Πως είδε το ΕΑΜ την ανατίναξη της ΕΣΠΟ απ΄την ΠΕΑΝ

 Όπως ξέρουμε το ΕΑΜ δεν ήταν καθόλου φιλικό απέναντι στις διάφορες εθνικές αντιστασιακές οργανώσεις που δραστηριοποιούνταν τότε, και δεν έχανε την ευκαιρία να εκδηλώνει αυτά τα "πατριωτικά" του αισθήματα όποτε μπορούσε.
 Ένα κραυγαλέο παράδειγμα ήταν και η στάση του ΕΑΜ ως προς το γεγονός της ανατίναξης των γραφείων της ΕΣΠΟ απ΄την ΠΕΑΝ.

 Χωρίς κουραστικούς προλόγους αναφέρουμε τις δύο προκηρύξεις του ΕΑΜΝ (ΕΑΜ Νέων) Πειραιά.

Στην πρώτη έγραφε μεταξύ άλλων:

 -"Η Γκεστάπο ανατίναξε τα γραφεία της ΕΣΠΟ"
 Οι επιθεωρητές Κλουζώ του ΕΑΜΝ ξεσκέπασαν τους δράστες.
 -"Οι εμπρηστές του Ράιχσταγκ βρίσκονται και πάλι στο έργο",
 Εδώ παραλληλίζουν την πυρπόληση του Ράιχσταγκ στην Ε.Σ Γερμανία το 1933, η οποία για τους κομμουνιστές ήταν προβοκατόρικη πράξη των εθνικοσοσιαλιστών, με την ανατίναξη της ΕΣΠΟ!
 -"Εμείς σε τρομοκρατικές πράξεις δεν καταφεύγουμε γιατί αυτές μόνο τον κατακτητή βοηθάνε για να χτυπάει τον λαό"
Προφανώς στην ίδια κατηγορία εμπίπτουν και οι δολοφονίες μεμονωμένων Γερμανών στις οποίες προέβαιναν κατά κόρον οι ελασίτες λίγο αργότερα, και οι οποίες προκαλούσαν άγρια αντίποινα των κατακτητών.

Στην δεύτερη έγραφε μεταξύ άλλων:

-"Η ανατίναξη της ΕΣΠΟ είναι πράξις πατριωτικής οργάνωσης; Όχι. Το ΕΑΜΝ την καταδικάζει σαν πράξη αντιλαϊκή..."
 Ουδέν σχόλιον.
 -"Το ΕΑΜΝ ξεσκεπάζει μπρος σ'όλους τους νέους του Πειραιά την ανατίναξη της ΕΣΠΟ σαν αποκλειστικώς δουλειά των Γερμανών κατακτητών..."
 Αν μη τι άλλο ήταν μάστορες στο "ξεσκέπασμα" οι κομμουνιστές...


Πέραν αυτών έχει δημοσιευτεί και ένα απόρρητο πληροφοριακό δελτίο με ημερομηνία 01/01/1943  με αποδέκτες στελέχη της ΟΚΝΕ (νεολαία του ΚΚΕ, πρόδρομος της ΕΠΟΝ) στο Πανεπιστήμιο.
 Ο τίτλος ήταν "ΠΕΑΝ και Γκεστάπο" και το παραθέτουμε αυτούσιο:

                                              ΠΕΑΝ και Γκεστάπο
  Πριν ένα μήνα πιάστηκαν δήθεν οι αρχηγοί και τα στελέχη της ΠΕΑΝ. Λέγανε ότι τους είχαν πιάσει τα τυπογραφεία, εκρηκτικά μηχανήματα, αποθήκες πυρομαχικών και σαν υπαίτιους για την ανατίναξη της ΕΣΠΟ. Ύστερα λέγανε πως οι κατηγορίες εναντίον τους ήταν τόσο βαριές που οπωσδήποτε θα τους τουφεκίζανε. Ο Περρίκος, ένας απ΄τους συλληφθέντες, επισκέφθηκε με άδεια τους δικούς του. Τώρα μαθαίνουμε ότι αυτός και η κλίκα του θα βγούνε τέλεια ελεύθεροι. Αυτά δείχνουν τις σχέσεις ΠΕΑΝ και Γκεστάπο και τις αμοιβαίες φιλοφρονήσεις τους.

Τελικά οι κομμουνιστές δεν έπεσαν μέσα στις "βαθυστόχαστες εκτιμήσεις" τους.
Ο Περρίκος και άλλοι συναγωνιστές του εκτελέστηκαν, όπως είναι γνωστό.

 Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση για τα αίτια αυτής της εχθρικής στάσης των κομμουνιστών απέναντι στην ΠΕΑΝ. Εφόσον δεν ήταν δικοί τους έπρεπε να συκοφαντηθούν με κάθε τρόπο. Έφτασαν στο σημείο να χαρακτηρίσουν γκεσταπίτη ακόμα και τον Περρίκο!
Οι άνθρωποι ήταν απαράδεκτοι.

 Υπενθυμίζουμε ότι αυτά έγιναν σε μία χρονική περίοδο (τέλος του 1942) κατά την οποία δεν είχαν διαφανεί ακόμα τα σύννεφα του κατοχικού εμφυλίου. Οι κομμουνιστές, με αφορμή την ανατίναξη της ΕΣΠΟ, έκαναν σαφείς τις προθέσεις τους από τότε ακόμα.
 Η άλλη πλευρά είτε κοιμόταν τον ύπνο του δικαίου είτε αφελώς προσπαθούσε να συνεννοηθεί μαζί τους... Τα αποτελέσματα δυστυχώς ήταν τραγικά και θα μπορούσαν να είναι ακόμη τραγικότερα...


 Πηγές:
 "Κίτσος Μαλτέζος. Ο αγαπημένος των θεών" του Πέτρου Μακρή-Στάικου
 "ΠΕΑΝ (1941-1945)" του Ευάνθη Χατζηβασιλείου