Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 2013

28η Οκτωβρίου 1941. Ο πρώτος εορτασμός της εθνικής επετείου στην κατοχική Αθήνα


 Η πρώτη επέτειος του ΟΧΙ του Ιωάννη Μεταξά βρήκε στην Ελλάδα υπόδουλη στους κατακτητές. Αυτό όμως δεν εμπόδισε τον λαό της Αθήνας να τιμήσει με τον δικό του τρόπο την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες που υπήρχαν τους πρώτους μήνες της Κατοχής.

 Τις παραμονές της 28ης Οκτωβρίου 1941 επικρατεί αναβρασμός στις πανεπιστημιακές σχολές. Όλοι θέλουν να κάνουν κάτι για να τιμήσουν την επέτειο του ΟΧΙ. Υπάρχουν όμως αρκετές διχογνωμίες γύρω απ΄το πρόσωπο του πρωτεργάτη και εκφραστή του ΟΧΙ, του Ιωάννη Μεταξά. Πολλοί αντίπαλοι του μεταξικού καθεστώτος διατυπώνουν σοβαρές αντιρρήσεις διότι η αναπόφευκτη σύνδεση του Μεταξά με το ΟΧΙ, συνεπαγόταν και σύνδεση του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου με το ΟΧΙ.
 Φτάνουν στο σημείο να πουν: "Το ΟΧΙ του Μεταξά θα τιμήσουμε τώρα;"

 Τελικά παρά τις αντιρρήσεις των όψιμων αντιμεταξικών, ο αθηναϊκός λαός τίμησε στην εθνική επέτειο. Το πρωί της 28ης Οκτωβρίου 1941 χιλιάδες πολιτών πορεύτηκαν αυθόρμητα και ανοργάνωτα προς το Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη. Στην πορεία που έγινε συμμετείχαν κυρίως νέοι και ανάπηροι πολέμου. Φοιτητές στεφάνωσαν αγάλματα του Ξάνθου, του Κολοκοτρώνη, του Ρήγα Φεραίου κτλ. Σημαντικό ρόλο στην κινητοποίηση των φοιτητών έπαιξε και η εμπνευσμένη ομιλία του καθηγητή Κωνσταντίνου Τσάτσου την προηγούμενη μέρα απ΄την έδρα της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
 Τις μέρες εκείνες κυκλοφόρησαν σχετικές προκηρύξεις εθνικών αντιστασιακών οργανώσεων όπως το Εθνικό Κομιτάτο (τα μέλη του προέρχονταν απ΄την ΕΟΝ) και η Στρατιά Σκλαβωμένων Νικητών (οργάνωση πρόδρομος της ΠΕΑΝ που είχε αρχηγό τον Περρίκο). Η προκήρυξη της δεύτερης, της ΣΣΝ, κυκλοφόρησε ανήμερα της 28ης Οκτωβρίου και έφερε τον τίτλο "Εγερτήριον σάλπισμα".
 Ο ρόλος ειδικά της ΣΣΝ κρίνεται ως ιδιαίτερα σημαντικός σε εκείνην την πρώιμη αντιστασιακή εκδήλωση που κινητοποίησε σημαντικό μέρος της νεολαίας απ'όπου ξεπήδησαν πολλοί αγωνιστές των εθνικών αντιστασιακών οργανώσεων της Αθήνας. Την ίδια μέρα ιδρύθηκε και η ΠΕΑΝ.
 Το ΕΑΜ δεν συμμετείχε στις εκδηλώσεις του πρωινού της 28ης Οκτωβρίου 1941. Διοργάνωσε δική του εκδήλωση το απόγευμα της ίδιας μέρας, η οποία διεξήχθη στο ίδιο κλίμα εθνικής ενότητας και ομοψυχίας.

 Οι λαϊκές εκδηλώσεις της 28ης Οκτωβρίου 1941 ήταν η πρώτη μαζική κινητοποίηση του ελληνικού λαού και συνετέλεσε στην δραστηριοποίηση της νεολαίας. Υπό το πρίσμα αυτό είχε μεγάλη σημασία.

 Αυτό που προκαλεί αρνητική εντύπωση ήταν η εμπάθεια κάποιων προς το πρόσωπο του Μεταξά και προς το καθεστώς του. Όπως είδαμε η εμπάθειά τους έφτανε στο σημείο να εκφράζουν αμφιβολίες για το αν έπρεπε να τιμηθεί το ΟΧΙ του Μεταξά. 
 Εκεί φαίνεται ότι έχει τις ρίζες της η ανιστόρητη μπουρδολογία που προσπαθούσε ανεπιτυχώς να διαχωρίσει το ΟΧΙ απ΄τον πρωτεργάτη και εκφραστή του.


 Πηγές:
 "Κίτσος Μαλτέζος. Ο αγαπημένος των θεών" του Πέτρου Μακρή-Στάικου
 "ΠΕΑΝ (1941-1945)" του Ευάνθη Χατζηβασιλείου

2 σχόλια:

  1. Γράφετε: "Υπάρχουν όμως αρκετές διχογνωμίες γύρω απ΄το πρόσωπο του πρωτεργάτη και εκφραστή του ΟΧΙ, του Ιωάννη Μεταξά. Πολλοί αντίπαλοι του μεταξικού καθεστώτος διατυπώνουν σοβαρές αντιρρήσεις διότι η αναπόφευκτη σύνδεση του Μεταξά με το ΟΧΙ, συνεπαγόταν και σύνδεση του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου με το ΟΧΙ.
    Φτάνουν στο σημείο να πουν: "Το ΟΧΙ του Μεταξά θα τιμήσουμε τώρα;"
    Στον εορτασμό που εγινε στο Πανεπιστημιο με ομιλητή ον καθηγητή Κων. Τσάτσο, δεν υπήρξε καμία διχογνωμία και ούτε μιλησε κανείς αρνητικά για τον μεταξά. Να βλέπετε τα γεγονότα με ορθάνοιχτα ματια και με τα δύο και όχι μονο με το αριστερό! Επιτέλους σταματείστε αυτή την αθλια προπαγάνδα!!! Θα μαςε πειτε στο τελος ότι το ΟΧΙ το είπε ο Ζαχαριάδης!!! Αμαν πιά!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αυτό έγραφε ο Στάικος στο βιβλίο του που αναφέρω ως πηγή. Τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο.

      Αν με θεωρείς αριστερό ή αντιμεταξικό, τότε πραγματικά είσαι σε άλλο σύμπαν.

      Διαγραφή