Ιστορικά στοιχεία για στελέχη της ΠΕΑΝ - μέρος α'

 Η αντιστασιακή οργάνωση ΠΕΑΝ είναι κυρίως γνωστή για την ανατίναξη της ΕΣΠΟ και τον Κώστα Περρίκο που ήταν ο φύσει αρχηγός της. Η ΠΕΑΝ όμως δεν ήταν μόνο ο Περρίκος. Υπήρχε πλήθος ακόμα αγωνιστών που στην συντριπτική τους πλειοψηφία παραμένουν άγνωστοι.
 Στην παρούσα ανάρτηση θα δούμε κάποια περιληπτικά στοιχεία για μερικούς εξ'αυτών.
 Εκτός απ΄τον Περρίκο εκτελέστηκαν απ΄τους Γερμανούς άλλα 5 μέλη της ΠΕΑΝ. Όλοι τους είχαν συλληφθεί στις 11/11/1942, μαζί με αρκετούς ακόμη πεανίτες, μετά από προδοσία κάποιου Πολύκαρπου Νταλιάνη που ήταν σύνδεσμος μεταξύ της ΠΕΑΝ και της κατασκοπευτικής οργάνωσης Όμηρος (μέλος την οποίας ήταν και ο Παττακός). Αργότερα ο Νταλιάνης εκτελέστηκε από μέλη του Ομήρου για την προδοσία του.
 Για τους 4 εκ των 5 εκτελεσθέντων (η 5η ήταν η Ιουλία Μπίμπα, για την οποία θα δούμε στο β' μέρος της ανάρτησης) είχε εκδοθεί απαλλακτικό βούλευμα επειδή δεν είχε προκύψει τίποτα σε βάρος τους απ΄τις ανακρίσεις, παρά τα βασανιστήρια που υπέστησαν.
 Οι Γερμανοί όμως τους κρατούσαν φυλακισμένους και τους εκτέλεσαν στις 07/01/1943 στην Καισαριανή μαζί με άλλους 9 κρατούμενους σαν αντίποινα για ένα σαμποτάζ που έγινε στον Πειραιά.
 Οι 4 εκτελεσθέντες πεανίτες της εκείνης της ημέρας ήταν οι Δημήτρης Λόης, Θάνος Σκούρας, Διονύσης Παπαδόπουλος, Γιάννης Κατεβάτης.
 Ιδού μερικές πληροφορίες γι'αυτούς:

Δημήτρης Λόης: Φοιτητής της Νομικής, μυήθηκε στην ΠΕΑΝ απ΄τον Περρίκο. Διετέλεσε ομαδάρχης της και σύνδεσμος μεταξύ της Κεντρικής Διοίκησης και του "Κέντρου Αθηνών" (μηχανισμός της ΠΕΑΝ στον οποίο υπάγονταν οι πλέον δραστήριες ομάδες της που δρούσαν στο κέντρο της πρωτεύουσας). Βασικός συντάκτης της εφημερίδας "Δόξα" που ήταν το επίσημο όργανο της ΠΕΑΝ.

Θάνος Σκούρας: Ιδρυτικό μέλος της ΠΕΑΝ. Επιχειρηματίας με οικονομική επιφάνεια, ιδιοκτήτης της Σκούρας-Φιλμς. Ενίσχυε τα μέγιστα τον αγώνα της ΠΕΑΝ από οικονομικής άποψης. Ήταν στέλεχος του Εθνικού Ενωτικού Κόμματος του Κανελλόπουλου. Υπήρξε πρόεδρος της Κεντρικής Διοίκησης και εκ των ιδεολογικών εκφραστών της οργάνωσης. Βασικός συντάκτης της "Δόξας" και του ιδεολογικού περιοδικού "Κοινωνική Ενότης". Με δικά του χρήματα είχε νοικιαστεί το σπίτι στην Καλλιθέα που χρησιμοποιούσε σαν γιάφκα η ΠΕΑΝ και στο οποίο έκαναν έφοδο οι Γερμανοί στις 11/11/1942.

Διονύσης Παπαδόπουλος: Απλό μέλος της οργάνωσης. Έγινε περισσότερο γνωστός ως επικεφαλής σημαιοφόρος στην φοιτητική πορεία της 25ης Μαρτίου 1942 για την εθνική επέτειο (βλ. φώτο). Από τότε κατεζητείτο απ΄τους κατακτητές και κρυβόταν. Μία απ΄τις κρυψώνες του ήταν και η γιάφκα της ΠΕΑΝ στην Καλλιθέα. Βρέθηκε απλά σε λάθος τόπο την λάθος στιγμή. Η ατυχία του συνεχίστηκε αφού, σύμφωνα με μία εκδοχή, αντί να εκτελεστεί ο Διονύσης Παπαβασιλόπουλος εκτελέστηκε ο ίδιος επειδή τα ονοματεπώνυμά τους έμοιαζαν και οι Γερμανοί μπερδεύτηκαν. Ενδεικτικό του διχαστικού κλίματος της εποχής είναι ότι ο αδελφός του, Σωκράτης Παπαδόπουλος, ήταν μέλος της ΟΠΛΑ και εκτελέστηκε αργότερα στον συμμοριτοπόλεμο.

 Γιάννης Κατεβάτης: Δικηγόρος, στέλεχος του Εθνικού Ενωτικού Κόμματος του Κανελλόπουλου, ιδρυτικό μέλος της ΠΕΑΝ και μέλος της Κεντρικής Διοίκησης της οργάνωσης με την θέση του ταμία. Τον αποκαλούσαν "μέντορα" της ΠΕΑΝ και συνεργαζόταν με τους Σκούρα και Αλεξιάδη στην σύνταξη των ιδεολογικών κειμένων της.


 Άλλα στελέχη της ΠΕΑΝ ήταν:

 Γεώργιος Αλεξιάδης: Εκ των ιδρυτών της ΠΕΑΝ, αφού άλλωστε η οργάνωση ιδρύθηκε στο σπίτι του στις 28/10/1941, και μέλος της Κεντρικής Διοίκησης. Ήταν εκ των βασικών συντακτών της εφημερίδας "Δόξα" και συνεκδότης -μαζί με τον Σκούρα-  του βραχύβιου περιοδικού "Κοινωνική Ενότης". Θεωρούταν δικαίως ο βασικός θεωρητικός της οργάνωσης, ιδιαίτερα μετά την εκτέλεση των Σκούρα και Κατεβάτη. Μετά τις συλλήψεις του Περρίκου και των υπολοίπων, ο Αλεξιάδης ανέλαβε την ηγεσία και την αναδιοργάνωση της ΠΕΑΝ σε συνεργασία με ελεύθερα στελέχη (Μπαγλανέας, Καρακώστας κτλ). Στις αρχές του '43 είχε κάποιες επαφές με το ΕΑΜ για χαλαρή συνεργασία μεταξύ των δύο οργανώσεων, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Το 1944 έγινε άλλη μία προσπάθεια αυτήν την την φορά για ενοποίηση των μη-εαμικών αθηναϊκών οργανώσεων με την ίδρυση του ΠΑΣ (Πανελλήνιου Απελευθερωτικού Συνασπισμού), αλλά ούτε αυτή απέδωσε καρπούς. Επί ηγεσίας του η ΠΕΑΝ απομακρύνθηκε -για διάφορους λόγους- απ΄την πολιτική επιρροή του Κανελλόπουλου και από ένα σημείο και έπειτα προσέγγισε περισσότερο τον Γεώργιο Παπανδρέου. Τον Φεβρουάριο του 1945 ο Αλεξιάδης εντάχθηκε στο Δημοκρατικό Σοσιαλιστικό Κόμμα του Παπανδρέου, χωρίς όμως αυτό να συνεπαγόταν σε καμμία περίπτωση και ένταξη της ΠΕΑΝ στο εν λόγω κόμμα.


 συνεχίζεται..