Πέμπτη 31 Οκτωβρίου 2013

Αγγελόπουλος – Σημίτης: Η μετεξέλιξη της μειοδοσίας

 
Το ελληνικό έθνος πίσω από τους χιλιάδες ήρωες της αντίστασης, είδε τα σωθικά του να τρώγονται από μία κάστα ανθρώπων που ο όρος «προδότης» θα ήταν μάλλον κολακευτικός.
Μαζί με τους αμέτρητους ήρωες που εξέθρεψε η αειφόρος ελληνική Γη, υπήρξαν και απεχθείς μορφές που σημάδεψαν για πάντα την ιστορία του Έθνους. Ως άλλα παράσιτα σε ένα θαυμαστό περιβόλι, ανδρώθηκαν στο ημίφως την ώρα που οι γενιές των Ελλήνων κοιτούσαν κατάματα τις ορδές των ξένων κατακτητών, κατατρώγοντας την ρίζα του δέντρου που έμελλε να βλαστήσει την συνέχιση της ιστορίας.
Η ιστορία της κατοχής και της Εθνικής Αντίστασης θα έπρεπε να αποτελεί βασικό μέρος εκπαίδευσης για τις επόμενες γενιές. Η σημερινή τραγωδία που βιώνει ο ελληνικός λαός δεν αφήνει περιθώρια για παρερμηνείες: Η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται απλώς σαν φάρσα, αλλά οι ρόλοι των δοσίλογων που δρουν στο πλευρό των κατακτητών είναι βγαλμένοι ακριβώς από εκείνη την μαύρη περίοδο της ελληνικής ιστορίας. Κάποιοι αναλυτές, όπως ο Δημοσθένης Κούκουνας προχωρά ένα βήμα παραπάνω, ταυτίζοντας την διαχρονικότητα της προδοσίας με συγκεκριμένες κάστες ανθρώπων που η ενδελεχής έρευνα ταυτοποιεί ακόμα και πρόσωπα.
Ένας καλόπιστος ερευνητής θα μπορούσε εύλογα να απορήσει: Πώς είναι δυνατόν ένας λαός που πλήρωσε το βαρύτερο τίμημα αίματος σε όλη την Ευρώπη να ανέχεται φορείς εκείνης της μαύρης περιόδου να μεσουρανούν δεκαετίες μετά στην οικονομική και πολιτική ζωή του τόπου υπηρετώντας ακριβώς τα ίδια συμφέροντα; Πώς είναι δυνατόν μετά την Νυρεμβέργη, η Ελλάδα να διεκδικεί ακόμα το κατοχικό δάνειο και τις αποζημιώσεις, ενώ συγχρόνως καθίσταται έρμαιο οικονομικής υποδούλωσης από τους ίδιους ξένους δυνάστες;
Υπάρχει μία πιθανή εξήγηση. Η υπέρμετρη δολιότητα ελληνόφωνων «συνεργατών» του κατακτητή, που διαβλέποντας την πτώση του Ράιχ πέρασαν έγκαιρα στο αντίπαλο στρατόπεδο προκειμένου όχι απλώς να διασωθούν, αλλά και να διατηρήσουν τα κεκτημένα τους. Τα κεκτημένα της φρίκης πάνω στο αίμα των Ελλήνων ηρώων, αναβαπτίζοντας σε μία νύχτα την συνεργασία με τους κατακτητές ως «αντιστασιακή δράση».
Είδαμε σε προηγούμενο άρθρο την προσέγγιση του γνωστού συγγραφέα για τον πρόγονο της γνωστής οικογένειας Αγγελόπουλων, της ιστορικής επιχειρηματικής δυναστείας των καθόλα ευυπόληπτων σύγχρονων συνεχιστών της μεταπολεμικής «Χαλυβουργικής» και των δορυφορικών ενασχολήσεων τους όπου συνεργαζόταν με τον Γερμανό κατακτητή. Κατά τα ιστορικά ντοκουμέντα που παρατίθενται, οι «συνεργάτες των Γερμανών αδερφοί Αγγελόπουλοι», προέβαιναν σε μια σειρά οχυρωματικών έργων επ' ωφελεία του γερμανικού στρατού Κατοχής και μεταξύ αυτών, κατασκεύαζαν με σίδερο και ατσάλι συρματοπλέγματα για τους Έλληνες αιχμαλώτους που συγκεντρώνονταν στα στρατόπεδα κράτησης και εκτέλεσής τους.
Ειδική αναφορά στο βιβλίο που αποτυπώνει την έρευνα του κ. Δημοσθένη Κούκουνα, γίνεται και για τον Γεώργιο Σημίτη, πατέρα του γνωστού «προοδευτικού» πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη. Ο πατήρ Σημίτης σύμφωνα με τον συγγραφέα, ήταν συνεργάτης και «αγαπημένο παιδί» του αρχηγού των Ελλήνων Ναζί, Γιώργου Μερκούρη, ο οποίος ανέλαβε επί Κατοχής διοικητής της Εθνικής Τράπεζας. Ο ίδιος ο Γεώργιος Σημίτης, διορίστηκε υψηλόβαθμο στέλεχος στην Εμπορική τράπεζα, από όπου και έφυγε μετά τον θάνατο του ναζί μέντορα του! Υψηλά τραπεζικά πόστα δηλαδή, όλως τυχαίως την εποχή που γινόταν η μεγάλη ληστεία του «κατοχικού δανείου». Ληστεία που ακόμα παραμένει ατιμώρητη, ενώ τις συνέπειες της ζούμε σήμερα στο έπακρο.
Και όμως, τόσο ο Αγγελόπουλος όσο και ο Σημίτης, εμφανίζονται το 1944 ως «αντιστασιακοί» σε ένα ρεσιτάλ λήθης πάνω στην κατοχική γενοκτονία του Ελληνικού λαού με τους εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς από την πείνα και τα βασανιστήρια. Τους τραγικούς χειμώνες του '42 – 43, όταν αυτοί οι «αντιστασιακοί» έχαιραν της εκτίμησης των κατοχικών δυνάμεων...
Η εξήγηση είναι προφανής: Όταν η πτώση του Ράιχ έγινε ορατή, πολλοί εκ των συνεργατών έσπευσαν να αλλάξουν στρατόπεδο ώστε να πλασαριστούν για την επόμενη μέρα. Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι υπάρχει ένα απεχθέστερο είδος από τον «πεπεισμένο» συνεργάτη, όπως ήταν ο δηλωμένος ναζί Γιώργος Μερκούρης. Ο Συνεργάτης επ' αμοιβή.
Η ιστορική ατιμωρησία αλλά και η προκλητική συνέχιση της φιλογερμανικής πολιτικής από ανθρώπους όπως ο Κώστας Σημίτης, θα πρέπει να προβληματίσει. Η λύση για την συνέχιση αυτών των στρεβλώσεων, πρέπει να δοθεί με την μόνη ενδεδειγμένη θεραπεία : Την λαϊκή αφύπνιση, την ιστορική γνώση, που είναι η μόνη που μπορεί να πολεμήσει και να γκρεμίσει την Δρακογενιά (όπως έλεγε και ο Ν. Γκάτσος στο γνωστό του ποίημα...).


Πηγή: http://www.newsbomb.gr/apokalypseis/story/330797/aggelopoylos-–-simitis-i-metexelixi-tis-meiodosias#ixzz2jIYxHro6

Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 2013

28η Οκτωβρίου 1941. Ο πρώτος εορτασμός της εθνικής επετείου στην κατοχική Αθήνα


 Η πρώτη επέτειος του ΟΧΙ του Ιωάννη Μεταξά βρήκε στην Ελλάδα υπόδουλη στους κατακτητές. Αυτό όμως δεν εμπόδισε τον λαό της Αθήνας να τιμήσει με τον δικό του τρόπο την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες που υπήρχαν τους πρώτους μήνες της Κατοχής.

 Τις παραμονές της 28ης Οκτωβρίου 1941 επικρατεί αναβρασμός στις πανεπιστημιακές σχολές. Όλοι θέλουν να κάνουν κάτι για να τιμήσουν την επέτειο του ΟΧΙ. Υπάρχουν όμως αρκετές διχογνωμίες γύρω απ΄το πρόσωπο του πρωτεργάτη και εκφραστή του ΟΧΙ, του Ιωάννη Μεταξά. Πολλοί αντίπαλοι του μεταξικού καθεστώτος διατυπώνουν σοβαρές αντιρρήσεις διότι η αναπόφευκτη σύνδεση του Μεταξά με το ΟΧΙ, συνεπαγόταν και σύνδεση του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου με το ΟΧΙ.
 Φτάνουν στο σημείο να πουν: "Το ΟΧΙ του Μεταξά θα τιμήσουμε τώρα;"

 Τελικά παρά τις αντιρρήσεις των όψιμων αντιμεταξικών, ο αθηναϊκός λαός τίμησε στην εθνική επέτειο. Το πρωί της 28ης Οκτωβρίου 1941 χιλιάδες πολιτών πορεύτηκαν αυθόρμητα και ανοργάνωτα προς το Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη. Στην πορεία που έγινε συμμετείχαν κυρίως νέοι και ανάπηροι πολέμου. Φοιτητές στεφάνωσαν αγάλματα του Ξάνθου, του Κολοκοτρώνη, του Ρήγα Φεραίου κτλ. Σημαντικό ρόλο στην κινητοποίηση των φοιτητών έπαιξε και η εμπνευσμένη ομιλία του καθηγητή Κωνσταντίνου Τσάτσου την προηγούμενη μέρα απ΄την έδρα της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
 Τις μέρες εκείνες κυκλοφόρησαν σχετικές προκηρύξεις εθνικών αντιστασιακών οργανώσεων όπως το Εθνικό Κομιτάτο (τα μέλη του προέρχονταν απ΄την ΕΟΝ) και η Στρατιά Σκλαβωμένων Νικητών (οργάνωση πρόδρομος της ΠΕΑΝ που είχε αρχηγό τον Περρίκο). Η προκήρυξη της δεύτερης, της ΣΣΝ, κυκλοφόρησε ανήμερα της 28ης Οκτωβρίου και έφερε τον τίτλο "Εγερτήριον σάλπισμα".
 Ο ρόλος ειδικά της ΣΣΝ κρίνεται ως ιδιαίτερα σημαντικός σε εκείνην την πρώιμη αντιστασιακή εκδήλωση που κινητοποίησε σημαντικό μέρος της νεολαίας απ'όπου ξεπήδησαν πολλοί αγωνιστές των εθνικών αντιστασιακών οργανώσεων της Αθήνας. Την ίδια μέρα ιδρύθηκε και η ΠΕΑΝ.
 Το ΕΑΜ δεν συμμετείχε στις εκδηλώσεις του πρωινού της 28ης Οκτωβρίου 1941. Διοργάνωσε δική του εκδήλωση το απόγευμα της ίδιας μέρας, η οποία διεξήχθη στο ίδιο κλίμα εθνικής ενότητας και ομοψυχίας.

 Οι λαϊκές εκδηλώσεις της 28ης Οκτωβρίου 1941 ήταν η πρώτη μαζική κινητοποίηση του ελληνικού λαού και συνετέλεσε στην δραστηριοποίηση της νεολαίας. Υπό το πρίσμα αυτό είχε μεγάλη σημασία.

 Αυτό που προκαλεί αρνητική εντύπωση ήταν η εμπάθεια κάποιων προς το πρόσωπο του Μεταξά και προς το καθεστώς του. Όπως είδαμε η εμπάθειά τους έφτανε στο σημείο να εκφράζουν αμφιβολίες για το αν έπρεπε να τιμηθεί το ΟΧΙ του Μεταξά. 
 Εκεί φαίνεται ότι έχει τις ρίζες της η ανιστόρητη μπουρδολογία που προσπαθούσε ανεπιτυχώς να διαχωρίσει το ΟΧΙ απ΄τον πρωτεργάτη και εκφραστή του.


 Πηγές:
 "Κίτσος Μαλτέζος. Ο αγαπημένος των θεών" του Πέτρου Μακρή-Στάικου
 "ΠΕΑΝ (1941-1945)" του Ευάνθη Χατζηβασιλείου

Σάββατο 26 Οκτωβρίου 2013

Οικονομικοί δωσίλογοι-Οικογένεια Αγγελόπουλοι




Η ιστορία της κατοχής και των μεταπολεμικών χρόνων που γράφεται και ανασυντίθεται στις ύστερες πλευρές της, έγινε «μόδα» στις μέρες μας λόγω των πολιτικών συνειρμών των κατά πολλούς προδοτικών μνημονίων. Συζητείται ευρέως πάλι και πολλές φορές είναι πικρή. Όπως πικρή είναι και η αλήθεια.
Στην περιβόητη λίστα με τους «163 οικονομικούς μεγαλοδωσίλογους, οι οποίοι κερδοσκόπησαν και πλούτισαν επί Κατοχής», δεύτερο όνομα στη σειρά είναι αυτό των προγόνων της ιστορικής επιχειρηματικής δυναστείας των καθόλα ευυπόληπτων σύγχρονων συνεχιστών της μεταπολεμικής «Χαλυβουργικής» και των δορυφορικών ενασχολήσεων τους. «Αγγελόπουλος Θ. & Υιοί, επιχειρηματίες», αναγράφεται στο βιβλίο-ντοκουμέντο που κυκλοφόρησε στις αρχές της περσινής χρονιάς, δημιούργησε σάλο- παρά την άρνηση κάποιων διαπλεκόμενων καναλαρχών να το γνωστοποιήσουν - πλην όμως δημόσια το περιεχόμενό του δεν αμφισβητήθηκε από κανέναν. Ο συγγραφέας και ιστορικός Δημοσθένης Κούκουνας, ξετυλίγει σε ξεχωριστό κεφάλαιο, τα απαράμιλλα κατορθώματα της οικονομικής συνεργασίας της οικογένειας Αγγελόπουλων με τους Ναζί της κατοχής, 1941-44.
Σύμφωνα πάντα με όσα έχει καταγράψει ο κ. Κούκουνας και τα έχει δημοσιοποιήσει και σε αρθρογραφία του σε ανύποπτους χρόνους («Η ελληνική οικονομία κατά την Κατοχή και η αλήθεια για τα κατοχικά δάνεια», είναι ο ακριβής τίτλος του βιβλίου), πρωτεργάτης της συνεργασίας της οικογένειας Αγγελόπουλων με τους Γερμανούς κατακτητές ήταν ο «πάτερ φαμίλιας», Θεόδωρος Αγγελόπουλος.
Μέτοχοι στην μεγάλη οικογενειακή επιχείρηση με τους Ναζί, σύμφωνα με τον ανωτέρω συγγραφέα, ήταν τα παιδιά του, Άγγελος Αγγελόπουλος (καθηγητής Οικονομικών), Παναγιώτης και Δημήτριος, ο οποίος δολοφονήθηκε το 1986 από την οργάνωση « Ε.Ο 17Ν». Εγγονοί και σύγχρονοι συνεχιστές του οικονομικού «θαύματος» της μεγάλης επιχειρηματικής παράδοσης, οι Κωνσταντίνος Αγγελόπουλος και Θεόδωρος Αγγελόπουλος (υιοί ενός εκ των μετόχων της Ελληνογερμανικής κατοχικής συνεργασίας, του Παναγιώτη Αγγελόπουλου). Μετέπειτα συνεχιστές της προόδου, οι υιοί του Κωνσταντίνου Αγγελόπουλου, ο Παναγιώτης και ο Γιώργος Αγγελόπουλος.
Κατά τα ιστορικά ντοκουμέντα που παρατίθενται, οι «συνεργάτες των Γερμανών αδερφοί Αγγελόπουλοι», προέβαιναν σε μια σειρά οχυρωματικών έργων επ' ωφελεία του γερμανικού στρατού Κατοχής και μεταξύ αυτών, κατασκεύαζαν με σίδερο και ατσάλι συρματοπλέγματα για τους Έλληνες αιχμαλώτους που συγκεντρώνονταν στα στρατόπεδα κράτησης και εκτέλεσής τους.
«Δεν είναι απαραιτήτως όλοι αυτοί μαυραγορίτες. Είναι όμως όλοι τους εκείνοι που δεν δίστασαν να συναλλαγούν με τις Αρχές Κατοχής, αναλαμβάνοντας προμήθειες ή κατασκευές για λογαριασμό τους», γράφει ο ιστορικός Δ. Κούκουνας, στο «καυτό κεφάλαιο» με τη δημοσιοποίηση της λίστας. Και συνεχίζει: «Την ώρα που άλλοι συνάδελφοί τους πεινούσαν και δυστυχούσαν, που κυριολεκτικά δεν είχαν να θρέψουν την οικογένειά τους, που δεν μπορούσαν να διατηρήσουν τις επιχειρήσεις τους ή για λόγους αρχής δεν δέχονταν να ασκήσουν το επάγγελμά τους υπό τις συνθήκες αυτές, οι άνθρωποι αυτοί έσπευσαν με περισσή προθυμία να υπηρετήσουν τον κατακτητή ως νεροκουβαλητές.Εμπορεύτηκαν τη δυστυχία του λαού μας εκείνη την κρίσιμη ώρα. Κατά βάθος δεν είναι οι «έξυπνοι» που κατόρθωσαν να επιπλεύσουν. Είναι οι άτιμοι και οι ανέντιμοι που σε ώρα εσχάτης δυστυχίας δεν αδιαφόρησαν μόνο για τον διπλανό τους που έψαχνε στα σκουπίδια για μια μπουκιά, αλλά του αφαίρεσαν από το λιπόσαρκο σαρκίο του τις ελάχιστες ρανίδες αίματος που του είχαν απομείνει.Δεν είναι σχήμα εντυπωσιασμού. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι στη χρονική εκείνη φάση καταστροφής και διάλυσης, ο κατακτητής ανέθετε σε κάποιους εκλεκτούς του τις προμήθειες ειδών που χρειαζόταν και τις κατασκευές οχυρωματικών και άλλων έργων που θεωρούσε απαραίτητες. Όταν μιλάμε για προμήθειες ειδών, εννοούμε όλο το φάσμα παραγωγής, διότι ο κατακτητής (επικαλούμενος μάλιστα και το διεθνές δίκαιο) έπρεπε να τραφεί και να ξενισθεί στον κατακτημένο τόπο. Η επιμελητεία των Αρχών Κατοχής θεωρούσε τα τιμολόγια των προμηθευτών (κατά κανόνα υπερτιμολογημένα) και τα υπέγραφε, ώστε να τα προσκομίζει προς εξόφληση στην Τράπεζα της Ελλάδος. Έτσι συνέβαινε ο πληθωρισμός να διογκούται και το χρήμα να χάνει ακόμη περισσότερο την αξία του», καταλήγει ο ιστορικός.
Τα κεφάλαια με τους « 163 μεγαλοδωσίλογους» θα δημοσιευτούν όλα, όσο κι αν κάποιους τους πικραίνουν. Πολλά γι' αυτό το θέμα έχει να πει και ο συγγραφέας. 'Άλλωστε οι οχλήσεις ήταν αμέτρητες. Το ίδιο και οι «παραγγελίες», για να σταματήσει. Αλλά όπως έλεγε και γνωστός πολιτικός του παρελθόντος, «τώρα το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω».
 

Τετάρτη 23 Οκτωβρίου 2013

Η πρώτη συμφωνία Ζέρβα-ΕΑΜ που φυσικά δεν τηρήθηκε απ'τους εαμίτες



 Όπως είχαμε δει εδώ ο Ζέρβας μετά τον Βάλτο κινήθηκε βορειότερα προς την περιοχή της Άρτας όπου και έβαλε τις βάσεις του αντάρτικου του ΕΔΕΣ. Στο νομό Άρτας είχε ήδη συγκροτηθεί κεντρική επιτροπή του ΕΑΜ, με την οποία επιδίωξε και ήρθε σε επαφή ο Ζέρβας προκειμένου να συντονιστεί από κοινού ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας.
 Στις 11 Οκτωβρίου 1942 υπεγράφη μεταξύ των δύο πλευρών το παρακάτω συμφωνητικό:

 



  

Ο Ζέρβας βέβαια δεν αρκέστηκε στο συμφωνητικό αλλά φρόντισε να οργανώσει και τις δικές του Επιτροπές Εθνικού Αγώνος σε πολλά χωριά της περιοχής καθώς και τις πρώτες μαχητικές του ομάδες.
 Στις 23 Οκτωβρίου 1942 οι Ιταλοί που ήταν ενήμεροι για την παρουσία του Ζέρβα και τους σκοπούς του ξεκίνησαν εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στα ορεινά της Άρτας με τρία τάγματα. Αντικειμενικός του σκοπός ήταν να διαλύσουν το αντάρτικο του Ζέρβα εν την γεννέσει του.
 Τελικώς οι Ιταλοί στις 12 Νοεμβρίου επέστρεψαν στις βάσεις τους μετά από συγκρούσεις με τις μικρές την εποχή εκείνη δυνάμεις του Ζέρβα, χωρίς να καταφέρουν να τον διαλύσουν. Αυτή ήταν η πρώτη σύγκρουση του νεοσχηματιζόμενου αντάρτικου του ΕΔΕΣ κατά των κατακτητών.

 Βάσει των όρων του παραπάνω συμφωνητικού θα περίμενε κανείς ότι το μαχητικό τμήμα του ΕΑΜ Άρτας (παρατηρούμε ότι ο όρος ΕΛΑΣ δεν εμφανίζεται στο συμφωνητικό, παρά μόνο γίνεται λόγος για μαχητικό τμήμα του τοπικού ΕΑΜ) θα συνέδραμε εμπράκτως στον δύσκολο και άνισο αγώνα που έδιναν οι πρώτοι αντάρτες του Ζέρβα εναντίον τριών ιταλικών ταγμάτων. Αυτά τουλάχιστον είχαν συμφωνηθεί.

 Αυτό όμως δεν συνέβη. 
 Παρά το ότι ο Ζέρβας τους ζήτησε να προσπαθήσουν να ανακόψουν την προέλαση ενός εκ των τριών ιταλικών ταγμάτων, αυτοί δεν το έπραξαν και εγκατέλειψαν τις θέσεις τους με συνέπεια οι Ιταλοί να προχωρήσουν ανενόχλητοι. Μάλιστα ο ένας εκ των υπογραφόντων αξιωματικών του ΕΑΜ, ο ταγματάρχης Μαντζούκης παρουσιάστηκε στους Ιταλούς και στράφηκε κατά του Ζέρβα ακολουθώντας τους κατακτητές.

 Τα παραπάνω είναι η εκδοχή του εδεσίτη οπλαρχηγού Στυλιανού Χούτα όπως την παρουσιάζει στις σελ 69-73 του έργου του "Η Εθνική Αντίστασις των Ελλήνων 1941-1945". Στις σελ.62-63 του ιδίου βιβλίου υπάρχει και το παραπάνω συμφωνητικό.

 Ας δούμε τώρα τι λέει και η άλλη πλευρά.
  Ο λοχαγός Φοίβος Γρηγοριάδης υπηρέτησε στον ΕΛΑΣ και έγραψε το πολύτομο έργο "Το αντάρτικο". Σε αυτό (σελ.83 και σελ.135) παραδέχεται τόσο την ύπαρξη του παραπάνω συμφωνητικού όσο και την αδράνεια των εκπροσώπων του ΕΑΜ κατά την διάρκεια των ιταλικών εκκαθαριστικών επιχειρήσεων. Επιβεβαιώνει επίσης την αντεθνική στάση του ταγματάρχη Μαντζούκη που αναφέρει και ο Χούτας.
 Επιχειρεί βέβαια να δικαιολογήσει τους εαμίτες, λέγοντας ότι στην πραγματικότητα δεν υπήρχαν ένοπλες ομάδες του ΕΑΜ στην περιοχή της Άρτας, και ότι απλά αυτές αναφέρονται στο συμφωνητικό χάριν γοήτρου.
 Αν κάνουμε την παραδοχή ότι αυτό που λέει ο Φοίβος Γρηγοριάδης είναι αλήθεια, τότε μοιραία προκύπτουν σοβαρές ενστάσεις για το ποιόν των υπογράψαντων εαμιτών.
 Τι σόι άνθρωποι είναι αυτοί που εγγυώνται ενυπογράφως για την έμπρακτη συμμετοχή των μαχητικών τους τμημάτων στο πλευρό του Ζέρβα κατά των Ιταλών, αλλά στην πραγματικότητα αυτά τα μαχητικά τμήματα είναι ανύπαρκτα;
 Σε απλά νεο-ελληνικά αυτό λέγεται καραγκιοζιλίκι.

 Όπως και να χει λοιπόν, το ΕΑΜ Άρτας απεδείχθη από πολύ νωρίς κατώτερο των περιστάσεων συγκρινόμενο με τον Ναπολέοντα Ζέρβα.

                                                                 

Δευτέρα 21 Οκτωβρίου 2013

"Οι καπάτσοι" - άρθρο για τον πατέρα του Σημίτη



Στις 12 Οκτωβρίου 1944 ήταν η ημέρα που άρχισαν να αποχωρούν τα γερμανικά στρατεύματα από την Αθήνα. Ο λαός της Αθήνας, υπό τον χαρμόσυνο ήχο των καμπάνων των εκκλησιών ξεχύθηκε στους δρόμους πανηγυρίζοντας την ελευθερία του. Την ίδια ημέρα η εφημερίδα «Ριζοσπαστική Ηχώ» είχε ένα άρθρο με τίτλο «Οι Καπάτσοι». Το άρθρο αναφέρονταν στον Γεώργιο Σημίτη, πατέρα του πρώην πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Σημίτη.

Ο Γεώργιος Σημίτης γεννήθηκε στον Πειραιά το 1899. Αφού σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, έγινε διδάκτορας το 1928 και το 1936, σε ηλικία 37 ετών εξελέγη υφηγητής του Εμπορικού Δικαίου. Κατά την διάρκεια του Μεταξικού καθεστώτος υπήρξε φιλοβασιλικός και θιασώτης της 4ης Αυγούστου, λόγω δε της φιλίας του με τον Μεταξά διορίσθηκε καθηγητής της Ανωτάτης Εμπορικής με συνοπτικές διαδικασίες. Κατά την διάρκεια της κατοχής διατέλεσε στενός συνεργάτης του αγαπημένου θείου της Μελίνας Μερκούρη, Γεωργίου Μερκούρη. Ο τελευταίος ήταν αρχηγός του μόνου πολιτικού κόμματος του οποίου η λειτουργία επετρέπετο στην κατοχή: του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος Ελλάδος. Τον Δεκέμβριο του 1943 ο Γ. Μερκούρης πέθανε αιφνίδια και ο Γ. Σημίτης έχασε τον προστάτη του. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να χάσει την θέση του στην Ανωτάτη Εμπορική ως «παρανόμως διορισθείς» και να μεταστραφεί στο ΕΑΜ, καθώς το 1944 ανέτειλε ελπιδοφόρο για το ίδιο και τους οπαδούς του.
 
Ένα αποκαλυπτικό κείμενο για τον πορεία και τις μεταλλάξεις του Γ. Σημίτη μεταξύ 1936-1944 έγραψε ο πατέρας της Μελίνας Μερκούρη και αδελφός του Γεωργίου Μερκούρη στην αντιστασιακή εφημερίδα «Ριζοσπαστική Ηχώ» στις 12 Οκτωβρίου του 1944, ημέρα απελευθέρωσης των Αθηνών με τίτλο «Οι Καπάτσοι». Ιδού:
 
«Διά μίαν ακόμη φορά διέλαμψε η Ελληνική κουτοπονηριά, την οποία λογιοτίζοντες και μη, ονομάζομεν αθάνατον δαιμόνιον της φυλής. Ιδού λ.χ. όκνον της μαστίζουσης τον τόπον από μίας εικοσαετίας επιτηδιοκρατίας, επεζήτησε και επέτυχε να σφηνωθεί σωρηρόν και αδιακρίτως, εις όλας σχεδόν τας ανωνύμους εταιρίας και ιδιαιτέρως τας τραπεζικάς υπο τον εύηχον τίτλον του νομικού συμβούλου, με αποτέλεσμα να εισπράττει καθόλον το διαρεύσαν μέχρι της Κατοχής, αλλά και μετ΄ αυτήν, και ημείς δεν ηξεύρωμεν πόσα κατά μήνα, πάντως όμως πολύ περισσότερα των όσων, κατά το ισόχρονον διάστημα , εισέπραξε λόγω μισθού το σύνολον των απαρτιζόντων το ανώτατον ημών δικαστήριον, τον Άρειον Πάγον, δικαστών συνυπολογιζομένων και των υπαλλήλων των. Ήδη ο κ. Γεώργιος Σημίτης αλλάζει δια μιας πορείαν. Αντιλαμβάνεται ότι το καθεστώς της εμίσθου ραστώνης, του οποίου και χτες ακόμη ήτο αυτός υπέρ πάντα άλλον ο εκλεχτός, βαίνει βιαίως προς την δύσην του. Και ο υπερεξύπνος κ. Γεώργιος Σημίτης κάμνει τι; Απλούστατα: Εγκαταλείπε οικεία θελήσει, ως αφήνει να πιστεύεται, τα οχυρά του, θέλομεν να είπωμεν τας παντοειδείς θέσεις του, και μεταπηδά εις το στρατόπεδον, όθεν, καθώς τον συμβουλεύει η αλάθητος όσφρησίς του, φαίνεται εγγίζουσα του κρατούντος οικονομικού συστήματος η ανατροπή. Γίνεται λοιπόν ο Κ. Γεώργιος Σημίτης – κρατηθείτε καλώς εις το καθισμά σας κοινοκτήμων. Και καθόλου απίθανον, οψίας γενομένης, να τον ίδωμεν και μετ’ ου πολύ κομισσάριον, απαγγέλοντα από υψηλού βήματος το ανάθεμα του συγκεντρωμένου κεφαλαίου, δι’ όσα ανόσια και ειδεχθή εξύφανε τούτο εις βάρος του βιοπαλαίοντος λαού! Αλλά ας μένει ήσυχος ο κ. Γ Σημίτης. Η ευφυΐα εις τον τόπον μας, δεν είναι προνόμιον των ολίγων. Ποιος λίγο, ποιος πολύ, όλοι οι Έλληνες είμεθα εξ ίσου εκ της φύσεως προικισμένοι με το είδος εκείνο της εξυπνοκουταμάρας, του οποίου τόσον δα ψιλή χρήσιν έκαμεν ο κ. Γ Σημίτης κατά το πρόσφατον και το απώτερον παρελθόν. Τον γνωρίζομεν και μας γνωρίζει. Δεν μας διαφεύγουν τα πανουργήματά του, είτε φέρει την ψευδεπίφασιν του πάσχοντος αστού, είτε παρίσταται ως προσωπιδοφόρος ξένης προς τας αρχάς του ιδεολογίας.Ο κ. Γ. Σημίτης είναι κάθαρμα. Όπως καθάρματα κακού ποιού είναι και η συνομοταξία των υπερεξύπνων, όσοι αφού συνέφαγον και συνεκόπρισαν μέχρι σκασίματος επί δύο τρία έτη, εν σφιχτώ εναγκαλισμώ με τον κατακτητήν, ηνοίχθησαν εγκαίρως εις το πέλαγος δια να ευρεθούν, ως πράγματι ευρίσκονται, σήμερον επί αιγυπτιακού εδάφους ασφαλείς, ως εν τη απεράντω αφελεία των πιστεύουν, από πάσης εντεύθεν ενοχλήσεως. Και αυτοί και εκείνος - ο κ. Γ Σημίτης - και οι όμοιοι των, έχουν ανοικτήν την μερίδα των εις τα μαύρα κατάστιχα της τετραετίας. Η ημέρα της εκκαθαρίοεως δεν είναι μακράν».
Λίγες ημέρες αργότερα, ο Γ. Σημίτης θα εισερχόταν ως "θριαμβευτής" στην απελευθερωμένη Λαμία έχοντας στο πλευρό του τον Άρη Βελουχιώτη (φώτο). Ήταν εποχή που ο πατέρας του τέως πρωθυπουργού έφερε τον βαρύτιμο τίτλο του Γενικού Διοικητή Ρούμελης. Μερικούς μήνες μετά θ’ ακολουθούσε η αποκαθήλωσή του.

Από το βιβλίο «Οι Δωσίλογοι της κατοχής», Ιάκωβου Χονδροματίδη, έκδοση του περιοδικού ΙΣΤΟΡΙΚΑ  ΘΕΜΑΤΑ 


 Πηγή:  http://redskywarning.blogspot.gr/2013/10/blog-post_12.html

Σάββατο 19 Οκτωβρίου 2013

Ο ίλαρχος Τηλέμαχος Βρεττάκος - μέρος γ'


 Μετά την επιστροφή των Γιαννακόπουλου-Βρεττάκου στο Δυρράχι με την συνοδεία του τμήματος Κοσιώρη, στις 28/09/1943 έγινε σύσκεψη κάποιων αξιωματικών του Ε.Σ και των εκπροσώπων της αγγλικής αποστολής ταγματάρχη Χάρρινγκτον και υπολοχαγού Ταβερναράκη. Εκεί ο Χάρρινγκτον ανακοίνωσε ότι υπάρχει απόφαση να ενισχυθεί σημαντικά μέσω αεροπορικών ρίψεων το τμήμα Ε.Σ του ταγματάρχη Καραχάλιου που βρίσκεται στην Ηλεία και του οποίου εκπρόσωπος στην σύσκεψη ήταν ο ανθυπολοχαγός Κοσιώρης. Οι ρίψεις θα γίνονταν στην Γορτυνία στις 12-13 Οκτωβρίου 1943
 Στον Κοσιώρη ανατέθηκε να κινηθεί προς τον Καραχάλιο ώστε να τον ενημερώσει σχετικά.

 Ο ρόλος του Βρεττάκου στο σχέδιο ήταν να παραμείνει στο Δυρράχι και στις 12/10, οπότε και υπολογιζόταν να γίνουν οι ρίψεις στον Καραχάλιο, θα κατήγγειλε το σύμφωνο Ε.Σ-ΕΛΑΣ και θα στρεφόταν αιφνιδιαστικά κατά των τμημάτων του ΕΛΑΣ στο Δυρράχι και τα αφοπλίσει. Με τα όπλα που θα έπαιρνε θα επανεξόπλιζε άντρες του Ε.Σ που είχαν αφοπλιστεί νωρίτερα απ΄τον ΕΛΑΣ, και θα ανακαλούσε αυτούς που είχαν αποχωρήσει οικειοθελώς λόγω διαφωνίας με το σύμφωνο.
 Με τον τρόπο αυτό θα οργανωνόταν μία ισχυρή δύναμη του Ε.Σ στον Ταϋγετο και σε συνεργασία με το ενισχυθέν τμήμα του Καραχάλιου θα υπήρχε μία πολύ υπολογίσιμη εθνική αντιστασιακή δύναμη στην Πελοπόννησο.

 Ο Βρεττάκος όμως αποφάσισε να δράσει διαφορετικά. Έφυγε απ΄το Δυρράχι στις 29/09 μαζί με περίπου 150-200 άντρες και κινήθηκε και αυτός προς την Γορτυνία για να είναι παρών στις ρίψεις. Ενδεικτικό είναι ότι αρκετοί αξιωματικοί και αντάρτες του Ε.Σ δεν τον ακολούθησαν και είτε γύρισαν στα σπίτια τους είτε εντάχτηκαν στον ΕΛΑΣ. Η κίνησή του προς την Γορτυνία έγινε με την σύμφωνη γνώμη του υπολοχαγού Ταβερναράκη της συμμαχικής αποστολής ο οποίος τον εφοδίασε και με σχετικούς χάρτες. Αυτή η ξαφνική αλλαγή πλάνων δείχνει ότι η συνεννόηση μεταξύ των αξιωματικών του Ε.Σ για τον συντονισμό της δράσης τους ήταν μάλλον προβληματική.

 Ο Βρεττάκος κατήγγειλε και το σύμφωνο του Δυρραχίου και κυκλοφόρησε προκήρυξη που έλεγε ότι σκοπός του Ε.Σ ήταν πρώτα η εξόντωση των κομμουνιστών και μετά των Γερμανών.
 Στην διαδρομή, και συγκεκριμένα στο χωριό Βάγκου οι κομμουνιστές επιχείρησαν ανεπιτυχώς να τον σκοτώσουν. Οι υπεύθυνοι συνελλήφθησαν και πέρασαν από ανταρτοδικείο που έγινε στο χωριό Λυκόχια. Δύο εξ'αυτών καταδικάστηκαν και εκτελέστηκαν.
 Ο Βρεττάκος προέβαινε επίσης σε επιτάξεις ζώων απ΄τους ντόπιους για την εξυπηρέτηση του τμήματός του. Αυτό, όπως ήταν φυσικό, προκάλεσε δυσαρέσκεια σε πολύ κόσμο.
 Γενικότερα η συμπεριφορά του απέναντι στους οπαδούς του ΕΑΜ ήταν πολύ σκληρή και αυτό σε συνδυασμό με την καταγγελία του συμφώνου εκ μέρους του και την κίνησή του προς την Γορτυνία έδωσε την καλύτερη αφορμή στον ΕΛΑΣ για να κινηθεί εναντίον του.

 Στις 04/10 έφτασε στην Βυτίνα όπου και συναντήθηκε με τον Κοσιώρη με τον οποίο είχε έντονη λεκτική αντιπαράθεση για όλα τα παραπάνω. Δύο μέρες μετά εμφανίστηκε στην Βυτίνα ένα αυτοκίνητο με 5 Γερμανούς. Ο Βρεττάκος μίλησε με τον επικεφαλή αξιωματικό και δεν χτύπησε τους Γερμανούς φοβούμενος αντίποινα σε βάρος της Βυτίνας. Αυτό το εκμεταλλεύτηκε η εαμική προπαγάνδα και τον παρουσίαζε ως συνεργάτη των Γερμανών.
 Την επομένη οι Βρεττάκος και Κοσιώρης με τους αντάρτες τους έφυγαν απ΄την Βυτίνα και κινήθηκαν προς συνάντηση με το τμήμα Καραχάλιου όπως είχε αρχικά οριστεί. Πραγματικά στις 10/10 στην Κάπελη συναντήθηκαν και ενώθηκαν τα τμήματα Καραχάλιου-Βρεττάκου όπου και αναδιοργανώθηκαν. Αρχηγός ορίστηκε ο πρώτος, υπαρχηγός ο δεύτερος. Μαζί τους ήταν και Άγγλοι αξιωματικοί που είχαν έρθει μαζί με τον Καραχάλιο για να οργανώσουν τις ρίψεις όπλων.

 Τελικώς οι πολυαναμενόμενες ρίψεις οπλισμού που θα ενίσχυαν σημαντικά τον Ε.Σ δεν έγιναν. Ο λόγος ήταν ότι το τμήμα Καραχάλιου-Βρεττάκου βρισκόταν υπό την συνεχή πίεση ισχυρών τμήματων του ΕΛΑΣ που είχαν κινηθεί προς την περιοχή με σκοπό να το διαλύσουν. Με παρόμοιες διαθέσεις κινούνταν και οι Γερμανοί, αφού πρώτα ο Καραχάλιος και ο Βρεττάκος απέρριψαν τις προτάσεις συνεργασίας που τους έκαναν. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την συνεχή μετακίνηση του τμήματος προς διάφορα σημεία προκειμένου να βρεθεί ασφαλές πεδίο ρίψεων.
 Αυτό απεδείχθη αδύνατον στην πράξη και φυσιολογικά το τμήμα του Ε.Σ ενεπλάκη σε έναν ανηλέη διμέτωπο πόλεμο φθοράς στον οποίο ήταν καταδικασμένο να μην αντέξει.
  Χαρακτηριστική είναι η μάχη στο Πυργάκι στις 16/10/1943, όπου είχε οριστεί σαν πεδίο ρίψεων. Το πρωί της μέρας εκείνη ο Ε.Σ δέχτηκε επίθεση από Γερμανούς και το απόγευμα της ίδιας μέρας δέχτηκε επίθεση από ελασίτες οι οποίοι με την αιφνιδιαστική τους επίθεση κατέλαβαν το πεδίο ρίψεων.
 Η σφοδρότερη μάχη έγινε στις 21/10/1943 στην Πετρίνα, όπου ισχυρές δυνάμεις του ΕΛΑΣ επιτέθηκαν στον Ε.Σ. Η επίθεση αποκρούστηκε με σημαντικές απώλειες για τους ελασίτες, αλλά το πλήγμα για τον Ε.Σ ήταν ο σοβαρός τραυματισμός του Καραχάλιου ο οποίος μάλιστα και συνελλήφθη απ΄τους κομμουνιστές.

 Τελικά το τμήμα του Ε.Σ με επικεφαλή τον Βρεττάκο πλέον επέστρεψε στο Δυρράχι όπου σε σύσκεψη με τους Χάρριγκτον και Ταβερναράκη του ανακοινώθηκε ότι τελικά λόγω των συνεχιζόμενων εμφύλιων συρράξεων σε όλη την Ελλάδα (την ίδια περίοδο ηταν σε εξέλιξη η επίθεση του ΕΛΑΣ κατά του ΕΔΕΣ στην Ήπειρο και κατά της ΠΑΟ στην Μακεδονία) το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής αποφάσισε την ματαίωση των ρίψεων μέχρι νεωτέρας.
 Αυτό ουσιαστικά σήμαινε και την διάλυση του Ε.Σ, όπως και έγινε. Το τμήμα Ε.Σ Ηλείας κινήθηκε προς βορρά με σκοπό να ελευθερώσει τον αιχμάλωτο Καραχάλιο και στην συνέχεια να αυτοδιαλυθεί, και ο Βρεττάκος με το τμήμα του κινήθηκε προς την ακτή με σκοπό να βρουν πλωτό μέσο που θα τους μετέφερε στην Μέση Ανατολή. Το τμήμα του Βρεττάκου ήταν πλέον καταπονημένο και εξαιρετικά ευάλωτο. Πολλοί το εγκατέλειψαν και γύρισαν στα χωριά τους. Η δύναμη του ήταν γύρω στους 60-70 άντρες με λίγα πυρομαχικά.
Ο Βρεττάκος έστειλε αξιωματικούς του στην Καλαμάτα για να βρουν βενζινόπλοιο με το οποίο θα διέφευγαν στην Μέση Ανατολή. Η αποστολή τους δεν ήταν επιτυχής. Εκεί ήρθαν σε επαφή με τον συνταγματάρχη Παπαδόγκωνα ο οποίος τους πρότεινε να μην φύγουν για Μέση Ανατολή αλλά να έρθει το τμήμα του Βρεττάκου στην Καλαμάτα και να τεθεί υπό την γερμανική προστασία. Παρόμοιες προτάσεις επανέλαβαν και οι Γερμανοί μόλις έμαθαν για την παρουσία εκπροσώπου του Βρεττάκου στην πόλη. Οι προτάσεις τους απορρίφθηκαν. Ο Βρεττάκος και οι άντρες του δεν επιθυμούσαν κανενός είδους προστασία ή συνεργασία με τους Γερμανούς, παρά το ότι ήταν σε πολύ δύσκολη θέση.
 Το τμήμα του Βρεττάκου τελικά βρέθηκε στην Παληοχώρα στις 23/10/1943 όπου υπήρχε η πληροφορία ότι θα κατέφτανε βρετανικό υποβρύχιο για να τους μεταφέρει στην Μέση Ανατολή. Στην διαδρομή προς την Παλιοχώρα συγκρούστηκε στην Μονή Βελανιδιάς με ένα μκρό τμήμα του ΕΛΑΣ το οποίο και διέλυσε. Στην Παλιοχώρα έφτασε ο κατοχικός νομάρχης Μεσσηνίας Περρωτής και ξαναπρότεινε στον Βρεττάκο να έρθει στην Καλαμάτα υπό γερμανική προστασία. Η απάντηση του Βρεττάκου ήταν και πάλι αρνητική. 

  Τελικά υποβρύχιο δεν εμφανίστηκε. Στις 28/10/1943 το τμήμα του Βρεττάκου δέχτηκε επίθεση πολύ ισχυρότερων ελασίτικων δυνάμεων που είχαν κινητοποιηθεί με σκοπό να τον διαλύσουν. Όταν πλέον η δυσμενής εξέλιξη της μάχης ήταν μη-αναστρέψιμη, ο Βρεττάκος έστειλε απεσταλμένο στον Περρωτή για να μεσολαβήσει στους Γερμανούς ώστε αυτοί να ρίξουν μερικές βολές πυροβολικού για να απομακρυνθούν οι ελασίτες. Οι Γερμανοί φυσικά δεν έκαναν τίποτα. Αφού ο Βρεττάκος είχε απορρίψει κατ'επανάληψη τις προτάσεις τους, αυτοί δεν είχαν κανέναν λόγο να τον βοηθήσουν.
 Τελικά, το τμήμα του Βρεττάκου ηττήθηκε, όπως ήταν αναμενόμενο, και εκείνος τραυματίστηκε και συνελλήφθη, όπως και πολλοί αντάρτες του. Μετά από δύο εβδομάδες βασανιστηρίων εκτελέστηκε.

 Αυτό ήταν το τέλος του ίλαρχου Τηλέμαχου Βρεττάκου.
 Οι κομμουνιστές δεν αρκέστηκαν μόνο στην φυσική εξόντωσή του, αλλά συνέχιζαν και στην ηθική εξόντωσή του ακόμα και μετά την εκτέλεσή του. Τον αποκαλούσαν συνεργάτη των Γερμανών παρά το ότι ο ίδιος συγκρούστηκε με Γερμανούς και απέκρουε τις προτάσεις τους ακόμα και όταν η μοίρα του ήταν προδιαγεγραμμένη.

 Αναμφίβολα ο Τηλέμαχος Βρεττάκος ήταν ένας άξιος πατριώτης αξιωματικός με έντονη διάθεση για αντιστασιακό αγώνα. Σίγουρα δεν ήταν αλάνθαστος και πολλές επιλογές του ελέγχονται για την ορθότητά τους. Ειδικά η κίνησή του προς Γορτυνία και η πρόωρη καταγγελία του συμφώνου του Δυρραχίου απεδείχθησαν τελείως λανθασμένες επιλογές.
 Ο Βρεττάκος ήταν μία ακόμη περίπτωση που αποδεικνύει ότι τότε ο πατριωτισμός, η ανδρεία και η μαχητική ικανότητα δεν αρκούσαν για να επιβιώσει κάποιος στο αντάρτικο. Σημαντικός παράγοντας ήταν και η κατάλληλη προσαρμογή στις διαμορφωθείσες συνθήκες και η επιλογή του "μη-χείρον βέλτιστον", ειδικά όταν κάποιος έχει εμπλακεί σε διμέτωπο αγώνα...
 Τελικώς, λόγω του αδιάλλακτου χαρακτήρα του δεν κατάφερε να επιβιώσει.
 Μπόρεσε όμως να μείνει στην Ιστορία σαν εθνομάρτυρας.
 Αιωνία του η μνήμη.


 Οι τρεις αναρτήσεις για τον Βρεττάκο βασίστηκαν στις παρακάτω πηγές:
 "Εθνική Αντίστασις 1941-1945" του Κοσμά Αντωνόπουλου
 "Το χρονικό της εθνικής αντιστάσεως Πελοποννήσου 1941-1945" του Ιωάννη Κοσσιώρη
 "Ματωμένες μνήμες 1940-1945" του Ιωάννη Μπουγά
  Έκθεση Ταβερναράκη
 

Τετάρτη 16 Οκτωβρίου 2013

Ο πρώην εαμίτης και μετέπειτα αριστερός διανοούμενος Κώστας Αξελός μιλάει για την εμπειρία του στο κατοχικό ΚΚΕ


 O Κώστας Αξελός γεννήθηκε στην Αθήνα το 1924. Αποφοίτησε από το Βαρβάκειο και φοίτησε στη Νομική κατά τη διάρκεια της Κατοχής, αλλά σύντομα τον κέρδισε η πολιτική δράση. Εντάχθηκε στο Ε.Α.Μ. και συμμετείχε στην Αντίσταση ως οργανωτής και θεωρητικός του κομμουνιστικού κινήματος. Προβεβλημένο στέλεχος της Ο.Κ.Ν.Ε., συμμετείχε στα Δεκεμβριανά το 1944 όπου συνελήφθη, φυλακίστηκε και βασανίστηκε.

Στην διεύθυνση: http://www.chronosmag.eu/index.php/xls-g-e-p-s.html δημοσιεύτηκε πριν μερικές μέρες συνέντευξή του, που είχε δοθεί πριν από 10 χρόνια.

Αναδημοσιεύουμε ένα απόσπασμά της (οι υπογραμμίσεις είναι δικές μας) που αφορά την περίοδο της Κατοχής και των δεκεμβριανών:


— Ποιες ήταν οι σχέσεις σας με το ελληνικό Κομμουνιστικό Κόμμα;
Στην Ο.Κ.Ν.Ε. μπήκα τέλη του ’41, τον Δεκέμβρη. Ήμουν από μεγαλοαστική οικογένεια, ήταν καταρχήν επανάσταση ενάντια στο σπίτι. Το Κόμμα όμως ήταν το αντίθετο, ήταν μικροαστικό... Εγώ πίστευα πως ο μαρξισμός πραγματοποιεί τη φιλοσοφία. Αλλά τελικά είναι δόγμα, ένα υποκατάστατο θρησκείας. Λέγανε «κάποτε θα γίνουν όλα καλά, αλλά τώρα πρέπει να περάσουμε χρόνια με δάκρυα». Το Κόμμα ήταν ο Θεός, απαιτούσε υπομονή και υπακοή. Τελικά αντί για δικτατορία του προλεταριάτου είναι δικτατορία πάνω στο προλεταριάτο. Μια πάλη για την εξουσία. Και η παλιά εξουσία αντί να καταργηθεί θα γινόταν γραφειοκρατική. Γραφειοκρατία ήδη από την απελευθέρωση.
Υπήρχε λογοκρισία και πουριτανισμός που επιβλήθηκε από το Κ.Κ. στην τέχνη και στη γλώσσα. Λέγανε πως ο Καβάφης ήταν παρακμιακός, ενώ ο Παλαμάς εθνικός, πράγμα γελοίο! Και βέβαια η σεξουαλικότητα ήταν απαγορευμένη στο Βουνό. Εκτελούσαν όσους πηδούσαν μια κοπέλα. Γιατί όλη η ενέργεια έπρεπε να πάει στον αγώνα. Υπήρχε πουριτανισμός, υπήρχε μικροπρεπισμός... Εμείς θέλαμε να πάμε κόντρα στα κλισέ. Το 1946 ή ’47 η ομάδα Μιμίκα, Παπαϊωάννου, Κορνήλιος κι εγώ βγάλαμε σουρεαλιστικό κείμενο που αναφέρονταν στον πούτσο του Καραϊσκάκη σε μια γιορτή της παροικίας για την 25η Μαρτίου, παρουσία των διπλωματικών αρχών. Θα μου μείνει αξέχαστο το ξύλο που φάγαμε από σταλινικούς και καθεστωτικούς... 
— Ζήσατε από πολύ κοντά και τον κόκκινο Δεκέμβρη του ’44...
Terroriste et terrorisé… Τον Δεκέμβρη ήμουν εσωκομματικός διαφωτιστής. Οι Σοβιετικοί θέλαν η Ελλάδα να είναι μπουρδέλο, στέλναν θολά μηνύματα. Θυμάμαι τον Σιάντο πριν τον Δεκέμβρη μετά από μια συνέλευση για το «τι θα κάνουμε» όπου άλλοι έλεγαν ένοπλο, άλλοι ό,τι να ναι. Όταν τον ρώτησα: «Τι σύνθημα θα ρίξουμε; Στηρίζουμε την αστική δημοκρατία;» – ο Σιάντος είπε: «Θα φάει η μύγα σίδερο και το κουνούπι ατσάλι». Ό,τι να ναι! Μετά ήρθε ο Ζαχαριάδης που ήταν σχιζοφρενής – Μάρτη του ’45. Τον Δεκέμβρη του ’45 εγώ πλέον φεύγω... Από το ’45 έκοψα κάθε σχέση με την ενεργό πολιτική. Το ελληνικό Κομουνιστικό Κόμμα ήταν σχιζοφρενικό. Από τη μία έκανε αγώνα για κοινωνική δικαιοσύνη και από την άλλη ήταν η Ο.Π.Λ.Α. που εκτελούσε τους πάντες. Στο αντάρτικο ήταν καλή η βία ενάντια στους κατακτητές αλλά όχι ενάντια στους συναγωνιστές. Τον Δεκέμβρη η Ο.Π.Λ.Α. μας εξετέλεσε όλους, αρχειομαρξιστές, τροτσκιστές... Οι τροτσκιστές πίστευαν πως ο κόσμος και ο πόλεμος ήταν ιμπεριαλιστικός, πίστευαν στη «μη αντίσταση». Τους τρώγαν βέβαια όλους... Τον Δεκέμβρη κατάλαβα τι λάθη έκανε το Κόμμα... Αργότερα δημοσίευσα μια μελέτη για τον Δεκέμβρη στις Βρυξέλλες.


  Σύμφωνα λοιπόν με τον Αξελό:

α) Ο ίδιος προερχόταν από μεγαλοαστική οικογένεια, αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε να αναδειχθεί σε υπεύθυνο κομματικό στέλεχος του ΚΚΕ. Η περίπτωσή του είναι σε αντιστοιχία με δύο σχετικές αναρτήσεις μας:
 http://istoriakatoxis.blogspot.gr/2012/11/blog-post_28.html
 http://istoriakatoxis.blogspot.gr/2012/10/blog-post_22.html

β) Το ΚΚΕ πάλευε για την εξουσία.

γ) Οι σεξουαλικές σχέσεις απαγορεύονταν επί ποινή θανάτου, διότι όλη η ενέργεια έπρεπε να διοχετεύεται στον αγώνα. Σχετικά έχουμε γράψει εδώ:
 http://istoriakatoxis.blogspot.gr/2013/08/blog-post_21.html

δ) Η ΟΠΛΑ θέριζε γενικώς και αδιακρίτως, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στους διαφωνούντες αριστερούς (τροτσκιστές, αρχειομαρξιστές κτλ). Δεν είναι ούτε ο πρώτος ούτε ο τελευταίος αριστερός που λέει κάτι τέτοιο.


  Όταν οι ίδιοι οι αριστεροί βγαίνουν και ομολογούν τέτοια πραγματα, έστω και 60 χρόνια μετά, τότε εμείς οι μη-αριστεροί λίγα πράγματα έχουμε να προσθέσουμε.
 

Δευτέρα 14 Οκτωβρίου 2013

Ο ίλαρχος Τηλέμαχος Βρεττάκος - μέρος β'


 Η ένταξη του Βρεττάκου στον Ε.Σ έδωσε πνοή σε αυτήν την οργάνωση των αξιωματικών που ως τότε στην Λακωνία δεν είχαν επιδείξει την απαιτούμενη τόλμη και πρωτοβουλία για οργάνωση αντάρτικου. Άρχισε η συγκρότηση ομάδων που θα ανέβαιναν στο βουνό και ο Βρεττάκος ανέλαβε την ευθύνη να έρθει σε επαφή με την αγγλική αποστολή και άλλους αξιωματικούς που με επικεφαλή τον συνταγματάρχη Αθανάσιο Γιαννακόπουλο βρίσκονταν στο Δυρράχι Ταϋγέτου.
 Σκοπός του Βρεττάκου ήταν η οργάνωση ρίψεων για τον εξοπλισμό αξιωματικών και ανταρτών που θα έρχονταν απ΄την Λακωνία. Πράγματι ανέβηκε στον Ταϋγετο, ήρθε σε επαφή μαζί τους και ορίστηκε το δάσος της Βασιλικής Ταϋγέτου σαν τόπος συγκέντρωσης των Λακώνων υπό των Βρεττάκο. Ο συνταγματάρχης Γιαννακόπουλος τον διόρισε επιτελάρχη του, ουσιαστικά δηλαδή ήταν το νο.2 στην ιεραρχία του Ε.Σ
 
 Απ΄τα μέσα Ιουλίου άρχισαν να καταφτάνουν στην Βασιλική Λάκωνες, ένοπλοι και περισσότεροι άοπλοι, τέθηκαν υπό τις διαταγές του Βρεττάκου και περίμεναν τις αεροπορικές ρίψεις οπλισμού απ΄τους Συμμάχους. Υπολογίζονταν γύρω στους 200-250 άντρες, οι περισσότεροι άοπλοι. Ημερομηνία ρίψεων ορίστηκε η 9η Αυγούστου 1943.

 Τα παραπάνω δεν έμειναν φυσικά κρυφά στους κομμουνιστές που ανησυχούσαν καθώς έβλεπαν να διαφαίνεται πολύ πιθανό το ενδεχόμενο συγκρότησης ισχυρής αντάρτικης δύναμης που δεν θα ελεγχόταν απ΄τους ίδιους. Τμήματα του ΕΛΑΣ άρχισαν να κινούνται προς την Βασιλική με εχθρικές διαθέσεις. Ο Βρεττάκος το γνώριζε από πληροφορίες που είχε, πήρε όσα μέτρα προστασίας μπορούσε να πάρει αλλά πρακτικά δεν είχε μεγάλη δύναμη αποτροπής.
 Το χειρότερο ήταν ότι οι προκαθορισμένες ρίψεις δεν έγιναν. Ο πιθανότερος λόγος της ματαίωσης των ρίψεων ήταν η δυσαρέσκεια των Άγγλων για τις συγκρούσεις μεταξύ ΕΛΑΣ-Ε.Σ που ξεκίνησαν αρχές Αυγούστου του 1943. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα ήταν η αιματηρή διάλυση του τμήματος Ε.Σ Τριφυλλίας απ΄τον ΕΛΑΣ στις 06/08/1943.
 Ήταν προφανές και λογικό ότι οι Άγγλοι δεν ήθελαν να εξοπλίζουν τους Έλληνες για να σκοτώνονται μεταξύ τους, αλλά για να συνεισφέρουν στον συμμαχικό αγώνα δια του ανταρτοπολέμου κατά των κατακτητών.
 Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι ο Γιαννακόπουλος στις 09/08/1943 έβγαλε μία επιθετική ανακοίνωση κατά του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ λόγω των γεγονότων της Τριφυλλίας που αναφέραμε. Οι Άγγλοι αξιωματικοί διαμαρτυρήθηκαν έντονα στον Γιαννακόπουλο γι'αυτήν του την κίνηση, που ήταν άκαιρη από κάθε άποψη.

 Όπως και να χει, το γεγονός ήταν ότι η ματαίωση των ρίψεων ήταν καθοριστική. Ενόψει της επικείμενης επίθεσης ο Βρεττάκος έστειλε τον ανθυπολοχαγό Γριβάκο για να ζητήσει ενισχύσεις απ'τον Γιαννακόπουλο που βρισκόταν στα Πηγάδια εν αναμονή ρίψεων, αλλά ούτε αυτό είχε αποτέλεσμα. Έτσι το τμήμα του Ε.Σ στην Βασιλική παρέμεινε ανίσχυρο και εκτεθειμμένο στις διαθέσεις των κομμουνιστών.
   Στις 13/08/1943 οι ελασίτες επιτίθενται στο τμήμα του Βρεττάκου και το διαλύουν. Πολλοί αιχμάλωτοι του Ε.Σ εκτελούνται απ΄τον ΕΛΑΣ σε μία επίδειξη εμφυλιοπολεμικού μίσους.
 Ο Βρεττάκος διαφεύγει μαζί με άλλους 30 άντρες και πάει στα Πηγάδια που ήταν ο Γιαννακόπουλος, και από εκεί στις 17/08 ξεκίνησαν για την επιστροφή στο Δυρράχι που ήταν η βάση του Ε.Σ.

 Στην διαδρομή δέχτηκαν επίθεση από ισχυρά τμήματα του ΕΛΑΣ στην περιοχή της Αλαγονίας. Έγινε σκληρή μάχη στην οποία ο Ε.Σ επικράτησε κατα κράτος. Στις 18/08 έφτασαν στο Δυρράχι.
 Παρά την εμφατική νίκη του Ε.Σ στην Αλαγονία, η θέση του στο Δυρράχι ήταν επισφαλής. Ισχυρές δυνάμεις του ΕΛΑΣ κατέφταναν από άλλες περιοχές της Πελοποννήσου και είχαν αποκλείσει το Δυρράχι με σκοπό να αποτρέψουν κατάταξη νέων αντρών στον Ε.Σ και να δυσκολέψουν την τροφοδοσία του. Ο Ε.Σ δεν ήταν βέβαια και τόσο εύκολος στόχος διότι διέθετε ικανό οπλισμό από προηγούμενες ρίψεις που είχαν γίνει στην περιοχή, πολλούς και ικανούς αξιωματικούς και συνεργαζόταν με άγγλους αξιωματικούς που λειτουργούσαν ως σύνδεσμοι με το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής.
Για να αποφευχθεί όμως περαιτέρω αιματοχυσία, ο άγγλος ταγματάρχης Χάρρινγκτον έπεισε τον Γιαννακόπουλο να έλθει σε συνεννόηση με τον ΕΛΑΣ. Τελικά υπεγράφη στις 29/08/1943 το σύμφωνο του Δυρραχίου μεταξύ Ε.Σ-ΕΛΑΣ το οποίο όμως πρακτικά σήμαινε την υποταγή του Ε.Σ στον ΕΛΑΣ. Εκ μέρους του Ε.Σ υπέγραψε ο Γιαννακόπουλος και ο λοχαγός Νικολόπουλος.
 Μόλις γίνονται γνωστοί οι όροι του συμφώνου, το σύνολο των αντρών του Ε.Σ δυσανασχετεί. Μεταξύ αυτών και ο Βρεττάκος, ο οποίος όμως αποφάσισε να πειθαρχήσει στον Γιαννακόπουλο.
 Το σύμφωνο του Δυρραχίου μεταξύ άλλων προέβλεπε ότι ο Γιαννακόπουλος θα αναλάμβανε την γενική αρχηγία του αντάρτικου της Πελοποννήσου. Οι κομμουνιστές του είπαν ότι το συγκεκριμένο αρχηγείο βρίσκεται κοντά στα Καλάβρυτα και έτσι ο Γιαννακόπουλος ξεκίνησε να πάει προς τα εκεί μαζί με τον Βρεττάκο και τους ανθυπολοχαγούς Δραγουμάνο και Κυριακουλάκο.

 Μετά από ένα μήνα περίπου οι απεσταλμένοι του Ε.Σ επέστρεψαν άπραγοι στο Δυρράχι, αφού όχι μόνο δεν τους έφεραν σε επαφή με κανένα αρχηγείο αλλά και επιπλέον φοβήθηκαν ότι υπήρχε κίνδυνος για την ζωή τους. Η επιστροφή τους στο Δυρράχι έγινε με την συνοδεία του ένοπλου τμήματος Ε.Σ του ανθυπολοχαγού Κοσιώρη που δρούσε στην Ηλεία υπό τον ταγματάρχη Καραχάλιο.

 Εκεί πλέον, και λόγω της έντονης δυσαρέσκειας για το σύμφωνο αλλά και των συνεχομένων προστριβών με τον ΕΛΑΣ, οι αξιωματικοί του Ε.Σ αποφάσισαν να δράσουν άμεσα για να προλάβουν την βέβαιη διάλυση της οργάνωσής τους. Υπό την ηγεσία του Βρεττάκου, στον οποίο ο Γιαννακόπουλος παρέδωσε την ηγεσία του Ε.Σ, και με την σύμφωνη γνώμη του ταγματάρχη Χάρρινγκτον και του Ταβερναράκη, καταστρώθηκε ένα φιλόδοξο σχέδιο που θα ακύρωνε στην πράξη το σύμφωνο του Δυρραχίου.







Παρασκευή 11 Οκτωβρίου 2013

ΤΟ ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΔΕΝΔΙΑ-ΤΣΟΛΑΚΟΓΛΟΥ

Υπάρχει πρακτικό της συνομιλίας
Δένδια-Τσολάκογλου?
του Δημοσθένη Κούκουνα


Σκέφθηκα πολύ πριν δώσω για ανάρτηση το παρόν κείμενο. Τα όσα καταγράφονται τις τελευταίες μέρες, που για μένα ηχούν ως μια βάναυση καταστρατήγηση των δημοκρατικών διαδικασιών, με αλλεπάλληλες παράνομες και αντισυνταγματικές ενέργειες, αδιάφορο αν σήμερα πλήττουν τη "Χρυσή Αυγή" και αύριο το ΚΚΕ ή τον ΣΥΡΙΖΑ, με ευαισθητοποιούν ως Έλληνα πολίτη. Και επειδή πληροφορήθηκα ότι στο διαδίκτυο διακινείται ένα μήνυμα απ' αυτά που κατά κόρον ανταλλάσσονται στην ηλεκτρονική αλληλογραφία, θεώρησα χρέος μου να τοποθετηθώ.
Αν ιδιωτικώς με ερωτήσετε ποια είναι η γνώμη μου για τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη κ. Νίκο Δένδια, δεν θα έχω το παραμικρό πρόβλημα να σας την πω ευθαρσώς. Αλλά δεν είμαι δημόσιο πρόσωπο για να υποχρεούμαι να την καταθέσω. Ωστόσο κατά συνείδηση και επειδή έχω ασχοληθεί επί μακρόν με την ιστορική έρευνα για την κατοχική περίοδο, δεν θα ήθελα να αποκρύψω τι γνωρίζω επί ενός συγκεκριμένου θέματος.
Υπήρξε ή δεν υπήρξε συνάντηση και συνομιλία του πάλαι ποτέ καθηγητή Μιχαήλ Δένδια με τον πρώτο κατοχικό πρωθυπουργό στρατηγό Τσολάκογλου; Πράγματι συναντήθηκαν και συνομίλησαν, μόλις οι Γερμανοί εγκατέστησαν τον τελευταίο στην εξουσία τον Μάιο 1941. Τι είπαν δεν είναι καταγεγραμμένο, πέραν μιας ανακοινώσεως που δόθηκε προς δημοσίευση στις αθηναϊκές εφημερίδες της επομένης. Αυτό είναι όλο που γνωρίζω. Τα περί "πρακτικού" και τι ακριβώς περιείχε αυτό και γενικότερα τι συζήτησαν δεν είναι καταγεγραμμένο, τουλάχιστον σε γνώση μου. Και επειδή φυσικά δεν είμαι παντογνώστης, δεν ξέρω καν να υπάρχει ένα τέτοιο πρακτικό. Αν και όποιος το κατέχει ας το φέρει στη δημοσιότητα, ώστε να εμπλουτισθεί η ιστορική γνώση.
Βεβαίως και αν υπήρχε τέτοιο πρακτικό, ακόμη και αν σ' αυτό περιέχεται μια συνομιλία που θα μπορούσε να εκληφθεί ως επιλήψιμη, δεν αντιλαμβάνομαι σε τι θα τον συνέδεε με τον σημερινό συνεπώνυμο πολιτικό. Βρισκόμαστε άραγε στην εποχή που αναγνωρίζεται η οικογενειακή ευθύνη και βάσει του DNA αποδίδουμε μομφή; Πού μας οδηγεί μια τέτοια γενικευμένη αντίληψη;
Αν δηλαδή ο σημερινός υπουργός, που κάθε άλλο παρά κατεχόμενος από πνεύμα συνεργασίας με τους Γερμανούς κατακτητές διακατέχεται (λαμβάνοντας υπόψη τη σθεναρή στάση του να διαλύσει ολοκληρωτικά τη Χρυσή Αυγή και ό,τι αυτή αντιπροσωπεύει), τυχαίνει όντως να είναι ανιψιός ενός συνομιλητή του κατοχικού Τσολάκογλου, κατά τι συνδέεται;
Παρόμοια είναι η άποψή μου και για τον σημερινό υπουργό Σίμο Κεδίκογλου, του οποίου ο συνονόματος παππούς υπήρξε σε όλη τη διάρκεια της Κατοχής διερμηνέας των Γερμανών. Όταν προ ημερών, αλλά και παλαιότερα, ρωτήθηκα επιμόνως περί αυτού, απλώς επιβεβαίωσα το γεγονός, τονίζοντας όμως ότι δεν καταδικάσθηκε μεταπολεμικά από τα αρμόδια δικαστήρια δοσιλόγων και προσθέτοντας ότι τον τελευταίο χρόνο της Κατοχής είχε συνδεθεί με το τοπικό ΕΑΜ. Πώς μπορούμε να κακοχαρακτηρίζουμε κάποιον ως συνεργάτη των Γερμανών, αφού δεν καταδικάσθηκε ως δοσίλογος, απλώς και μόνον επειδή υπηρέτησε ως διερμηνέας τους;
Με την ίδια λογική θα έπρεπε να κατηγορήσουμε και άλλους σημερινούς υπουργούς, ή ακόμη και τον ίδιο τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά (του οποίου ένας μακρινός συγγενής Ζάννας μπορεί να έδρασε ως κατάσκοπος των Γερμανών αμέσως μετά την Απελευθέρωση, συλληφθείς τον Φεβρουάριο 1945), ότι πρόγονοι ή συγγενείς τους είχαν κάποια ανάμιξη με κατοχικές δραστηριότητες. Αυτό είναι όμως απαράδεκτο, ενόσω τα θιγόμενα πρόσωπα της σημερινής πολιτικής σκηνής αποστασιοποιούνται από την οποιαδήποτε δράση συγγενών τους.

Τετάρτη 9 Οκτωβρίου 2013

Ο ίλαρχος Τηλέμαχος Βρεττάκος - μέρος α'


 Ο ίλαρχος Τηλέμαχος Βρεττάκος ήταν ένας απ΄τους κυριότερους πρωταγωνιστές του κατοχικού εμφυλίου στην νότια Πελοπόννησο. To 1926 εισήχθη στην Σχολή Ευελπίδων απ'όπου αποφοίτησε τρία χρόνια μετά ως ανθυπίλαρχος. Κατά την διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου υπηρέτησε στην Μεραρχία Ιππικού και μετά την κατάρρευση του μετώπου λόγω της γερμανικής επίθεσης γύρισε στον τόπο διαμονής του στην περιοχή του Γυθείου.

Η έντονη δραστηριοποίησή του στο αντιστασιακό κίνημα ξεκίνησε το 1943. Τον Μάρτιο εκείνου του έτους συμμετείχε σε σύσκεψη αξιωματικών του Γυθείου με θέμα την οργάνωση του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα. Εκτός απ'τον ίδιο συμμετείχαν και άλλοι αξιωματικοί όπως ο λοχαγός Τσόμπος, ο υπολοχαγός Ν.Δεμέστιχας, ο ανθυπολοχαγός Δ.Δεμέστιχας, ο ανθυπασπιστής Μανωλάκος κ.α.
 Το κυριότερο διακύβευμα της σύσκεψης ήταν το σε ποια οργάνωση θα εντάσσονταν. Στην οργάνωση των αξιωματικών που είχαν ήδη αρχίσει να κινητοποιούνται σε διάφορες περιοχές της Πελοποννήσου και λίγο αργότερα πήρε την ονομασία Ελληνικός Στρατός (Ε.Σ) ή στο ΕΑΜ. Η έντονη παρουσία των κομμουνιστών στο ΕΑΜ είχε ήδη γίνει αντιληπτή και αυτό προφανώς προκαλούσε καχυποψία σε μεγάλο μέρος του ντόπιου πληθυσμού που κυριαρχούσαν οι βασιλόφρονες. Ο υπολοχαγός Ν.Δεμέστιχας που εκτός απ΄τον εαυτό του εξέφραζε και μεγάλο μέρος των ντόπιων αξιωματικών και παραγόντων της Μάνης που τον είχαν εξουσιοδοτήσει σχετικά, ήταν εναντίον της σύμπραξης με το ΕΑΜ διότι πίστευε ότι η ύπαρξη κομμουνιστών καθοδηγητών θα δημιουργούσε σοβαρά προβλήματα στους αξιωματικούς.
 Ο Βρεττάκος αντίθετα πίστευε ότι θα ήταν προτιμότερο να μπούν στο ΕΑΜ για να αναλάβουν αυτοί την πρωτοβουλία και να μην αφήσουν τους κομμουνιστές να το ελέγξουν.
 Υπήρξε έντονη διαφωνία που δεν γεφυρώθηκε. Έτσι επήλθε διάσπαση. Ο Βρεττάκος μαζί με τους ανθυπασπιστές Μανωλάκο και Λεβάκο απεχώρησαν και εντάχθηκαν στο ΕΑΜ. Ειδικά ο Βρεττάκος ανέλαβε και επιτελάρχης (στρατιωτικός υπεύθυνος) στο ΕΑΜ Λακωνίας.
 Ουσιαστικά δηλαδή επιχείρησε να κάνει εισοδισμό στο ΕΑΜ με σκοπό να το ελέγξει εκ των έσω. Η προσπάθειά του ήταν εκ των προτέρων καταδικασμένη σε αποτυχία. Οι κομμουνιστές ήταν πολύ πιο έμπειροι στην συνωμοτική δράση απ΄τον Βρεττάκο και τον κάθε Βρεττάκο. Επίσης ήταν φύσει καχύποπτοι απέναντι στους μόνιμους αξιωματικούς που εντάσσονταν στο ΕΑΜ/ΕΛΑΣ (έχουμε δει πολλά σχετικά παραδείγματα σε παλαιότερες αναρτήσεις), πόσο μάλλον απέναντι στους Μανιάτες αξιωματικούς που ήταν γνωστό ότι σε μεγάλο ποσοστό ήταν συντηρητικοί βασιλόφρονες. Αν μη τι άλλο ο Βρεττάκος με αυτήν του την κίνηση έδειξε ότι είχε μάλλον υποτιμήσει τους κομμουνιστές, όσον αφορά τόσο την επιρροή τους στο ΕΑΜ όσο και γενικότερα.

 Κατά την παραμονή του στο ΕΑΜ ο Βρεττάκος προσπάθησε να συνεργαστεί με τον λοχαγό Καραγιαννάκο στην Σπάρτη για να συγκροτήσουν από κοινού στρατιωτικό επιτελείο, κατόπιν συμφωνίας με τον λοχαγό Ταβερναράκη που είχε έλθει στην περιοχή σαν απεσταλμένος απ'το Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής. Όπως είχαμε δει εδώ ο Καραγιαννάκος ήταν αρχικά ο επικεφαλής των αξιωματικών της Σπάρτης που ήταν προσκείμενοι στον Ε.Σ. Η συνεργασία τους όμως δεν ευοδώθηκε διότι και οι δύο ήθελαν να ηγούνται του επιτελείου. Ο μεν Καραγιαννάκος λόγω παλαιότητας, ο δε Βρεττάκος λόγω της στήριξής του απ΄το ΕΑΜ.

 Λίγο αργότερα ο Βρεττάκος έστειλε τον ανθυπασπιστή Στέφανο Μανωλάκο στον Πάρνωνα όπου βρισκόταν μία μονάδα του ΕΛΑΣ με επικεφαλείς τους Λεβεντάκη και Κονταλώνη, για να ρυθμίσουν τρέχοντα στρατιωτικά ζητήματα. Ο Μανωλάκος όμως ούτε επέστρεψε στο καθορισμένο χρονικό σημείο, ούτε έστειλε κάποια ειδοποίηση. Ο Βρεττάκος ανησύχησε και ανέβηκε ο ίδιος στον Πάρνωνα. Εκεί οι ελασίτες τον ενημέρωσαν ότι ο Μανωλάκος σκοτώθηκε από Ιταλούς. Χωρίς να είναι γνωστές οι ακριβείς λεπτομέρειες σχετικά με την παρουσία του Βρεττάκου στον Πάρνωνα, είναι προφανές ότι εκεί επήλθε η ρήξη του με το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ. Πέραν του ότι απέφυγαν να τον φέρουν σε επαφή με τον Άγγλο ταγματάρχη Χάρρινγκτον που ήταν στην περιοχή, ο Βρεττάκος ήταν πεπεισμένος ότι τον Μανωλάκο τον σκότωσαν οι κομμουνιστές επειδή δεν τον εμπιστεύονταν.

 Μέσα σε αυτό το κλίμα και αφού βεβαιώθηκε ότι η προσπάθειά του να καθοδηγήσει εκ των έσω το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ δεν είχε καμμία τύχη γιατί ήταν πλήρως ελεγχόμενο απ΄τους κομμουνιστές, ο Βρεττάκος επιστρέφοντας απ΄τον Πάρνωνα αποφάσισε να το εγκαταλείψει.
 Τέλος Ιουνίου του 1943 στέλνει επιστολή στον υπολοχαγό Δεμέστιχα με την οποία παραδεχόταν το λάθος του να συνεργαστεί με το ΕΑΜ και τον ενημέρωνε ότι θα συνταχθεί πλέον με τους αξιωματικούς του Ε.Σ.

 Από τότε ξεκινάει το δεύτερο μέρος της παρουσίας του Τηλέμαχου Βρεττάκου στο αντάρτικο, αυτήν την φορά στον Ε.Σ, δηλαδή σε οργάνωση ανταγωνιστική του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ όπου είχε αρχικά ενταχθεί.


Δευτέρα 7 Οκτωβρίου 2013

Βιβλιοπαρουσίαση: "ΠΕΑΝ (1941-1945)"




Το παραπάνω βιβλίο του Ευάνθη Χατζηβασιλείου σχετικά με την ΠΕΑΝ είναι η πληρέστερη εργασία που έχει γίνει μέχρι σήμερα για την συγκεκριμένη αντιστασιακή οργάνωση.

Εξίσου ενδιαφέρον είναι ότι δεν μένει μόνο σε αυτή αλλά εξετάζει γενικότερα το κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο στο οποίο δρούσαν οι λεγόμενες "κανελλοπουλικές" οργανώσεις, δηλαδή αυτές που σχετίζονταν πολιτικά με το Εθνικό Ενωτικό Κόμμα του Κανελλόπουλου. Οι πιο γνωστές από αυτές ήταν η ΠΕΑΝ και η Ιερά Ταξιαρχία.

 Πολύ χρήσιμα είναι και τα στοιχεία που παραθέτει σχετικά με την αδιαλλαξία και το μίσος των κομμουνιστών εναντίον όλων των υπολοίπων, ακόμα και κατά των μετριοπαθών κανελλοπουλικών που επιθυμούσαν την διατήρηση καλών σχέσεων με το ΕΑΜ.

 Όποιος ενδιαφέρεται για τον κόσμο της αθηναϊκής αντίστασης, για τον οποίο δυστυχώς οι πηγές είναι συγκριτικά λίγες, θα το βρει εξαιρετικά χρήσιμο.


 

Σάββατο 5 Οκτωβρίου 2013

Πως είδε το ΕΑΜ την ανατίναξη της ΕΣΠΟ απ΄την ΠΕΑΝ


 Όπως ξέρουμε το ΕΑΜ δεν ήταν καθόλου φιλικό απέναντι στις διάφορες εθνικές αντιστασιακές οργανώσεις που δραστηριοποιούνταν τότε, και δεν έχανε την ευκαιρία να εκδηλώνει αυτά τα "πατριωτικά" του αισθήματα όποτε μπορούσε.
 Ένα κραυγαλέο παράδειγμα ήταν και η στάση του ΕΑΜ ως προς το γεγονός της ανατίναξης των γραφείων της ΕΣΠΟ απ΄την ΠΕΑΝ.

 Χωρίς κουραστικούς προλόγους αναφέρουμε τις δύο προκηρύξεις του ΕΑΜΝ (ΕΑΜ Νέων) Πειραιά.

Στην πρώτη έγραφε μεταξύ άλλων:

 -"Η Γκεστάπο ανατίναξε τα γραφεία της ΕΣΠΟ"
 Οι επιθεωρητές Κλουζώ του ΕΑΜΝ ξεσκέπασαν τους δράστες.
 -"Οι εμπρηστές του Ράιχσταγκ βρίσκονται και πάλι στο έργο",
 Εδώ παραλληλίζουν την πυρπόληση του Ράιχσταγκ στην Ε.Σ Γερμανία το 1933, η οποία για τους κομμουνιστές ήταν προβοκατόρικη πράξη των εθνικοσοσιαλιστών, με την ανατίναξη της ΕΣΠΟ!
 -"Εμείς σε τρομοκρατικές πράξεις δεν καταφεύγουμε γιατί αυτές μόνο τον κατακτητή βοηθάνε για να χτυπάει τον λαό"
Προφανώς στην ίδια κατηγορία εμπίπτουν και οι δολοφονίες μεμονωμένων Γερμανών στις οποίες προέβαιναν κατά κόρον οι ελασίτες λίγο αργότερα, και οι οποίες προκαλούσαν άγρια αντίποινα των κατακτητών.

Στην δεύτερη έγραφε μεταξύ άλλων:

-"Η ανατίναξη της ΕΣΠΟ είναι πράξις πατριωτικής οργάνωσης; Όχι. Το ΕΑΜΝ την καταδικάζει σαν πράξη αντιλαϊκή..."
 Ουδέν σχόλιον.
 -"Το ΕΑΜΝ ξεσκεπάζει μπρος σ'όλους τους νέους του Πειραιά την ανατίναξη της ΕΣΠΟ σαν αποκλειστικώς δουλειά των Γερμανών κατακτητών..."
 Αν μη τι άλλο ήταν μάστορες στο "ξεσκέπασμα" οι κομμουνιστές...


Πέραν αυτών έχει δημοσιευτεί και ένα απόρρητο πληροφοριακό δελτίο με ημερομηνία 01/01/1943  με αποδέκτες στελέχη της ΟΚΝΕ (νεολαία του ΚΚΕ, πρόδρομος της ΕΠΟΝ) στο Πανεπιστήμιο.
 Ο τίτλος ήταν "ΠΕΑΝ και Γκεστάπο" και το παραθέτουμε αυτούσιο:

                                              ΠΕΑΝ και Γκεστάπο
  Πριν ένα μήνα πιάστηκαν δήθεν οι αρχηγοί και τα στελέχη της ΠΕΑΝ. Λέγανε ότι τους είχαν πιάσει τα τυπογραφεία, εκρηκτικά μηχανήματα, αποθήκες πυρομαχικών και σαν υπαίτιους για την ανατίναξη της ΕΣΠΟ. Ύστερα λέγανε πως οι κατηγορίες εναντίον τους ήταν τόσο βαριές που οπωσδήποτε θα τους τουφεκίζανε. Ο Περρίκος, ένας απ΄τους συλληφθέντες, επισκέφθηκε με άδεια τους δικούς του. Τώρα μαθαίνουμε ότι αυτός και η κλίκα του θα βγούνε τέλεια ελεύθεροι. Αυτά δείχνουν τις σχέσεις ΠΕΑΝ και Γκεστάπο και τις αμοιβαίες φιλοφρονήσεις τους.

Τελικά οι κομμουνιστές δεν έπεσαν μέσα στις "βαθυστόχαστες εκτιμήσεις" τους.
Ο Περρίκος και άλλοι συναγωνιστές του εκτελέστηκαν, όπως είναι γνωστό.

 Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση για τα αίτια αυτής της εχθρικής στάσης των κομμουνιστών απέναντι στην ΠΕΑΝ. Εφόσον δεν ήταν δικοί τους έπρεπε να συκοφαντηθούν με κάθε τρόπο. Έφτασαν στο σημείο να χαρακτηρίσουν γκεσταπίτη ακόμα και τον Περρίκο!
Οι άνθρωποι ήταν απαράδεκτοι.

 Υπενθυμίζουμε ότι αυτά έγιναν σε μία χρονική περίοδο (τέλος του 1942) κατά την οποία δεν είχαν διαφανεί ακόμα τα σύννεφα του κατοχικού εμφυλίου. Οι κομμουνιστές, με αφορμή την ανατίναξη της ΕΣΠΟ, έκαναν σαφείς τις προθέσεις τους από τότε ακόμα.
 Η άλλη πλευρά είτε κοιμόταν τον ύπνο του δικαίου είτε αφελώς προσπαθούσε να συνεννοηθεί μαζί τους... Τα αποτελέσματα δυστυχώς ήταν τραγικά και θα μπορούσαν να είναι ακόμη τραγικότερα...


 Πηγές:
 "Κίτσος Μαλτέζος. Ο αγαπημένος των θεών" του Πέτρου Μακρή-Στάικου
 "ΠΕΑΝ (1941-1945)" του Ευάνθη Χατζηβασιλείου

Πέμπτη 3 Οκτωβρίου 2013

Και όμως, σύμφωνα με τον Βουλπιώτη υπήρχε ομάδα "Ε" και είχε ιδρυθεί από Έλληνες επιστήμονες στην εθνικοσοσιαλιστική Γερμανία


 Όλοι έχουμε ακούσει την γνωστή παραφιλολογία περί ομάδας "Ε" που υποτίθεται ότι κινείται μυστικά και θα παρέμβει την κρίσιμη στιγμή σαν από μηχανής θεός για να σώσει τον Ελληνισμό. Φυσικά κανείς στοιχειωδώς σοβαρός άνθρωπος δεν παίρνει στα σοβαρά αυτές τις ανοησίες οι οποίες εκτός από προϊόν φαντασιοπληξίας είναι και άκρως επικίνδυνες διότι αποκοιμίζουν τον λαό.

 Το ενδιαφέρον στοιχείο όμως είναι ότι υπάρχει μία μαρτυρία του γνωστού Ιωάννη Βουλπιώτη ο οποίος περιγράφει την ίδρυση μίας ομάδας "Ε", στην οποία ισχυρίζεται ότι συμμετείχε και ο ίδιος!
  Βέβαια αυτή η ομάδα "Ε" του Βουλπιώτη δεν είχε καμμία σχέση με την φαντασιακή "Ε" των διάφορων παρα-ιστορικών ουφολόγων, αλλά αξίζει να δούμε το ιστορικό της ίδρυσής της όπως αυτό αναφέρεται στο βιβλίο της Ιζαμπέλλας Παλάσκα (κόρης του Βουλπιώτη) "Άγγελος ή δαίμονας". Προφανώς η Παλάσκα καταγράφει αυτά που της διηγήθηκε ο πατέρας της.

 Ο Βουλπιώτης λίγο πριν την έκρηξη του Β'Π.Π το 1939 βρέθηκε στο Βερολίνο το οποίο άλλωστε επισκεπτόταν συχνά για επαγγελματικούς λόγους. Εκεί οργανώθηκε μία συνάντηση στο σπίτι του ναύαρχου Φον Κανάρις, αρχηγού της γερμανικής αντικατασκοπείας, στην οποία εκτός απ΄τον οικοδεσπότη και τον Βουλπιώτη συμμετείχε ο έλληνας πρέσβης στην Γερμανία Ραγκαβής και πολλοί έλληνες επιστήμονες. Μεταξύ αυτών ήταν ο Κοκοθάκης (ελληνοκύπριος γενικός διευθυντής του εργοστασίου αεροπλάνων Μέσερσμιτ),  ο Ιωάννης Χατζηαργύρης (αεροναυπηγός και στενός συγγενής του γνωστού Καραθεοδωρή) κ.α.
 Την συζήτηση άνοιξε ο Κανάρις ο οποίος τόνισε τα φιλελληνικά του αισθήματα και ενθάρρυνε τους έλληνες επιστήμονες να συνεργαστούν μεταξύ τους και να αλληλοϋποστηριχτούν για το κοινό όφελος χωρίς ο ίδιος ή η Γερμανία να αναμειχθούν, υπό την αυστηρή προϋπόθεση ότι δεν θα θιγόταν το Γ' Ράιχ ιδιαίτερα ενόψει του διαφαινόμενου πολέμου.
 Ακολούθησαν οι τοποθετήσεις άλλων συνομιλητών, ενώ αναφέρθηκε μεταξύ άλλων ότι πιθανότατα θα συνέδραμε την προσπάθειά τους και ο Καραθεοδωρής. Όλοι επικρότησαν την ιδέα συγκρότησης μιας κλειστής λέσχης ελλήνων επιστημόνων που ζούσαν στην Γερμανία, ώστε αργότερα να γίνει πράξη η ίδρυση μιας εταιρείας η οποία σε πρώτη φάση θα διαχειριζόταν νέες εφευρέσεις στον τεχνολογικό τομέα. Ο Βουλπιώτης ήταν αυτός που πρότεινε την ονομασία "ομάδα Ε" για αυτήν την κλειστή λέσχη επιστημόνων, σαν συνέχεια της ομάδας "ΕΕ" που έδρασε πριν τον μακεδονικό αγώνα.
 Επίσης αναφέρει ότι ο ίδιος, ως καλός μπίζνεσμαν, την έβλεπε σαν μία καλή ευκαιρία για να αποκομίσει οικονομικά οφέλη απ΄την επένδυση σε νέες τεχνολογίες.

 Στην συνέχεια του έργου δεν γίνεται άλλη αναφορά σε αυτήν την περίεργη "ομάδα Ε", οπότε το πιθανότερο είναι ότι αυτή η υπόθεση δεν είχε συνέχεια.

Επαναλαμβάνουμε ότι τα παραπάνω προέρχονται από ισχυρισμούς του Βουλπιώτη.
 Ή πιο σωστά, από αναφορές της κόρης του στους δικούς του ισχυρισμούς.
 Σίγουρα μία μαρτυρία δεν αρκεί για να τεκμηριωθεί ιστορικά ένα γεγονός, αλλά αν και εφόσον ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, τότε είναι εντυπωσιακό πως μία λέσχη ελλήνων επιστημόνων της εθνικοσοσιαλιστικής Γερμανίας απέκτησε τέτοια "μυθική" διάσταση πέρα απ΄τα όρια κάθε λογικής...