Ο γνωστός μεγαλοσυνδικαλιστής της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ Νίκος Φωτόπουλος παραλλήλισε προ ημερών τον όποιο αγώνα ισχυρίζεται ότι κάνει, με την δράση του ΕΛΑΣ και ειδικότερα με την μάχη της Ηλεκτρικής που έγινε στο Κερατσίνι στις 13/10/1944.
Πέραν της προφανούς γραφικότητας του Φωτόπουλου (την επόμενη φορά μπορεί να βγει ντυμένος μαυροσκούφης, ζωσμένος με φυσεκλίκια και να τραγουδάει τον ύμνο του ΕΛΑΣ) και χωρίς να συγχέουμε αυτά τα καραγκιοζιλίκια με την αδιαπραγμάτευτη αναγκαιότητα διατήρησης του δημόσιου χαρακτήρα τόσο της ΔΕΗ όσο και άλλων βασικών κλάδων της οικονομίας, μας δίνεται η ευκαιρία να γράψουμε κάποια πράγματα γι'αυτήν την μάχη της Ηλεκτρικής.
Καταρχήν πρέπει να πούμε ότι αυτή η μάχη συνέβη, και δεν είναι μάχη-παραμύθι όπως αρκετές από αυτές που αναφέρουν οι διάφοροι παρα-ιστοριογράφοι της αριστεράς.
Η μάχη της Ηλεκτρικής δεν αμφισβητείται.
Αυτό που αμφισβητείται είναι η καπήλευσή της εκ μέρους του ΕΛΑΣ. Τι΄χες Γιάννη, τι'χα πάντα δηλαδή...
Στο θέμα αναφέρεται ο γνωστός ακροαριστερός ιστορικός Ιάσων Χανδρινός στο έργο του "ΟΠΛΑ. Το τιμωρό χέρι του λαού" (σελ.167):
Ο Χανδρινός βασιζόμενος κυρίως σε αριστερές πηγές γράφει ότι η γερμανική φρουρά του εργοστασίου αρχικά απεχώρησε αναίμακτα κατόπιν διαπραγματεύσεων με το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ, αλλά την επόμενη μέρα επανήλθε με σκοπό την καταστροφή των εγκαταστάσεων.
Οι ελασίτες που είχαν εγκαταστήσει φρουρά, τους περίμεναν, και σε συνεργασία με ομάδες ένοπλων αστυνομικών από τα τμήματα του Πειραιά με επικεφαλής τον ταξίαρχο Παυσανία Κατσώτα, επιτελάρχη της Στρατιωτικής Διοίκησης Αττικής, καθώς και οπλισμένους εργάτες του εργοστασίου με επικεφαλής το Μηχανικό Υπηρεσίας Βενιζέλο Αποστολίδη, προέβαλλαν σθεναρή αντίσταση με αποτέλεσμα την αναχαίτιση των Γερμανών. Σύμφωνα με τον Χανδρινό στην μάχη συμμετείχαν ακόμα και 12χρονα παιδιά απ΄τις γύρω περιοχές.
Οι απώλειες των Γερμανών ήταν 11 νεκροί, 21 τραυματίες και 24 αιχμάλωτοι.
Οι αμυνόμενοι είχαν 11 νεκρούς. Ήταν οι εξής:
Αντώνης Καλαποθάκος (εργάτης της ΗΕΑΠ), Νικος Γεωργιάδης (εργάτης της ΗΕΑΠ), Δημήτρης Μαργαρώνης, Ιωάννης Ηλιόπουλος, Παναγιώτης Κοσμίδης, Γρηγόρης Μεγγίσογλου, Συρίγος Παπάζογλου, Γιώργος Γκιόρδας, Ανδρέας Κουνούπας, Παναγιώτης Μαυρομμάτης, Ακρίτας Τοροσιάδης.
Βλέπουμε λοιπόν ότι ακόμα και ο ακροαριστερός Χανδρινός παραδέχεται ότι η δόξα της μάχης της Ηλεκτρικής (που ήταν πολύ σημαντική διότι απέτρεψε την καταστροφή των εγκαταστάσεων και την συνακόλουθη διακοπή στην ηλεκτροδότηση Αθήνας-Πειραιά) δεν ανήκει εξ'ολοκλήρου στον ΕΛΑΣ, αλλά και στην Αστυνομία Πόλεων, στους οπλισμένους εργάτες της Ηλεκτρικής και σε κατοίκους της περιοχής που έσπευσαν να συνδράμουν.
Πέραν του Χανδρινού όμως, υπάρχουν άλλες δύο αναφορές που έρχονται να δώσουν μία άλλη διάσταση στην υπόθεση.
Σύμφωνα με αυτές, οι εξοπλισμένοι εργάτες της Ηλεκτρικής (η τυπική της ονομασία ήταν ΗΕΑΠ) αποτελούσαν τον 3ο λόχο ηλεκτροπαραγωγής που άνηκε στο Τάγμα Διαβιβάσεων Αττικής που είχε διοικητή τον ταγματάρχη Ιωάννη Παπαθανασίου. Ο Παπαθανασίου ήταν μέλος της ΕΚΚΑ, επιστήθιος φίλος του Ψαρρού και πρώην αξιωματικός του 5/42 που ως γνωστόν είχε διαλυθεί απ΄τον ΕΛΑΣ. Μετά την διάλυσή του 5/42, ο Παπαθανασίου κατέφυγε στην Αθήνα. Αυτό το Τάγμα Διαβιβάσεων υπαγόταν στην Στρατιωτική Διοίκηση Αττικής της οποίας επικεφαλής ήταν ο Σπηλιωτόπουλος.
Διοικητής του 3ου λόχου ήταν ο λοχαγός Ρουχώτας.
Αυτή είναι η έκθεση του Ρουχώτα για την μάχη της Ηλεκτρικής όπως δημοσιεύτηκε στο έργο του Ιωάννη Παπαθανασίου "Αντιστασιακή οργάνωση ΕΚΚΑ 1941-1944", σελ.187:
Και αυτή είναι η περιγραφή των γεγονότων απ΄τους αξιωματικούς του 3ου λόχου Αποστολίδη και Μαγκλιβέρα. Πάλι απ΄το βιβλίο του Παπαθανασίου σελ.188 :
Σύμφωνα με τις παραπάνω περιγραφές, το κύριο βάρος της μάχης άνηκε στον 3ο λόχο της Ηλεκτρικής που αποτελούταν από 8 εξοπλισμένους εργάτες και τον αξιωματικό του λόχου Βενιζέλο Αποστολίδη, και οι νεκροί Γερμανοί ηταν 7 και όχι 11.
Η συμμετοχή του ΕΛΑΣ δεν αμφισβητείται, αλλά οι συντάκτες της αναφοράς ισχυρίζονται ότι οι ελασίτες μπήκαν στην σύγκρουση εκ των υστέρων προς ενίσχυση των αμυνομένων εργατών, και στην συνέχεια επιχείρησαν να οικειοποιηθούν πλήρως την μάχη.
Επίσης δεν γίνεται καμμία αναφορά σε συμμετοχή αστυνομικών, ούτε στον Κατσώτα.
Όπως και να΄χει, το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι ναι μεν ο ΕΛΑΣ συμμετείχε στην μάχη της Ηλεκτρικής και αυτό πρέπει να του πιστωθεί, αλλά δεν ήταν μόνος του. Όπως είδαμε, συμμετείχαν και άλλοι, οι οποίοι πρέπει να μνημονευθούν εξίσου, αν όχι περισσότερο.
Άλλωστε απ΄τους 11 νεκρούς, οι 2 -σύμφωνα με τον Χανδρινό- ήταν εργάτες της ΗΕΑΠ, άρα προφανέστατα άνηκαν στον 3ο λόχο ηλεκτροπαραγωγής. Για τους υπόλοιπους 9 Έλληνες νεκρούς δεν γνωρίζουμε με σιγουριά αν ήταν ελασίτες, αστυνομικοί ή απλοί κάτοικοι της περιοχής.
Για την δηθεν μαχη της ..ηλεκτρικης που λεει ο ΕΛΑΣ ολα ειναι παραμυθια.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜιλησε μετα 10 χρονια απο αυτην στο πανεπιστημιο της Χαιλδερβεργης ο υπευθυνος λοχαγος των γερμανων για το εργοστασιο.Ειχαν παρει εντολη απλως να στραβωσουν τις μηχανες να μην παραγουν ρευμα (συμφωνια τσιρωνικου Γερμανων).Πραγματι ετσι εγινε με λιγα εκρηκτικα.Μεσα στο εργοστασιο ηταν πραγματι εργατες με οπλα που δεν ανηκαν ομως στον ΕΛΑΣ.Ο ΕΛΑΣ ζητησε με αγγελιοφορο ενα μικρο κοριτσι να παραδωσει σε αυτους το εργοστασιο ο γερμανος λοχαγος για να φανει οτι ο ΕΛΑΣ απελευθερωσε το εργοστασιο αλλα ο λοχαγος το περεδωσε στους εργατες χαιρετισε και εφυγε.
Υπαρχει σε καποιο κομμουνιστικο βιβλιο νομιζω του Νικανδρου Κεπεση το ιστορικο της μαχης με μια εκθεση ελασιτου αλλα ενω λεει διαφορα μολις φτανει στην εναρξη της μαχης λεει οτι απωλεσθει το εγγραφο και τιποτε περισσοτερο.Μην ασχολειστε με χανδρινους κτλ Ψεμματα λενε
Αν θελεις περισσοτερα μπορεις να διαβασεις το βιβλιο η διασωση της αθηνας του ροναλντ Χαμπε εχει ανεβει στο σκριμπτ
Έχω διαβάσει τι γράφει ο Χάμπε, αλλά αυτά που λέει έρχονται σε πλήρη αντίθεση με αυτά που λένε οι ελληνικές πηγές. Και δεν αναφέρομαι φυσικά στους αριστερούς. Αν τα έλεγαν μόνο αυτοί, τότε φυσικά και θα ήμουν εξαιρετικά δύσπιστος διότι είναι αποδεδειγμένα παραμυθατζήδες ολκής.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟι παραπάνω αναφορές που δημοσίευσε ο Παπαθανασίου και μιλάνε ξεκάθαρα για μάχη με νεκρούς, δεν μπορεί να είναι τελείως παραμύθια.
Υπάρχουν και ονόματα νεκρών.
Ο Χάμπε γενικώς είναι ενδιαφέρουσα πηγή, αλλά για το συγκεκριμένο θέμα και ο ίδιος λέει ότι πληροφορήθηκε μόλις έφτασε στην Λάρισα για ότι έγινε στον Πειραιά και στην Ηλεκτρική. Δεν ήταν παρών, απλά κατέγραψε αυτά που του μετέφεραν.
Ο χαμπε λεει τι του ειπε ο γερμανος λοχαγος.Ο ζαλοκωστας λεει λεπτομερειες για το θεμα και συμφωνει με την εκδοχη Χαμπε.και ειλικρινα τους πιστευω.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ χαμπε λεει οτι τα πληροφορηθηκε απο τον γερμανο λοχαγο του εργοστασιου.Ο χρηστος Ζαλοκωστας λεει λεπτομερειες γυρω απο το θεμα και συμφωνει με τον Χαμπε
ΑπάντησηΔιαγραφήΕσυ πιστευεις οτι αν ηθελαν οι γεμανοι δεν θα ανατιναζαν το παγιδευμενο εργοστασιο πριν φυγουν;;Ενα κουμπι θα πατουσαν .απλως δεν ηθελαν τιπποτε περισσοετρο.Οι ελασιτες ειναι παραμυθατζηδες ειναι γνωστο αυτο.Αλλα και να λεει ο παπαθανασιου οτι σκοτωσε 30 μαλλον ειναι τραβηγμενο.Αν ξαναδιαβασω τον ζαλοκωστα θα θυμηθω τις λεπτομερειες και πιστευω οτι ειναι ο πιο σοβαρος
Ο Παπαθανασίου δεν γράφει για 30 νεκρούς Γερμανούς.
ΑπάντησηΔιαγραφήΓια 7 νεκρούς Γερμανούς γράφει.
Μιας και αναφέρθηκες στον Ζαλοκώστα, θα ανεβάσω σε επόμενη ανάρτηση αυτά που λέει και αυτός για την μάχη της Ηλεκτρικής. Δεν συμφωνεί πάντως με τον Χάμπε...
Υπήρχε έντονο παρασκήνιο τότε για τις καταστροφές που έκαναν, αλλά και για αυτές που δεν έκαναν, οι Γερμανοί κατά την αποχώρησή τους απ΄την Αθήνα και τον Πειραιά.