Στο ξεκίνημα του γενικευμένου εμφυλίου ΕΛΑΣ-ΕΔΕΣ στην Ήπειρο, ο υπαρχηγός του Ζέρβα Κομνηνός Πυρομάγλου βρισκόταν στα Πράμαντα στις 16-17-18 Οκτωβρίου 1943 επικεφαλής αποσπάσματος του ΕΔΕΣ. Βρισκόταν μεταξύ δύο πυρών, γερμανών και ελασιτών. Στις 19/10/1943 ο Πυρομάγλου επικοινώνησε τηλεφωνικώς με τον καπετάν Κόζιακα (καπετάνιο της 1ης μεραρχίας του ΕΛΑΣ) και του ζήτησε να ενωθούν οι δυνάμεις τους και να χτυπήσουν από κοινού τους Γερμανούς. Ο Κόζιακας του απάντησε:
"Να μας παραδώσετε τα Πράμαντα. Εγώ μόνον θα κτυπήσω τους Γερμανούς διότι έχω βαρύ οπλισμό. Θα φύγετε ή θα σας σφάξω όλους."
Ο Πυρομάγλου απάντησε:
"Το δικαίωμα του αγώνος κατά του κατακτητή και της θυσίας δεν το έχεις μόνο εσύ. Είναι ζήτημα τιμής για μένα να αντιμετωπίσω τους κατακτητές και επομένως θα αντιμετωπίσω ταυτοχρόνως και τους κατακτητές και εσένα"
Κατόπιν, η τηλεφωνική επικοινωνία συνεχίστηκε με τον Κόζιακα και τον συνταγματάρχη Τομ Μπαρνς, σύνδεσμο των Άγγλων στον ΕΔΕΣ.
Ο Κόζιακας του είπε: "Μεγαλύτερος εχθρός μας είναι ο Ζέρβας και όχι οι Γερμανοί".
Τα παραπάνω τα κατέθεσε ο Πυρομάγλου στο συνέδριο του Λιβάνου τον Μάιο του 1944 και καταγράφτηκαν στα επίσημα πρακτικά.
Πολλοί αριστεροί πιθανόν να τα αμφισβητήσουν διότι τα γράφει ένας εδεσίτης.
Μόνο που ο Πυρομάγλου ήταν εκ των πλέον μετριοπαθών στελεχών του ΕΔΕΣ και άλλωστε μεταπολεμικά διαχώρισε την θέση του απ'τον Ζέρβα και κατέληξε να εκλεγεί και βουλευτής της αριστερής ΕΔΑ!
Πέραν αυτού όμως, στο θέμα της τηλεφωνικής επικοινωνίας Πυρομάγλου-Κόζιακα αναφέρεται και ο Βελουχιώτης στην έκθεσή του όπου περιγράφει την επίθεση κατά του ΕΔΕΣ το 1943.
Η έκθεση δημοσιεύτηκε στην "προοδευτική" Ελευθεροτυπία στις 05/10/1982 απ'τον αριστερό ιστορικό και πρώην ελασίτη Σόλωνα Γρηγοριάδη.
Παραθέτουμε αυτούσιο το σχετικό απόσπασμα:
H περιγραφή του Βελουχιώτη διαφέρει ελαφρώς από αυτή του Πυρομάγλου (ο Πυρομάγλου λέει ότι δεν ρώτησε τον Ζέρβα, αλλά απάντησε ο ίδιος αρνητικά στον Κόζιακα, βλ."Η Εθνική Αντίστασις" του Κομνηνού Πυρομάγλου σελ.344, κάτι σαφώς πιθανότερο), και αυτό είναι φυσιολογικό, αλλά η ουσία παραμένει ίδια.
Ο Βελουχιώτης επιβεβαιώνει την τηλεφωνική συνομιλία Πυρομάγλου-Κόζιακα, την πρόταση του πρώτου να χτυπήσουν από κοινού τους Γερμανούς, και την άρνηση του δεύτερου για περαιτέρω συζήτηση αν δεν εγκαταλείψουν οι εδεσίτες τα Πράμαντα.
Επίσης ο Βελουχιώτης άθελά του επιβεβαιώνει την κίνηση καλής θέλησης εκ μέρους του ΕΔΕΣ να απελευθερώσει ελασίτες αξιωματικούς που είχαν συλληφθεί μετά τις εχθροπραξίες των πρώτων ημερών.
Είναι προφανές ότι η προτεραιότητα των ελασιτών ήταν να πλήξουν τον ΕΔΕΣ και όχι τους Γερμανούς. Αυτό το έχουμε ήδη καταδείξει και εδώ με τις συμφωνίες ανακωχής ΕΛΑΣ-Γερμανών και εδώ με την γνωστή διαταγή του Βελουχιώτη προς την 8η μεραρχία του ΕΛΑΣ στις 20/10/1943, που έλεγε:
"Κατά την γνώμη μου είναι χίλιες φορές προτιμότερο να διανοίξουν οι Γερμανοί την οδόν Ιωαννίνων - Μετσόβου - Καλαμπάκας, παρά να εξακολουθήσει υφιστάμενος ο ΕΔΕΣ, έστω για μια εβδομάδα ακόμη."
Στο ίδιο μήκος κύματος είναι και η παρακάτω διαταγή προς την 8η μεραρχία του ΕΛΑΣ:
("Η αλήθεια από τον Άρη" του Κώστα Ιωάννου, σελ.86)
"Να μας παραδώσετε τα Πράμαντα. Εγώ μόνον θα κτυπήσω τους Γερμανούς διότι έχω βαρύ οπλισμό. Θα φύγετε ή θα σας σφάξω όλους."
Ο Πυρομάγλου απάντησε:
"Το δικαίωμα του αγώνος κατά του κατακτητή και της θυσίας δεν το έχεις μόνο εσύ. Είναι ζήτημα τιμής για μένα να αντιμετωπίσω τους κατακτητές και επομένως θα αντιμετωπίσω ταυτοχρόνως και τους κατακτητές και εσένα"
Κατόπιν, η τηλεφωνική επικοινωνία συνεχίστηκε με τον Κόζιακα και τον συνταγματάρχη Τομ Μπαρνς, σύνδεσμο των Άγγλων στον ΕΔΕΣ.
Ο Κόζιακας του είπε: "Μεγαλύτερος εχθρός μας είναι ο Ζέρβας και όχι οι Γερμανοί".
Τα παραπάνω τα κατέθεσε ο Πυρομάγλου στο συνέδριο του Λιβάνου τον Μάιο του 1944 και καταγράφτηκαν στα επίσημα πρακτικά.
Πολλοί αριστεροί πιθανόν να τα αμφισβητήσουν διότι τα γράφει ένας εδεσίτης.
Μόνο που ο Πυρομάγλου ήταν εκ των πλέον μετριοπαθών στελεχών του ΕΔΕΣ και άλλωστε μεταπολεμικά διαχώρισε την θέση του απ'τον Ζέρβα και κατέληξε να εκλεγεί και βουλευτής της αριστερής ΕΔΑ!
Πέραν αυτού όμως, στο θέμα της τηλεφωνικής επικοινωνίας Πυρομάγλου-Κόζιακα αναφέρεται και ο Βελουχιώτης στην έκθεσή του όπου περιγράφει την επίθεση κατά του ΕΔΕΣ το 1943.
Η έκθεση δημοσιεύτηκε στην "προοδευτική" Ελευθεροτυπία στις 05/10/1982 απ'τον αριστερό ιστορικό και πρώην ελασίτη Σόλωνα Γρηγοριάδη.
Παραθέτουμε αυτούσιο το σχετικό απόσπασμα:
H περιγραφή του Βελουχιώτη διαφέρει ελαφρώς από αυτή του Πυρομάγλου (ο Πυρομάγλου λέει ότι δεν ρώτησε τον Ζέρβα, αλλά απάντησε ο ίδιος αρνητικά στον Κόζιακα, βλ."Η Εθνική Αντίστασις" του Κομνηνού Πυρομάγλου σελ.344, κάτι σαφώς πιθανότερο), και αυτό είναι φυσιολογικό, αλλά η ουσία παραμένει ίδια.
Ο Βελουχιώτης επιβεβαιώνει την τηλεφωνική συνομιλία Πυρομάγλου-Κόζιακα, την πρόταση του πρώτου να χτυπήσουν από κοινού τους Γερμανούς, και την άρνηση του δεύτερου για περαιτέρω συζήτηση αν δεν εγκαταλείψουν οι εδεσίτες τα Πράμαντα.
Επίσης ο Βελουχιώτης άθελά του επιβεβαιώνει την κίνηση καλής θέλησης εκ μέρους του ΕΔΕΣ να απελευθερώσει ελασίτες αξιωματικούς που είχαν συλληφθεί μετά τις εχθροπραξίες των πρώτων ημερών.
Είναι προφανές ότι η προτεραιότητα των ελασιτών ήταν να πλήξουν τον ΕΔΕΣ και όχι τους Γερμανούς. Αυτό το έχουμε ήδη καταδείξει και εδώ με τις συμφωνίες ανακωχής ΕΛΑΣ-Γερμανών και εδώ με την γνωστή διαταγή του Βελουχιώτη προς την 8η μεραρχία του ΕΛΑΣ στις 20/10/1943, που έλεγε:
"Κατά την γνώμη μου είναι χίλιες φορές προτιμότερο να διανοίξουν οι Γερμανοί την οδόν Ιωαννίνων - Μετσόβου - Καλαμπάκας, παρά να εξακολουθήσει υφιστάμενος ο ΕΔΕΣ, έστω για μια εβδομάδα ακόμη."
Στο ίδιο μήκος κύματος είναι και η παρακάτω διαταγή προς την 8η μεραρχία του ΕΛΑΣ:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου