Τετάρτη 23 Οκτωβρίου 2013

Η πρώτη συμφωνία Ζέρβα-ΕΑΜ που φυσικά δεν τηρήθηκε απ'τους εαμίτες



 Όπως είχαμε δει εδώ ο Ζέρβας μετά τον Βάλτο κινήθηκε βορειότερα προς την περιοχή της Άρτας όπου και έβαλε τις βάσεις του αντάρτικου του ΕΔΕΣ. Στο νομό Άρτας είχε ήδη συγκροτηθεί κεντρική επιτροπή του ΕΑΜ, με την οποία επιδίωξε και ήρθε σε επαφή ο Ζέρβας προκειμένου να συντονιστεί από κοινού ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας.
 Στις 11 Οκτωβρίου 1942 υπεγράφη μεταξύ των δύο πλευρών το παρακάτω συμφωνητικό:

 



  

Ο Ζέρβας βέβαια δεν αρκέστηκε στο συμφωνητικό αλλά φρόντισε να οργανώσει και τις δικές του Επιτροπές Εθνικού Αγώνος σε πολλά χωριά της περιοχής καθώς και τις πρώτες μαχητικές του ομάδες.
 Στις 23 Οκτωβρίου 1942 οι Ιταλοί που ήταν ενήμεροι για την παρουσία του Ζέρβα και τους σκοπούς του ξεκίνησαν εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στα ορεινά της Άρτας με τρία τάγματα. Αντικειμενικός του σκοπός ήταν να διαλύσουν το αντάρτικο του Ζέρβα εν την γεννέσει του.
 Τελικώς οι Ιταλοί στις 12 Νοεμβρίου επέστρεψαν στις βάσεις τους μετά από συγκρούσεις με τις μικρές την εποχή εκείνη δυνάμεις του Ζέρβα, χωρίς να καταφέρουν να τον διαλύσουν. Αυτή ήταν η πρώτη σύγκρουση του νεοσχηματιζόμενου αντάρτικου του ΕΔΕΣ κατά των κατακτητών.

 Βάσει των όρων του παραπάνω συμφωνητικού θα περίμενε κανείς ότι το μαχητικό τμήμα του ΕΑΜ Άρτας (παρατηρούμε ότι ο όρος ΕΛΑΣ δεν εμφανίζεται στο συμφωνητικό, παρά μόνο γίνεται λόγος για μαχητικό τμήμα του τοπικού ΕΑΜ) θα συνέδραμε εμπράκτως στον δύσκολο και άνισο αγώνα που έδιναν οι πρώτοι αντάρτες του Ζέρβα εναντίον τριών ιταλικών ταγμάτων. Αυτά τουλάχιστον είχαν συμφωνηθεί.

 Αυτό όμως δεν συνέβη. 
 Παρά το ότι ο Ζέρβας τους ζήτησε να προσπαθήσουν να ανακόψουν την προέλαση ενός εκ των τριών ιταλικών ταγμάτων, αυτοί δεν το έπραξαν και εγκατέλειψαν τις θέσεις τους με συνέπεια οι Ιταλοί να προχωρήσουν ανενόχλητοι. Μάλιστα ο ένας εκ των υπογραφόντων αξιωματικών του ΕΑΜ, ο ταγματάρχης Μαντζούκης παρουσιάστηκε στους Ιταλούς και στράφηκε κατά του Ζέρβα ακολουθώντας τους κατακτητές.

 Τα παραπάνω είναι η εκδοχή του εδεσίτη οπλαρχηγού Στυλιανού Χούτα όπως την παρουσιάζει στις σελ 69-73 του έργου του "Η Εθνική Αντίστασις των Ελλήνων 1941-1945". Στις σελ.62-63 του ιδίου βιβλίου υπάρχει και το παραπάνω συμφωνητικό.

 Ας δούμε τώρα τι λέει και η άλλη πλευρά.
  Ο λοχαγός Φοίβος Γρηγοριάδης υπηρέτησε στον ΕΛΑΣ και έγραψε το πολύτομο έργο "Το αντάρτικο". Σε αυτό (σελ.83 και σελ.135) παραδέχεται τόσο την ύπαρξη του παραπάνω συμφωνητικού όσο και την αδράνεια των εκπροσώπων του ΕΑΜ κατά την διάρκεια των ιταλικών εκκαθαριστικών επιχειρήσεων. Επιβεβαιώνει επίσης την αντεθνική στάση του ταγματάρχη Μαντζούκη που αναφέρει και ο Χούτας.
 Επιχειρεί βέβαια να δικαιολογήσει τους εαμίτες, λέγοντας ότι στην πραγματικότητα δεν υπήρχαν ένοπλες ομάδες του ΕΑΜ στην περιοχή της Άρτας, και ότι απλά αυτές αναφέρονται στο συμφωνητικό χάριν γοήτρου.
 Αν κάνουμε την παραδοχή ότι αυτό που λέει ο Φοίβος Γρηγοριάδης είναι αλήθεια, τότε μοιραία προκύπτουν σοβαρές ενστάσεις για το ποιόν των υπογράψαντων εαμιτών.
 Τι σόι άνθρωποι είναι αυτοί που εγγυώνται ενυπογράφως για την έμπρακτη συμμετοχή των μαχητικών τους τμημάτων στο πλευρό του Ζέρβα κατά των Ιταλών, αλλά στην πραγματικότητα αυτά τα μαχητικά τμήματα είναι ανύπαρκτα;
 Σε απλά νεο-ελληνικά αυτό λέγεται καραγκιοζιλίκι.

 Όπως και να χει λοιπόν, το ΕΑΜ Άρτας απεδείχθη από πολύ νωρίς κατώτερο των περιστάσεων συγκρινόμενο με τον Ναπολέοντα Ζέρβα.

                                                                 

1 σχόλιο:

  1. Μυστηρια τρενα αυτοι οι αφοι Γρηγοριαδηδες! Ενδιαφεροντες συγγραφεις(ειδικα ο Σολων), αλλα το τι ιδεολογια πιστευαν, αγνωστο...
    Απ'οσα ξερω(διορθωσε με αν κανω λαθος, ιστολογε) ο Φοιβος ηταν βενιζελικος ο οποιος ειχε γινει ομως τελικα μελος του ΚΚΕ πριν απο την Κατοχη, συνεχιζει ως ανταρτης του ΕΛΑΣ και μετα χανω τα ιχνη του! Διαβαζοντας ομως τον τομο του "4η Αυγουστου-Αλβανια", βλεπω να εκθειαζει τον Γεωργιο Β(αυτος ο πρωην ο ΕΛΑΣιτης) και ενω απ'οτι καταλαβαινω δεν απαρνηθηκε ποτε την ΕΑΜικη του κληρονομια, κυκλοφορει στο διαδικτυο ενα αναγνωσμα που υποτιθεται εγραψε αυτος(σειρα αρθρων στον Ελευθερο Κοσμο), οπου τα χωνει κανονικα στο ΚΚΕ, ΕΑΜ κλπ...ο δε Σολων μια απο τα ιδια περιπου! Κατεληξε απο ΕΑΜιτης, να ειναι αρχισυντακτης στην εφημεριδα "Ακροπολη", χωρις ομως ποτε να απαρνηθει το ΕΑΜικο παρελθον του! Τι λες για ολα αυτα, ιστολογε?

    ΑπάντησηΔιαγραφή