκείνος τους εμπιστευόταν πλέον, ούτε οι ελασίτες.
 Εκτός απ΄τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ που ήταν στον Άγιο Πέτρο στις ρίψεις θα συμμετείχε και το τμήμα του Παπαδάκη που έδρευε στο Μυρσίνερο, και ένα μικρότερο τμήμα με αρχηγό τον Γκλεγκλάκο.
Οι ρίψεις έγιναν τελικά την νύχτα της 11ης προς 12η Ιανουαρίου του 1944. Οι Βούλγαροι κινητοποιήθηκαν γρήγορα και χτύπησαν τους αντάρτες που αμύνθηκαν από κοινού. Τα περισσότερα υλικά χάθηκαν, και οι αντάρτες αναγκάστηκαν να συμπτυχθούν χωρίς απώλειες.
Ο Μίλερ κατέφυγε μαζί με τους ελασίτες στην θέση Βούρτσα, κοντά στο πεδίο ρίψεων, και οι άντρες του Παπαδάκη στο Μυρσίνερο.

  Ο βρετανός ταγματάρχης ζήτησε τότε απ΄τον διοικητή του τμήματος του ΕΛΑΣ, Χαρτομάτζη, να μεταβούν μαζί στο Μυρσίνερο όπου εκτός απ΄τον Παπαδάκη ήταν και το ανεξάρτητο τμήμα  του Καρα Ντερέ με επικεφαλής τον Αβραμίδη. Ο Χαρτομάτζης δέχτηκε και τον ακολούθησε.

 Εντωμεταξύ όμως οι αντάρτες του Τσακιρίδη που ερχόταν απ΄το Τσαλ Νταγ με σκοπό να αποσπάσουν τον Μίλερ απ΄τον ΕΛΑΣ, έμαθαν ότι ο βρετανός βρισκόταν στο Μυρσίνερο και πήγαν εκεί. Τον βρήκαν και αρχικά τον αφόπλισαν προσωρινά αφού τον διαβεβαίωσαν ότι είναι ασφαλής. Μετά εκτέλεσαν τον Χαρτομάτζη, ενω πιθανότατα την ίδια τύχη είχαν και δύο ελασίτες σύνδεσμοι που στάλθηκαν αργότερα για να επικοινωνήσουν μαζί του. Ο Μίλερ δεν επιθυμούσε την εκτέλεση του Χαρτομάτζη και προσπάθησε ανεπιτυχώς να την αποτρέψει.
 Παράλληλα έγινε και μία προσπάθεια επανάκτησης των ριφθέντων υλικών, αλλά απέτυχε λόγω της κινητοποίησης ισχυρών βουλγαρικών δυνάμεων. Οι εθνικιστές αντάρτες με τον Μίλερ κατάφεραν να διαφύγουν, συγκρουόμενοι με τους Βούλγαρους. Κατάφεραν εν τέλει να φτάσουν στο Τσαλ Νταγ που ήταν ο Φωστερίδης. Έτσι η αποστολή απόσπασης του Μίλερ στέφθηκε με επιτυχία, και πλέον αυτός συνεργαζόταν μαζί τους.

  Αν και ο Μίλερ δεν είχε καμμία σχέση με την οργάνωση της βίαιας απόσπασής του, δεν δυσκολεύτηκε να αποδεχτεί τα γεγονότα που οδήγησαν στην μεταπήδησή του στο στρατόπεδο του Φωστερίδη. Καθοριστικό ρόλο σε αυτό έπαιξαν βέβαια οι κακές σχέσεις του με τον ΕΛΑΣ. Αυτός κανόνιζε αεροπορικές ρίψεις για να τους ενισχύσει προκειμένου να αναπτύξουν αντιστασιακή δράση, και εκείνοι στην πρώτη ευκαιρία αναλώνονταν σε εμφύλιες συγκρούσεις είτε περνώντας τον Στρυμόνα για να χτυπήσουν την ΠΑΟ, είτε χτυπώντας τους ανεξάρτητους αντάρτες του Παγγαίου.
 Η δυσαρέσκειά του λοιπόν ήταν φυσική συνέπεια, με δεδομένο ότι είχε ήδη μία δυσάρεστη εμπειρία απ΄τον ΕΛΑΣ της Ηπείρου.
 Η αντιπάθεια του Μίλερ για τον ΕΛΑΣ δεν ήταν αποτέλεσμα του αντικομμουνισμού του, όπως ισχυρίζονταν οι κομμουνιστές. Σίγουρα ο Μίλερ δεν ήταν κομμουνιστής, αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε να οργανώσει κάποιους μήνες αργότερα ρίψεις που θα ενίσχυαν και τους βούλγαρους κομμουνιστές παρτιζάνους, παρά την έντονη διαφωνία κάποιων οπλαρχηγών του Φωστερίδη.

Η ύπαρξη μη-ελασιτών ανταρτών και η δυναμική πρωτοβουλία τους να τον πάρουν στις γραμμές τους, προφανώς ήταν ανέλπιστο δώρο για τον Μίλερ που το αποδέχτηκε ευχαρίστως, παρά τα αναπόφευκτα παρατράγουδα. Οι δε κομμουνιστές διαμαρτυρήθηκαν στην συμμαχική στρατιωτική αποστολή για τα συγκεκριμένα γεγονότα μετά από 4 μήνες(!), όταν πλέον είχει φανεί ότι οι αντάρτες των ΕΑΟ/ΕΣΕΑ του Φωστερίδη με την υποστήριξη του Μίλερ είχαν μεταβληθεί σε έναν αξιόμαχο αντίπαλο.


 Πηγή: "Αντάρτες και καπετάνιοι" του Τάσου Χατζηαναστασίου

Σάββατο 16 Φεβρουαρίου 2013

Η μετάβαση του Μίλερ απ΄τον ΕΛΑΣ στους αντάρτες του Φωστερίδη - μέρος α'


 Όπως είχαμε δει εδώ, μόλις τον Σεπτέμβριο του 1943 ο ΕΛΑΣ ξεκίνησε να οργανώνεται στην βουλγαροκρατούμενη περιοχή, και συγκεκριμένα στο Παγγαίο, με την άφιξη ενισχύσεων από την κεντρική Μακεδονία. Την ίδια εποχή, αρχές φθινοπώρου ΄43, κατέφτασε στο Παγγαίο ο άγγλος ταγματάρχης Μίκλθγουέιτ, που έμεινε γνωστός ως "ταγματάρχης Μίλερ". Αποστολή του Μίλερ ήταν να βοηθήσει τον ΕΛΑΣ να αναπτυχθεί στην περιοχή.
 Οι Βρετανοί δεν γνώριζαν για την ύπαρξη άλλων αντιστασιακών ομάδων στην βουλγαροκρατούμενη περιοχή, συνεπώς θεωρούσαν ότι ο ΕΛΑΣ δεν θα αναλωνόταν σε εμφύλιες συγκρούσεις (όπως έκανε στην υπόλοιπη Ελλάδα) αλλά θα ήταν προσηλωμένος στην αντιστασιακή δράση. Έτσι έστειλαν τον Μίλερ που είχε ξανασυνεργαστεί παλιότερα και με τους ελασίτες καθώς είχε σταλεί ως σύνδεσμος αξιωματικός τον Απρίλιο του '43 στον ΕΛΑΣ της Ηπείρου. Απογοητεύτηκε όμως απ΄την αναποτελεσματικότητα του ΕΛΑΣ και τον εγκατέλειψε για να συνεργαστεί με τον ΕΔΕΣ.

 Ο Μίλερ αρχικά συνεργαζόταν ομαλά με τους ελασίτες και οργάνωσε δύο επιτυχείς ρίψεις εφοδίων και οπλισμού τον Οκτώβριο στο Παγγαίο και τον Νοέμβριο στο Μενοίκιο. Στην τελευταία έπεσαν με αλεξίπτωτο δύο Έλληνες λοχίες ασυρματιστές, οι Πετράκης και Χατζόπουλος που ήταν απεσταλμένοι της κυβέρνησης του Καϊρου και τέθηκαν υπό τις διαταγές του Μίλερ. Λίγες μέρες μετά έγινε και μία μικρής κλίμακας συμπλοκή του ΕΛΑΣ με Βούλγαρους χωροφύλακες στο Μενοίκιο.

 Οι επόμενες ρίψεις κανονίστηκαν για τις 04/12/1943 στο Μενοίκιο. Εκεί συμμετείχε και η ανεξάρτητη ομάδα του Παντελή Παπαδάκη που δρούσε στο κοντινό Φαλακρό όρος και συνεργαζόταν με τον ΕΛΑΣ του Μποζ Νταγ, καθώς ο Μίλερ επιθυμούσε να ενισχυθεί και αυτή προς όφελος του αντάρτικου αγώνα. Οι ρίψεις όμως δεν ήταν επιτυχείς και πολλά υλικά χάθηκαν. Παράλληλα κινητοποιήθηκαν και οι Βούλγαροι και χτύπησαν τους αντάρτες που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την περιοχή. Οι ελασίτες πέρασαν δυτικά του Στρυμόνα στην γερμανοκρατούμενη περιοχή, και οι αντάρτες του Παπαδάκη στο Φαλακρό όρος που ήταν και τα λημέρια τους.

 Εντωμεταξύ, το 26ο σύνταγμα του ΕΛΑΣ στο Παγγαίο που είχε ενισχυθεί με τις ρίψεις του Οκτωβρίου αύξησε την δύναμή του και απέστειλε ένα τμήμα του δυτικά του Στρυμόνα για να ενισχύσει το τάγμα του ΕΛΑΣ της Νιγρίτας που συγκρουόταν με την ΠΑΟ. Όπως είδαμε πιο πριν εκεί είχε περάσει και το τμήμα του ΕΛΑΣ απ'το Μενοίκιο.

 Αυτή η εμφυλιοπολεμική δράση του ΕΛΑΣ δεν πέρασε απαρατήρητη απ΄τον Μίλερ, ο οποίος κατάλαβε ότι ο ΕΛΑΣ και σε αυτήν την περιοχή ακολουθούσε την ίδια διχαστική τακτική.
Έτσι ζήτησε απ΄το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής να ενισχυθεί το τμήμα του Παπαδάκη προκειμένου να αντέξει στην πίεση του ΕΛΑΣ και να παραμείνει ανεξάρτητος.

 Στις 4 Ιανουαρίου του 1944, κατόπιν διαταγών του Μίλερ ο λοχίας Πετράκης μαζί με δύο ελασίτες πήγαιναν προς το όρος Τσαλ Νταγ όπου ήταν προκαθορισμένο να γίνουν ρίψεις για να ενισχυθεί το τοπικό τμήμα του ΕΛΑΣ που έφερε την επωνυμία "Ρήγας Φεραίος". Βέβαια δεν γνώριζαν ότι το τμήμα αυτό είχε διαλυθεί κατόπιν αιφνιδιαστικής επίθεσης των αντρών του Φωστερίδη (βλ.εδώ) τρεις μέρες πριν.
 Σην διαδρομή συναντήθηκαν με τον αρχηγό της ανεξάρτητης αντάρτικης ομάδας του Μπαϊράμ Τεπέ, Θόδωρο Μικρόπουλο, και μαζί κινήθηκαν προς τα λημέρια του "Ρήγα Φεραίου".
 Όμως ο Μικρόπουλος αντελήφθη (προφανώς κατόπιν σωματικού ελέγχου;) την ύπαρξη ενός σημειώματος σε έναν απ΄τους δύο ελασίτες. Το σημείωμα ήταν γραπτές οδηγίες του διοικητή του ΕΛΑΣ του Μποζ Νταγ, Ζαχαρία Χαρτομάτζη (γνωστός με το ψευδώνυμο Άγις), προς τον διοικητή του ΕΛΑΣ στο Τσαλ Νταγ. Σύμφωνα με το αυτό αν έπεφταν με αλεξίπτωτα Έλληνες αξιωματικοί στο Τσαλ Νταγ θα έπρεπε να εκτελεστούν επί τόπου, ενώ θα έπρεπε να επιτηρείται στενά και ο Πετράκης.
 Έτσι ο Μικρόπουλος τους οδήγησε στο λημέρι του Φωστερίδη, όπου ο ένας εκ των δύο ελασιτών εκτελέστηκε και ο άλλος διέφυγε. Ο Πετράκης κατάλαβε ότι αν επέστρεφε πίσω στα λημέρια του ΕΛΑΣ θα κινδύνευε, και αποφάσισε να μείνει με τους αντάρτες του Φωστερίδη. Τους συμβούλεψε να περιμένουν να γίνει η ρίψη στο Τσαλ Νταγ και μετά να κινηθούν προς το Φαλακρό όρος για να αποσπάσουν τον Μίλερ απ΄τον ΕΛΑΣ. Σε διαφορετική περίπτωση, η διαρκής ενίσχυση του ΕΛΑΣ με ρίψεις θα οδηγούσε σίγουρα στην διάλυση των ανεξάρτητων ομάδων. Για να προτείνει ο Πετράκης κάτι τέτοιο προφανώς θα γνώριζε από πρώτο χέρι (αφού ήταν στενοί συνεργάτες) την δυσαρέσκεια του Μίλερ για τον ΕΛΑΣ.

 Πραγματικά, την ίδια νύχτα οι αντάρτες του Φωστερίδη κινήθηκαν προς το προκαθορισμένο σημείο ρίψεων. Εκτός από πολεμικό υλικό, έπεσε με αλεξίπτωτο ο αμερικανός ταγματάρχης Κιτκατ που περίμενε να συναντήσει τον Μίλερ και τμήματα του ΕΛΑΣ. Οι αντάρτες του Φωστερίδη τον καθησύχασαν ότι είναι ασφαλής και τον διαβεβαίωσαν ότι ο Μίλερ σε λίγες μέρες θα είναι μαζί τους.
 ΄Ενα άλλο τμήμα 25-30 αντρών με επικεφαλείς τους Τσακιρίδη, Μικρόπουλο και τον πατέρα του Φωστερίδη κινήθηκαν προς το Φαλακρό όρος.


 συνεχίζεται..

Πέμπτη 14 Φεβρουαρίου 2013

Οι εθνικιστές στην Κατοχή 1941-44



Είναι γνωστό ότι τόσο ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και η περίοδος της Κατοχής όσον αφορά τον ελληνικό μικρόκοσμο, έλκουν το ιστορικό, πολιτικό και στρατιωτικό ενδιαφέρον των περισσοτέρων Ελλήνων εθνικιστών, ανεξαρτήτως τάσης. Επειδή τα του Β'Π.Π. ξεφεύγουν απ΄την θεματολογία του ιστολογίου θα μείνουμε στα κατοχικά και θα γίνει μία προσπάθεια να ξεκαθαριστούν κάποια πράγματα σχετικά με την δράση των εθνικιστών την περίοδο 1941-44.

 Για να αντιληφθούμε καλύτερα το θέμα, θα πρέπει να ξεκινήσουμε από λίγο νωρίτερα, τον Μεσοπόλεμο. Τότε που στην Ευρώπη αναπτύσσονταν ριζοσπαστικά εθνικιστικά κινήματα.
 Στην Ελλάδα κάτι τέτοιο δεν συνέβη, για πολλούς και διαφόρους λόγους.
 Έτσι όταν η Ελλάδα ενεπλάκη στον Β'Π.Π και τέθηκε αργότερα υπό ξένη κατοχή, δεν υπήρχε κανένα συγκεκριμένο εθνικιστικό πολιτικό κίνημα που να μπορεί να αποτελέσει σημείο αναφοράς.
 Οι εθνικιστικές οργανώσεις που υπήρχαν ως τα μέσα περίπου της δεκαετίας του '30  (ΕΕΕ, Οργάνωση Ελλήνων Εθνικιστών, Οργάνωση Εθνικοφρόνων Σοσιαλιστών κτλ) δεν μπόρεσαν να αποκτήσουν την απαιτούμενη δύναμη ώστε να κυριαρχήσουν στο πολιτικό σκηνικό, ενώ η μεταγενέστερη μεταξική ΕΟΝ, αν και μαζικότερη εντούτοις ούτε πρόλαβε αλλά και ούτε μπορούσε να μετεξελιχθεί σε εθνικιστικό κίνημα. Έτσι, η αρχή της Κατοχής το 1941 βρήκε τους εθνικιστές της εποχής με πολύ μικρή πολιτικοκοινωνική επιρροή.

 Αυτό είχε σαν φυσική συνέπεια να μείνουν στο περιθώριο των εξελίξεων. Υπήρχαν βέβαια και εξαιρέσεις όπως η αντιστασιακή οργάνωση Τρίαινα που έδρασε επί Κατοχής και ήταν η φυσική συνέχεια της Οργάνωσης Εθνικοφρόνων Σοσιαλιστών του Ιάκωβου Διαμαντόπουλου. 
 Επίσης, η ΕΕΕ ανασυστάθηκε τύποις το 1941 ως καθαρά γερμανόφιλη εθνικοσοσιαλιστική αλλά, πέραν του αντισημιτισμού, δεν είχε και πολλά κοινά με την προπολεμική ΕΕΕ.

Ένα σημείο που προκαλεί σύγχυση είναι ότι ο όρος "εθνικιστές" εμφανίζεται σε διάφορα αρχεία και πρωτογενείς πηγές σχετικά με την Αντίσταση και τις εμφύλιες συγκρούσεις του 1943-44.
 Η ειδοποιός διαφορά όμως είναι ότι τότε "εθνικιστές" αποκαλούνταν οι μάχιμοι αντίπαλοι του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ (δηλαδή του ΚΚΕ), και όχι οι οπαδοί ενός συγκεκριμένου ιδεολογικοπολιτικού κινήματος.
 Όπως έχουμε ξανατονίσει και εδώ, τότε ο μη-εαμικός κόσμος ήταν εξαιρετικά ανομοιογενής, χωρίς συνοχή και πολυδιασπασμένος. Έτσι κάτω από την γενική ομπρέλα "εθνικιστές" υπήρχαν ομάδες και οργανώσεις που ήταν κατα κανόνα ασύνδετες μεταξύ τους, και τα μέλη τους στην συντριπτική τους πλειοψηφία ουδεμία σχέση είχαν έστω και με αυτό το πρώιμο ελληνικό εθνικιστικό κίνημα του Μεσοπολέμου.
 Συνεπώς αποτελεί φενάκη το να θεωρούμε ως εθνικιστές με την σημερινή έννοια του όρου, π.χ τον Ζέρβα, τον Ψαρρό ή ακόμα και τον Παπαδόγκωνα ή τον Κισά Μπατζάκ. Δεν ήταν εθνικιστές, όπως εννοείται σήμερα ο ελληνικός εθνικισμός. Απλά όλοι τους πολέμησαν τους κομμουνιστές από διαφορετικά μετερίζια και για διαφορετικούς λόγους ο καθένας, χωρίς βέβαια να ταυτίζονται μεταξύ τους.

 Σίγουρα αξίζει και πρέπει να τιμούμε τους αγώνες και τις θυσίες όλων (πλην ελαχίστων θλιβερών εξαιρέσεων, βλ. Πούλος) όσων αγωνίστηκαν κατά του κομμουνισμού, αλλά ας μην τρέφουμε αυταπάτες ιδεολογικής ταύτισης. Η ενασχόληση με την συγκεκριμένη ιστορική περίοδο είναι πολύ ενδιαφέρουσα και μπορεί να οδηγήσει σε χρήσιμα συμπεράσματα, αρκεί να έχουμε πάντα υπόψη τις ιδιαίτερες πολιτικές συνθήκες εκείνης της εποχής.

Τρίτη 12 Φεβρουαρίου 2013

Εγκλήματα πολέμου των Ιταλών στην Ελλάδα 1941-43

του Ιωάννη Κωτούλα
Η παραμονή του ιταλικού στρατού στην Ελλάδα ως δύναμης κατοχής συνήθως αντιμετωπίζεται από την ιστοριογραφία, αλλά και από τη συλλογική αντίληψη, ως μία φάση σχετικά ήπιας συμπεριφοράς των κατοχικών στρατευμάτων έναντι του ελληνικού πληθυσμού. Στην πραγματικότητα η εικόνα αυτή αποτελεί σε μεγάλο βαθμό περισσότερο μεταπολεμική κατασκευή, ιδίως με δεδομένη την άκριτη ενίοτε απόδοση όλων των εγκληματικών ενεργειών στον γερμανικό στρατό κατοχής, συνέπεια του έντεχνα προβεβλημένου μύθου της ευγενούς συμπεριφοράς του ιταλικού στρατού κατοχής προς τους Έλληνες. Η συνύπαρξη των Ιταλών στρατιωτών με τον υποτελή ελληνικό πληθυσμό δεν υπήρξε μία αρμονική εμπειρία συνετής κατοχής, αλλά αφενός μία οργανωμένη απόπειρα εθνολογικής αλλοίωσης συγκεκριμένων περιοχών αφετέρου μία βίαιη αντιμετώπιση του άμαχου πληθυσμού.
Μετά την κατάρρευση της ελληνικής αντίστασης και την ολοκλήρωση της κατάκτησης του ελληνικού κράτους τον Μάιο του 141, με την κατοχή και της Κρήτης, η Ελλάδα διαιρέθηκε σε τρεις διοικητικές ζώνες. Η ιταλική στρατιωτική παρουσία αφορούσε το μεγαλύτερο μέρος της χώρας, δηλαδή το σύνολο της ηπειρωτικής Ελλάδος, εκτός από την κεντρική Μακεδονία, όπου υπήρχε γερμανική διοίκηση, την Ανατολική Μακεδονία και την Θράκη, όπου υπήρχε βουλγαρική διοίκηση - εκτός από τον Έβρο, όπου υπήρχε γερμανική παρουσία - και την πρωτεύουσα Αθήνα, όπου υπήρχε μεικτή ιταλο-γερμανική παρουσία. Οι Ιταλοί ήταν επίσης παρόντες στα νησιά του Αιγαίου (εκτός της Λήμνου, της Λέσβου, της Χίου και της Μήλου), καθώς και στην ανατολική Κρήτη. Τα Δωδεκάνησα αποτελούσαν ιταλική κτήση από το 1912, ενώ τα Επτάνησα, πλην των Κυθήρων, είχαν προσαρτηθεί επισήμως στο ιταλικό κράτος από το 1941.
Ήδη από την έναρξη της ιταλικής επίθεσης κατά της Ελλάδος, τον Οκτώβριο του 1940, η Ιταλία εγκαινίασε μία πολιτική τρομοκρατικών μέτρων σε βάρος του άμαχου ελληνικού πληθυσμού. Μετά τις πρώτες αποτυχίες του ιταλικού στρατού στο μέτωπο της Βορείου Ηπείρου, ο Μουσολίνι εξέδωσε διαταγές προς την αεροπορία να πραγματοποιήσει συνεχείς βομβαρδισμούς στην ελληνική εδαφική επικράτεια, απηχώντας μία παλαιότερη απειλή του να καταστρέψει και να ισοπεδώσει όλα τα αστικά κέντρα με πληθυσμό άνω των 10.000 ατόμων. Καθώς, μάλιστα, στην Ελλάδα δεν υπήρχαν σημαντικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις ή συγκροτήματα βιομηχανικής παραγωγής στα μετόπισθεν των ελληνικών θέσεων ή γενικά στην επικράτεια, η ιταλική αεροπορία επέλεξε εσκεμμένα ως στόχους της διάφορες πόλεις της Ελλάδος. Την περίοδο αυτή σημειώθηκαν βομβαρδισμοί της Άρτας, της Κέρκυρας, της Λάρισας, της Θεσσαλονίκης, των Πατρών και του Πειραιά. Σκοπός των βομβαρδισμών, σύμφωνα με τη διαταγή του ίδιου του Μουσολίνι, ήταν «η αποδιοργάνωση της ζωής των πολιτών στην Ελλάδα και η πρόκληση πανικού παντού».
Κατά την περίοδο των εικοσιεννέα μηνών - έως τον Σεπτέμβριο του 1943 - που διήρκεσε η ιταλική κατοχή στην Ελλάδα, υπήρξαν πολυάριθμα περιστατικά εκτελέσεων και σφαγών σε βάρος του ελληνικού λαού. Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδος από την γερμανική κατοχή, τον Οκτώβριο του 1944, συστάθηκε τον Ιούνιο του 1945 το Ελληνικό Εθνικό Γραφείο Εγκληματιών Πολέμου το οποίο θα εξέταζε τις επιχειρήσεις των κατοχικών δυνάμεων. Η ιταλική κατοχή, συγκεκριμένα, προκάλεσε εκτεταμένες ανθρώπινες απώλειες. Πολυάριθμοι αξιωματικοί του ιταλικού στρατού κατηγορήθηκαν μεταπολεμικά για την πραγματοποίηση συνοπτικών εκτελέσεων, την εκτέλεση ομήρων, καθώς και για πολλές σφαγές αμάχων τους πρώτους οκτώ μήνες του 1943. Η δράση των ιταλικών δυνάμεων κατά του άμαχου ελληνικού πληθυσμού αφορά τις περιοχές της Θεσσαλίας, της Ηπείρου, της Αιτωλοακαρνανίας και της δυτικής Μακεδονίας. Τα ιταλικά εγκλήματα ήταν τριών ειδών: α) εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, β) πολιτικά εγκλήματα και γ) εγκλήματα οικονομικής φύσης.
Με τον όρο πολιτικά εγκλήματα οι ελληνικές αρχές ουσιαστικά αναφέρονταν στο σχέδιο εδαφικού διαμελισμού της Ελλάδος, μέσω της υποκίνησης των αλβανικών διεκδικήσεων στο θέματος της Τσαμουριάς, καθώς και στο συστηματικό πρόγραμμα αφελληνισμού των Ιονίων Νήσων, που είχε επιβάλλει η ιταλική διοίκηση από το 1941. Άλλωστε μακροπρόθεσμος στόχος της ιταλικής πολιτικής ήταν η τελική διάλυση του ελληνικού κράτους και η υπαγωγή του σε ένα οργανωτικό πλέγμα υπό την ιταλική επικυριαρχία. Με τον όρο εγκλήματα οικονομικής φύσης η ελληνική πλευρά αναφερόταν στην εκμετάλλευση της κατεχόμενης Ελλάδος από την ιταλική στρατιωτική διοίκηση. Για την ελληνική πλευρά ο λιμός που σημειώθηκε τον χειμώνα του 1941-42 και την αμέσως επόμενη περίοδο ήταν συνέπεια της γενικής κατοχικής πολιτικής των Ιταλών. Από τον λιμό αυτό υπολογίζεται ότι πέθαναν τουλάχιστον 100.000 άτομα. Ο πληθωρισμός, στον οποίον κατέφυγαν οι κατοχικές αρχές, γερμανική και ιταλική, ώστε να αντιμετωπιστούν τα έξοδα κατοχής, θεωρήθηκε επίσης έγκλημα πολέμου. Η κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας την περίοδο της Κατοχής υπήρξε σε μεγάλο βαθμό απόρροια της κατοχικής πολιτικής των Ιταλών πρωτευόντως.
Ο ιταλικός στρατός κατοχής επέδειξε ιδιαίτερα βίαιη συμπεριφορά προς τον άμαχο πληθυσμό προτού αντίστοιχες ενέργειες πραγματοποιηθούν από τις γερμανικές δυνάμεις στην Ελλάδα, κατά την επίταση των επιχειρήσεων κατά των ανταρτών τα έτη 1943-1944. Οι Ιταλοί στρατιώτες επέδειξαν έντονη σκληρότητα προς τους Έλληνες πολίτες, καθώς και έντονη τάση για λεηλασίες. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι λεηλασίες των Ιταλών στρατιωτών σε βάρος των αγαθών των αμάχων Ελλήνων αποτελούσαν συνήθη πρακτική, ακόμη και όταν πραγματοποιούνταν εκτελέσεις. Προτού καταστρέψουν τα χωριά ή ζητήσουν τον βομβαρδισμό τους, οι Ιταλοί αξιωματικοί κατά κανόνα έδιναν την άδεια στους στρατιώτες των μονάδων τους να προβούν σε λεηλασία των κτισμάτων και των νεκρών αμάχων Ελλήνων πολιτών.
Η συμπεριφορά των Ιταλών στρατιωτών αμέσως μετά τη συνθηκολόγηση του ελληνικού στρατού και την κατάρρευση της αντίστασης στην ηπειρωτική Ελλάδα τον Απρίλιο του 1941, υπήρξε καθαρά εκδικητική. Οι Ιταλοί φέρθηκαν με μεγάλη σκληρότητα προς τον άμαχο ελληνικό πληθυσμό κατά την προέλαση των μονάδων τους, σε αντίθεση με τους Γερμανούς, οι οποίοι αρχικά τήρησαν ευμενή στάση.
Στα Επτάνησα επικεφαλής της νέας πολιτικής διοίκησης ορίστηκε ο Πιέρο Παρίνι (Piero Parini). Ο Παρίνι απαγόρευσε την χρήση της ελληνικής νομοθεσίας, επιβάλλοντας την άμεση αντικατάστασή της με την ισχύουσα ιταλική. Οι Έλληνες δικαστικοί και δημόσιοι υπάλληλοι, οι οποίοι αρνήθηκαν να συμμορφωθούν με την παράνομη - από άποψης διεθνούς δικαίου - μεταβολή, υπέστησαν διώξεις. Οι ιταλικές αρχές επίσης αρνήθηκαν να επιτρέψουν την αποστολή βοήθειας από διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις έως το 1943, όταν έφθασαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα μέσω του Ερυθρού Σταυρού. Στα Επτάνησα γενικώς εφαρμόστηκε πολιτική εθνικής και πολιτιστικής γενοκτονίας κατά του ελληνικού στοιχείου σε όλες τις βαθμίδες της καθημερινότητας και της κοινωνικής ζωής. Οι πολίτες αποτρέπονταν από τη δημόσια χρήση της ιταλικής γλώσσας, ενώ η ιταλική γλώσσα κατέστη επίσημη γλώσσα των Επτανήσων. Στο εκπαιδευτικό σύστημα οι Έλληνες διευθυντές των σχολικών ιδρυμάτων αντικαταστάθηκαν με Ιταλούς αξιωματούχους, ενώ και το πρόγραμμα διδασκαλίας αντικαταστάθηκε με αυτό που ήταν σε χρήση στην Ιταλία. Οι μεταβολές αυτές προκάλεσαν την έντονη αντίδραση του ελληνικού πληθυσμού, με αποτέλεσμα διώξεις κατά καθηγητών, μαθητών και των οικογενειών τους. Καθ’ όλη την περίοδο της ιταλικής κατοχής στα Επτάνησα συνελήφθησαν και εκτοπίστηκαν ή μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης - στα νησιά Παξοί, Οθωνοί και Λαζαράτοι - περισσότεροι από 3.500 Έλληνες πολίτες. Σε αυτά τα στρατόπεδα συγκέντρωσης σημειώθηκαν ποικίλα βασανιστήρια κατά των κρατουμένων.

Πέμπτη 7 Φεβρουαρίου 2013

Κριτική σε άρθρο του ιστορικού Βλάση Αγτζίδη


 Στην "προοδευτική" Ελευθεροτυπία δημοσιεύτηκε αυτό το άρθρο του ιστορικού Βλάση Αγτζίδη.
 Θα σταθούμε σε κάποια σημεία του που χρήζουν σχολιασμού:

 "Η Ελλάδα είχε γνωρίσει μια τετράχρονη σκληρή Κατοχή από τους Γερμανούς ναζί και τους συνεργάτες τους, Ιταλούς και Βούλγαρους φασίστες."

 Καταρχήν θα έπρεπε να γνωρίζει ότι η τότε Βουλγαρία δεν είχε φασιστικό καθεστώς.
 Ναι μεν ήταν σύμμαχος του Άξονα, έστω και αν ο βουλγαρικός στρατός δεν συμμετείχε στις πολεμικές επιχειρήσεις παρά κυρίως αναλωνόταν σε καθήκοντα στρατού κατοχής γειτονικών χωρών, ναι μεν είχε δικτατορία αλλά αυτά σε καμμία περίπτωση δεν αρκούν για να βαφτιστεί ένα καθεστώς φασιστικό. 
 Αυτο μπορεί να δείχνει λεπτομέρεια για τους πολλούς, αλλά ένας διδάκτωρ ιστορίας όπως ο κ.Αγτζίδης θα έπρεπε να το γνωρίζει. Αν δεν το γνωρίζει ας διαβάσει γραπτά μελετητών που έχουν ασχοληθεί με το θέμα όπως ο Στάνλει Πέιν ή ο αριστερός Νίκος Πουλαντζάς.

 
"Θεωρείται ότι τόσο σκληρή συμπεριφορά κατά κατακτημένου λαού, οι ναζί επέδειξαν μόνο στην περίπτωση της Ουκρανίας. Περίπου 10% του ελληνικού λαού θα χαθεί αυτή την εποχή."

 Ο ιστορικός κ.Αγτζίδης θα έπρεπε να ξέρει ότι -πέραν των αναμφισβήτητων ευθυνών των Γερμανών- για ένα πολύ μεγάλο μέρος των τεράστιων απωλειών που υπέστη ο ελληνικός λαός την εποχή εκείνη ευθύνεται το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ, δηλαδή το ΚΚΕ με την διχαστική εμφυλιοπολεμική τακτική που εφάρμοζε απ΄το 1943 κιόλας. Εξίσου συνυπεύθυνοι ήταν και οι άλλοι δύο κατακτητές (Ιταλοί και Βούλγαροι), ακόμα και οι Σύμμαχοι (υπενθυμίζουμε τον ναυτικό αποκλεισμό της Ελλάδας που εν πολλοίς -αλλά όχι αποκλειστικά- προκάλεσε την πείνα του 1941-42, τον βομβαρδισμό του Πειραιά τον Ιανουάριο του ΄44 κτλ).

  "Ακόμα και το ΚΚΕ, δηλαδή η δύναμη που σε μεγάλο βαθμό κυριάρχησε σ' αυτό το αντιστασιακό κίνημα, είχε εγκαταλείψει τους στόχους περί κομμουνιστικού μετασχηματισμού και ένταξης της Ελλάδας στο σοβιετικό στρατόπεδο."

 Καταρχήν, το 1944 ο Β'Π.Π ήταν ακόμα σε εξέλιξη και δεν είχαν ακόμα σχηματοποιηθεί τα δύο "στρατόπεδα", το σοβιετικό και το δυτικό. Η σοβιετοδουλεία του ΚΚΕ όμως δεν έπαψε ποτέ να ισχύει καθ'ολη την ιστορική του διαδρομή, πόσο μάλλον κατά την ταραγμένη εκείνη περίοδο. Ενδεικτική είναι η κίνηση του Ερυθριάδη (κομματικός καθοδηγητής για την ανατολική Μακεδονία και Θράκη) που επισκέφτηκε στον σοβιετικό Τολμπούχιν στην Σόφια τον Οκτώβριο του 1944 και του ζήτησε να μπει ο Κόκκινος Στρατός στην Ελλάδα. Για το ζήτημα αυτό είχε μιλήσει ο γ.γ του ΕΑΜ, Δημήτρης Παρτσαλίδης στην αριστερή εφημερίδα "Αυγή" στις 15/04/1979:
 "Όταν τα σοβιετικά στρατεύματα μπήκαν στην Βουλγαρία και προωθήθηκαν ως τα ελληνικά σύνορα, υπεύθυνη αντιπροσωπεία της κομματικής οργάνωσης της περιοχής Μακεδονίας-Θράκης του ΚΚΕ πήγε στην Σόφια και ζήτησε απ΄τον στρατάρχη Τολμπούχιν να μπούνε τα σοβιετικά στρατεύματα και στην Ελλάδα. Δεν μπήκαν." [1]


 "Με τις Συνθήκες του Λιβάνου και της Καζέρτας είχε αποδεχτεί ως μεταπολεμικό πλαίσιο τη δημοκρατική μετεξέλιξη της Ελλάδας και την ένταξή της στο δυτικό κόσμο."

 Αυθαίρετο συμπέρασμα που δεν στηρίζεται πουθενά.
 Η υπογραφή της συμφωνίας του Λιβάνου ήταν πρωτοβουλία των εκπροσώπων του ΕΑΜ και άργησε μήνες να επικυρωθεί απ΄την κομμουνιστική ηγεσία. Παράλληλα με την επικύρωσή της οι κομμουνιστές αποφάσισαν να συμμετέχουν στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου.
 Το σκεπτικό των κομμουνιστών όμως δεν είχε καμμία σχέση με την "αποδοχή της ένταξης της Ελλάδας στην δυτικό κόσμο", όπως ισχυρίζεαι ο κ.Αγτζίδης.
  Ο οργανωτικός γραμματέας του ΚΚΕ, Γιάννη Ιωαννίδη έλεγε σχετικά με το θέμα:
 "Τον Αύγουστο πήραμε αυτήν την απόφαση, διότι με αυτόν τον τρόπο θα εμποδίζαμε, θα βάζαμε φραγμό στους Εγγλέζους, θα τους πείθαμε ότι εμείς δεν πάμε να καταλάβουμε δια της βίας την εξουσία για να μην φέρουν από πιο μπροστά στρατεύματά τους στην Ελλάδα και έτσι να τους πιάσουμε εμείς στον ύπνο και όχι αυτοί εμάς" [2]

Για την συμφωνία της Καζέρτα, πάλι ο Ιωαννίδης έλεγε: 
 "Τουλάχιστον τώρα τους αποκοίμιζες και λιγάκι, ότι δεν θα αντιμετωπίσουν αμέσως πολεμική ενέργεια του ΕΛΑΣ εναντίον τους. Αυτό μας έδινε και καιρό να οργανωθούμε καλύτερα να κάνουμε τον εθνικό στρατό να κάνουμε καλύτερα την δουλειά μας". [3]


 "Το «λαϊκοδημοκρατικό» του όραμα ελάχιστες σχέσεις είχε δομικά με τη μονοκομματική σταλινική δικτατορία που υπήρχε στη Σοβιετική Ένωση."

 Ο λαός είχε ήδη πάρει μία σαφή ιδέα για το "λαϊκοδημοκρατικό" όραμα του ΚΚΕ στις ανταρτοκρατούμενες περιοχές που αποκαλούταν απ΄τους κομμουνιστές "Ελεύθερη Ελλάδα". Εκεί όπου το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ είχε επιβάλλει το δικό του αυταρχικό καθεστώς, σταλινικού τύπου.
 Πέραν των σχετικών καταγγελιών εκπροσώπων του μη-εαμικού κόσμου υπάρχουν και ομολογίες κομμουνιστών. Π.χ. ο Ανδρέας Τζήμας έλεγε:
 "Και η εξουσία που ασκούμε είναι απόλυτη, καταθλιπτική, τέτοια που καμμιά άλλη κυβέρνηση στην Ελλάδα, στα 130 χρόνια της ανεξάρτητης ύπαρξης της μπορούσε ποτέ να ονειρευτεί." [4]
 Αναρίθμητες είναι επίσης και οι μαρτυρίες ειλικρινών αριστερών για υπερβασίες και αγριότητες μελών/στελεχών του ΚΚΕ και του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ εις βάρος αντιφρονούντων σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας.

 
"Εκείνη την εποχή το ΚΚΕ ήταν απολύτως προσηλωμένο στην ιδέα του αντιφασιστικού Λαϊκού Μετώπου."

 Πως;
 Χτυπώντας τον ΕΔΕΣ του Ζέρβα; Δολοφονώντας τον Ψαρρό; Διαλύοντας την ΠΑΟ στην Μακεδονία, τον Ε.Σ στην Πελοπόννησο και το 5/42 στην Ρούμελη; Συκοφαντώντας όλους τους παραπάνω χαρακτηρίζοντάς τους συλλήβδην "προδότες"; Δίνοντας συγχωροχάρτι σε όσους από αυτούς τους "προδότες" δέχονταν να ενταχθούν στον κομματικό του στρατό τον ΕΛΑΣ; Χτυπώντας ανελέητα τα χωριά που δεν υποστήριζαν το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ; Σφάζοντας και βασανίζοντας τους αντιφρονούντες ή κλείνοντάς τους σε στρατόπεδα αιχμαλώτων; Υιοθετώντας και εφαρμόζοντας στην πράξη την ρήση του Σιάντου "πας μη εαμίτης γκεσταπίτης";

 Αν όλα αυτά έγιναν με το ΚΚΕ να είναι προσηλωμένο στην ιδέα του αντιφασιστικού μετώπου -σύμφωνα με τον κ.Αγτζίδη-  τότε φανταστείτε τι θα γινόταν αν το ΚΚΕ ΔΕΝ ήταν προσηλωμένο...
 Περίεργη αντίληψη περί "προσήλωσης" έχει ο κ.Αγτζίδης..


  "Και όταν η ΕΣΣΔ, βαθμιαία αλλά γρήγορα, κατά τη δεκαετία του '30, μετεξελίχθηκε σ' ένα περίκλειστο αυταρχικό σταλινικό κράτος, οι παλιές ιδεολογικές συνάφειες και οι οργανωτικές εξαρτήσεις θα χρησιμοποιηθούν για την εξυπηρέτηση των κυνικών κρατικών συμφερόντων. Ετσι ερμηνεύεται η παθητική στάση της ηγεσίας του ΚΚΕ κατά τα Δεκεμβριανά"

 Εδώ εμμέσως πλην σαφώς ο κ.Αγτζίδης εννοεί ότι η "παθητική στάση" της ηγεσίας του ΚΚΕ στα δεκεμβριανά οφείλεται σε παρέμβαση των σοβιετικών.
 Καταρχήν, είναι απορίας άξιο από που προκύπτει η πεποίθησή του περί "παθητικότητας" της ηγεσίας του ΚΚΕ στα δεκεμβριανά. Τα ιστορικά γεγονότα δεν δείχνουν κάτι τέτοιο. Απ΄τον Σεπτέμβριο του 1943 το ΚΚΕ επεξεργαζόταν σχέδιο για την κατάληψη της Αθήνας, την οποία θεωρούσε ως βασικό στόχο. Περισσότερα στοιχεία, προερχόμενα μόνο από αριστερές πηγές, για την τακτική των κομμουνιστών όσον αφορά την κατάληψη της Αθήνας έχουμε ανεβάσει σε αυτήν την ανάρτηση.
 Επίσης στα δεκεμβριανά αναμφίβολα ο επιτιθέμενος ήταν ο ΕΛΑΣ που χτύπησε αστυνομικά τμήματα, το Σύνταγμα Χωροφυλακής στου Μακρυγιάννη, την Σχολή Χωροφυλακής και τον στρατώνα στο Γουδί κ.ο.κ. Λίγο πριν το ξέσπασμα των δεκεμβριανών η Κ.Ε του ΕΛΑΣ έδωσε και την διαταγή να χτυπηθεί ο Ζέρβας και η νεοσύστατη Εθνοφυλακή, όπως είδαμε εδώ, ενώ τις ίδιες μέρες έγιναν ευρείας κλίμακας επιθέσεις κατά του Τσαούς Αντών στην ανατολική Μακεδονία και Θράκη.
 Όλες αυτές οι επιθετικές κινήσεις αν μη τι άλλο δεν καταδεικνύουν "παθητική στάση του ΚΚΕ κατά τα δεκεμβριανά", όπως ο ιστορικός Αγτζίδης αστόχως ισχυρίζεται.
 Τα στρατηγικά σφάλματα, η λανθασμένη τακτική και η υποτίμηση του αντιπάλου δεν μαρτυρούν παθητικότητα. Μαρτυρούν ανικανότητα. Δυστυχώς γι'αυτούς, ευτυχώς για την Ελλάδα
 Ας πρόσεχαν...

  [1] "Σκληροί αγώνες και μεγάλες θυσίες" του Δημήτριου Καραϊσαρλή, σελ.295
 [2] "Αναμνήσεις" του Γιάννη Ιωαννίδη, σελ.255-6
[3] "Αναμνήσεις" του Γιάννη Ιωαννίδη, σελ.296
[4] "Ο ΕΛΑΣ και η εξουσία" του Γρ.Φαράκου β'τόμος, σελ.264

Τρίτη 5 Φεβρουαρίου 2013

Για τον Περρίκο της ΠΕΑΝ



 Σε αυτήν την διεύθυνση δημοσιεύτηκε το παρακάτω άρθρο για την χθεσινή επέτειο της εκτέλεσης του Κώστα Περρίκου απ΄τους Γερμανούς.Το αναδημοσιεύουμε με κάποια επιφύλαξη στην χρήση του όρου "δοσίλογος" απ΄τον συντάκτη:







 



Σαν σήμερα εκτελέστηκε από τους Γερμανούς κατακτητές ο άξιος της πατρίδας Κώστας Περρίκος, αξιωματικός της Αεροπορίας, ο οποίος μαζί με την αντιστασιακή ομάδα ΠΕΑΝ, τίναξε στον αέρα το κτίριο της δοσιλογικής οργάνωσης ΕΣΠΟ. Ήταν το θεαματικότερο αντάρτικο χτύπημα στην Ευρώπη. Η πράξη των ηρώων καταδικάστηκε από τις δυνάμεις Κατοχής, τους δοσιλόγους και το ΕΑΜ! Το τελευταίο προέβη στην καταδίκη διότι τα μέλη της ΠΕΑΝ δεν ήταν κομμουνιστές κι έτσι κλονιζόταν το... μονοπώλιο των Εαμιτών στην αντίσταση. Ακολουθούν τα γράμματα που έστειλε ο Περρίκος στην κόρη και την σύζυγό του από το κελλί των μελλοθανάτων.

Από το κελί των μελλοθάνατων
Αγαπημένο μου παιδί, Μίμη μου:
Ο πατέρας σου έπεσε για τη λευτεριά της πατρίδας μας. Εφυγε απ' τον κόσμο με την ικανοποίηση πως αν δεν έκαμε το χρέος του όπως έπρεπε, πάντως το έκαμε όσο μπορούσε. Το χρέος αυτό δεν τελειώνει ποτέ. Αν ζούσε θα εξακολουθούσε τις προσπάθειές του και κατά την περίοδο της ειρήνης. Τον ρόλο αυτό επεφύλαξε η Μοίρα για σένα. Δούλεψε για να σταματήσουν οι πόλεμοι, να ευημερήσουν όλοι οι άνθρωποι, να ενωθούν τα κράτη της Ευρώπης, να ειρηνεύση και να ευτυχίση ο κόσμος. Δούλεψε για να καταργηθούν οι τεχνητοί φραγμοί που παρεμποδίζουν και σε άπειρες περιπτώσεις ματαιώνουν την πρόοδο των αξίων. Δούλεψε για την επικράτηση της Δημοκρατίας. Αφιέρωσε τη ζωή σου στην Ελλάδα και στην ανθρωπότητα.

Κ. Περρίκος προς Δημήτρη Περρίκο, Φυλακαί Αβέρωφ, κελί 12,
23 Ιανουαρίου 1943, Αρχείο Κ. Περρίκου, στην κατοχή της οικογένειας Περρίκου.
Μαρία μου:
Μου μένουν ακόμη λίγα λεπτά ζωής. Και στις τελευταίες μου στιγμές θα σ' αγαπώ και θα σε θυμάμαι. Φίλησέ μου τ' αγγελούδια μας. Οι φίλοι μου ας κάμουν το χρέος τους. Πεθαίνω για την Ελλάδα και θυμάμαι την τελευταία στροφή του ύμνου του Μιστράλ: «Κι αν πρέπει να πεθάνουμε για την Ελλάδα, τι θεία δάφνη, μια φορά κανείς πεθαίνει».
Εγκαταλείπω τον κόσμο χωρίς μίση και κακίες. Αγωνίσθηκα για την πατρίδα μου. Για την δική τους πατρίδα αγωνίζονται κι' εκείνοι οι οποίοι με καταδίκασαν. Θα ήθελα το αίμα μου να μην μας χωρίση αλλά να μας ενώση στο μέλλον με τους σημερινούς αντιπάλους.

Κ. Περρίκος προς Μαρία
Περρίκου, Φυλακαί Αβέρωφ, κελί 12, 4 Φεβρουαρίου 1943, ώρα 5.20΄ π.μ., Αρχείο Κ. Περρίκου.


Κυριακή 3 Φεβρουαρίου 2013

IMIA 2013


 Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος πολλές χιλιάδες εθνικιστές έδωσαν το παρών στην εκδήλωση μνήμης για τους 3 νεκρούς των Ιμίων, και την πορεία που ακολούθησε. Όπως σε κάθε πορεία για τα Ίμια, έτσι και χθες, η Αθήνα ήταν καθαρή από κάθε λογής ανθρώπινο σκουπίδι, ελληνόφωνο και μη.

 Δεν έχει νόημα να σταθεί κανείς στον ακριβή αριθμό των παρευρισκομένων. Όλοι πάντως, εχθροί και φίλοι, συμφωνούν ότι η συμμετοχή ήταν σίγουρα πενταψήφια.
 Και σίγουρα δεν ανακαλύπτουμε την Αμερική όταν λέμε ότι η χθεσινή ήταν η μεγαλύτερη εθνικιστική εκδήλωση από αυτές που έχουν γίνει μέχρι τώρα.
Το ζητούμενο είναι να είναι η μικρότερη από αυτές που θα ακολουθήσουν...




 



 Οι φωτογραφίες είναι απ΄την ιστοσελίδα της Χρυσής Αυγής που ως γνωστόν είναι ο πολιτικός φορέας που διοργανώνει επιτυχώς αυτήν την εκδήλωση εδώ και 17 χρόνια.