Πέμπτη 28 Ιουνίου 2012

Οι επιθέσεις του ΕΛΑΣ εναντίον του ΕΔΕΣ τον Μάιο του 1943


Η καχυποψία και οι τοπικές αψιμαχίες μεταξύ ΕΛΑΣ-ΕΔΕΣ ήταν συχνό φαινόμενο ήδη απ’τις αρχές του 1943, δηλαδή πολλούς μήνες πριν την γενική σύρραξη μεταξύ τους τον Οκτώβριο του ιδίου έτους. Κατά κύριο λόγο οι αψιμαχίες σημειώνονταν στην Ήπειρο και στην επαρχία Βάλτου στην Αιτωλοακαρνανία, όπου ήδη ήταν αρκετά ισχυρός ο ΕΔΕΣ, γι'αυτό και οι προσπάθειες του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ να επικρατήσει στις περιοχές αυτές δεν στέφθηκαν με επιτυχία.
 Μπροστά στο ενδεχόμενο του να εκτραχυνθεί περισσότερο η κατάσταση και λόγω της επιχειρούμενης επίτευξης συμφωνίας μεταξύ των αντάρτικων ομάδων (που τελικά έγινε πράξη το καλοκαίρι του 1943) με την μεσολάβηση των Άγγλων, ο Ζέρβας παρενέβη στις 10/04/1943 με την παρακάτω γενική διαταγή προς τους αντάρτες και τα μέλη του ΕΔΕΣ:
 
 (Η Εθνική Αντίστασις των Ελλήνων 1941-1945 του Στυλιανού Χούτα, σελ.151-2)

 Ενώ θα περίμενε κάποιος, ότι αυτή η κίνηση του Ζέρβα προς εκτόνωση της κατάστασης θα έβρισκε ανταπόκριση απ΄την άλλη πλευρά, τελικά συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Ο ΕΛΑΣ χτύπησε και διέλυσε τα μικρότερα και λιγότερο ισχυρά τμήματα του ΕΔΕΣ που είχαν συγκροτηθεί σε γειτονικές περιοχές.
 Στις 07/05/1943 ο ΕΛΑΣ επιτέθηκε και διέλυσε αιματηρώς την αντάρτικη ομάδα του ΕΔΕΣ Τριχωνίδας του γιατρού Παπαϊωάννου τον οποίο και συνέλαβαν. (στο ίδιο, σελ.173-4)
 Στις 14/05/1943 ο ΕΛΑΣ επιτέθηκε και διέλυσε την αντάρτικη ομάδα του ΕΔΕΣ Ξηρομέρου του ταγματάρχη Καραμπέκιου. Μία μικρή ομάδα 30 ανδρών κατάφερε να διασπάσει τον κλοιό των ελασιτών και διέφυγε προς τον Βάλτο.  Συγχρόνως διαλύθηκε απ’τον ΕΛΑΣ και μία μικρή ομάδα του ΕΔΕΣ στην Ευρυτανία. Όσα μέλη της διέφυγαν κατέφυγαν επίσης στον Βάλτο. 
(στο ίδιο, σελ.178)

  Μετά από αυτά τα γεγονότα οι ισχυρότερες δυνάμεις του ΕΔΕΣ στην Ήπειρο και στον Βάλτο πήραν τα μέτρα τους για να μην έχουν την ίδια τύχη καθώς υπήρχαν πληροφορίες για μετακίνηση μεγάλων δυνάμεων του ΕΛΑΣ προς τις περιοχές τους. Τελικώς ο ΕΛΑΣ επιτέθηκε ανεπιτυχώς το βράδυ της 16ης προς 17η Μαϊου προς κατάληψη της γέφυρας Τατάρνης στον Βάλτο.
 (στο ίδιο σελ.186-7)

 Παρά την διαμορφωθείσα εμφυλιοπολεμική κατάσταση ο Ζέρβας έβγαλε στις 17/05/1943 την παρακάτω ενωτική προκήρυξη:
                                    (στο ίδιο, σελ.184)

  Τελικώς, οι συγκρούσεις του Μαϊου δεν γενικεύτηκαν. Αυτό οφείλεται στους εξής λόγους:

  - Στην ήπια στάση του Ζέρβα που πλέον είχε κερδίσει την εμπιστοσύνη των Άγγλων,
  - Στην έντονη πρόθεση των τελευταίων να επιτύχουν κάποια συνεργασία μεταξύ των ελληνικών οργανώσεων, προκειμένου να είναι πιο αποτελεσματικός ο αντάρτικος αγώνας σε βάρος των κατακτητών,
 - Στην αποτυχία του ΕΛΑΣ στον Βάλτο, που έδειξε ότι δεν ήταν ακόμη έτοιμος να καταφέρει αποφασιστικό χτύπημα στον ΕΔΕΣ,
- Στο ότι ο ΕΛΑΣ είχε ήδη εκτεθεί πέραν του δέοντως αφού τις ίδιες μέρες διέλυε αναίτια (για πρώτη φορά, ακολούθησαν άλλες δύο διαλύσεις) το Σύνταγμα 5/42 του Ψαρρού στην Στρώμνη στις 13/05/1943, είχε συλλάβει τον ίδιο και τον είχε κρατούμενο μαζί με τον Παπαϊωάννου του ΕΔΕΣ Τριχωνίδας. Αν σε αυτά προστεθεί και η διάλυση της ομάδας Σαράφη-Κωστόπουλου τον Μάρτιο του ιδίου έτους που είχε προκαλέσει αλγεινή εντύπωση, τότε όλοι αντιλαμβάνονται το πόσο είχαν εκτεθεί οι προθέσεις του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ.
  
 Έτσι, οι συμπλοκές του Μαϊου μεταξύ ΕΛΑΣ-ΕΔΕΣ τελείωσαν χωρίς κάποιο ουσιαστικό αποτέλεσμα. Ήταν όμως ενδεικτικές των προθέσεων των κομμουνιστών και απλά ο προάγγελος των όσων θα επακολουθούσαν στην ίδια περιοχή απ’τον Οκτώβριο και μετά…








Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου