Η νομικά αστήρικτη καταδίκη των Τσολάκογλου, Λογοθετόπουλου και Ράλλη

 Μετά τα δεκεμβριανά και την συμφωνία της Βάρκιζας ένα απ’τα πρώτα μελήματα του μεταπολεμικού κράτους ήταν να τιμωρήσει τους αποκαλούμενους δοσίλογους. 

 Στις 21 Φεβρουαρίου 1945  λοιπόν ξεκίνησε η περιβόητη δίκη των δοσίλογων με κατηγορούμενους όλους όσους διετέλεσαν υπουργοί και πρωθυπουργοί επί Κατοχής.

 Ήταν συνολικά 33 άτομα. Οι τρεις κατοχικοί πρωθυπουργοί (Τσολάκογλου, Λογοθετόπουλος, Ράλλης) και 30 διατελέσαντες υπουργοί και υφυπουργοί των κυβερνήσεών τους.

 Το κατηγορητήριο ήταν πολύ βαρύ, και μί απ'τις κύριες κατηγορίες για τους τρεις κατοχικούς πρωθυπουργούς ήταν ότι "ανέλαβον  τον σχηματισμό κυβερνήσεως με την συγκατάθεση του εχθρού".

 Η περίπτωση αυτή όμως παρουσιάζει κάποια πολύ σοβαρά νομικά κενά.

Η κυβέρνηση εθνικής ενότητας του Γεωργίου Παπανδρέου δημοσίευσε στις 06/11/1944 λίγο μετά την Απελευθέρωση) στην τότε εφημερίδα της κυβερνήσεως την Συντακτική Πράξη 1/1944 "Περί επιβολής κυρώσεων κατά των συνεργασθέντων μετά του εχθρού" .

  

 Αργότερα, τον Ιανουάριο του 1945 ο υπουργός δικαιοσύνης Νικ. Καλύβας της κυβέρνησης Πλαστήρα τροποποιεί την παραπάνω Σ.Π επί το αυστηρότερον με την δημοσιοποίηση της Συντακτικής Πράξης υπ.αριθμόν 6 / 1945 που θεωρούσε ως αδίκημα την ανάληψη πρωθυπουργίας

 Οι κατηγορούμενοι δικάζονταν με συντακτική πράξη αναδρομικής ισχύος και θεσπιζόταν ως αδίκημα μία πράξη (η ανάληψη κυβερνητικών θέσεων σε περίοδο ξένης κατοχής) η οποία δεν ήταν αδίκημα την στιγμή της τέλεσής της.

 Επίσης, ο αρμόδιος υπουργός Νικ.Καλύβας στην εισηγητική του έκθεση της Σ.Π. 6 / 1945 λέει ότι "χαρακτήρισα αδίκημα την ανάληψη επί Κατοχής του αξιώματος του Πρωθυπουργού χωρίς να υπάρχει δόλος, διότι εάν το τελευταίο γινόταν δεκτό, θα διατρέχαμε τον κίνδυνο να απαλλαγούν πάσης ευθύνης οι κατοχικές κυβερνήσεις για τον μόνο λόγο ότι δεν αποδεικνύεται δόλος προς προδοσία της Πατρίδας". 

 Ουσιαστικά δηλαδή ο Καλύβας έλεγε ότι "τροποποίησα την αρχική συντακτική πράξη, διότι βάσει αυτής οι 3 κατοχικοί πρωθυπουργοί θα αθωώνονταν αφού από πουθενά δεν προέκυπτε δόλος στις πράξεις τους, ενώ αυτοί έπρεπε οπωσδήποτε να καταδικαστούν".

  
 Από κάθε άποψη, αυτή είναι απαράδεκτη στάση για έναν υπουργό δικαιοσύνης.
 
 Παράλληλα υπήρχε ένα αντίστοιχο παράδειγμα με τα βρετανικά νησιά της Μάγχης Τζέρσει και Γκέρνσει τα οποία είχαν καταλάβει οι Γερμανοί κατά τον Β'Π.Π. Σε αυτά τα κατεχόμενα νησιά οι Γερμανοί εγκατέστησαν πολιτική διοίκηση από Άγγλους (όπως ακριβώς έκαναν και στην κατεχόμενη Ελλάδα), και αυτό ήταν εξαιρετικά ωφέλιμο για τον ντόπιο πληθυσμό όπως αναγνώρισε στην Βουλή των Κοινοτήτων στις 18/08/1945 ο άγγλος υπουργός εσωτερικών (του κόμματος των Εργατικών) Ήντ. Οι Άγγλοι ουδέποτε δίκασαν και καταδίκασαν ως δοσίλογους τους πολιτικούς διοικητές των κατεχομένων νησιών της Μάγχης. Αντιθέτως, αναγνώρισαν το έργο τους.


  Όλα αυτά καταδεικνύουν ότι η καταδίκη των 3 κατοχικών πρωθυπουργών και των υπουργών τους όσον αφορά την ανάληψη αξιωμάτων επί Κατοχής, ήταν ξεκάθαρα μία πολιτική πράξη που εξυπηρετούσε συγκεκριμένες σκοπιμότητες και μικρή σχέση είχε με την αμερόληπτη απόδοση δικαιοσύνης.
 Το λογικό συμπέρασμα που εξάγεται είναι ότι οι συγκεκριμένες διώξεις έγιναν είτε κατόπιν πιέσεων εκ μέρους των αριστερών (παρά την στρατιωτική τους ήττα στα δεκεμβριανά, η πολιτική τους επιρροή δεν ήταν διόλου αμελητέα), είτε για μικροπολιτικούς λόγους.

      

 Πηγές:
 "Απομνημονεύματα" του Γεωργίου Τσολάκογλου, σελ.245-6 και 249
 "Ο Ιωάννης Ράλλης ομιλεί εκ του τάφου" του Γεωργίου Ράλλη, σελ.75 και σελ.81
"Ιδού η αλήθεια" του Κωνταντίνου Λογοθετόπουλου, σελ.19-32.