Ο κομμουνιστής ιστορικός Γρηγόρης Φαράκος στον δεύτερο τόμο του έργου του "Ο ΕΛΑΣ και η εξουσία" παραθέτει κάποια ενδιαφέροντα έγγραφα του ΕΛΑΣ σχετικά με την τακτική του απέναντι στους κομιτατζήδες.
Στην σελ.380 παραθέτει το παρακάτω απόσπασμα απο γράμμα ενός ηγέτη των ανταρτών της περιοχής Έδεσσας προς τον Λεωνίδα Στρίγγο (έφερε το ψευδώνυμο Αλέκος, ανώτερο στέλεχος του ΚΚΕ) με ημερομηνία 25/05/1944.
Σε αυτό αναφέρονται τα εξής:
"Αγ. Αλέκο... Ο εξοπλισμός αυτός μέσα σε τρεις μέρες πήρε σοβαρότατη έκταση σε σημείο να εξοπλισθούν σχεδόν όλα τα χωριά. Η πίεση των Γερμανών, του βουλγαρικού φρουραρχείου Κάλτσεφ κλόνισε την αντίδραση των μακεδόνων Εδέσσης. Η επίδραση αυτή εξασκεί σοβαρή επιρροή στο μακεδονοσλάβικο στοιχείο... άρχισαν με τους Γερμανούς τις κυκλώσεις των άλλων χωριών, τις συλλήψεις, εκτελέσεις... Κατεβλήθη εξαιρετική προσπάθεια να πεισθούν όπως φύγουν στο βουνό στον ΕΛΑΣ, αλλά εδώ τα αποτελέσματα είναι αρνητικά με την αυτονομιστική προπαγάνδα του αυτονομιστή Ιβάν Μιχαήλοβιτς μέσω των πρακτόρων του της βουλγαρικής λέσχης και του Κάλτσεφ... Η αισχρή και άτιμη προβοκάτσια των Γερμανών σε συνεργασία με τους Βούλγαρους εδώ φασίστες με την υπόσχεση ότι στην περιοχή αυτή δεν θα έρθουν τάγματα ασφαλείας όταν αυτοί εξοπλισθούν.. Η οργάνωση δεν σταματάει τις προσπάθειές της.
Κάνουμε πρόταση στους μακεδόνες να βγουν στο βουνό συγκροτώντας δικές μας ομάδες με το έμβλημα του Κόμματος, προσκολλημένοι στο 30ο ή το 16ο Σύνταγμα.. Πριν πάρουμε την απόφαση αυτή ήθελα να πάρω την θέση σας ως προς το ζήτημα αυτό, αλλά τα γεγονότα εξελίσσονταν τόσο ραγδαία που έπρεπε να δοθεί μια άμεση θέση... Το βάρος της ευθύνης της πρωτοβουλίας μου το νιώθω πολύ βαρύ και απαντήσατε αμέσως"
Όπως προκύπτει απ΄τα παραπάνω, ένας ηγέτης των ελασιτών στην περιοχή (άγνωστο ποιος) πήρε την πρωτοβουλία να προσεταιριστεί τους σλαβόφωνους (τους οποίους αποκαλεί μακεδόνες) ώστε αυτοί να εγκαταλείψουν τους Γερμανούς και τους Βούλγαρους και να ενταχθούν στον ΕΛΑΣ συγκροτώντας ένοπλες ομάδες με το έμβλημα του ΚΚΕ, όπως λέει.
Αυτό που έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον είναι το υπογραμμισμένο σημείο που δείχνει την αντιπάθεια των κομιτατζήδων απέναντι στα τάγματα ασφαλείας. Βέβαια στην βόρεια Ελλάδα δεν υπήρχαν Τάγματα Ασφαλείας, αλλά δυνάμεις του Εθνικού Ελληνικού Στρατού (ΕΕΣ). Απλά είχε καθιερωθεί τότε να αποκαλούνται καταχρηστικά "τάγματα ασφαλείας" όλοι οι Έλληνες που είχαν εξοπλισθεί απ΄τους Γερμανούς.
Όπως και να΄χει, είναι εξαιρετικά τιμητικό για τους εξοπλισθέντες Έλληνες του ΕΕΣ το γεγονός ότι τους αντιπαθούσαν οι ανθέλληνες κομιτατζήδες τους οποίους επιχειρούσε να προσεταιριστεί ο ΕΛΑΣ. Μπορεί να ήταν και οι δύο ομάδες (κομιτατζήδες και ΕΕΣ) εξοπλισμένοι απ΄τους Γερμανούς αλλά μεταξύ τους υπήρχε αγεφύρωτο χάσμα.
Πάντως η προσπάθεια των κομμουνιστών να προσελκύσουν τους κομιτατζήδες στέφθηκε με επιτυχία. Αυτό το ομολογεί ο Θανάσης Μητσόπουλος, πολιτικός εκπρόσωπος του ΕΑΜ στο 30ο σύνταγμα του ΕΛΑΣ που δρούσε στην συγκεκριμένη περιοχή.
Στο βιβλίο του "Το 30ο σύνταγμα του ΕΛΑΣ" γράφει (σελ.388-389):
"Τον Ιούνιο του 1944 η καθοδήγηση του ΚΚΕ και του ΕΑΜ αποφάσισαν την δημιουργία χωριστών σλαβομακεδονικών αντάρτικων τμημάτων"
"Αποτέλεσμα αυτής της απόφασης ήταν η δημιουργία δύο σλαβομακεδόνικων ταγμάτων. Ένα στην περιοχή της Καστοριάς και ένα σε μας, στην περιοχή Έδεσσας"
Εμείς ούτε ρωτηθήκαμε γι'αυτό το ζήτημα, ούτε και ενημερωθήκαμε. Το μάθαμε αργότερα, όταν πια στο Καϊμακτσαλάν είχε δημιουργηθεί το τάγμα. Από τους 52 μαχητές που ήταν ο αρχικός του πυρήνας, γρήγορα έφτασε στους 400"
"Το σλαβομακεδόνικο αυτό τάγμα οργανικά άνηκε στην δύναμη του Συντάγματός μας. Όμως δεν είχαμε καμμία ουσιαστική επαφή και συνεργασία μαζί του και ούτε πήρε μέρος σε καμμία από τις επιχειρήσεις του συντάγματος. Δρούσε ανεξάρτητα στο Καϊμακτσαλάν"
Λέει και άλλα παρακάτω γι' αυτό το τάγμα σλαβόφωνων της Έδεσσης και την μετέπειτα απροειδοποίητη φυγή του στην Γιουγκοσλαβία.
Σε γενικές γραμμές προσπαθεί να αποστασιοποηθεί τόσο απ΄την απόφαση συγκρότησης ξεχωριστών σλαβομακεδόνικων τμημάτων (ενώ όπως είδαμε η πρωτοβουλία για προσεταιρισμό των κομιτατζήδων άνηκε σε επικεφαλή των ανταρτών της περιοχής του, άρα ήταν απίθανο ο Μητσόπουλος να μην γνώριζε), όσο και απ΄την δράση του σλαβομακεδόνικου τάγματος που υπαγόταν στο σύνταγμά του.
Ενδιαφέροντα είναι και τα αριθμητικά στοιχεία που δίνει ο Μητσόπουλος. Σύμφωνα με αυτά, από 52 άντρες η δύναμη αυτού του τάγματος γρήγορα εκτοξεύτηκε στους 400!
Αν συνυπολογίσουμε ότι -σύμφωνα με το γράμμα του επικεφαλή των ανταρτών που είδαμε παραπάνω- σχεδόν όλα τα χωριά της περιοχής είχαν εξοπλιστεί απ΄τους Γερμανούς και τους Βούλγαρους, τότε το λογικό συμπέρασμα είναι ότι πολλοί απ΄τους εξοπλισθέντες σλαβόφωνους (που αποκαλούνταν κομιτατζήδες και φυσικά ήταν ανθέλληνες) της περιοχής αποσκίρτησαν στον ΕΛΑΣ.
Για τις σχέσεις των κομιτατζήδων με το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ έχουμε ξαναγράψει εδώ:
http://www.istoriakatoxis.blogspot.gr/2012/07/to.html
http://www.istoriakatoxis.blogspot.gr/2013/03/blog-post_31.html
http://www.istoriakatoxis.blogspot.gr/2013/04/31-2013.html
Η κατάσταση ήταν ακόμη χειρότερη στο άλλο σλαβομακεδόνικο τάγμα, αυτό της Καστοριάς. Αυτό ήταν το 2ο τάγμα του 28ου συντάγματος του ΕΛΑΣ, γνωστό και ως τάγμα του Γκότσε απ΄το όνομα του αρχηγού του. Για την εκδίωξή του απ΄την Ελλάδα με πρωτοβουλία αξιωματικού του ΕΛΑΣ παρά την αντίθετη γνώμη αρμόδιων στελεχών του ΚΚΕ, είχαμε κάνει την εξής αναδημοσίευση:
http://www.istoriakatoxis.blogspot.gr/2012/06/blog-post_23.html
Ο Φαράκος στις σελ.377-8 του προαναφερέντος βιβλίου του παραθέτει απόσπασμα μίας έκθεσης του στελέχους του ΚΚΕ Ευστράτιου Κέντρου (έφερε το ψευδώνυμο Στομπότας) με ημερομηνία 08/10/1944 που απευθυνόταν πιθανώς προς το Γ.Σ του ΕΛΑΣ.
Μεταξύ άλλων ο Κέντρος αναφέρεται και στην σύνθεση του τάγματος του Γκότσε:
"Με την ευκαιρία που πήγα στο τάγμα Γκότσε είδα την πραγματική κατάσταση που επικρατεί, 1) ότι εκεί μέσα συγκεντρώθηκαν όλα τα αντιδραστικά στοιχεία που είχαν τεθεί επικεφαλείς της βουλγαρικής προπαγάνδας και οι καθοδηγητές του Κομιτάτου όλοι εκεί μέσα βρίσκονται και έχουν αναλάβει την διοίκηση του Τάγματος...
Δυστυχώς δεν μπορεί να το καταλάβει και παρασύρθηκε από αυτούς ο Γκότσε.
Η κατάστασις είναι χαώδης. Εκεί μέσα βρήκαν το καταφύγιό τους, όλοι, φασίστες, κομιτατζήδες"
Πρόκειται για άλλη μία επιβεβαίωση της αθρόας εισροής κομιτατζήδων στον ΕΛΑΣ.
Παρ'όλ'αυτά, ο συντάκτης της έκθεσης προσπαθεί να αθωώσει τον αρχι-ανθέλληνα Γκότσε λέγοντας ότι απλά "παρασύρθηκε και δεν κατάλαβε", λες και ήταν κανα παιδαρέλι.
Απ'ότι φαίνεται ο κανόνας ήταν ότι οι κομμουνιστές εκείνων των περιοχών έδειχναν μία προκλητική ανοχή προς τους ανθέλληνες κομιτατζήδες αυτονομιστές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου