Δευτέρα 30 Απριλίου 2012

Άλλη μία φαντασίωση των ιστοριογράφων του ΕΛΑΣ


 Ο Τάκης Μπουρλίδης, που διετέλεσε ομαδάρχης της διμοιρίας ΕΠΟΝ στο 2ο τάγμα του 16ου συντάγματος του ΕΛΑΣ στο βιβλίο του "ΕΛΑΣ - Το 16ο Σύνταγμα Βερμίου" περιγράφει τα εξής (σελ.212) :
 Ο Μπουρλίδης προσπαθεί να μας πείσει ότι μπήκαν οι ελασίτες στην πόλη, οι Γερμανοί κατατρόμαξαν και κρύφτηκαν ζητώντας απεγνωσμένα ενισχύσεις. Ατύχησαν όμως καθώς οι Γερμανοί της Βέροιας και της Έδεσσας δεν τόλμησαν να τους βοηθήσουν διότι προφανώς και αυτοί έτρεμαν τους ελασίτες που είχαν εισβάλλει στην Νάουσα...
 Έτσι λοιπόν οι φοβεροί και τρομεροί ελασίτες  αλώνιζαν στην Νάουσα επί 8 ώρες, έκαναν και λαϊκή συγκέντρωση και άνοιξαν αποθήκες μοιράζοντας τρόφιμα στον κόσμο..
 Όλες αυτές τις ώρες οι Γερμανοί κρύβονταν.. σύμφωνα με τον συγγραφέα...

 Γι'αυτό το "επικό" κατόρθωμα ο Σαράφης δεν λέει απολύτως τίποτα στο προπαγανδιστικό βιβλίο του "Ο ΕΛΑΣ". Αν η παραπάνω αφήγηση του Μπουρλίδη είχε έστω και μικρή σχέση με την ιστορική πραγματικότητα, τότε ο ελασίτης αρχιστράτηγος Σαράφης ασφαλώς και δεν θα την αγνοούσε...

Επιπροσθέτως αναφέρουμε, ότι το 16ο σύνταγμα του ΕΛΑΣ ήταν τόσο ατρόμητο και αξιόμαχο που κατά την διάρκεια των γερμανικών εκκαθαριστικών επιχειρήσεων στο Βέρμιο τον Απρίλιο-Μάιο του 1944 σχεδόν διαλύθηκε και αναγκάστηκε να εγκαταλείψει προσωρινά το Βέρμιο κακήν κακώς. Παράλληλα σκοτώθηκε ο στρατιωτικός διοικητής του συνταγματάρχης Μεσημέρης...

Παρασκευή 27 Απριλίου 2012

Πως ο παππούς μου έγινε αντάρτης του ΕΛΑΣ

Ο παππούς Παντελής δεν ήθελε ούτε ν’ ακούσει. Αλλά, επειδή ήταν άνθρωπος μορφωμένος (είχε βγάλει το Σχολαρχείο, αλλά, περιέργως μετά έγινε αγρότης) και αγαπητός, οι Εαμίτες τον ήθελαν στον ΕΛΑΣ.
Ο παππούς δεν έδινε αφορμές. Μια φορά, λέει, κουβαλούσε στον ώμο ένα μαδέρι και το πήγαινε στο σπίτι του, το οποίο έχτιζε τότε. Το μαδέρι ήταν συνεταιρικό, όπως και όλη η απαραίτητη ξυλεία: με μια ξυλεία, έχτιζαν δύο σπίτια – και τη μετακινούσαν ανάλογα με τις ανάγκες.
Τον σταμάτησαν στην πλατεία του χωριού τρεις ένοπλοι Ελασίτες.
-  Συλλαμβάνεσαι!
Ο παππούς ήταν τέρας ψυχραιμίας. Ατάραχος, απαντάει:
- Καλά. Να πάω τούτο δω στο σπίτι, να ειδοποιήσω και τη γυναίκα μου και φεύγουμε.
- Όχι! Άσε το μαδέρι χάμου και πάμε!
Και πήγαν, ποδαράτοι, στο Χανδρινού – δυο τρεις ώρες απόσταση. Τρεις μέρες αργότερα ο Παντελής επέστρεψε στο χωριό.
Μια φορά μονάχα εκδηλώθηκε βίαια: πήγε ένας νεαρός, ο Φίλιος, καμιά δεκαριά χρόνια νεότερος από τον ίδιον, στο σπίτι του και εκεί βρήκε την πεθερά του, την οποία και άρχισε να φοβερίζει ότι θα τους σκοτώσει όλους. Γυρίζει ο παππούς, τη βρίσκει κλαμένη.
- Να, ο Φίλιος, αυτό κι αυτό…
Πάει ο παππούς στην αγορά, τον βρίσκει στο καφενείο. Τριγύρω καμιά δεκαριά, Ελασίτες και σόγια του.
- Τι δουλειά είχες ρε να πας στο σπίτι μου; Τι έλεγες στην πεθερά μου;
Και τον αρχίζει στους κατακέφαλους και τον κάνει εκατό οκάδες, εκεί μπροστά σε όλους. Κανείς δεν αντέδρασε. Οι χωρικοί μάλλον συμφώνησαν ότι ο Φίλιος τα ήθελε και τα έπαθε, αλλά το βασικό ήταν (υποθέτω, σχεδόν εβδομήντα χρόνια μετά) ότι ήθελαν πάντοτε τον Παντελή στον ΕΛΑΣ.
Ήρθε κάποια στιγμή, που το πράγμα δεν έπαιρνε αναβολή.
- Θα πάρεις όπλο.
- Δεν παίρνω.
- Τότε, έλα κοντά μας.
Και τον πηγαίνουν σε κάποιο στρατόπεδο, από αυτά που διατηρούσε το ΕΑΜ για τους «αντιδραστικούς». «Ευτυχώς, κανένας δεν σήκωσε χέρι απάνω μου» αφηγιόταν αργότερα ο παππούς «αλλιώς και ’γω δεν ξέρω τι θα είχε γίνει…». Έβλεπε όμως τι γινόταν με τους άλλους, τι μεταχείριση και τι τύχη είχαν οι «αντιδραστικοί».
Σαράντα μέρες πέρασαν, ο Παντελής κρατούμενος στο στρατόπεδο. Είδε ότι τα πράγματα έσφιγγαν – και το πήρε απόφαση:
- Φέρτε μου όπλο!
- Μπράβο, συναγωνιστή!
Σαράντα μέρες έκανε ο παππούς κρατούμενος κι άλλες σαράντα μέρες αντάρτης του ΕΛΑΣ. Σαν Ελασίτης βρέθηκε εκείνη τη μέρα του Σεπτεμβρίου στην Πύλο, τότε που λυντσάρανε τους προκρίτους της κωμόπολης, τους έσφαζαν και τους πέταγαν από το μπαλκόνι στην πλατεία. «Άνοιγαν τα κεφάλια τους σαν καρπούζια, όπως έπεφταν χάμου…» διηγιόταν ο παππούς.
Εκείνες τις μέρες πρέπει να σκοτώθηκε ο κουνιάδος του. Αυτός είχε μια κόρη, περί τα δεκαπέντε και δεν την άφηνε να πηγαίνει στις συγκεντρώσεις της ΕΠΟΝ. Η γυναίκα του όμως, η Μαρίτσα, ήταν αριστερή και συμβούλευε το κορίτσι αντίθετα. Ώσπου ένα βράδυ γινόταν συγκέντρωση και η κοπέλα δεν πήγε, γιατί δεν την άφησε ο πατέρας της. Την ίδια νύχτα ήρθαν και τον συνέλαβαν οι Ελασίτες και τον έκλεισαν σ’ ένα κατώι. Κατάλαβε ότι θα έχει άσχημα ξεμπερδέματα και κατάφερε να δραπετεύσει και να κρυφτεί. Τον κυνήγησαν, αλλά δεν τον βρήκαν. Με τα πολλά έφτασε στα Τάγματα (αγνοώ που ακριβώς) και κατατάχτηκε, για να γλιτώσει. Οι πληροφορίες λένε ότι τον έσφαξαν μέσα στο Κάστρο της Πύλου – είναι ένας από αυτούς που τα πτώματά τους δε βρέθηκαν ποτέ.
Αυτό το σκληρό παιγνίδι έπαιξε ο Εμφύλιος στα δυο κουνιαδάκια, σ’ εκείνο το μικρό χωριουδάκι της Πυλίας. Ο Παντελής μπήκε στον ΕΛΑΣ και επέζησε, ο κουνιάδος του πήγε στα Τάγματα και σκοτώθηκε. Θα μπορούσε να έχει συμβεί ακριβώς το αντίστροφο…


 Πηγή:  http://panosz.wordpress.com/2011/09/22/civil_war-118/

Πέμπτη 26 Απριλίου 2012

Aριστερή βία: μύθοι και πραγματικότητα

 NEA ΠΟPIΣMATA ΓIA TΟN EMΦYΛIΟ Ή ANAΠAΛAIΩΣH TΩN ΠAΛAIΩN MYΘΩN;

Του Στάθη Καλύβα

H MEΓAΛH ΣYZHTHΣH ΠΟY ΠPΟKAΛEΣE TΟ APΘPΟ TΟY ΣTAΘH KAΛYBA ΠEPI «KΟKKINHΣ TPΟMΟKPATIAΣ», ΣYNEXIZETAI. META TIΣ ΠAPEMBAΣEIΣ TΩN KAΛYBA-MAPANTZIΔH-MAZAΟYEP THΣ 20/3 THN AΠANTHΣH TΟY Γ. MAPΓAPITH ΣTIΣ 9/4, KAI TO APΘPO TOY B. KPEMMYΔA ΣTIΣ 4/5, Ο ΣT. KAΛYBAΣ EΠANEPXETAI ΣTHN APIΣTEPH BIA, KATHΓΟPΩNTAΣ TΟYΣ EΠIKPITEΣ TΟY ΟTI ΔIKAIΟΛΟΓΟYN ΓEΓΟNΟTA ΠΟY ΟYTE TΟ KKE TΟY 1945, ΔEN HΘEΛE NA ΔIKAIΟΛΟΓHΣEI


H αναφορά στο EAM και στον ΕΛΑΣ προκαλεί αυτόματους συνειρμούς στον Άρη Βελουχιώτη και τους γενειοφόρους καπεταναίους που απαθανάτισε ο Σπύρος Μελετζής. Λιγότερο γνωστό είναι πως την οργανωτική ραχοκοκαλιά του EAM αποτελούσαν συχνά απρόσωποι γραφειοκράτες, σαν τον Θόδωρο Ζέγγο (ψευδώνυμο Στάθης ή Τριαντάφυλλος) και τον Δημήτρη Ανδρεαδάκη.

Ταχυδρομικός από τη Μαγνησία με θητεία στην Ακροναυπλία ο πρώτος, χρημάτισε γραμματέας της περιφερειακής επιτροπής Αργολιδοκορινθίας του KKE το 1943-1944. Από την Περαχώρα Λουτρακίου ο δεύτερος, υπήρξε δεξί χέρι του Ζέγγου με περιοχή δικαιοδοσίας την Αργολίδα. Και οι δύο πρωταγωνίστησαν στο δράμα που παίχθηκε στη Βορειοανατολική Πελοπόννησο στη διάρκεια της Κατοχής.

Μέσα σε έναν χρόνο (Σεπτέμβριος 1943 - Σεπτέμβριος 1944) και σε δύο μόνο επαρχίες (Άργος και Ναυπλία) του σημερινού Νομού Αργολίδος, όπου διεξήγαγα λεπτομερή έρευνα, φονεύθηκαν πάνω από 650 άνθρωποι (σχεδόν το 2% του συνολικού αγροτικού πληθυσμού της περιοχής). Αντίστοιχα είναι τα μεγέθη στην Κορινθία και σε ορισμένες άλλες περιοχές της Πελοποννήσου και της υπόλοιπης Ελλάδας. Η φύση της βίας στην Αργολίδα (περίπου το 55% των θυμάτων φονεύθηκαν από το EAM και το 45% από τους Γερμανούς και τα Τάγματα Ασφαλείας) πιστοποιεί την έκταση των κατοχικών συγκρούσεων που γρήγορα πήραν εμφύλιο χαρακτήρα.

Οι αριθμοί αυτοί αναφέρονται σε δολοφονίες άμαχων Ελλήνων χωρικών, οι οποίοι άλλοτε είχαν κάποια σχέση με τις αντιμαχόμενες παρατάξεις και άλλοτε όχι, αλλά δεν ήταν μαχητές. Οι νεκροί στα πεδία μαχών της ίδιας περιοχής ήταν ελάχιστοι συγκριτικά. H βία των Γερμανών μπορεί να μην προξενεί έκπληξη, αλλά πώς μπορεί να ερμηνευθεί το μέγεθος της βίας του EAM;

Θέμα ταμπού

Τα παραπάνω στοιχεία, μέρος ευρύτερης έρευνάς μου για τον Εμφύλιο, εμπεριέχονται σε πρόσφατο συλλογικό τόμο (επιμ. Μαρκ Μαζάουερ, «Μετά τον πόλεμο. Η ανασυγκρότηση της οικογενείας, του έθνους και του κράτους στην Ελλάδα, 1943-1960», Αλεξάνδρεια, 2003. Μόλις κυκλοφόρησε η αναθεωρημένη δεύτερη έκδοση χωρίς μεταφραστικά σφάλματα). Όπως είναι φυσικό, η αναφορά σε ένα θέμα ταμπού, όπως η αριστερή βία στη διάρκεια της Κατοχής, δεν θα μπορούσε να μην προκαλέσει κριτικές. Δυστυχώς όμως, αντί αυτές να συμβάλλουν στην προαγωγή ενός γόνιμου επιστημονικού διαλόγου, φαίνεται πως επιδιώκουν την προάσπιση μιας συγκεκριμένης ανάγνωσης του παρελθόντος ανεξάρτητα από τη σχέση της με την πραγματικότητα ... όταν δεν ξεφεύγουν από τα όρια της σοβαρότητας παραληρώντας περί New Age (!) και κατάργησης του Διαφωτισμού. Αναλώνονται έτσι σε προσωπικές επιθέσεις (απ' όπου δεν απουσιάζει η εύκολη ειρωνεία) αμφισβητώντας την ίδια τη βάση των γεγονότων.

Αναφέρεται, λοιπόν, πως στηρίζω τα συμπεράσματά μου για την ύπαρξη, μορφή και έκταση της αριστερής βίας σε αναξιόπιστες πηγές, δηλαδή σε προφορικές μαρτυρίες ανθρώπων που συλλέχθηκαν πενήντα χρόνια μετά τα γεγονότα, σε δικογραφίες εφετείων που δίκαζαν αριστερούς και σε «ψυχανεμίσματα» Άγγλων συνδέσμων. Αφήνοντας κατά μέρος μεθοδολογικές συζητήσεις για το πώς αξιοποιούνται οι πηγές, θα περιοριστώ σε τρεις πηγές των οποίων η αξιοπιστία δεν μπορεί να αμφισβητηθεί.

1. Πηγή πρώτη, ο διοικητής του 6ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ, ταγματάρχης Μανόλης Βαζαίος, ο οποίος στα απομνημονεύματά του αναφέρεται εκτενώς στις «υπερβασίες», όπως τις ονομάζει. Περιγράφει πως πληροφορήθηκε κάποτε πως ο Ζέγγος επρόκειτο να εκτελέσει ως αντιδραστικούς «ένα ποσοστό 5-10% των κατοίκων κάθε χωριού» της περιοχής για να εξουδετερώσει την παρουσιαζόμενη «αντίδραση». Όταν διαμαρτυρήθηκε, ο Ζέγγος του απάντησε: «Συναγωνιστή αρχηγέ, φύλαξε το κεφάλι σου και μην αναμειγνύεσαι εις αλλότρια καθήκοντα». Όπως είναι γνωστό, το KKE διέκρινε ανάμεσα σε «προδότες» (συνεργάτες των Γερμανών) και «αντιδραστικούς», όσους δηλαδή δεν ήταν (ή κατηγορούνταν πως δεν ήταν) μαζί του.

2. Πηγή δεύτερη, που δεν αφήνει αμφιβολία ως προς την έκταση και αυθαιρεσία της βίας, εσωτερική έκθεση στο Πολιτικό Γραφείο του KKE που υπέβαλε στις 15 Μαρτίου του 1946 κομματικό στέλεχος (βρίσκεται στο αρχείο του KKE, στα ΑΣΚΙ): «Άλλη υπόθεση... είναι οι εκτελέσεις της Αργολιδοκορινθίας. Ο γραμματέας της Π.E. Κορίνθου δηλώνει υπεύθυνα... ότι απ' τη μελέτη που έχει κάνει μέχρι τώρα, διαπιστώνει ότι έγιναν πάνου από 1.200 εκτελέσεις ανθρώπων, που εμείς σήμερα δεν μπορούμε με κανένα στοιχείο να δικαιολογήσουμε. Εκτελέστηκε γραμματέας K.Ο. χωριού, γιατί υποστήριζε με επιμονή πως στο χωριό του δεν έχει αντίδραση για κόψιμο, η οποία κατά τον Σέγγο έπρεπε απαραίτητα να υπάρχει σε ποσοστό 10-15% σε όλο το χωριό» (έμφαση και ορθογραφία του πρωτοτύπου). Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος της βίας αυτής, αρκεί να σημειωθεί πως, σύμφωνα με (αριστερή) έκθεση, το σύνολο των φόνων που διαπράχθηκαν από δεξιές παρακρατικές ομάδες την περίοδο από 12-2-45 έως 31-3-1946 σε ολόκληρη την χώρα ανέρχονται σε 1.289, όσα περίπου ήταν μόνο τα θύματα του EAM στην Αργολιδοκορινθία.

Μπροστά στη γενική κατακραυγή, το KKE αναγκάστηκε τελικά, τον Οκτώβριο του 1944, να διαγράψει τον Ζέγγο. H διαγραφή αυτή ήταν για «τα μάτια του κόσμου», καθώς ο Ζέγγος φαίνεται πως επανεντάχθηκε στον κομματικό μηχανισμό με παρέμβαση του Βελουχιώτη, για να καταλήξει τελικά πολιτικός πρόσφυγας στην Πολωνία. Ο Ανδρεαδάκης εντάχθηκε στον Δημοκρατικό Στρατό και σκοτώθηκε στο «δεύτερο αντάρτικο». Το σκεπτικό της διαγραφής έχει ενδιαφέρον, καθώς αναφέρεται σε «εγκληματική διαστρέβλωση της κομματικής γραμμής... Χρησιμοποίησε [ο Ζέγγος] εναντίον πολιτών μέθοδες που δεν έχουν καμία σχέση με την κομματική ηθική και συμπεριφορά και προξένησε ζημιά στο κόμμα». Φαίνεται δηλαδή καθαρά, πως το KKE απέρριπτε, τότε, ερμηνείες της βίας αυτής ως απλό απότοκο του πολέμου («πόλεμος ήταν, έτσι γίνεται στον πόλεμο»), τις οποίες παραδόξως κάποιοι υιοθετούν σήμερα.

3. Πηγή τρίτη, που δείχνει πως δεν έχουμε να κάνουμε με μεμονωμένα τοπικά γεγονότα, άλλη μια εσωτερική έκθεση του KKE (συντάχθηκε από τον Πολύβιο Ισαριώτη και βρίσκεται επίσης στο αρχείο του KKE). Αναφέρεται, πως «η θέση "αντιδραστικοί" που έπρεπε να ξεπατωθούν», επιβλήθηκε από την κομματική ηγεσία σε ολόκληρη την Πελοπόννησο ήδη από τον Δεκέμβριο του 1943 (προτού, δηλαδή, σχηματιστούν τα Τάγματα Ασφαλείας στην περιοχή).

Στελέχη σαν τον Ζέγγο έδρασαν σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, συνήθως με την κάλυψη και ενθάρρυνση του κόμματος. Ο Μιχάλης Ντούσιας, ΕΑΜικό στέλεχος στον Νομό Πρέβεζας, αναφέρει για παράδειγμα την περίπτωση του «Ροβεσπιέρου» (Ανδρέα Φιλίππου), στελέχους του KKE στο Ξηρόμερο Αιτωλοακαρνανίας, την πολιτεία του οποίου χαρακτηρίζει «αυθαίρετη τρομοκρατική δράση» εμφορούμενη από τη λογική ότι «όποιος δεν ήταν δικός μας, ήταν εχθρός μας». Πρόσφατες έρευνες έχουν τεκμηριώσει αντίστοιχες πρακτικές στη Μακεδονία και αλλού.

Επανάσταση, εκκαθαρίσεις και «πράσινα άλογα»

Θα μπορούσα να παραθέσω πολύ περισσότερες «αξιόπιστες» πηγές, αλλά αυτές αρκούν για να διαφανεί η ποιότητα της κριτικής περί πηγών. Σε γενικές γραμμές, οι πηγές τεκμηριώνουν μια λογική γενικών εκκαθαρίσεων που δεν μπορεί να φορτωθεί απλά στις πλάτες των Γερμανών. Άλλωστε, στη Γαλλία και την Ιταλία, οι Γερμανοί διέπραξαν αντίστοιχες θηριωδίες, εκεί όμως οι αντιστασιακές οργανώσεις δεν απάντησαν με μαζικές σφαγές αμάχων. Αντίθετα, ένα ερμηνευτικό στοιχείο (ανάμεσα σε άλλα) που δεν μπορεί να αγνοηθεί, είναι οι στόχοι του KKE, ενός κόμματος με λενινιστική παράδοση και σταλινική πρακτική. Όπως έλεγε χαρακτηριστικά ο εκ των τότε ηγετών του Γιάννης Ιωαννίδης, αναφερόμενος στους «αντιδραστικούς» των πόλεων, «εμείς θα τους εξουδετερώναμε, γιατί κάναμε επανάσταση και η επανάσταση δεν ξέρει άλλα. Τα άλλα είναι πράσινα άλογα».

Νοσηρή νοοτροπία

Δεν υπάρχει, λοιπόν, καμία αμφιβολία για το μέγεθος και τη λογική της αριστερής βίας (χωρίς αυτό να σημαίνει, βέβαια, πως πήρε την ίδια έκταση και μορφή σε κάθε περιοχή. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει). Είναι θλιβερό (και ενδεικτικό μιας πραγματικά νοσηρής νοοτροπίας), πως εξήντα χρόνια μετά τα γεγονότα αυτά έχουμε φθάσει να αμφισβητούμε, να δικαιολογούμε ή ακόμα και να υπερασπιζόμαστε πράγματα και καταστάσεις που ακόμα και το KKE του 1945 χαρακτήριζε «εγκληματική διαστρέβλωση της κομματικής γραμμής» και δεχόταν πως «δεν μπορούμε με κανένα στοιχείο να δικαιολογήσουμε». Μια τέτοια στάση είναι ίσως κατανοητή για κάποιους βετεράνους του Εμφυλίου, αλλά αποτελεί σοβαρότατο ολίσθημα για επαγγελματίες ιστορικούς. H ανάδειξη (και ψύχραιμη συζήτηση) των γεγονότων αυτών είναι αναγκαία για την προαγωγή της ιστορικής έρευνας, αλλά και για έναν επιπλέον λόγο: η αποσιώπηση και απόκρυψή τους θα επέτρεπε την άδικη συγχώνευση εκείνων που εγκλημάτησαν (υπενθυμίζω: όρος του KKE της εποχής) στο όνομα της «επανάστασης» με την πλειονότητα των μελών του EAM και του ΕΛΑΣ που εμφορούνταν από πατριωτικά αισθήματα και των οποίων η στάση υπήρξε άμεμπτη.


Ο Στάθης Καλύβας είναι καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Yale


  Πηγή:  http://ellinikosemfilios.blogspot.com/2012/04/blog-post_22.html

Δευτέρα 23 Απριλίου 2012

Η αλλοπρόσαλλη στάση του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ απέναντι στους ταγματασφαλίτες της Ναυπάκτου


 Είχαμε δει εδώ ότι το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ παρά την αντι-ταγματασφαλίτικη του ρητορική και πρακτική, προσπαθούσε πρωτίστως να προσεταιριστεί τους άνδρες των ταγμάτων ασφαλείας ώστε να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους και ει δυνατόν να ενταχθούν στις γραμμές του.
 Ακόμα και και ένας αδαής καταλαβαίνει ότι αποτελεί μέγιστη αντίφαση το να θεωρείς κάποιους προδότες και εγκληματίες και μετά να τους καλείς να συστρατευτούν μαζί σου.
  Κάπως έτσι έπραξαν στην περίπτωση της Εύβοιας, όπως είδαμε εδώ.

 Παράλληλα, όπως είδαμε και εδώ, αδιαφόρησαν επιδεικτικά για το ότι το Τάγμα Ασφαλείας Πύργου ετέθη αυτοβούλως υπό τις διαταγές της κυβέρνησης εθνικής ενότητας στην οποία συμμετείχαν και οι του ΕΑΜ με 6 υπουργούς, και του επιτέθηκαν προκαλώντας έναν λουτρό αίματος με θύματα Έλληνες σε μία ακόμη μαρτυρική πόλη της Πελοποννήσου.

 Ένας συνδυασμός των παραπάνω χαρακτήρισε την στάση των κομμουνιστών απέναντι στο Τάγμα Ευζώνων Ναυπάκτου.

 Αρχικά ζητούσαν απ'τους (κατά τ'αλλα προδότες και εγκληματίες) ταγματασφαλίτες να ενταχθούν στον ΕΛΑΣ:

 "Πικρές αναμνήσεις 1941-1944" του Βασίλειου Σταυρογιαννόπουλου, σελ. 223-6


 Καλούσαν τους άντρες των Τ.Α να ενωθούν μαζί τους και να ενταχθούν με τον οπλισμό τους στον ΕΛΑΣ, στο όνομα της εθνικής ομοψυχίας και της κυβέρνησης εθνικής ενότητας η οποία είχε συσταθεί μερικές μέρες πριν.


 Τότε, το Τάγμα Ευζώνων Ναυπάκτου έκανε ότι και το Τάγμα του Πύργου. Ετέθη υπό τις διαταγές της κυβέρνησης εθνικής ενότητας του Γ.Παπανδρέου στην οποία συμμετείχαν και 6 στελέχη του ΕΑΜ/ΚΚΕ. Ένας εξ'αυτών ήταν και ο Σβώλος τον οποίο μνημονεύει ρητώς και η ανακοίνωση του Τάγματος:







"Πικρές αναμνήσεις 1941-1944" του Βασιλείου Σταυρογιαννόπουλου, σελ. 242-3


  Είναι σαφές ότι οι ταγματασφαλίτες έκαναν ότι ήταν δυνατόν προκειμένου να αποφευχθεί η περαιτέρω εμφύλια αιματοχυσία.
Οι κομουνιστές όμως ήταν ανένδοτοι. Επιθυμούσαν πάση θυσία την διάλυση του Τάγματος ακόμα και μετά την υποταγή του τελευταίου υπο τις διαταγές της κυβέρνησης εθνικής ενότητας για την οποία οι ίδιοι ζητωκραύγαζαν στις παραπάνω ανακοινώσεις τους...
 Η αδιάλλακτη στάση τους ήταν μία ακόμη απόδειξη ότι αυτό που τους ενδιέφερε δεν ήταν ούτε η κυβέρνηση εθνικής ενότητας, ούτε γενικότερα η εθνική ενότητα, αλλά η κατάληψη της εξουσίας. Και για να το πετύχουν αυτό, θα έπρεπε να πάψει να υφίσταται -με τον έναν τρόπο ή τον άλλο- οποιαδήποτε άλλο ένοπλο ελληνικό σώμα.

 Στην περίπτωση της Ναυπάκτου, τα πράγματα εξελίχθηκαν διαφορετικά απ'ότι στον Πύργο και αλλού. Μετά την αναμενόμενη αποτυχία των διαπραγματεύσεων, οι επιθέσεις του ΕΛΑΣ συνεχίστηκαν αλλά χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα.
 Τελικώς, το Τάγμα της Ναυπάκτου, σταθμίζοντας την κατάσταση, αποφάσισε να συμπτυχθεί στην Πάτρα, προκειμένου να αποφευχθεί η καταστροφή της πόλης.