Ο ρόλος του Ιβάν Μιχαήλωφ στο μακεδονικό ζήτημα - μέρος α'

Ο Ιβάν Μιχαήλωφ ήταν ένα απ΄τα πρόσωπα που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στον ευρύτερο μακεδονικό χώρο, όχι μόνο κατά την διάρκεια του Β'Π.Π. και της Κατοχής αλλά και από νωρίτερα.
 Το 1924 ανέλαβε την ηγεσία του εθνικιστικού τμήματος της Εσωτερικής Μακεδονικής Επαναστατικής Οργάνωσης (ΕΜΕΟ, στα σλάβικα λέγεται VMRO και εξακολουθεί να υφίσταται σήμερα ως κυβερνόν κόμμα των Σκοπίων) μετά την κρίση στους κόλπους της συγκεκριμένης βουλγάρικης οργάνωσης. Σκοπός της ΕΜΕΟ ήταν η προσάρτηση της Μακεδονίας στην Βουλγαρία, αλλά αν αυτό δεν ήταν εφικτό τότε αποδεχόταν και την ιδέα της αυτονόμησης της Μακεδονίας ως πρελούδιο της προσάστησής της στην Βουλγαρία.
 Ο Μιχαήλωφ ήταν εναντίον κάθε βουλγαρογιουγκοσλαβικής προσέγγισης που επιχειρούσε η βουλγάρικη κυβέρνηση, και είχε έρθει σε επαφή με την Ιταλία του Μουσσολίνι που βρισκόταν σε ανταγωνισμό με την Γιουγκοσλαβία για διάφορα ζητήματα, καθώς και με τους Κροάτες εθνικιστές Ουστάσι του Πάβελιτς.

Από τις αρχές του 1930 η Μιχαηλωφική ΕΜΕΟ, έχοντας τον απόλυτο έλεγχο στη βουλγαρική Μακεδονία, απομακρύνθηκε από την πολιτική ιδέα της αυτονομίας της Μακεδονίας που θα αποτελούσε μέσο προσάρτησης στη Βουλγαρία και προπαγάνδιζε την ίδρυση ενός ανεξάρτητου κράτους στο χώρο της Μακεδονίας με βουλγαρικό χαρακτήρα. Για την ΕΜΕΟ η πολιτική ταυτότητα «Μακεδών» ήταν απόλυτα συμβιβάσιμη με την εθνική ταυτότητα Βούλγαρος.
  Όταν ο Μιχαήλωφ συνειδητοποίησε ότι τα συμφέροντα του βουλγαρικού κράτους δεν συνέπιπταν με αυτά των Βουλγαρομακεδόνων, επιδίωξε την ίδρυση ενός νέου κράτους δηλαδή, ενός δεύτερου βουλγαρικού κράτους στη Μακεδονία. Το κράτος αυτό θα είχε προνομιακές σχέσεις με τη Βουλγαρία, αλλά παράλληλα θα ακολουθούσε μια πολιτική ανεξάρτητη από εκείνη της Σόφιας επιζητώντας ταυτόχρονα και την πολιτική αυτονομία του βουλγαρικού τμήματος της Μακεδονίας.
  Αυτή η νέα θέση της ΕΜΕΟ είχε προκαλέσει σοβαρές αντιδράσεις στο εσωτερικό της Βουλγαρίας, με αποτέλεσμα το 1934 η καινούρια βουλγαρική κυβέρνηση του Γκεοργκίεφ να διαλύσει βιαίως την ΕΜΕΟ. Ο Μιχαήλοφ κατέφυγε αρχικά στην Τουρκία.

 Μετά την κατάληψη της Γιουγκοσλαβίας απ΄τα γερμανικά στρατεύματα και την διάλυσή της το 1941, ο Μιχαήλωφ εγκαταστάθηκε στο Ζάγκρεμπ στα πλαίσια της συνεργασίας του με τους Ουστάσι. Παρά την αμνηστία που του χορηγήθηκε απ΄την βουλγαρική κυβέρνηση δεν επέστρεψε στην Βουλγαρία και σιγά-σιγά διαχώριζε την θέση του από αυτή. Ο λόγος ήταν ότι έβλεπε ότι η επιδιωκόμενη ένωση ολόκληρης της Μακεδονίας με τη Βουλγαρία δεν θα πραγματοποιούνταν και ότι ο ντόπιος πληθυσμός της σέρβικης Μακεδονίας (σημερινά Σκόπια) εξέφραζε πλέον ανοιχτά τη δυσαρέσκειά του προς τη βουλγαρική κατοχική διοίκηση. Συγχρόνως ο Μιχαήλωφ έβλεπε ότι η εξέλιξη του πολέμου δεν ήταν υπέρ του Άξονα.
 Έτσι η ΕΜΕΟ επανήλθε στο σύνθημα "Ενιαία και ανεξάρτηση Μακεδονία", χωρίς όμως να υποστηρίζει τη ύπαρξη μακεδονικού έθνους, καθώς θεωρούσε ότι η Μακεδονία αποτελούσε απλά μια γεωγραφική έννοια, μη αναγνωρίζοντας το Μακεδονικό έθνος σαν εθνογραφική οντότητα. Για τον Μιχαήλωφ οι Μακεδόνες δεν ήταν τίποτα άλλο παρά Μακεδόνες Βούλγαροι. 
 Αυτό που προείχε για τον Μιχαήλωφ σε κάθε περίπτωση, ήταν η προώθηση των βουλγαρομακεδονικών συμφερόντων και όχι το σύνολο της βουλγαρικής εξωτερικής πολιτικής. Στο γεγονός αυτό οφείλεται σε σημαντικό βαθμό και η διαφοροποίηση της πολιτικής της ΕΜΕΟ από την επίσημη βουλγαρική πολιτική. Για τον Μιχαήλωφ αποτελούσε απαραίτητη προϋπόθεση η ενοποίηση ολόκληρου του μακεδονικού χώρου.

 Όσον αφορά την Ελλάδα, ο Μιχαήλωφ έπαιξε σημαντικό παρασκηνιακό ρόλο στον εξοπλισμό των βουλγαρίζοντων σλαβόφωνων της δυτικής Μακεδονίας το 1943. Κατόπιν πιέσεών του, και με την μεσολάβηση του ηγέτη της Κροατίας Άντε Πάβελιτς, πείστηκαν οι Ιταλοί να επιτρέψουν τον εξοπλισμό των βουλγαρίζοντων. Σημαντικό ρόλο σε αυτά τα γεγονότα έπαιξαν Βούλγαροι αξιωματικοί όπως οι Κάλτσεφ και Μλαντένωφ και ο βουλγαρόφιλος Ιταλός υπολοχαγός Ραβάλι.
 Έτσι ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 1943 στην Καστοριά το "Βουλγαρο-Μακεδονικό Επαναστατικό Κομιτάτο παρά τω Άξονι", που λεγόταν και  Αξονομακεδονικό Κομιτάτο ή απλά Κομιτάτο, και τα μέλη του έμειναν γνωστοί ως κομιτατζήδες ή οχρανίτες (Οχράνα ήταν η ονομασία της "αστυνομίας" του Κομιτάτου).
 Η βουλγαρική κυβέρνηση ήταν επιφυλακτική απέναντι στον εξοπλισμό των κομιτατζήδων, εν αντιθέσει με την ΕΜΕΟ του Μιχαήλωφ που στήριζε ανοιχτά το Κομιτάτο.