Από τον Ιερό Λόχο στους θρυλικούς ΛΟΚ

 Αν και το παρακάτω άρθρο δεν σχετίζεται αποκλειστικά με την θεματολογία του ιστολογίου, το αναδημοσιεύουμε διότι ασχολείται με την μετεξέλιξη του Ιερού Λόχου που συγκροτήθηκε στον ελληνικό στρατό της Μέσης Ανατολής το 1942:


Μέσα στην φωτιά του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, με την Ελλάδα υπό κατοχή και τον αγώνα να συνεχίζεται στο εξωτερικό, γεννήθηκαν οι πρώτοι Έλληνες Καταδρομείς. Ήταν Σεπτέμβριος του 1942 όταν στην Αίγυπτο συγκροτήθηκε μια ιδιότυπη μονάδα, ο Ιερός Λόχος με διοικητή τον Συνταγματάρχη Χριστόδουλο Τσιγάντε, που σύντομα οργανώθηκε σε μονάδα κομμάντος, δίπλα στις ανάλογες βρετανικές μονάδες που πολεμούσαν στην Μέση Ανατολή. Εκεί εντοπίζεται η αφετηρία της ιστορίας των σημερινών Ειδικών Δυνάμεων του Ελληνικού Στρατού και τότε ξεκινά η πολεμική δράση των Ελλήνων Καταδρομέων. Πολεμώντας αρχικά στο μέτωπο της Βορείου Αφρικής και μετά στο Αιγαίο Πέλαγος, οι Ιερολοχίτες εκτέλεσαν σειρά επιχειρήσεων αναγνωρίσεως, συλλογής πληροφοριών και καταδρομές εναντίον εχθρικών στόχων. Η προσφορά τους στην Ένωση της Δωδεκανήσου με την Ελλάδα, υπήρξε καθοριστική. Μετά την λήξη του πολέμου και την διάλυση του Ιερού Λόχου, οι ανάγκες που προέκυψαν από την εμφύλια διαμάχη που ξέσπασε το 1946, υποχρέωσαν την στρατιωτική ηγεσία να επιδιώξει τον σχηματισμό ειδικών μονάδων, που θα ήταν αρκετά ευέλικτες ώστε να αναλάβουν ενεργητική δράση εναντίον των ανταρτών. Οι βετεράνοι Ιερολοχίτες απετέλεσαν την μαγιά με την οποία ζυμώθηκαν οι πρώτοι Λόχοι Ορεινών Καταδρομών, εξελισσόμενοι στις επίλεκτες μονάδες του Ελληνικού Στρατού. Στην περίοδο 1947-1949, οι Δυνάμεις Καταδρομών έγιναν θρύλος με τα κατορθώματά τους, ανυψώνοντας το ηθικό των υπολοίπων μονάδων και σκορπώντας τον φόβο στον αντίπαλο. Ενώ τόσα έχουν γραφτεί για τον Εμφύλιο, ποτέ μέχρι σήμερα δεν είχαν παρουσιασθεί τόσο διεξοδικά και συνολικά οι επιχειρήσεις που ανέλαβαν οι Δυνάμεις Καταδρομών, με ηγέτη τον Υποστράτηγο Ανδρέα Καλίνσκη.


Από την δεκαετία του 1960 πλέον, οι Δυνάμεις Καταδρομών επεκτείνουν την δράση τους στην Κύπρο. Στελέχη τους εστάλησαν στην Μεγαλόνησο όπου συγκρότησαν ανάλογες Μοίρες Καταδρομών, η πρώτη εκ των οποίων γνώρισε άμεσα δράση, τον Αύγουστο του 1964, με τα γεγονότα της Μανσούρας. Η 31 Μοίρα Καταδρομών πολέμησε με τους νεοσυλλέκτους ορισμένων ημερών στο Λωρόβουνο, όπου έχυσαν το αίμα τους και οι πρώτοι Κύπριοι Καταδρομείς. Ακολούθησαν τα γεγονότα της Κοφίνου το 1967, με περιορισμένη δράση από πλευράς 32 Μοίρας Καταδρομών, για να έλθουμε στο 1974, όπου πλέον το σύνολο των τεσσάρων Μοιρών Καταδρομών της κυπριακής Εθνικής Φρουράς κλήθηκε να αντιμετωπίσει τον Τούρκο εισβολέα. Μαζί τους και μια ακόμη Μοίρα, η Α΄ Μοίρα Καταδρομών, που στάλθηκε από την Ελλάδα στο πλαίσιο της ιστορικής Επιχείρησης ΝΙΚΗ, γράφοντας μια ακόμη ηρωική σελίδα στην ιστορία των ελληνικών όπλων.

Πολύ σημαντική είναι η συγκέντρωση από τον συγγραφέα αρκετών μαρτυριών από βετεράνους πολεμιστές, οι οποίες παρατίθενται στο κείμενο, εμπλουτίζοντάς το με μοναδικό τρόπο, αφού συχνά η προσωπική εμπειρία είναι που λείπει από τις «ξερές» αναφορές που συντάσσονται εκ των υστέρων και δεν περιέχουν πολλές λεπτομέρειες. Με αυτό τον τρόπο, το κείμενο εμπλουτίζεται και κεντρίζει περισσότερο το ενδιαφέρον του αναγνώστη ενώ το έργο λαμβάνει ξεχωριστή ιστορική αξία.
Σημαντική είναι και η ύπαρξη 65 χαρτών, στους οποίους αποτυπώνονται ορισμένες από τις κυριότερες επιχειρήσεις, βοηθώντας τον αναγνώστη να σχηματίσει πληρέστερη εικόνα για την πολεμική δράση των Ελλήνων Καταδρομέων. Μια επιπλέον νότα, δίνουν οι 100 περίπου φωτογραφίες, πολλές εκ των οποίων ανήκουν στο προσωπικό αρχείο βετεράνων πολεμιστών και στο βιβλίο παρουσιάζονται για πρώτη φορά.  Το παρόν έργο συγκεντρώνει για πρώτη φορά με αναλυτικό τρόπο, την πολεμική δράση των Ελλήνων Καταδρομέων, από το 1942, έτος κατά το οποίο συγκροτήθηκε ο Ιερός Λόχος, μέχρι το 1974, στην Κύπρο. Αναδεικνύεται με αυτό τον τρόπο η κληρονομιά χρέους και τιμής που άφησαν οι παλαιότεροι, γράφοντας την ιστορία των σημερινών Ειδικών Δυνάμεων, την οποία ακόμη και τα στελέχη που υπηρετούν σε αυτές, δεν γνωρίζουν σε βάθος. 


 Πηγή