Η πρώτη μάχη του Μελιγαλά και η διάλυση στρατοπέδων συγκέντρωσης του ΕΛΑΣ απ΄το τοπικό Τάγμα Ασφαλείας

 Όπως είχαμε δει εδώ, ο ταγματάρχης Στούπας διέφυγε στην Αθήνα μετά την μάχη της Λεύκης τον Οκτώβριο του '43 όπου ο ΕΛΑΣ διέλυσε την αντάρτικη ομάδα του χωρίς όμως να καταφέρει να συλλάβει και τον ίδιο.
 Στις 15 Μαρτίου 1944 ο Στούπας επέστρεψε σιδηροδρομικώς στην Καλαμάτα και ανέλαβε την διοίκηση του Τάγματος Χωροφυλακής Μεσσηνίας. Έφερε μαζί του ακόμα 80 αξιωματικούς και υλικό ικανό να εξοπλίσει άλλους 300 οπλίτες. Στην Καλαμάτα αύξησε την δύναμη του Τάγματος με νέους εθελοντές και εγκαταστάθηκε στο Μελιγαλά που ήταν και η έδρα του σώματος. Μικρές φρουρές, δύναμης διμοιρίας, εγκαταστάθηκαν και σε κοντινά χωριά. Η βάση του έμψυχου υλικού του Τάγματος Ασφαλείας ήταν πρώην αντάρτες του Στούπα και της οργάνωσης Ελληνικός Στρατός που είχε διαλυθεί απ΄τον ΕΛΑΣ το φθινόπωρο του 1943.

 Οι κομμουνιστές βλέποντας τις κινήσεις του Στούπα ανησύχησαν και αποφάσισαν να χτυπήσουν το Τάγμα πρωτού αυτό προλάβει να οργανωθεί και να αποτελέσει ισχυρό αντίπαλο.
 Έτσι στις 7 Απριλίου 1944 επιτέθηκαν στο Μελιγαλά με σκοπό να διαλύσουν το Τάγμα Ασφαλείας. Η επίθεσή τους αρχικά ήταν επιτυχής. Μπήκαν εύκολα στην πόλη και κύκλωσαν το αρχηγείο του Στούπα. Εκεί όμως ατύχησαν. Βρέθηκαν εκτεθειμένοι στα πυρά των αμυνομένων και του ιδίου του Στούπα που ήταν εξαιρετικός σκοπευτής, με αποτέλεσμα να έχουν σημαντικές απώλειες.
 Στο Μελιγαλά έδρευε και μία μικρή γερμανική φρουρά. Οι Γερμανοί αρχικά παρατηρούσαν αμέτοχοι την ενδοελληνική σύρραξη. Άλλωστε οι ελασίτες δεν τους ενόχλησαν στο ελάχιστο, παρά το ότι επρόκειτο για έναν εύκολο στόχο.
 Ένας ακόμα λόγος της αρχικής μη-εμπλοκής των Γερμανών ήταν ότι ήταν πολύ επιφυλακτικοί εώς καχύποπτοι απέναντι στους προσφάτως εξοπλισθέντες ταγματασφαλίτες, ενώ ήθελαν να διαπιστώσουν και τις μαχητικές ικανότητες των τελευταίων. Το φαινόμενο του να παραμένουν οι Γερμανοί αμέτοχοι στις συγκρούσεις μεταξύ ελασιτών και εξοπλισμένων Ελλήνων είχε παρατηρηθεί κατ'επανάληψη στην Κατοχή, ιδιαίτερα στην Μακεδονία και στις επιθέσεις που εξαπέλυε ο ΕΛΑΣ εναντίον των χωριών που ήταν οργανωμένα στον ΕΕΣ.

 Από ένα σημείο και μετά, και αφού είδαν ότι ο Στούπας και οι άντρες του όντως πολεμούσαν γενναία, οι Γερμανοί επενέβησαν με ριπές πολυβόλων. Οι ελασίτες ήταν πλέον αδύνατον να παραμείνουν στην πόλη και απεχώρησαν κακήν κακώς.

 Ο Ιωάννης Μπουγάς στο έργο του "Ματωμένες μνήμες 1940-1945" απ'όπου αντλούμε και τις πληροφορίες για την παρούσα ανάρτηση, μιλάει για 49 νεκρούς ελασίτες και 4 νεκρούς ταγματασφαλίτες. Δεν γνωρίζουμε αν ο αριθμός των νεκρών είναι ιστορικά επιβεβαιωμένος.
  Παραθέτει και αποσπάσματα από αριστερούς συγγραφείς που παραδέχονται την αποτυχία της επίθεσης, έστω και αν παρουσιάζουν την ήττα τους με διαφορετικό τρόπο ο καθένας.
  Άλλος λέει ότι "δεν έγινε μάχη και φύγαμε", άλλος λέει ότι κέρδιζαν αλλά απεχώρησαν επειδή είδαν μία φωτιά σε γειτονικό μοναστήρι που την εξέλαβαν ως σήμα οπισθοχώρησης (πραγματικά απίθανος ισχυρισμός), άλλος λέει ότι την μέρα εκείνη έτυχε και "οι Γερμανοί είχαν φέρει νέες δυνάμεις απ΄την Καλαμάτα" και τρέχα γύρευε.

Ο συγκριτικά σοβαρότερος Φοίβος Γρηγοριάδης, αξιωματικός του ΕΛΑΣ και ιστοριογράφος, γράφει για την συγκεκριμένη μάχη χωρίς να μασάει τα λόγια του:
  "Άλλη μία ανεπιτυχής μάχη (ας ξαναγράψουμε πως πόλεμος μόνο με επιτυχίες δεν είναι πόλεμος), είναι η επίθεσις κατά της εχθρικής βάσεως του Μελιγαλά, τον Απρίλιο του 1944"
 ("Το αντάρτικο ΕΛΑΣ-ΕΔΕΣ-ΕΚΚΑ-5/42", ε' τόμος, σελ.304)

 Μιλάει βέβαια γενικώς για "εχθρική βάση", αφήνοντας να εννοηθεί ότι οι ελασίτες επιτέθηκαν σε Γερμανούς.
 Παρακάτω όμως είναι πιο διαφωτιστικός:
 "... προς τον Μελιγαλά, ισχυρό σημείο στηρίγματος των Ταγμάτων, όπου είχε σημειωθεί μία αποτυχία του ΕΛΑΣ για την εκπόρθησή του τον Απρίλιο" (στο ίδιο, σελ.305)

 Στην μάχη αυτή, οι ταγματασφαλίτες συνέλλαβαν και αιχμάλωτους ελασίτες απ΄τους οποίους μάθανε για την ύπαρξη στρατοπέδου συγκέντρωσης αιχμαλώτων του ΕΛΑΣ στην Χαλβατσού (σημερινό Κεφαλόβρυσο). Οι αιχμάλωτοι ήταν αντιφρονούντες απ΄την Μεσσηνία.
 Τις επόμενες μέρες το Τάγμα ξεκίνησε με σκοπό να φτάσει στο στρατόπεδο, όπως και έγινε. Μαζί τους βρισκόταν και μία μικρή γερμανική μονάδα με βαρύτερο οπλισμό που δεν είχε το Τάγμα.
Οι ελασίτες δεν προέβαλλαν αντίσταση και απεχώρησαν χωρίς μάχη. Οι ταγματασφαλίτες απελευθέρωσαν τους κρατουμένους που ήταν σε άθλια κατάσταση λόγω ασιτίας και ξυλοδαρμών. Απ΄τους απελευθερωθέντες έμαθαν για την ύπαρξη ενός δεύτερου στρατοπέδου στην κοντινή Ποταμιά. Τους απελευθέρωσαν και αυτούς, και πάλι χωρίς μάχη. Μεταξύ των κρατουμένων της Ποταμιάς βρίσκονταν και μέλη της οικογένειας του Στούπα. Αυτά έγιναν την Μεγάλη Παρασκευή του 1944. Το σύνολο των απελευθερωθέντων ήταν 448 άτομα.

 Η πραγματικότητα είναι ότι οι ελασίτες δεσμοφύλακες δεν προέβησαν σε εκτελέσεις κρατουμένων, μόλις έμαθαν ότι πλησιάζει ο Στούπας. Δυσκολευόμαστε να υποθέσουμε ότι έπραξαν έτσι επειδή ήταν μεγαλόψυχοι. Η συνολική στάση τους ειδικά στην περιοχή της Μεσσηνίας δεν συνηγορεί υπέρ αυτού. Το πιθανότερο είναι ότι αιφνιδιάστηκαν απ΄την κίνηση του Στούπα και δεν πρόλαβαν να οργανώσουν την αντίδρασή τους.

 Πολλοί "υπερευαίσθητοι πατριώτες" μπορεί να διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους επειδή οι "κακοί ταγματασφαλίτες" συνεργάστηκαν με τους "κακούς Ναζί" κατά των "Ελλήνων ανταρτών".
 Στην εξιστορούμενη περίπτωση όμως (ΌΠΩΣ ΚΑΙ ΣΕ ΠΑΡΑ ΠΟΛΛΕΣ ΑΚΟΜΑ) η επιχείρηση έγινε με σκοπό την απελευθέρωση μελλοθάνατων Ελλήνων που κρατούνταν απ΄τους ελασίτες αποκλειστικά και μόνο με πολιτικά κριτήρια.
 Πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει κάποιος ψυχικά υγιής άνθρωπος που να κατηγορήσει τους ταγματασφαλίτες του Στούπα για αυτήν τους την δράση.