Ο ίλαρχος Τηλέμαχος Βρεττάκος - μέρος α'

 Ο ίλαρχος Τηλέμαχος Βρεττάκος ήταν ένας απ΄τους κυριότερους πρωταγωνιστές του κατοχικού εμφυλίου στην νότια Πελοπόννησο. To 1926 εισήχθη στην Σχολή Ευελπίδων απ'όπου αποφοίτησε τρία χρόνια μετά ως ανθυπίλαρχος. Κατά την διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου υπηρέτησε στην Μεραρχία Ιππικού και μετά την κατάρρευση του μετώπου λόγω της γερμανικής επίθεσης γύρισε στον τόπο διαμονής του στην περιοχή του Γυθείου.

Η έντονη δραστηριοποίησή του στο αντιστασιακό κίνημα ξεκίνησε το 1943. Τον Μάρτιο εκείνου του έτους συμμετείχε σε σύσκεψη αξιωματικών του Γυθείου με θέμα την οργάνωση του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα. Εκτός απ'τον ίδιο συμμετείχαν και άλλοι αξιωματικοί όπως ο λοχαγός Τσόμπος, ο υπολοχαγός Ν.Δεμέστιχας, ο ανθυπολοχαγός Δ.Δεμέστιχας, ο ανθυπασπιστής Μανωλάκος κ.α.
 Το κυριότερο διακύβευμα της σύσκεψης ήταν το σε ποια οργάνωση θα εντάσσονταν. Στην οργάνωση των αξιωματικών που είχαν ήδη αρχίσει να κινητοποιούνται σε διάφορες περιοχές της Πελοποννήσου και λίγο αργότερα πήρε την ονομασία Ελληνικός Στρατός (Ε.Σ) ή στο ΕΑΜ. Η έντονη παρουσία των κομμουνιστών στο ΕΑΜ είχε ήδη γίνει αντιληπτή και αυτό προφανώς προκαλούσε καχυποψία σε μεγάλο μέρος του ντόπιου πληθυσμού που κυριαρχούσαν οι βασιλόφρονες. Ο υπολοχαγός Ν.Δεμέστιχας που εκτός απ΄τον εαυτό του εξέφραζε και μεγάλο μέρος των ντόπιων αξιωματικών και παραγόντων της Μάνης που τον είχαν εξουσιοδοτήσει σχετικά, ήταν εναντίον της σύμπραξης με το ΕΑΜ διότι πίστευε ότι η ύπαρξη κομμουνιστών καθοδηγητών θα δημιουργούσε σοβαρά προβλήματα στους αξιωματικούς.
 Ο Βρεττάκος αντίθετα πίστευε ότι θα ήταν προτιμότερο να μπούν στο ΕΑΜ για να αναλάβουν αυτοί την πρωτοβουλία και να μην αφήσουν τους κομμουνιστές να το ελέγξουν.
 Υπήρξε έντονη διαφωνία που δεν γεφυρώθηκε. Έτσι επήλθε διάσπαση. Ο Βρεττάκος μαζί με τους ανθυπασπιστές Μανωλάκο και Λεβάκο απεχώρησαν και εντάχθηκαν στο ΕΑΜ. Ειδικά ο Βρεττάκος ανέλαβε και επιτελάρχης (στρατιωτικός υπεύθυνος) στο ΕΑΜ Λακωνίας.
 Ουσιαστικά δηλαδή επιχείρησε να κάνει εισοδισμό στο ΕΑΜ με σκοπό να το ελέγξει εκ των έσω. Η προσπάθειά του ήταν εκ των προτέρων καταδικασμένη σε αποτυχία. Οι κομμουνιστές ήταν πολύ πιο έμπειροι στην συνωμοτική δράση απ΄τον Βρεττάκο και τον κάθε Βρεττάκο. Επίσης ήταν φύσει καχύποπτοι απέναντι στους μόνιμους αξιωματικούς που εντάσσονταν στο ΕΑΜ/ΕΛΑΣ (έχουμε δει πολλά σχετικά παραδείγματα σε παλαιότερες αναρτήσεις), πόσο μάλλον απέναντι στους Μανιάτες αξιωματικούς που ήταν γνωστό ότι σε μεγάλο ποσοστό ήταν συντηρητικοί βασιλόφρονες. Αν μη τι άλλο ο Βρεττάκος με αυτήν του την κίνηση έδειξε ότι είχε μάλλον υποτιμήσει τους κομμουνιστές, όσον αφορά τόσο την επιρροή τους στο ΕΑΜ όσο και γενικότερα.

 Κατά την παραμονή του στο ΕΑΜ ο Βρεττάκος προσπάθησε να συνεργαστεί με τον λοχαγό Καραγιαννάκο στην Σπάρτη για να συγκροτήσουν από κοινού στρατιωτικό επιτελείο, κατόπιν συμφωνίας με τον λοχαγό Ταβερναράκη που είχε έλθει στην περιοχή σαν απεσταλμένος απ'το Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής. Όπως είχαμε δει εδώ ο Καραγιαννάκος ήταν αρχικά ο επικεφαλής των αξιωματικών της Σπάρτης που ήταν προσκείμενοι στον Ε.Σ. Η συνεργασία τους όμως δεν ευοδώθηκε διότι και οι δύο ήθελαν να ηγούνται του επιτελείου. Ο μεν Καραγιαννάκος λόγω παλαιότητας, ο δε Βρεττάκος λόγω της στήριξής του απ΄το ΕΑΜ.

 Λίγο αργότερα ο Βρεττάκος έστειλε τον ανθυπασπιστή Στέφανο Μανωλάκο στον Πάρνωνα όπου βρισκόταν μία μονάδα του ΕΛΑΣ με επικεφαλείς τους Λεβεντάκη και Κονταλώνη, για να ρυθμίσουν τρέχοντα στρατιωτικά ζητήματα. Ο Μανωλάκος όμως ούτε επέστρεψε στο καθορισμένο χρονικό σημείο, ούτε έστειλε κάποια ειδοποίηση. Ο Βρεττάκος ανησύχησε και ανέβηκε ο ίδιος στον Πάρνωνα. Εκεί οι ελασίτες τον ενημέρωσαν ότι ο Μανωλάκος σκοτώθηκε από Ιταλούς. Χωρίς να είναι γνωστές οι ακριβείς λεπτομέρειες σχετικά με την παρουσία του Βρεττάκου στον Πάρνωνα, είναι προφανές ότι εκεί επήλθε η ρήξη του με το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ. Πέραν του ότι απέφυγαν να τον φέρουν σε επαφή με τον Άγγλο ταγματάρχη Χάρρινγκτον που ήταν στην περιοχή, ο Βρεττάκος ήταν πεπεισμένος ότι τον Μανωλάκο τον σκότωσαν οι κομμουνιστές επειδή δεν τον εμπιστεύονταν.

 Μέσα σε αυτό το κλίμα και αφού βεβαιώθηκε ότι η προσπάθειά του να καθοδηγήσει εκ των έσω το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ δεν είχε καμμία τύχη γιατί ήταν πλήρως ελεγχόμενο απ΄τους κομμουνιστές, ο Βρεττάκος επιστρέφοντας απ΄τον Πάρνωνα αποφάσισε να το εγκαταλείψει.
 Τέλος Ιουνίου του 1943 στέλνει επιστολή στον υπολοχαγό Δεμέστιχα με την οποία παραδεχόταν το λάθος του να συνεργαστεί με το ΕΑΜ και τον ενημέρωνε ότι θα συνταχθεί πλέον με τους αξιωματικούς του Ε.Σ.

 Από τότε ξεκινάει το δεύτερο μέρος της παρουσίας του Τηλέμαχου Βρεττάκου στο αντάρτικο, αυτήν την φορά στον Ε.Σ, δηλαδή σε οργάνωση ανταγωνιστική του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ όπου είχε αρχικά ενταχθεί.