Κυριακή 29 Ιουλίου 2012

Οι ελασίτες που έβλεπαν τους Γερμανούς να περνούν...

Ο αριστερός συγγραφέας Ντομινικ Εντ στο γνωστό έργο το "Οι καπετάνιοι" αναφέρεται σε ένα συμβάν που έλαβε χώρα κατά την αποχώρηση των Γερμανών απ'την Ελλάδα τον Οκτώβριο του 1944 λίγο έξω απ'την Άμφισσα.
 Παραθέτουμε αυτούσιο το απόσπασμα απ΄τις σελίδες 223-4 του προαναφερθέντος βιβλίου του:





  Υπενθυμίζουμε ότι τόσο ο ΕΛΑΣ όσο και ο ΕΔΕΣ είχαν αναλάβει την υποχρέωση να χτυπάνε τις φάλαγγες των αποχωρούντων Γερμανών κατόπιν εντολών του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής.
 Αυτό εντασσόταν στα πλαίσια της επιχείρησης "Κιβωτός" (ή Κιβωτός του Νώε) που προέβλεπε την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη φθορά των γερμανικών δυνάμεων που έφευγαν προκειμένου αυτές να μην μπορούν να αξιοποιηθούν σε άλλα πολεμικά μέτωπα.

 Απ'ότι φαίνεται όμως, βάσει των γραπτών του αριστερότατου ιστορικού Έντ, οι κομμουνιστές καθόντουσαν και κοίταζαν επί 11 μέρες (!!!) τους Γερμανούς να περνάνε και να φεύγουν ανενόχλητοι.... Σύμφωνα με τον αριστερό συγγραφέα, μέχρι και τραπέζι έστρωσαν για τον σοβιετικό αξιωματικό Ποπώφ ενόσω οι Γερμανοί αποχωρούσαν...

 Ο Εντ βέβαια προσπαθεί να ρίξει την ευθύνη εξ'ολοκλήρου στον Σιάντο ("Γέρος" ήταν το ψευδώνυμό του Σιάντου) ακολουθώντας την τακτική του μεταπολεμικού ζαχαριαδικού ΚΚΕ.
 Αυτήν την αδράνεια του ΕΛΑΣ στην Άμφισσα είχε στηλιτεύσει και ο Μακρίδης στην γνωστή έκθεσή του, επερρίπτοντας όμως την ευθύνη στον Χατζή.
 Εν πάσει περιπτώσει, το ποιος ευθύνεται γι'αυτήν την προκλητική αδράνεια είναι εσωτερικό ζήτημα των αριστερών.

 Το ιστορικό γεγονός που παραμένει είναι ότι οι "υπερ-αντιστασιακοί" ελασίτες περιορίστηκαν αυτοβούλως σε ρόλο θεατή των Γερμανών. Πάλι καλά που δεν τους παρουσίασαν όπλα κιόλας...

Πέμπτη 26 Ιουλίου 2012

Λίγα λόγια για τον αποκλεισμό της Βούλας Παπαχρήστου



 Τελικά, οι διάφοροι εκπρόσωποι του κατεστημένου δεν βάζουν μυαλό. Είναι παντελώς αποκομμένοι απ’την κοινωνία και αυτό το αποδεικνύουν σε κάθε ευκαιρία. Τελευταίο κραυγαλέο παράδειγμα είναι το γνωστό συμβάν με την Βούλα Παπαχρήστου και τον αποκλεισμό της απ΄τα Olympic Games (και όχι Ολυμπιάδα) λόγω του γνωστού "ρατσιστικού" σχολίου που ανέβασε στον προσωπικό της λογαριασμό στο twitter.
 Καταρχήν, δεν υπάρχει κανένας λόγος να εκθειάσουμε την αθλήτρια για το σχόλιό της διότι δεν γνωρίζουμε το σκεπτικό της. Μπορεί να το είπε διότι είναι μία συνειδητοποιημένη και πολιτικοποιημένη Ελληνίδα που όντως έχει απηυδήσει με τους λαθρομετανάστες (όπως οι περισσότεροι Έλληνες), ή μπορεί απλά να μετέφερε ένα ανέκδοτο που άκουσε δίχως να έχει κανένα σκοπό να κάνει πολιτικό ντόρο. Προσωπικά, θεωρώ το δεύτερο ενδεχόμενο σαφώς πιθανότερο.
 
 Η πρεμούρα όμως που έδειξαν οι αρμόδιοι για να την αποκλείσουν απ΄τα Olympic Games, μαρτυρά ότι αυτοί οι κύριοι είναι τελείως εκτός πραγματικότητας. Σε μία κοινωνία που υποφέρει απ΄τα δεινά που προκαλούν οι λαθρομετανάστες, αποκλείουν μία αθλήτρια επειδή θεωρούν ότι προσέβαλε τους λαθρομετανάστες!!  Το άκρον άωτον του παραλογισμού!
 Μα είναι σοβαροί οι τύποι; Προφανώς όχι.
 Τα έχουν χαμένα, βλέπουν την παταγώδη αποτυχία της πολυπολιτισμικότητας, της "ανοχής στο διαφορετικό" και του γελοίου αντιρατσισμού, και σπεύδουν να τιμωρήσουν μία αθλήτρια.. 
 Γιατί το κάνουν αυτό;
Για παραδειγματισμό; Νομίζουν ότι έτσι ο ελληνικός λαός θα τρομάξει απ΄την τιμωρία της Παπαχρήστου και θα ανεχτεί τους λαθρομετανάστες; Αν το πιστεύουν αυτό, ή είναι τελείως αφελείς ή δεν έχουν ιδέα από κοινωνική ψυχολογία ή όπως είπαμε και στην αρχή είναι τελείως αποκομμένοι απ’το κοινωνικό σύνολο.
 Ενδέχεται βέβαια να είναι απλά τόσο ξενόδουλοι και υποτακτικοί που ήθελαν απλά να δείξουν στους "πολιτισμένους" εβραιόπληκτους δυτικούς ότι και μεις οι Έλληνες είμαστε "πολιτικά ορθοί" και "δεν ανεχόμαστε ρατσιστικές συμπεριφορές"..
 Αν ισχύει αυτό το τελευταίο, τότε φαίνεται ότι δεν πήραν το μάθημά τους απ΄τις πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις. 
 Ε οκ…. Αφού δεν είναι καλοί μαθητές, την επόμενη φορά το μάθημα θα είναι πιο εντατικό, και... διψήφιο!
   
Υ.Γ: Φυσικά δεν προκάλεσε καμμία εντύπωση ότι ο πολιτικός φορέας που πρωτοστάτησε στην τιμωρία της Παπαχρήστου ήταν η ΔΗΜ.ΑΡ του αριστερού Καρατζαφέρη, του "σοβαρού" Κουβέλη, που έδωσε πολιτική στέγη στην γνωστή και μη εξαιρετέα Ρεπούση. Ούτε βέβαια προκάλεσε εντύπωση ότι η υπόλοιπη συγκυβέρνηση σύρθηκε πίσω απ’το αριστερό δεκανίκι της… 
 Ήταν που ο υπερ-πατριώτης Αντωνάκης που δεν σήκωνε μύγα στο σπαθί του (…) θα ύψωνε τα στήθη του απέναντι στην αριστερά....



Τετάρτη 25 Ιουλίου 2012

Θύμιος Δεδούσης - ο σταυραετός της Ρούμελης μέρος γ'


 Αρχές Μαρτίου του 1944, μετά το άδοξο τέλος των διαπραγματεύσεων μεταξύ ΕΛΑΣ-ΕΔΕΣ-ΕΚΚΑ-Άγγλων στο Μυρόφυλλο και στην Πλάκα, επανήλθε η ένταση μεταξύ ΕΛΑΣ και 5/42. Το βράδυ της 3ης προς 4η Μαρτίου τμήμα του ΕΛΑΣ με επικεφαλή τον καπετάν Νικηφόρο μπήκε στο Σερνικάκι και  αφόπλισε αδειούχους αντάρτες του 5/42, τους πήρε τον οπλισμό και άλλο υλικό, έδειρε υποστηρικτές του 5/42 και απήγαγε προσωρινά 11 εξ’αυτών. Ανάμεσα σε αυτούς ήταν και ο υπολοχαγός Βλάικος.                                                                                                                                                       
Στις 5 Μαρτίου τμήμα του ΕΛΑΣ με επικεφαλή τον καπετάν Κρόνο αφοπλίζει και συλλαμβάνει 6 αντάρτες του 5/432 στην Ερατεινή. Ο λοχαγός Ντούρος του 5/42 αντιδρά και συλλαμβάνει στην Βιτρίνιτσα οπαδούς του ΕΑΜ. Μετά από αμοιβαίες εξηγήσεις οι συλληφθέντες και των δύο πλευρών αφήνονται ελεύθεροι.                                                                                                                 
 Στο μεταξύ ο Δεδούσης με τον λόχο του βρισκόταν στην Πενταγιού, όπου μάταια περίμενε ρίψεις απ΄τους Συμμάχους. Εκεί στις 6 Μαρτίου φτάνει αγγελιοφόρος  απ’την Ιτέα που του ανακοινώνει τα γεγονότα των αμέσως προηγουμένων ημερών. Ο Δεδούσης ανησυχεί και αποφασίζει με δική του πρωτοβουλία να πάρει έκτακτα μέτρα ασφαλείας, χωρίς να ενημερώσει τον Ψαρρό και παρά τις συστάσεις του ταγματάρχη Μπαϊζάνου που επίσης βρισκόταν στην Πενταγιού. Κήρυξε την βόρεια Δωρίδα σε κατάσταση πολιορκίας. Έκοψε τις τηλεφωνικές γραμμές. Συνέλλαβε τα μέλη της περιφερειακής επιτροπής του ΕΑΜ Δωρίδας και αφόπλισε το αρχηγείο ΕΛΑΣ Δωρίδας και τις μαχητικές ομάδες του ΕΛΑΣ στην Πενταγιού και στο Κροκύλι. Στο Κροκύλι κατά τον αφοπλισμό των ελασιτών σκοτώθηκε από ατύχημα ένας ελασίτης, ο Βάρσος. Κατόπιν ο Δεδούσης κινήθηκε προς την νότια Δωρίδα όπου ήταν το αρχηγείο του Καπετζώνη, διοικητή του 2ου τάγματος. [1]       
                                                                                                                                                            Μόλις ο Ψαρρός ενημερώθηκε για τα γεγονότα έδωσε εντολή στον Δεδούση που βρισκόταν στο Τύχειο να απελευθερωθούν αμέσως οι όμηροι. Ο Δεδούσης αρχικά αρνήθηκε και είπε ότι θα πρεπε ν’αφήσουν και οι κομμουνιστές τους όμηρους που κρατούσαν αυτοί. Οι άντρες του Δεδούση συμφώνησαν μαζί του. Τελικώς όταν έφτασαν στο Κλήμα Δωρίδας, μετέβη εκεί ο Ψαρρός και άφησε ελεύθερους τους αιχμαλώτους. Με την παρέμβασή του, το ίδιο έγινε και τους κρατούμενους που είχε ο ΕΛΑΣ. [2]
 Μετά τα γεγονότα αυτά, ο ΕΛΑΣ άρχισε να μετακινεί ισχυρές δυνάμεις προς την Δωρίδα. Λίγες μέρες μετά έγινε μία σύσκεψη στο Λιδωρίκι μεταξύ εκπροσώπων των δύο πλευρών και Άγγλων.
  Οι κομμουνιστές -μεταξύ άλλων- ζήτησαν απ΄τον Ψαρρό να τους παραδώσει τον Δεδούση για να τον περάσουν από ανταρτοδικείο. Ο Ψαρρός φυσικά αρνήθηκε. Δεν ήταν δυνατόν να τους παραδώσει έναν αξιωματικό του για να τον περάσουν ανταρτοδικείο όπου η μοίρα του ήταν προδιαγεγραμμένη. [3]

 Εντωμεταξύ ο Δεδούσης με 50 άντρες του είχαν σταθμεύσει στο Ευπαλιό. Εκεί το βράδυ της 30ης Μαρτίου κατά την διάρκεια γλεντιού δέχτηκαν αιφνιδιαστική επίθεση από το ΙΙ/34 Τάγμα του ΕΛΑΣ με επικεφαλή τον καπετάν Κρόνο. Η επίθεση απέτυχε παταγωδώς και οι ελασίτες αποκρούστηκαν με βαρύτατες απώλειες αφήνοντας πίσω πολλούς νεκρούς και 30 αιχμαλώτους. [4]
 Oι συγκρούσεις μεταξύ 5/42 και ΕΛΑΣ συνεχίζονταν με αμείωτη ένταση όλο το πρώτο δεκαήμερο του Απριλίου, ενώ ο υποδιοικητής του 5/42 Κώστας Λαγγουράνης στις 05/04 προσχώρησε στον ΕΛΑΣ και έβγαλε μία ανακοίνωση που μεταξύ άλλων στρεφόταν κατά του Δεδούση [5]. Παράλληλα οι προσπάθειες του Ψαρρού για εξεύρεση λύσης έπεφταν στο κενό. Έτσι, κατόπιν διαταγής του το 5/42 συγκεντρώθηκε στο Κλήμα Δωρίδας. Στις 12/04 ο ΕΛΑΣ που στο μεταξύ είχε ενισχυθεί με την έλευση του Βελουχιώτη και την 5η Ταξιαρχία Αττικοβοιωτίας έστειλε το πρώτο τελεσίγραφο και στις 14/04 το δεύτερο. Με αυτά ζητούσε μεταξύ άλλων την παράδοση των Δεδούση και Καπετζώνη [6].

 Στις 14/04 ο Δεδούσης μεταβαίνει με καϊκι στο Γαλαξείδι για να συγκεντρώσει νέους αντάρτες. Στην επιστροφή του το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου 16/04 προσάραξε για λίγο στα Τριζόνια όπου δέχτηκε αιφνιδιαστική επίθεση από τμήματα του ΕΛΑΣ. χωρίς όμως κάποιο αποτέλεσμα. Έτσι ο Δεδούσης επέστρεψε στο Κλήμα [7].
   
 Στο Κλήμα οι συγκρούσεις συνεχίζονταν με ανεπιτυχείς επιθέσεις του ΕΛΑΣ απ’τις 13/04. Στις 17/04 όμως εξαπέλυσε την ολομέτωπη γενική του επίθεση. Απέναντι απ΄τον λόχο του Δεδούση ήταν το Τάγμα Θανάτου και οι μαυροσκούφηδες του Βελουχιώτη, οι επίλεκτοι του ΕΛΑΣ. Η σύγκρουση ήταν σφοδρότατη και οι απώλειες μεγάλες και για τις δύο πλευρές. Η επικράτηση του ΕΛΑΣ μπορεί να ήταν σχετικά σύντομη αλλά δεν ήταν καθόλου εύκολη. Η έκβαση της μάχης κρεμόταν σε μία κλωστή. Ο λοχαγός του ΕΛΑΣ Κώστας Γιαννακουλόπουλος που ήταν στρατιωτικός διοικητής του ΙΙΙ/36 τάγματος  (το Τάγμα Θανάτου) σε έκθεσή του για την μάχη του Κλήματος γράφει για την κρίσιμη καμπή της επίθεσης των ελασιτών: "αν δεν τελειώσουμε σε ένα λεπτό, τότε χάσαμε ή μάλλον χαθήκαμε" [8]
 Ο φόβος του είχε να κάνει με το ενδεχόμενο πλαγιοκόπησής τους απ΄τις δυνάμεις του Καπετζώνη που βρισκόταν στ’αριστερά του. Η επίθεση του Καπετζώνη όμως δεν έγινε επειδή ο Ψαρρός δεν είχε ετοιμάσει σχετικό επιχειρησιακό σχέδιο…  Δεν είχε καθορίσει την αποστολή των τμημάτων του και δεν συντόνιζε τις ενέργειές τους [9].
  
 Αυτή η αδράνεια του Ψαρρού (προφανώς αποτέλεσμα της απογοήτευσής του, αφού το τελευταίο πράγμα που επιθυμούσε ήταν οι εμφύλιες διαμάχες) είχε σαν αποτέλεσμα να δεχτεί ο 4ος λόχος του Δεδούση στο ύψωμα Ανάληψη δυσανάλογα μεγάλη πίεση, χωρίς καμμία βοήθεια. Μοιραία αναγκάστηκε να υποχωρήσει προς την Σκάλα Καραϊσκου. Εκεί βρήκε τον Ψαρρό ο οποίος του είπε πως θα μείνει και θα παραδοθεί (με τις γνωστές τραγικές συνέπειες για τον ίδιο). Ο Δεδούσης του είπε πως φεύγει. Κατάφερε μετα δυσκολίας να διαφύγει προς την κατεύθυνση της Άμφισσας, και στις 27/04 έφτασε στην Αθήνα. Κρυβόταν σε φιλικό σπίτι στην Κυψέλη, μέχρι που βρήκε τρόπο να πάει στην Μέση Ανατολή για να συνεχίσει από εκεί τον αγώνα. Συνελήφθη όμως απ’τους Γερμανούς στις 09/08/1944 και κλείστηκε στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου, απ’όπου αποφυλακίστηκε με την Απελευθέρωση.
Κατά τα δεκεμβριανά, ο Δεδούσης κατατάχτηκε στην νεοσύστατη Εθνοφυλακή και διετέλεσε διοικητής του 3ου λόχου του 144 τάγματος. Τον Ιανουάριο του 1945 συμμετέχει σε επιχειρήσεις κατά των κομμουνιστών στην Πελοπόννησο όπου και τραυματίζεται στην Χαλανδρίτσα.
 Στις εκλογές του Μαρτίου 1946 κατεβαίνει υποψήφιος και εκλέγεται πανηγυρικά πρώτος στην περιφέρεια Φθιωτιδοφωκίδας. Εγκαταλείπει όμως το βουλευτιλίκι καθώς ο συμμοριτοπόλεμος (ο λεγόμενος εμφύλιος για τους "προοδευτικούς") είχε ξεκινήσει. Τον Μάρτιο του  1947 ήταν πάλι στα βουνά της Ρούμελης και ξαναπολεμούσε τους κομμουνιστές ως επικεφαλής αποσπάσματος. Εκεί, στις 2 Απριλίου του 1947 σε μία σύγκρουση με τους κομμουνιστές στα Βαρδούσια πέφτει ηρωικά μαχόμενος [10].

 Αυτό που χαρακτήριζε όλη την διαδρομή του Δεδούση ήταν η ακόρεστη διάθεσή του για αγώνα. Τίποτα δεν τον πτοούσε. Ούτε οι φυλακίσεις, ούτε τα βασανιστήρια, ούτε η αιματηρή διάλυση του 5/42. Ακόμα και όταν έγινε βουλευτής, τα παράτησε και σαν νέος Λορέντζος Μαβίλης ξαναπαίρνει τα όπλα και βγαίνει στο βουνό. Στο συνέδριο του Λιβάνου τον Μάιο του 1944, ο τότε πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου είπε:  
 "Συναντηθήκαμε στις φυλακές (εννοεί τις φυλακές Αβέρωφ όπου ήταν κρατούμενος για ένα τρίμηνο ο Παπανδρέου αρχές του 1942) με τον Δεδούση και έχω την εντύπωση ότι είναι ένας Έλλην που βγαίνει απ΄την πινακοθήκη του ’21" [11].
 Ακόμα και κάποιοι αριστεροί τον εκτιμούσαν, παρά το ότι σε γενικές γραμμές ήταν κόκκινο πανί γι’αυτούς. Π.χ. ο Θέμης Μοσχάτος (διευθυντής του 3ου γραφείου της 8ης μεραρχίας του ΕΛΑΣ και μετά επιτελάρχης της 1ης μεραρχίας) τον χαρακτηρίζει "σκληρό καρύδι που άντεξε όλα τα βασανιστήρια των Ιταλών στις φυλακές Αμφίσσης χωρίς να πει λέξη, και καλό παλικάρι που βγήκε απ’τους πρώτους στο βουνό" [12].

 Όλοι οι άνθρωποι βέβαια έχουν και ελαττώματα, και ο Θύμιος Δεδούσης δεν αποτελούσε εξαίρεση. Η διάθεσή του για αγώνα τον έκανε ιδιαίτερα παρορμητικό και αυτό τον ώθησε να αντιδράσει δυναμικά στις προκλήσεις του ΕΛΑΣ, δίνοντας έτσι στους κομμουνιστές την αφορμή που έψαχναν για να διαλύσουν το 5/42. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι οι κομμουνιστές περίμεναν την αντίδραση του Δεδούση για να αποφασίσουν την διαλύση του 5/42. Άλλωστε το είχαν ήδη διαλύσει άλλες δύο φορές το 1943, προτού ενταχθεί σε αυτό ο Δεδούσης.
 Ένας άλλος λόγος της στάσης του ήταν σίγουρα τα έντονα αντικομμουνιστικά του αισθήματα (ήταν ένθερμος βασιλικός), που δεν συγκαταλέγονται βέβαια στα ελαττώματά του. Κάθε άλλο. Το λάθος του όμως ήταν ότι πολλές φορές τυφλωνόταν απ’τον δικαιολογημένο αντικομμουνισμό του με αποτέλεσμα να είναι απείθαρχος απέναντι στον μετριοπαθή διοικητή του Δημήτριο Ψαρρό δημιουργώντας έτσι εσωτερικά προβλήματα στο 5/42. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι ο αντικομμουνισμός του Δεδούση εκδηλώθηκε πλέον ανοιχτά μετά την τραγική φιλο-εαμική προκήρυξη της ΕΚΚΑ τον Οκτώβριο του 1943. Ως τότε δεν είχε δημιουργήσει κανένα πρόβλημα, αν και είχε προκληθεί (βλ. περιστατικό με τον ταγματάρχη Φαρμάκη στην ορκωμοσία του συντάγματος). Συνεπώς, τεράστιο μερίδιο ευθύνης φέρει και η ηγεσία της ΕΚΚΑ.
  
 Καλώς ή κακώς η εποχή εκείνη και ιδιαίτερα το αντάρτικο, απαιτούσε έναν πιο ευέλικτο τρόπο σκέψης και δράσης. Πόσο μάλλον όταν απέναντί σου έχεις έναν αποφασισμένο, ανελέητο και  -προπάντων- ισχυρότερο αντίπαλο, όπως ήταν το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ. Αναμφισβήτητα, ο Δεδούσης ήταν λαμπρός πατριώτης και παλικάρι με όλη την σημασία της λέξης, αλλά του έλειπε η ψυχραιμία και η διαλλακτικότητα που είναι χαρακτηριστικά ανθρώπων που μπορούν να "ελίσσονται". Ο Δεδούσης ήταν πολύ ευθύς και πολύ αγνός για κάτι τέτοιο. Ήταν μαχητής και ιδεολόγος. Τίποτα περισσότερο.







[1] "Αντιστασιακή οργάνωση ΕΚΚΑ 1941-1944" του Ιωάννη Παπαθανασίου, σελ.135
      "Το χρονικό μιας θυσίας" του Γεωργίου Καϊμαρά, σελ.157-9
[2] "Θύμιος Δεδούσης ο εθνομάρτυς αγωνιστής" του Ιωάννη Δεδούση, σελ.60-61
[3] "Αντιστασιακή οργάνωση ΕΚΚΑ 1941-1944" του Ιωάννη Παπαθανασίου, σελ.139
      "Το χρονικό μιας θυσίας" του Γεωργίου Καϊμαρά σελ.160
[4] "Αντιστασιακή οργάνωση ΕΚΚΑ 1941-1944" του Ιωάννη Παπαθανασίου, σελ.141
      "Θύμιος Δεδούσης ο εθνομάρτυς αγωνιστής" του Ιωάννη Δεδούση, σελ.62-65
[5] "Αντιστασιακή οργάνωση ΕΚΚΑ 1941-1944"του Ιωάννη Παπαθανασίου, σελ.142-3
     "Θύμιος Δεδούσης ο εθνομάρτυς αγωνιστής" του Ιωάννη Δεδούση, σελ.78-79
[6] "Αντιστασιακή οργάνωση ΕΚΚΑ 1941-1944" του Ιωάννη Παπαθανασίου, σελ.150-2
[7]  "Θύμιος Δεδούσης ο εθνομάρτυς αγωνιστής" του Ιωάννη Δεδούση, σελ.72-74
       "Το χρονικό μιας θυσίας" του Γεωργίου Καϊμαρά σελ.179-180
[8] "Ο Γεώργιος Καρτάλης και η εποχή του" του Κομνηνού Πυρομάγλου, σελ.307
[9] "Αντιστασιακή οργάνωση ΕΚΚΑ 1941-1944" του Ιωάννη Παπαθανασίου, σελ.158
[10] "Θύμιος Δεδούσης ο εθνομάρτυς αγωνιστής" του Ιωάννη Δεδούση, σελ.84-100
[11] "Ο Γεώργιος Καρτάλης και η εποχή του" του Κομνηνού Πυρομάγλου, σελ.355
[12] "Η εθνική μας αντίσταση η προδομένη" του Θέμη Μοσχάτου, σελ.121




Κυριακή 22 Ιουλίου 2012

Θύμιος Δεδούσης - ο σταυραετός της Ρούμελης μέρος β΄



  Μετά τις μάχες του 5/42 κατά των Γερμανών, οι τελευταίοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν (προσωρινά) την Άμφισσα στις 12/10/1943. Τμήματα του 5/42, μεταξύ αυτών και ο λόχος του Δεδούση μπήκαν στην ελεύθερη πια Άμφισσα και έτυχαν αποθεωτικής υποδοχής απ’τον λαό. Την επόμενη μπήκαν στην Άμφισσα και τμήματα του ΕΛΑΣ και συγκροτήθηκε κοινό φρουραρχείο των δύο οργανώσεων [1]. Η κατάσταση βέβαια κάθε άλλο παρά ειδυλλιακή ήταν μεταξύ των δύο αντάρτικων οργανώσεων. Η εμπάθεια του Ζούλα, διοικητή του 36ου συντάγματος του ΕΛΑΣ ήταν διαρκής και προκλητική απ’τον Ιούνιο του 1943 με την δεύτερη διάλυση του 5/42.
  
 Πέραν αυτών, όπως είχαμε δει εδώ κατά την διάρκεια του εμφυλίου ΕΛΑΣ-ΕΔΕΣ, η ΕΚΚΑ κράτησε μία φιλική στάση προς τον πρώτο με την προκήρυξη υπέρ του στις 14/10/1943. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να προκληθούν αντιδράσεις στους κόλπους του 5/42. Στην σύσκεψη των αξιωματικών που συγκάλεσε ο Ψαρρός στο Κάστρο των Σαλώνων στην Άμφισσα στις 24/10/1943 συζητήθηκε το θέμα σε φορτισμένο κλίμα και τελικώς δεν αναγνωρίστηκε η φιλο-εαμική προκήρυξη της ΕΚΚΑ. 
 Ο Δεδούσης συμμετείχε στην σύσκεψη, και ήταν σαφώς εναντίον της υποστήριξης του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ εκ μέρους της ΕΚΚΑ. Μετά την σύσκεψη, διαβλέποντας τον κίνδυνο απ’το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ αποφάσισε να ακολουθήσει μία καθαρά αντικομμουνιστική γραμμή. Ξεκίνησε με τον λόχο του μία περιοδεία στα χωριά της Παρνασσίδας. Συγκεκριμένα πέρασαν απ΄τον Άγιο Γεώργιο, το Χρισσό (γενέτειρα του Ψαρρού), την Δεσφίνα, την Ιτέα και το Γαλαξίδι. Τα τοπικά μικροεπεισόδια δεν έλλειψαν.
 Στην Δεσφίνα ο τοπικός υπεύθυνος του ΕΑΜ διοργάνωσε κομμουνιστική συγκέντρωση που στρεφόταν ανοικτά κατά του Δεδούση και του 5/42. Με λίγες ριπές πολυβόλων στον αέρα η συγκέντρωση διαλύθηκε.
 Στην Ιτέα, οι ελασίτες είχαν συλλάβει τον ταγματάρχη Γιακουμάκη του 5/42 και τον καθύβριζαν ως προδότη. Την ίδια μέρα όμως έφτασε εκεί ο Δεδούσης που τον απελευθέρωσε δίχως να συναντήσει αντίσταση. [2]
 
  Γενικότερα, υπήρχε ένταση μεταξύ των δύο οργανώσεων στο τέλος του 1943 και αρχές του 1944, αλλά εκτονωνόταν σχετικά γρήγορα δίχως περαιτέρω επιπλοκές. 
 Η κατάσταση επιδεινώθηκε ραγδαία για τους αντάρτες τον Ιανουάριο-Φεβρουάριο του 1944 όταν έλαβαν χώρα γερμανικές επιχειρήσεις με σκοπό την ανακατάληψη της Άμφισσας και την απώθηση των ανταρτών. Κατά την διάρκεια των συγκρούσεων τμημάτων του 5/42 και του ΕΛΑΣ με Γερμανούς στο 51ο χλμ Γραβιάς-Αμφίσσας, ο λόχος του Δεδούση είχε σταλεί στις Καρουτές για να παραλάβει υλικά από αέρος απ΄τους Άγγλους [3]
 Μετά την ανακατάληψη της Άμφισσας, οι Γερμανοί χτύπησαν και τις Καρουτές όπου εκτός του λόχου του Δεδούση είχαν καταφύγει και άλλοι αντάρτες τόσο του 5/42 όσο και του ΕΛΑΣ, αλλά και άμαχοι. Οι Γερμανοί τους αιφνιδίασαν αλλά οι αντάρτες κατάφεραν και διέσπασαν τον κλοιό και διέφυγαν, όχι όμως χωρίς απώλειες [4].
 Οι δυναμικές γερμανικές επιχειρήσεις ανάγκασαν το 5/42 να εγκαταλείψει την περιοχή τον Φεβρουάριο του 1944 και να πάει δυτικότερα προς την Δωρίδα. Ο Δεδούσης με τον λόχο του εγκαταστάθηκαν στο αεροδρόμιο των Πενταγιών όπου μάταια περίμεναν ρίψεις [5].
   
 Ο Δεδούσης βέβαια δεν είχε ξεχάσει τον ρόλο της ΕΚΚΑ της οποίας στρατιωτικό σκέλος ήταν το  Σύνταγμα 5/42. Γενικότερα, στην Παρνασσίδα και στην Δωρίδα όπου δρούσαν οι αντάρτες του Ψαρρού, ο κόσμος ήταν από αδιάφορος εώς ιδιαιτέρως αρνητικός απέναντι στην ΕΚΚΑ, εν αντιθέσει με το δημοφιλές 5/42 [6]
 Μέσα σε αυτό το κλίμα απαξίωσης της ΕΚΚΑ και δικαιολογημένης  (ας μην ξεχνάμε ότι το 1943 οι ελασίτες είχαν διαλύσει δις το 5/42) καχυποψίας απέναντι στο ΕΑΜ/ΕΛΑΣ το οποίο είχε υποστηρίξει η ΕΚΚΑ κατά του ΕΔΕΣ, ο Δεδούσης κινητοποιήθηκε και συνέταξε στις 28/02/1944 το παρακάτω υπόμνημα αποκήρυξης της ΕΚΚΑ το οποίο υπέγραψαν συνολικά 68 αξιωματικοί και υπαξιωματικοί του συντάγματος [7]:
 

  Χαρακτηριστικό είναι ότι πέραν του Δεδούση, οι κυριότεροι και πιο μάχιμοι αξιωματικοί του 5/42 συμπεριλαμβάνονται στους υπογράφοντες αυτό το υπόμνημα (Καϊμαράς, Ντούρος, Καπετζώνης, Κούτρας, Πατυχάκης, Παξινός κτλ).
 Επίσης το υπόμνημα στρέφεται ευθέως κατά του υποδιοικητή του 5/42 αντισυνταγματάρχη Λαγγουράνη, και αυτό φυσικά δεν ήταν καθόλου τυχαίο, όπως θα δούμε στην τρίτη και τελευταία ανάρτηση για τον Θύμιο Δεδούση.


 συνεχίζεται..


  [1] "Το χρονικό μιας θυσίας" του Γεωργίου Καϊμαρά, σελ.122                                            
     "Αντιστασιακή οργάνωση ΕΚΚΑ 1941-1944" του Ιωάννη Παπαθανασίου, σελ.108
  [2] "Θύμιος Δεδούσης ο εθνομάρτυς αγωνιστής" του Ιωάννη Δεδούση, σελ.48-53   
   "Αντιστασιακή οργάνωση ΕΚΚΑ 1941-1944" του Ιωάννη Παπαθανασίου, σελ.108                     
    "Το χρονικό μιας θυσίας" του Γεωργίου Καϊμαρά, σελ.125
 [3] "Αντιστασιακή οργάνωση ΕΚΚΑ 1941-1944" του Ιωάννη Παπαθανασίου, σελ.123
 [4] "Θύμιος Δεδούσης ο εθνομάρτυς αγωνιστής" του Ιωάννη Δεδούση, σελ.53      
   "Αντιστασιακή οργάνωση ΕΚΚΑ 1941-1944" του Ιωάννη Παπαθανασίου, σελ.125       
 [5]  "Αντιστασιακή οργάνωση ΕΚΚΑ 1941-1944" του Ιωάννη Παπαθανασίου, σελ.125                      
       "Το χρονικό μιας θυσίας" του Γεωργίου Καϊμαρά, σελ.152
 [6] βλ. έκθεση του αντισυνταγματάρχη Αργυρόπουλου της ΠΑΟ στο "Για τον ελληνικό βορρά" του Παρμενίωνος Παπαθανασίου, σελ.608.                                                                                                   
 [7] "Θύμιος Δεδούσης ο εθνομάρτυς αγωνιστής" του Ιωάννη Δεδούση, σελ.56-57      





Παρασκευή 20 Ιουλίου 2012

Θύμιος Δεδούσης - ο σταυραετός της Ρούμελης μέρος α΄



Ο Θύμιος Δεδούσης (φώτο) γεννήθηκε στην Τριταία στις 13/03/1911. Η πολεμική του δράση ξεκίνησε κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940-41 οπότε και υπηρέτησε την Πατρίδα ως λοχαγός πυροβολικού. Μετά την κατάρρευση του μετώπου το 1941 επέστρεψε στον τόπο καταγωγής του, την Τριταία της ορεινής Παρνασσίδας. 
 
 Ο πατριωτισμός του όμως δεν του επέτρεπε να παραμένει ανενεργός. Μόλις έμαθε από έναν ντόπιο γέρο βοσκό ότι σε μία κοντινή σπηλιά υπήρχαν περίπου 50 ντουφέκια εγκαταλελειμμένα από υποχωρούντες Έλληνες στρατιώτες, έσπευσε και τα  πήρε. Τα μετέφερε σε ασφαλές μέρος ώστε να χρησιμοποιηθούν την κατάλληλη ώρα. Παράλληλα άρχισε να εμψυχώνει τους συντοπίτες του και να μιλάει σε άτομα εμπιστοσύνης για ξεκίνημα ένοπλου αγώνα κατά των κατακτητών.  Μες στο φθινόπωρο του 1941 στην Παρνασσίδα ακουγόταν το όνομά του και πολλοί ήταν πρόθυμοι να τον ακολουθήσουν. Όπως όμως πάντα συμβαίνει στις περιπτώσεις αυτές, η κίνηση του Δεδούση δεν άργησε να γίνει γνωστή και στους Ιταλούς κατακτητές οι οποίοι πλέον τον αναζητούσαν. Όντας καταζητούμενος βγαίνει στο βουνό, και αρχές του 1942 αποφασίζει να μεταβεί στην Αθήνα για επαφές με άλλους πρόθυμους να αναλάβουν δράση.
 Όμως τον Ιανουάριο του 1942 συλλαμβάνεται μετά από προδοσία στην οδό Αθηνάς από Ιταλούς καραμπινιέρους και κλείνεται στις φυλακές Αβέρωφ όπου παραμένει για 10 μέρες. Μεταφέρεται στις φυλακές της Άμφισσας όπου παραμένει για 3 μήνες ως τον Μάιο του 1942 και υπομένει τρομερά βασανιστήρια απ’τους Ιταλούς. Ο τρίμηνος εγκλεισμός του στις φυλακές της Άμφισσας ήταν εφιαλτικός και είχε μεταβληθεί σε ένα σωματικό ράκος.
 Τον Μάιο του 1942 γίνεται η δίκη του σε ιταλικό στρατοδικείο στην Αθήνα. Τελικώς τιμωρείται με τριετή φυλάκιση, καθώς συγγενείς και συνάδελφοί του μάζεψαν χρήματα και δωροδόκησαν τους ιταλούς στρατοδίκες. Μεταφέρεται στις φυλακές Λαρίσης, απ’όπου καταφέρνει και αποδρά τον Μάιο του 1943. [1]
 Πηγαίνει στην Αθήνα όπου έρχεται σε επαφή με την οργάνωση Στρατιωτική Ιεραρχία του Αλέξανδρου Παπάγου. Κατατοπίζεται σχετικά με το αντάρτικο στα βουνά που είχε ήδη φουντώσει, και τον Ιούλιο του 1943 ξεκινάει επικεφαλής 20 αξιωματικών για να πάει στον τόπο καταγωγής του την Φωκίδα για να ενταχθεί στο Σύνταγμα 5/42 του Δημήτριου Ψαρρού[2]. Το 5/42 τότε είχε ανασυγκροτηθεί για τρίτη φορά μετά τις δύο προηγούμενες διαλύσεις του απ’τον ΕΛΑΣ.
  
 Στις 10/08/1943 ο Δεδούσης φτάνει στην Γαρδινίτσα όπου παρουσιάζεται στον υποδιοικητή του 5/42 αντισυνταγματάρχη Λαγγουράνη, και εκφράζει την πρόθεσή να υπηρετήσει στο σώμα. Γίνεται δεκτός, εξοπλίζεται και αναλαμβάνει την διοίκηση του 4ου λόχου του τάγματος Παρνασσίδας του 5/42. [3]
Στις 30/08/1943 γίνεται στην Γαρδίνιτσα η ορκωμοσία του συντάγματος στην Γαρδίνιτσα, όπου συμβαίνει ένα έντονο επεισόδιο. Μετά την ορκωμοσία ο ταγματάρχης Φαρμάκης ξηλώνει το στέμμα απ’το πηλίκιο και το πετά στο έδαφος , παρουσία του Ψαρρού ο οποίος δεν αντέδρασε καθόλου. Ο Δεδούσης, ένθερμος βασιλόφρων, ρωτάει τον Ψαρρό αν οι αξιωματικοί που ανέβηκαν στο βουνό να πολεμήσουν τον κατακτητή αναλαμβάνουν και πολιτικές υποχρεώσεις απέναντι στο 5/42 και κυρίως απέναντι στην ΕΚΚΑ που ήταν η πολιτική οργάνωση που το κηδεμόνευε. Ο Ψαρρός απάντησε αρνητικά.  Ο Δεδούσης δεν έδωσε συνέχεια στο επεισόδιο, όμως η δυσαρέσκεια των βασιλικών του συντάγματος ήταν εμφανής. Κάποιοι αποχώρησαν. [4]
  
 Λίγες μέρες μετά την ιταλική συνθηκολόγηση, στις 11/09/1943 ο Δεδούσης μπαίνει μόνος του στην Ιτέα και ζητάει απ’τον ιταλό διοικητή να του παραδώσει χωρίς αντίσταση όλο τον οπλισμό της τοπικής φρουράς. Του λέει, ότι αν αρνηθεί θα του επιτεθεί και θα τον εξοντώσει. Φυσικά, ο Δεδούσης μπλόφαρε καθώς ο λόχος του (30 άνδρες τότε) δεν είχε την δύναμη να κάνει κάτι τέτοιο. Ο Ιταλός διοικητής όμως τον πίστεψε (ή τουλάχιστον δεν είχε καμμία διάθεση να πολεμήσει, ενδεικτικό του χαμηλού ηθικού των Ιταλών) και του παρέδωσε όλο τον οπλισμό της μονάδας του. [5]
  
Στις 17/09/1943 ο λόχος του Δεδούση συμμετείχε στην μάχη του Τσακορέματος. Σε αυτήν το 5/42 χτύπησε δια ενέδρας γερμανική φάλαγγα που πήγαινε απ’την Άμφισσα προς το Λιδωρίκι με σκοπό να σπάσει τον κλοιό της γερμανικής φρουράς του Λιδωρικίου. Ο 4ος λόχος του Δεδούση μαζί με τον 2ο λόχο του Ντούρου και το τμήμα του Κρανιά ήταν υπό την διοίκηση του Λαγγουράνη και είχαν την αποστολή να χτυπήσουν την γερμανική οπισθοφυλακή στην  περιοχή της Αγίας Ευθυμίας [6]
Ο Λαγγουράνης όμως τους διέταξε να μην το κάνουν, με την δικαιολογία ότι η φάλαγγα ήταν μεγάλη. [7]
  
 Στις 26/10/1943 τμήμα του λόχου Δεδούση με επικεφαλής τον Κρίκο, χτύπησε γερμανικό αυτοκίνητο γεμάτο στρατιώτες στην Αργομοίρα, μία τοποθεσία μεταξύ Άμφισσας και Λιδωρικίου. Όλοι οι γερμανοί σκοτώθηκαν εκτός από έναν. [8]
  Κατά το τέλος Νοεμβρίου 1943 το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής ανέθεσε στο 5/42  την αποστολή της απελευθέρωσης 2.500 Άγγλων αιχμαλώτων που θα μεταφέρονταν σιδηροδρομικώς απ’την Αθήνα στην Γερμανία. Αυτό θα γινόταν με αιφνιδιαστικό χτύπημα στο σιδηροδρομικό σταθμό της Τιθορέας. Το απόσπασμα που συγκροτήθηκε για την εκτέλεση της αποστολής αποτελείτο απ’τους λόχους Μήταλα και Δεδούση και είχε επικεφαλή τον Λαγγουράνη. Όταν όμως το απόσπασμα του 5/42 έφτασε στην Σουβάλα στις 01/12/1943, δέχτηκε τελεσίγραφο απ’το 36ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ του Θύμιου Ζούλα που τους καλούσε να επιστρέψουν πίσω στις αρχικές του θέσεις απαγορεύοντάς τους έτσι να ενεργήσουν στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Βοιωτία παρά το ότι αυτή η επιχείρηση είχε διαταχτεί απ΄το Σ.Μ.Α. Οι Άγγλοι αξιωματικοί Τζον Κουκ και Τζεφ Γκόρντον που ήταν μαζί με το απόσπασμα του 5/42 μάθανε για το τελεσίγραφο και σε συμφωνία με τον Ψαρρό αποφάσισαν να γυρίσουν όλοι πίσω στην Παρνασσίδα για να μην προκληθεί και άλλη εμφύλια σύρραξη [9].
  Άλλωστε την ίδια περίοδο βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη ο εμφύλιος ΕΛΑΣ-ΕΔΕΣ στην Ήπειρο και  η κατάσταση ήταν ήδη τεταμένη. Έτσι η αποστολή της απελευθέρωσης των Άγγλων αιχμαλώτων ματαιώθηκε.

 συνεχίζεται…


 [1] "Θύμιος Δεδούσης ο εθνομάρτυς αγωνιστής" του Ιωάννη Δεδούση, σελ.13-21
 [2] στο ίδιο, σελ.29-30
 [3] "Η αντιστασιακή οργάνωση ΕΚΚΑ 1941-1944" του Ιωάννη Παπαθανασίου, σελ.80-82
 [4] "Θύμιος Δεδούσης ο εθνομάρτυς αγωνιστής" του Ιωάννη Δεδούση, σελ.34
 [5] στο ίδιο, σελ.38
 [6] "Η αντιστασιακή οργάνωση ΕΚΚΑ 1941-1944" του Ιωάννη Παπαθανασίου, σελ.96
       "Το χρονικό μιας θυσίας" του Γεωργίου Καϊμαρά, σελ. 111
 [7] "Το χρονικό μιας θυσίας" του Γεωργίου Καϊμαρά, σελ. 113
 [8] "Η αντιστασιακή οργάνωση ΕΚΚΑ 1941-1944" του Ιωάννη Παπαθανασίου, σελ.106
       "Το χρονικό μιας θυσίας" του Γεωργίου Καϊμαρά, σελ. 119
       "Θύμιος Δεδούσης ο εθνομάρτυς αγωνιστής" του Ιωάννη Δεδούση, σελ.40-41
 [9]  "Η αντιστασιακή οργάνωση ΕΚΚΑ 1941-1944" του Ιωάννη Παπαθανασίου, σελ.106
       "Το χρονικό μιας θυσίας" του Γεωργίου Καϊμαρά, σελ. 132-3
       "Θύμιος Δεδούσης ο εθνομάρτυς αγωνιστής" του Ιωάννη Δεδούση, σελ.41-42









Τρίτη 17 Ιουλίου 2012

Ο πιο ανήλικος δοσίλογος: Βάσος Μαθιόπουλος, ο μετέπειτα αριστερός ιστοριογράφος, αντι-χουντικός "αγωνιστής", φανατικός πασόκος και μεγαλοδημοσιογράφος του ΔΟΛ.


Ο Βάσος Μαθιόπουλος επί παντοδυναμίας ΠΑΣΟΚ

Ο πιο ανήλικος δοσίλογος:
Βάσος Μαθιόπουλος
Όχι, δεν είναι ακριβές. Ο γνωστός δημοσιογράφος και αγωνιστής δεν καταδικάστηκε ποτέ ως δοσίλογος (το ότι δεν υπήρξε ποτέ ανήλικος διαψεύδεται). Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν διακατεχόταν από το πνεύμα του δοσιλογισμού κατά τη διάρκεια της Κατοχής.
Αν και μαθητής του γυμνασίου είχε καταφέρει να πάρει επίσημη άδεια από το κατοχικό υπουργείο Παιδείας για να εκδίδει το περιοδικό "Ξεκίνημα της Νειότης", που κυκλοφορούσε ελεύθερα στη Μέση Εκπαίδευση προπαγανδίζοντας το γερμανικό πολιτικό μοντέλο. Εννοείται βέβαια ότι την ίδια εποχή άλλοι μαθητές δεν σκέφτηκαν καν να ζητήσουν άδεια για τα έντυπά τους, για τον απλούστατο λόγο ότι συμμετείχαν στην Εθνική Αντίσταση και προτιμούσαν να ασχολούνται με τη σύνταξη ή την έκδοση παράνομων εντύπων.

Πηγή:

http://historia-hellas.blogspot.gr/2012/07/blog-post_08.html








Πέμπτη 12 Ιουλίου 2012

To ΕΑΜ/ΕΛΑΣ, το ΣΝΟΦ και οι κομιτατζήδες


Τον Νοέμβριο του 1943 στελέχη του μακεδονικού γραφείου του ΚΚΕ σε συνδιάσκεψη της περιφερειακής επιτροπής του ΚΚΕ Φλωρίνης στο χωριό Δροσοπηγή  ίδρυσαν το ΣΝΟΦ.  Αποφασίστηκε να μην υπαχθεί τυπικά το ΣΝΟΦ στον ΕΛΑΣ αλλά να διαθέτει δικές του ένοπλες μονάδες. Μέσω του ΣΝΟΦ κύριος σκοπός των κομμουνιστών ήταν να προσεταιριστούν τους σλαβόφωνους της Μακεδονίας, καθώς εώς τότε οι κατακτητές  είχαν κατορθώσει να πάρουν με το μέρος τους και να εξοπλίσουν ένα υπολογίσιμο τμήμα της συγκεκριμένης κοινότητας. Αντίστοιχες προσπάθειες προσεταιρισμού των σλαβόφωνων της Βαρντάρσκα (σημερινά Σκόπια) έκαναν και οι αντάρτες του Τίτο.
 Το ΣΝΟΦ εξαρχής είχε σκοπούς αυτονομιστικούς, δηλαδή στόχευε στην απόσπαση της ελληνικής Μακεδονίας απ’τον εθνικό κορμό. Αυτό φυσικά ήταν εν γνώσει της ηγεσίας του ΚΚΕ/ΕΑΜ/ΕΛΑΣ που επεδείκνυε χαρακτηριστική ανοχή στην αυτονομιστική δραστηριότητα των σνοφιτών, παρά το ότι επισήμως δεν υιοθετούσε τις ανθελληνικές θέσεις τους. Λόγω αυτής της ανοχής της κομμουνιστικής ηγεσίας, τα στελέχη του ΣΝΟΦ απέκτησαν μία ελευθερία κινήσεων στην περιοχή και προπαγάνδιζαν ανοιχτά τις θέσεις τους για ανεξάρτητη Μακεδονία προσπαθώντας να προσελκύσουν σλαβόφωνους ρευστής εθνικής συνείδησης που έτειναν είτε προς την Βουλγαρία είτε προς τον Τίτο.

 Παράλληλα, στις αρχές του 1944 οι Γερμανοί σχημάτισαν μία νέα πολιτοφυλακή αποτελούμενη από σλαβόφωνους, με την επωνυμία Οχράνα. Αυτή ήταν η διάδοχη κατάσταση του Κομιτάτου που είχαν ιδρύσει πρωτύτερα οι Ιταλοί, και εν πολλοίς στηριζόταν στο ανθρώπινο δυναμικό του Κομιτάτου. Για τον λόγο αυτό τα μέλη της Οχράνα παρέμεναν γνωστοί σαν κομιτατζήδες. Επίσης, η βουλγαρική επιρροή στην Οχράνα ήταν αρκετά ισχυρότερη απ΄ότι ήταν στο Κομιτάτο, επειδή οι Γερμανοί άφηναν στους Βούλγαρους μεγαλύτερα περιθώρια δράσης απ’ότι οι Ιταλοί που κατείχαν την περιοχή ως τον Σεπτέμβριο του 1943. Αυτό οφειλόταν στο ότι οι Γερμανοί δεν είχαν βλέψεις στην δυτική Μακεδονία, εν αντιθέσει με τους Ιταλούς.
Αυτό όμως που περιέπλεκε τα πράγματα ήταν ότι και οι κομιτατζήδες μιλούσαν για αυτονομία της Μακεδονίας. Άλλωστε από την δεκαετία του ‘20 οι Βούλγαροι στόχευαν στην απόσπαση της Μακεδονίας είτε δια της  απευθείας προσάρτησής της στην Βουλγαρία είτε δια της δημιουργίας μίας αυτόνομης Μακεδονίας που θα ήταν προσανατολισμένη προς την Βουλγαρία και θα ενωνόταν αργότερα μαζί της. Τώρα, και λόγω της διαφαινόμενης ήττας του Άξονα, η δεύτερη επιλογή φάνταζε ρεαλιστικότερη για τους Βούλγαρους.
 Έτσι παρετηρείτο το φαινόμενο του να υπάρχουν δύο -τυπικά αντίθετες- οργανώσεις σλαβόφωνων (ΣΝΟΦ και Οχράνα) που να στοχεύουν στην προσέλκυση του ίδιου πληθυσμού χρησιμοποιώντας παρόμοια αυτονομιστική φρασεολογία. Έτσι η διάκριση μεταξύ τους έγινε αρκετά δύσκολη και μοιραία αναπτύχθηκαν και δίαυλοι επικοινωνίας.
 Γενικότερα πάντως, το ΣΝΟΦ απέτυχε να δημιουργήσει δικούς του οπαδούς και αντιμετωπίστηκε με δυσπιστία ακόμα και απ’τους βουλγαρίζοντες σλαβόφωνους. Αυτό που κατάφερε ήταν το ότι λειτούργησε σαν καθαρτήριο για πολλούς πρώην φιλο-αξονικούς βουλγαρόφιλους σλαβόφωνους που εν μία νυκτί μετετράπησαν σε δήθεν "αντιστασιακούς" αυτονομιστές. Παρέμεναν όμως σταθεροί στον ανθελληνισμό. Αυτό συνέβαινε κυρίως μες στο 1944 οπότε και η τροπή του πολέμου έγερνε ολοένα σε βάρος του Άξονα και τα καιροσκοπικά βουλγαρίζοντα στοιχεία έσπευδαν να αλλάξουν αφεντικό.
  
 Βέβαια, προσχωρήσεις κομιτατζήδων στον ΕΛΑΣ είχαν ήδη ξεκινήσει απ’τον Ιούνιο 1943 όταν γύρω στους 50-60 κομιτατζήδες απ’την ευρύτερη περιοχή του Άργους Ορεστικού εντάχθηκαν στον ΕΛΑΣ. Το ίδιο έγινε και τον Οκτώβριο με άλλους 47 κομιτατζήδες απ’τον Απόσκεπο και άλλους 10 απ’το Βατοχώρι. Ο Πασχάλης Καλλιμάνης, που ήταν αρχηγός των κομιτατζήδων του Καλοχωρίου, τον Ιούλιο του 1943 με άλλους 16 συνεργάτες του πέρασαν στον ΕΛΑΣ.

 Για το 1944 ενδεικτικά αναφέρουμε:
 - Στα Κορέστια τοπικά στελέχη του ΣΝΟΦ προσήλκυσαν παραπάνω από 100 κομιτατζήδες στον εφεδρικό ΕΛΑΣ.
 - Ο γραμματέας της επιτροπής ΣΝΟΦ Κορεστίων Ναούμ Πέιος εξασφάλισε την προσχώρηση πάνω από 40 κομιτατζήδων στον ΕΛΑΣ από γειτονικά χωριά. Ο ίδιος μαζί με τον Κεραμιτζή μεσολάβησαν για την προσχώρηση των κομιτατζήδων του Καρά Ορμάν  σε ομάδα του ΕΛΑΣ της Φλώρινας.
 - Ο Φώτης Κεραμιδάς ήταν βουλγαρόφιλος κομιτατζής που αργότερα έγινε γραμματέας της Επιτροπής του ΣΝΟΦ Βασιλειάδας,
 - Ο Μενέλαος Γκέλες απ΄την Φλώρινα ανέπτυξε απ’το 1941 δραστηριότητα υπέρ της Βουλγαρίας και ήταν στενός συνεργάτης του βούλγαρου αξιωματικού Κάλτσεφ που ήταν ο ιθύνων νους της βουλγαρικής προπαγάνδας στην Μακεδονία. Ο Γκέλες κατέληξε ηγετικό στέλεχος του ΣΝΟΦ Φλωρίνης.
- Ακόμα και μετά την διάλυση του ΣΝΟΦ, τον Αύγουστο του 1944 ο Μιχαήλ Κεραμιτζής (πρώην στέλεχος του ΣΝΟΦ και του ΕΛΑΣ και εθνοσύμβουλος στην ΠΕΕΑ) έγραφε μετά από επιχειρήσεις αφοπλισμού κομιτατζήδων:
  "Οι περισσότεροι κομιτατζήδες έχουν έρθει με το μέρος μας. Απ’τους 300 που είχαν προσχωρήσει τελευταίως στον ΕΛΑΣ, έχουν αποκηρυχτεί μόνο έξι"

 Η πρώτη επίσημη εμφάνιση των αυτονομιστών του ΣΝΟΦ υπήρξε η Περιφερειακή Συνδιάσκεψη ΣΝΟΦ Καστοριάς που συγκλήθηκε στο Δενδροχώρι της Καστοριάς στις 12-13 Απριλίου 1944 απ'τον κομματικό μηχανισμό του ΚΚΕ. Εκεί πλέον με ψηφίσματα είτε προς την ΠΕΕΑ, είτε ακόμα και προς τους Συμμάχους, είτε με ανοιχτές αναφορές στο Ήλιντεν, φάνηκαν ξεκάθαρα οι ανθελληνικοί σκοποί του ΣΝΟΦ.
 Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την ρήξη τον Μάιο του 1944 με την κομματική ηγεσία του ΚΚΕ που απέφευγε να υιοθετεί επισήμως τέτοιες ακραίες θέσεις για το μακεδονικό που προκαλουσαν αντιδράσεις.  Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ αποφάσισε την διάλυση του ΣΝΟΦ και η απόφαση διαβιβάστηκε στην περιφερειακή επιτροπή του κόμματος στην Καστοριά. Πολλοί σνοφίτες αποπέμφθηκαν, ενώ συνελλήφθησαν οι Πασχάλης Μητρόπουλος και Ναούμ Πέιος.
 Μία εβδομάδα όμως μετά, ο Πέιος αφέθη ελεύθερος, κατόπιν παρέμβασης του Κεραμιτζή, και προσέφυγε μαζί με άλλους 30 σλαβόφωνους (πιθανότατα κομιτατζήδες) στους γιουγκοσλάβους παρτιζάνους. Εκεί τέθηκε υπό την προστασία του Ντέιαν, τοπικού ηγέτη των παρτιζάνων, για λογαριασμό του οποίου στρατολογούσε κομιτατζήδες. Αργότερα επέστρεψε και ανέλαβε πόστο στον ΕΛΑΣ, πριν τα γεγονότα του Οκτωβρίου του 1944 με το τάγμα του Γκότσε.. Κάτι παρόμοιο συνέβη και με τον Μητρόπουλο που αφέθη ελεύθερος κατόπιν παρέμβασης της διοίκησης της 9ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ.

Κάπως έτσι τελείωσε η ιστορία του ΣΝΟΦ που είχε ήδη εκθέσει τους κομμουνιστές.
 Δεν τελείωσε όμως η αμαρτωλή σχέση του ΚΚΕ και του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ με τους κομιτατζήδες και με τους αυτονομιστές.



  Τα στοιχεία για την ανάρτηση προέρχονται απ΄τον α' τόμο του βραβευμένου απ'την Ακαδημία Αθηνών, έργου "Λεηλασία φρονημάτων" του Ιωάννη Κολλιόπουλου.

Σάββατο 7 Ιουλίου 2012

Ο πατέρας Σημίτης σύμβουλος επί Κατοχής του Γεωργίου Μερκούρη, του αρχηγού του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος Ελλάδος!


Του Δημοσθένη Κούκουνα

Αν κάποιος ευφάνταστος μπορούσε να αναρωτηθεί τι το κοινό είχαν ο Ιωάννης Μεταξάς, ο Γεώργιος Μερκούρης και ο Άρης Βελουχιώτης, δύσκολα θα κατέληγε στο συμπέρασμα ότι επρόκειτο για ένα πρόσωπο: τον Γεώργιο Σημίτη. Πρόκειται για τον πατέρα του πρώην πρωθυπουργού και αρχηγού του ΠΑΣΟΚ Κώστα Σημίτη, μεγαλοδικηγόρου τρίτης γενεάς.
Και για τα τρία προαναφερθέντα ιστορικά πρόσωπα, εντελώς αντιφατικά μεταξύ τους, ο πατέρας Σημίτης έτρεφε θαυμασμό και σεβασμό. Ήταν τα πρότυπά του προφανώς και μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον ανατράφηκε ο μετέπειτα επί οκταετία πρωθυπουργός.
Ο Γεώργιος Σημίτης ήταν μεγαλοδικηγόρος του Πειραιά. Ο Σπυρίδων Σημίτης (παππούς του σημερινού πολιτικού) είχε γεννηθεί το 1872 στην Αθήνα και πέθανε το 1914. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Γερμανία, στη Γαλλία και στο Βέλγιο. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, εγκαταστάθηκε στον Πειραιά, το 1896 (σε ηλικία 24 ετών) εξελέγη υφηγητής του εμπορικού δικαίου και αργότερα, όταν ο Ελευθ. Βενιζέλος είχε έρθει στην Αθήνα και είχε γίνει πρωθυπουργός, ο Σπυρ. Σημίτης τοποθετήθηκε πρόεδρος της επιτροπής για τη σύνταξη του εμπορικού κώδικα. Είχε συντάξει επίσης το καταστατικό του πρώτου εμπορικού επιμελητηρίου που ιδρύθηκε στην Ελλάδα (Πειραιώς), του οποίου μάλιστα υπήρξε νομικός σύμβουλος μέχρι τον θάνατό του.
Και οι δύο γιοι του, ο Γεώργιος και ο Αντώνιος, έγιναν επίσης δικηγόροι και διαδέχθηκαν τον πατέρα τους επαγγελματικά. Ο Γεώργιος Σημίτης είχε γεννηθεί στον Πειραιά το 1899, σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και έγινε διδάκτορας το 1928, ενώ το 1936, σε ηλικία 37 ετών, εξελέγη υφηγητής του εμπορικού δικαίου, όπως και ο πατέρας του. Κατά τη διάρκεια του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου, εμφανίσθηκε σφόδρα βασιλικός και θαυμαστής του δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά, επιτυγχάνοντας μάλιστα το 1940 να διορισθεί από τον τελευταίο με συνοπτικές διαδικασίες ως καθηγητής της Ανωτάτης Εμπορικής Σχολής. Έκτοτε διατηρούσε τον τίτλο του «καθηγητή», αν και μόνο για τρία χρόνια (1940-43) άσκησε τα καθήκοντά του, κυρίως κατά την Κατοχή. Προηγουμένως είχε διορισθεί σε διάφορες θέσεις, όπως το 1926 νομικός σύμβουλος του Επιμελητηρίου Πειραιώς, θέση που διατηρούσε πολλά χρόνια νωρίτερα ο πατέρας του, και από το 1932 νομικός σύμβουλος της Εμπορικής Τράπεζας. Από το 1932 επίσης μέχρι το 1941 ήταν πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιώς.
Το 1944, όταν πλέον ήταν αδιαμφισβήτητα ορατή η νίκη των Συμμάχων και φαινόταν άμεση η αποχώρηση των Γερμανών, ο Γεώργιος Σημίτης προσχώρησε στην κυβέρνηση των βουνών (ΠΕΕΑ) και διορίστηκε κατά την Απελευθέρωση γενικός διοικητής Ρούμελης, μια θέση που βέβαια ήταν εξωθεσμική σε σχέση με τη νόμιμη υπό τον Γεώργ. Παπανδρέου Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητος, στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι του ΕΑΜ.
Προηγουμένως, ο Γεώργιος Σημίτης ήταν στενός συνεργάτης του Γεωργίου Μερκούρη, του αγαπημένου θείου της ηθοποιού Μελίνας Μερκούρη. Αλλά ο Γεώργιος Μερκούρης δεν ήταν ένα τυχαίο πρόσωπο στην κατοχική Αθήνα. Ήταν ο αρχηγός του μόνου πολιτικού κόμματος, του οποίου επιτρεπόταν η λειτουργία επί Κατοχής: του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος Ελλάδος. Είχε επιδιώξει πολλές φορές να γίνει κατοχικός πρωθυπουργός, πότε με τις πλάτες των Γερμανών (1941, 1942) και πότε με των Ιταλών (1943), αλλά ανεπιτυχώς. Κάθε τόσο συνέτασσε κατάλογο υπουργών για να γίνει η κυβέρνησή του, αλλά τελικά οι Γερμανοί που είχαν τον αποφασιστικό λόγο σ’ αυτό το θέμα ποτέ δεν ενέδωσαν. Ανάμεσα στους επίδοξους υπουργούς ήταν διάφοροι κατά καιρούς, ανάμεσα στους οποίους ο καθηγητής Δημήτριος Δελιβάνης, ο πρώην βουλευτής του ΚΚΕ Μιχ. Τυρίμος κ.ά., πιθανόν δε και ο Γ. Σημίτης.
Χαρακτηριστική πάντως είναι μια δήλωση που είχε κάνει ο Γεώργ. Μερκούρης, όταν οι Γλέζος και Σάντας είχαν κλέψει τη γερμανική σημαία από την Ακρόπολη. Είχε δημοσιευθεί τότε στις αθηναϊκές εφημερίδες (1 Ιουν. 1941):
«Το υπό την ηγεσίαν του κ. Γ. Μερκούρη Εθνικοσοσιαλιστικόν Κόμμα της Ελλάδος εξέδωκεν ανακοίνωσιν, εν τη οποία, αφού καυτηριάζει την κλοπήν της γερμανικής σημαίας, λέγει τα εξής:
“Η αυθαίρετος και ακατονόμαστος πράξις της κλοπής της σημαίας του Ράιχ εκ της Ακροπόλεως είναι αδύνατον να είναι έργον Έλληνος ανεξαρτήτου την ψυχήν και το φρόνημα ελευθερωτικού πνεύματος. Αντιθέτως, πιστεύομεν ακραδάντως, ότι είναι ασχημία κατωτέρου ανθρώπου, ξένα συμφέροντα υπηρετούντος και παν συμφέρον έχοντος να ενσπείρη μεταξύ του γερμανικού Ράιχ και του ατυχούς ελληνικού λαού την παράτασιν των αγαγόντων μέχρι του σημερινού εθνικού δράματος ανοσίων εγκλημάτων. Ανεξαρτήτως αισθημάτων, φρονημάτων, πολιτικών αντιλήψεων, η Γερμανία και η Ελλάς ευρέθημεν αντιμέτωποι. Οι λαοί μας επετέλεσαν γενναίως το προς τας πατρίδας των και την τιμήν των καθήκον των. Εκ της συγκρούσεως ως ήτο επόμενον εξήλθον νικηταί και ηττημένοι. Εκατέρωθεν ανεγνωρίσθη και εθαυμάσθη το πνεύμα της αυτοθυσίας και του ηρωισμού. Επήλθεν ανακωχή. Τα ένδοξα ελληνικά όπλα έτυχον των αρμοζουσών εις αυτά τιμών. Οι αιχμάλωτοί μας αφέθησαν ελεύθεροι. Οι αξιωματικοί μας διετήρησαν τα ξίφη των. Η ελληνική κυριαρχία εφ’ όλων των κατεχομένων εδαφών ανεγνωρίσθη διά του σχηματισμού ελληνικής κυβερνήσεως. Υπεγράφη μεταξύ νικητών και ηττημένων μία ηθική σύμβασις κυρωθείσα διά πασών των ανωτέρω πράξεων, δεσμεύουσα εκατέρους και επ’ αμοιβαιότητι εις αλληλοσεβασμόν και αλληλοβοήθειαν να εξέλθωμεν εκ του κυκεώνος των τραγικών παρεξηγήσεων και να βαδίσωμεν προς μίαν αμοιβαίαν κατανόησιν. Τούτων ούτως εχόντων διά πάντα εκ καταγωγής Έλληνα και παραμείναντα τοιούτον και αιρόμενον άνωθεν των οδυνηρών περιστάσεων, η ξενόδουλος πράξις η μολύνασα τον φιλόξενον και ιερόν χώρον της Ακροπόλεως, μόνον ως κατά της ελληνικής πατρίδος στρεφομένη χαρακτηρίζεται και ως τοιαύτη μαζί με όλας τας άλλας τας προκαλεσάσας την εθνικήν συμφοράν παραδίδεται εις την γενικήν περιφρόνησιν και αποδοκιμασίαν”».
Αυτού του πολιτικού (άλλοτε υπουργού, γιου του δημάρχου Αθηναίων Σπύρου Μερκούρη) ήταν συνεργάτης ο πατέρας Σημίτης. Αλλά, όπως τον Ιανουάριο 1941, είχε χάσει τον προστάτη του, τον Ιωάννη Μεταξά, που είχε πεθάνει, έτσι και τον Δεκέμβριο 1943 έχασε τον προστάτη του Γεώργιο Μερκούρη, με αποτέλεσμα να χάσει τη θέση του στην Ανωτάτη Εμπορική ως παρανόμως διορισθείς και να μεταστραφεί στο ΕΑΜ που ήταν γεμάτο προσδοκίες ότι θα κυβερνούσε την Ελλάδα όταν οι Γερμανοί θα έφευγαν. Με το που δημιουργήθηκε η «κυβέρνηση των βουνών» κατέφυγε στα ελεύθερα βουνά λοιπόν, πήρε μέρος στο Εθνικό Συμβούλιο Κορυσχάδων και συνδέθηκε φιλικά, μεταξύ άλλων, με τον Άρη Βελουχιώτη, τον διάττοντα αστέρα της εαμικής αντίστασης. Έγινε πολιτικός διοικητής Ρούμελης, στο πλευρό του, αξίωμα που δεν κράτησε παρά ελάχιστο διάστημα, διότι εν τω μεταξύ είχε απελευθερωθεί η χώρα και η κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου πήρε στα χέρια της όλη την εξουσία, ενώ η ΠΕΕΑ αυτοδιαλύθηκε.
Ο Γ. Σημίτης είχε όμως το ατύχημα να χάσει και τον άλλο προστάτη του, τον Άρη Βελουχιώτη, που σκοτώθηκε κατά τις γνωστές συνθήκες τον Ιούνιο του 1945. Απορφανισμένος για μια ακόμη φορά πλέον, αφοσιώθηκε στο προσοδοφόρο επάγγελμά του ως μεγαλοδικηγόρος και ασχολήθηκε με την οικογένεια και τα παιδιά του. Για τα αγοράκια του μπορεί να αγόραζε άλλοτε στολές φαλαγγιτών, άλλοτε κονκάρδες με σβάστικες και άλλοτε σκούφους με σφυροδρέπανα, μερίμνησε όμως για να αποκτήσουν γερμανική παιδεία, τηρώντας άλλωστε την οικογενειακή παράδοση. Σήμερα το ένα αγοράκι είναι συνταξιούχος πρωθυπουργός και το άλλο ασχολείται με τη βιοηθική...


Πέμπτη 5 Ιουλίου 2012

Η νομικά αστήρικτη καταδίκη των Τσολάκογλου, Λογοθετόπουλου και Ράλλη



 Μετά τα δεκεμβριανά και την συμφωνία της Βάρκιζας ένα απ’τα πρώτα μελήματα του μεταπολεμικού κράτους ήταν να τιμωρήσει τους αποκαλούμενους δοσίλογους. 
 Στις 21 Φεβρουαρίου 1945  λοιπόν ξεκίνησε η περιβόητη δίκη των δοσίλογων με κατηγορούμενους όλους όσους διετέλεσαν υπουργοί και πρωθυπουργοί επί Κατοχής.
 Ήταν συνολικά 33 άτομα. Οι τρεις κατοχικοί πρωθυπουργοί (Τσολάκογλου, Λογοθετόπουλος, Ράλλης) και 30 διατελέσαντες υπουργοί και υφυπουργοί των κυβερνήσεών τους.

 Το κατηγορητήριο ήταν πολύ βαρύ, και μί απ'τις κύριες κατηγορίες για τους τρεις κατοχικούς πρωθυπουργούς ήταν ότι "ανέλαβον  τον σχηματισμό κυβερνήσεως με την συγκατάθεση του εχθρού".

 Η περίπτωση αυτή όμως παρουσιάζει κάποια πολύ σοβαρά νομικά κενά.

Η κυβέρνηση εθνικής ενότητας του Γεωργίου Παπανδρέου δημοσίευσε στις 06/11/1944 λίγο μετά την Απελευθέρωση) στην τότε εφημερίδα της κυβερνήσεως την Συντακτική Πράξη 1/1944 "Περί επιβολής κυρώσεων κατά των συνεργασθέντων μετά του εχθρού" .
  
 Αργότερα, τον Ιανουάριο του 1945 ο υπουργός δικαιοσύνης Νικ. Καλύβας της κυβέρνησης Πλαστήρα τροποποιεί την παραπάνω Σ.Π επί το αυστηρότερον με την δημοσιοποίηση της Συντακτικής Πράξης υπ.αριθμόν 6 / 1945 που θεωρούσε ως αδίκημα την ανάληψη πρωθυπουργίας
 Οι κατηγορούμενοι δικάζονταν με συντακτική πράξη αναδρομικής ισχύος και θεσπιζόταν ως αδίκημα μία πράξη (η ανάληψη κυβερνητικών θέσεων σε περίοδο ξένης κατοχής) η οποία δεν ήταν αδίκημα την στιγμή της τέλεσής της.
 Επίσης, ο αρμόδιος υπουργός Νικ.Καλύβας στην εισηγητική του έκθεση της Σ.Π. 6 / 1945 λέει ότι "χαρακτήρισα αδίκημα την ανάληψη επί Κατοχής του αξιώματος του Πρωθυπουργού χωρίς να υπάρχει δόλος, διότι εάν το τελευταίο γινόταν δεκτό, θα διατρέχαμε τον κίνδυνο να απαλλαγούν πάσης ευθύνης οι κατοχικές κυβερνήσεις για τον μόνο λόγο ότι δεν αποδεικνύεται δόλος προς προδοσία της Πατρίδας". 

 Ουσιαστικά δηλαδή ο Καλύβας έλεγε ότι "τροποποίησα την αρχική συντακτική πράξη, διότι βάσει αυτής οι 3 κατοχικοί πρωθυπουργοί θα αθωώνονταν αφού από πουθενά δεν προέκυπτε δόλος στις πράξεις τους, ενώ αυτοί έπρεπε οπωσδήποτε να καταδικαστούν".
  
 Από κάθε άποψη, αυτή είναι απαράδεκτη στάση για έναν υπουργό δικαιοσύνης.
 
 Παράλληλα υπήρχε ένα αντίστοιχο παράδειγμα με τα βρετανικά νησιά της Μάγχης Τζέρσει και Γκέρνσει τα οποία είχαν καταλάβει οι Γερμανοί κατά τον Β'Π.Π. Σε αυτά τα κατεχόμενα νησιά οι Γερμανοί εγκατέστησαν πολιτική διοίκηση από Άγγλους (όπως ακριβώς έκαναν και στην κατεχόμενη Ελλάδα), και αυτό ήταν εξαιρετικά ωφέλιμο για τον ντόπιο πληθυσμό όπως αναγνώρισε στην Βουλή των Κοινοτήτων στις 18/08/1945 ο άγγλος υπουργός εσωτερικών (του κόμματος των Εργατικών) Ήντ. Οι Άγγλοι ουδέποτε δίκασαν και καταδίκασαν ως δοσίλογους τους πολιτικούς διοικητές των κατεχομένων νησιών της Μάγχης. Αντιθέτως, αναγνώρισαν το έργο τους.


  Όλα αυτά καταδεικνύουν ότι η καταδίκη των 3 κατοχικών πρωθυπουργών και των υπουργών τους όσον αφορά την ανάληψη αξιωμάτων επί Κατοχής, ήταν ξεκάθαρα μία πολιτική πράξη που εξυπηρετούσε συγκεκριμένες σκοπιμότητες και μικρή σχέση είχε με την αμερόληπτη απόδοση δικαιοσύνης.
 Το λογικό συμπέρασμα που εξάγεται είναι ότι οι συγκεκριμένες διώξεις έγιναν είτε κατόπιν πιέσεων εκ μέρους των αριστερών (παρά την στρατιωτική τους ήττα στα δεκεμβριανά, η πολιτική τους επιρροή δεν ήταν διόλου αμελητέα), είτε για μικροπολιτικούς λόγους.
      

 Πηγές:
 "Απομνημονεύματα" του Γεωργίου Τσολάκογλου, σελ.245-6 και 249
 "Ο Ιωάννης Ράλλης ομιλεί εκ του τάφου" του Γεωργίου Ράλλη, σελ.75 και σελ.81
"Ιδού η αλήθεια" του Κωνταντίνου Λογοθετόπουλου, σελ.19-32.

Τρίτη 3 Ιουλίου 2012

Καπετάνιος του ΕΛΑΣ εξηγεί σε ανοικτή συνδιάσκεψη πως μεταχειρίζονταν αυτούς που "δεν καταλαβαίνουν"


 Στις 07 Ιουλίου του 1943 έγινε στην Καστανιά συνδιάσκεψη των ανταρτών της Θεσσαλίας, με παρόντες την ηγεσία του ΕΛΑΣ και του ΚΚΕ, εκπροσώπους των Αλβανών και Γιουγκοσλάβων κομμουνιστών ανταρτών, τον επικεφαλή της αγγλικής στρατιωτικής αποστολής Έντι Μάγερς και άλλους παράγοντες του αντάρτικου.

 Εκεί ειπώθηκαν πολλά και ενδιαφέροντα στα οποία κάλλιστα θ μπορούσε να γίνει ευρεία αναφορά σε μελλοντική ανάρτηση. Επί του παρόντος όμως, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η παρακάτω αποκαλυπτική ομιλία ενός ελασίτη καπετάνιου με το ψευδώνυμο καπετάν-Καραντάου ο οποίος έλεγε:

                  "Τρεις μορφές της Αντίστασης" του Απόστολου Στρογγύλη, σελ. 127

 Για την ακρίβεια το παραπάνω απόσπασμα ο συγγραφέας το αναδημοσιεύει αυτούσιο απ΄το βιβλίο "Το αντάρτικο ιππικό της Θεσσαλίας" του Μίκη Μπουκουβάλα που ως καπετάνιος της ταξιαρχίας ιππικού του ΕΛΑΣ ήταν φυσικά παρών στην συνδιάσκεψη.

 
 Έχουμε λοπόν, έναν καπετάνιο του ΕΛΑΣ (που χαρακτηρίζεται ως "μικροτύραννος του τόπου του" απ'τον Μπουκουβάλα) να λέει απροκάλυπτα μπροστά σε ανώτερους και "επισήμους" του αντάρτικου ότι "όποιος δεν μας καταλαβαίνει τον σφάζουμε"... και η μόνη αντίδραση που προκάλεσε ήταν τα γέλια των υπολοίπων...

 Μάλιστα, πολλά χρόνια αργότερα ο Ριζοσπάστης τον ενέτασσε στους "αξέχαστους αγωνιστές, που έπεσαν στον αγώνα για τη λευτεριά της πατρίδας, την εθνική ανεξαρτησία και την προκοπή του λαού":
  http://www1.rizospastis.gr/wwwengine/storyPlain.do?id=3721233&action=print


 Τα σχόλια περιττεύουν...

Κυριακή 1 Ιουλίου 2012

Ο Μάγερς για την ανατίναξη της γέφυρας του Ασωπού και για την στάση του ΕΛΑΣ

 Έξι βδομάδες μετά την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου τον Νοέμβριο του 1942, οι Ιταλοί κατάφεραν πάλι να την βάλουνε σε λειτουργία. Στα μέσα του Φεβρουαρίου του 1943, ο επικεφαλής της αγγλικής αποστολής ταξίαρχος Έντι Μάγερς έμαθε ότι οι Γερμανοί σταδιακά αναλάμβαναν οι ίδιοι την φύλαξη των γεφυρών, προφανώς επειδή δεν εμπιστεύονταν τους Ιταλούς. Σκέφτηκε έτσι πως θα έπρεπε άμεσα να καταστρέψουν μία απ'τις γέφυρες της ανατολικής Στερεάς όσο τις φυλάνε Ιταλοί γιατί όταν αναλάμβαναν οι Γερμανοί οι πιθανότητες επιτυχίας θα ήταν σαφώς μειωμένες.
 Έχοντας την σύμφωνη γνώμη του Καϊρου, αποφάσισαν μαζί με τον αντισυνταγματάρχη Άρθουρ Έντμοντς να χτυπήσουν την γέφυρα του Ασωπού με την βοήθεια των ανταρτών του Βελουχιώτη. Ο τελευταίος δέχτηκε να βοηθήσει στην επιχείρηση με 1000 αντάρτες. Ο Έντμοντς προετοίμαζε το σχέδιο για το σαμποτάζ, ενώ κατέφτασαν και τρεις ειδικά εκπαιδευμένοι βρετανοί αξιωματικοί (Σκοτ, Μακιντάιρ, Γουίνγκειτ) απ'το Κάιρο. Ο Μάγερς κατέφτασε στο αρχηγείο του Έντμοντς στην Ρούμελη στις 12/05/1943, λίγες ώρες μετά την άφιξη των τριών αξιωματικών.
 Η οργάνωση του σχεδίου πήγαινε πολύ καλά, και είχε προγραμματιστεί να πάνε οι Έντμοντς-Μάγερς-Βελουχιώτης για μία τελική αναγνώριση στην γέφυρα μερικές μέρες μετά.

 Την επόμενη μέρα όμως φτάνουν τα νέα για τον αφοπλισμό και την σύλληψη του Ψαρρού στην Στρώμνη απ'τον Βελουχιώτη. Ο Μάγερς φτάνει εσπευσμένα στο Μαυρολιθάρι και ζητάει τον λόγο απ'τον Βελουχιώτη γι'αυτήν του την πράξη. Ο Βελουχιώτης του λέει ότι απλά εκτελεί εντολές και ότι γραμμή του ΕΑΜ είναι να μην υπάρχει άλλη αντάρτικη ομάδα στην Ρούμελη. Ο Μάγερς κατέκρινε έντονα την πράξη του Βελουχιώτη, αλλά του είπε πως αν ήταν διατεθειμένος να τους βοηθήσει στην καταστροφή της γέφυρας του Ασωπού τότε αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει σοβαρό ελαφρυντικό για τον αφοπλισμό του 5/42 του Ψαρρού και άλλων αντάρτικων ομάδων (π.χ. Παπαϊωάννου στην Τριχωνίδα). Προκειμένου να μετριαστεί η δυσαρέσκεια του Μάγερς, ο Βελουχιώτης του είπε ότι εξακολουθεί να ισχύει η συμφωνία τους για συμμετοχή του στο σαμποτάζ του Ασωπού. Λίγο μετά ο άγγλος ταξίαρχος συνάντησε και τον κρατούμενο Ψαρρό και του υποσχέθηκε ότι θα μεσολαβήσει για να απελευθερωθεί, όπως και έγινε.

 Μερικές μέρες μετά όμως, και αφού προετοιμαζόταν η επιχείρηση, απεσταλμένος του Βελουχιώτη ειδοποιεί τον Μάγερς ότι ο ΕΛΑΣ τελικά δεν μπορεί να συμμετάσχει στην επιχείρηση λόγω ρητής απαγόρευσης απ'τον Τζήμα που ήταν στην τριμελή διοίκηση του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ μαζί με τους Σαράφη και Βελουχιώτη. Ο Μάγερς έσπευσε να μεταπείσει τον Βελουχιώτη, χωρίς αποτέλεσμα. Κατόπιν συναντά και τους Σαράφη και Τζήμα. Ο Τζήμας του λέει ότι δεν θα συμμετέχουν στην επιχείρηση διότι την θεωρούν παρακινδυνευμένη, θα προξενούσε αντίποινα στον ντόπιο πληθυσμό και ότι υπήρχαν άλλες ευκολότερες επιχειρήσεις που θα προξενούσαν εξίσου σοβαρά πλήγματα στον εχθρό.
 Η υπομονή του Μάγερς εξαντλήθηκε και αφού του εξήγησε ότι δεν υπάρχει άλλος καλύτερος στόχος, του είπε ότι θα εκτελέσει την επιχείρηση χωρίς την βοήθεια του ΕΛΑΣ.
 Στην συζήτηση περί Ασωπού (διότι παράλληλα συζητήθηκαν και άλλα θέματα) παρενέβη ο Σαράφης και είπε ότι η επιχείρηση αυτή ήταν στρατιωτικά εντελώς απραγματοποίητη (η εξέλιξη των πραγμάτων τον διέψευσε πανηγυρικά) και πρότεινε την καταστροφή ενός τούνελ κοντά στον Τύρναβο. Ο Μάγερς συνηγόρησε στο να γίνει και αυτή η επιχείρηση και ζήτησε απ΄το Κάιρο να σταλούν εκρηκτικά στον ΕΛΑΣ.

 Εντωμεταξύ, την φρούρηση της γέφυρας του Ασωπού την είχαν πλέον αναλάβει Γερμανοί, και αυτό σε συνδυασμό με την μη-συμμετοχή του ΕΛΑΣ καθιστούσε το εγχείρημα πολύ πιο δύσκολο.
 Μετά την ρίψη των απαιτούμενων εκρηκτικών έγινε η πρώτη απόπειρα προσέγγισης της γέφυρας στις 27/05/43. Δεν ήταν όμως επιτυχημένη διότι έλειπαν κάποια υλικά. Μοιραία η αποστολή πήρε αναβολή για τις 20 Ιούνη.
 Σε αυτήν την τελική επιχείρηση του Ιούνη συμμετείχαν ο ταγματάρχης Γκόρντον-Γκρηντ, ο λοχαγός Ντόναλντ Στοτ, οι ταγματάρχης Σκοτ και ο λοχαγός Μακιντάιρ που είχαν έρθει πρόσφατα απ΄το Κάιρο, ο υποδεκανέας Τσάρλι Ματς, και ο λοχίας Μάικλ Κούρι.
 Τώρα η αποστολή ήταν πιο οργανωμένη. Στις 16/06/1943 έγινε μία προκαταρκτική αναγνώριση απ'τους Στοτ, Ματς και Κούρι. Τρεις μέρες μετά ακολούθησε μία δεύτερη αναγνώριση απ΄τους Γκόρντον-Γκρηντ και Στοτ.
 Το βράδυ της 20ης Ιουνίου έγινε η επιχείρηση, κυρίως απ΄τους 4 αξιωματικούς καθώς οι Ματς και Κούρι ήταν βοηθητικοί. Παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες, οι σαμποτέρ δεν έγιναν αντιληπτοί και η τοποθέτηση των εκρηκτικών έγινε όπως έπρεπε. Στις 02.15 το βράδυ έγινε η έκρηξη που διέλυσε την γέφυρα. Η επιχείρηση πέτυχε πλήρως και οι σαμποτέρ διέφυγαν αλώβητοι.
 Ήταν τέτοια η αποτελεσματικότητα της επιχείρησης που οι Γερμανοί ήταν σίγουροι ότι ήταν αποτέλεσμα προδοσίας από κάποιους απ΄την φρουρά της γέφυρας. Έτσι, εκτέλεσαν ολόκληρη την 50μελή φρουρά. Η γέφυρα αναστηλώθηκε πλήρως μετά από 4 μήνες.
 Οι 6 συμμετέχοντες παρασημοφορήθηκαν με κορυφαίους τον Γκόρντον-Γκρηντ και τον Ντόναλντ Στοτ.

 Η ανατίναξη της γέφυρας του Ασωπού ήταν ίσως η πιο εντυπωσιακή και αποτελεσματική πράξη δολιοφθοράς κατά την περίοδο της Κατοχής. Πέραν της αποτελεσματικότητας των βρετανών σαμποτέρ που έφεραν σε πέρας την επιχείρηση, αυτό που προξενεί εντύπωση είναι η στάση του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ που για μία ακόμη φορά ήταν ενδεικτική των προτεραιοτήτων της ηγεσίας τους.  
 Αντί να συνεισφέρει ενεργά στην επιχείρηση κατά των κατακτητών στα πλαίσια του κοινού συμμαχικού αγώνα, έθεσε σε προτεραιότητα την διάλυση του 5/42 στην Στρώμνη και κατόπιν -παρά τις πιέσεις του αρκετά διαλλακτικού Μάγερς- αποφάσισε να μην συμμετάσχει χρησιμοποιώντας μη-πειστικά επιχειρήματα.




 Πηγή: "Η ελληνική περιπλοκή" του Έντι Μάγερς, σελ.167-184