Σε δύο πρόσφατες αναρτήσεις είχαμε αναφερθεί στον συνταγματάρχη Γεώργιο Πούλο, στην δράση του επί Κατοχής και στο πως τον έβλεπε το σύνολο του αντιστασιακού, και μη, κόσμου της εποχής.
Σε συμπλήρωση των ιστορικών στοιχείων που παρατέθηκαν, στην παρούσα ανάρτηση θα επιχειρήσουμε να κάνουμε μία συνολική κριτική στο φαινόμενο Πούλος.
Ο συνταγματάρχης Πούλος κατεγράφη στην ιστορία λόγω της ανοικτής στρατιωτικής συνεργασίας του με τους κατακτητές, και κατ'επέκταση λόγω της κατα γενική ομολογία απαράδεκτης συμπεριφοράς του ένοπλου τμήματός απέναντι στον άμαχο πληθυσμό.
Ο Πούλος δεν άνηκε στην κατηγορία των ανθρώπων που είχαν αρχικά πρόθεση να συμμετάσχουν ενεργά στην αντίσταση, αλλά εξαιτίας της εχθρικών κινήσεων του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ αναγκάστηκαν ελλείψει άλλης επιλογής να καταφύγουν στους Γερμανούς για να αυτοπροστατευτούν ή ακόμα και για να εκδικηθούν.
Αυτά και μόνο τα στοιχεία είναι υπεραρκετά για να τον διαχωρίσουν ιστορικώς απ΄τις μάζες των ένοπλων χωρικών της Μακεδονίας που στελέχωσαν τον Εθνικό Ελληνικό Στρατό και πολέμησαν τον ΕΛΑΣ.
Αυτό που δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό είναι ότι ο Πούλος πρωτού αναλάβει στρατιωτική δράση στο πλευρό της Βέρμαχτ είχε προσπαθήσει να ανελιχθεί στον πολιτικό στίβο.
Είχε δείξει τις προθέσεις του απ΄το ξεκίνημα ακόμα της Κατοχής. Στις 12 Μαϊου 1941 δημοσιεύτηκε σε εφημερίδες της Θεσσαλονίκης η διακήρυξη επανίδρυσης των ΕΕΕ, της γνωστής εθνικιστικής οργάνωσης του Μεσοπολέμου. Ο Πούλος εμφανιζόταν ως αρχηγός της, προσθέτοντας στον τίτλο της και τον προσδιορισμό "Εθνικό και Σοσιαλιστικό Κόμμα της Ελλάδας". Η προσπάθειά του δεν καρποφόρησε. Μετά από παρέμβαση της Ειδικής Ασφάλειας που κατήγγειλε ότι η οργάνωση λειτουργούσε παράνομα, οι Γερμανοί τον Σεπτέμβριο του 1941 ζήτησαν την διάλυσή της. Αυτό φυσικά αφορούσε την ΕΕΕ της Θεσσαλονίκης, και όχι της Αθήνας.
Η τυπική διάλυση των ΕΕΕ Θεσσαλονίκης έγινε λίγο μετά, τον Οκτώβριο του 1941, μετά από σχετική απόφαση του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης. Πιθανότατα όμως η οργάνωση εξακολουθούσε να υφίσταται ανεπισήμως, υπό την ηγεσία του Πούλου ο οποίος βρισκόταν σε ανοικτή συνεργασία με τους Γερμανούς. Οι πιθανότητες όμως για πολιτική ανέλιξή του είχαν μειωθεί αισθητά, και πρακτικά εκμηδενίστηκαν όταν η κεντρική διοίκηση των ΕΕΕ Αθηνών (που έχαιρε της στήριξης των Γερμανών) τον αποκήρυξε ως "ακατάλληλο για να χειρίζεται πολιτικά ζητήματα".
Μετά από το τέλος της όποιας πολιτικής "καριέρας" ο Πούλος στράφηκε προς την στρατιωτική συνεργασία με τους Γερμανούς.
Όπως φαίνεται λοιπόν, ο Πούλος ήταν ένας άνθρωπος που εξαρχής προσεταιρίστηκε τους Γερμανούς. Αρχικά προσπάθησε να συνεργαστεί μαζί τους πολιτικά, και όταν απέτυχε πέρασε στο στρατιωτικό σκέλος που ήταν άλλωστε και το αντικείμενό του ως αξιωματικός.
Το ερώτημα που προκύπτει έχει να κάνει με τα κίνητρά του.
Δρούσε ορμώμενος από ιδεολογικά κίνητρα ή από καιροσκοπισμό και αρχομανία;
Είναι γνωστό ότι ο Πούλος ήταν βενιζελικός που αποτάχθηκε το 1935. Δεν φαίνεται να είχε κάποια σχέση με εθνικιστικές, φιλο-φασιστικές ή φιλο-ναζιστικές οργανώσεις του μεσοπολέμου, εν αντιθέσει π.χ. με τον Γεώργιο Σπυρίδη που είχε συγκροτήσει το Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα Μακεδονίας-Θράκης (βλ. περισσότερα εδώ) και είχε προσπαθήσει να αποκτήσει επαφές με το Γ'Ράιχ απ΄το 1934 ακόμη.
Συνεπώς όταν κάποιος άσχετος με τον συγκεκριμένο πολιτικό χώρο προσεταιρίζεται εξ'αρχής με τόση θέρμη τους Γερμανούς, είναι λογικό να θεωρηθεί καιροσκόπος. Πολύς κόσμος τότε στην αρχή της Κατοχής πίστευε ότι οι Γερμανοί θα κέρδιζαν τον Πόλεμο, και έσπευσαν να ταυτιστούν μαζί τους, προφανώς για λόγους ιδιοτελείς. Κατά την γνώμη μας ο Πούλος άνηκε σε αυτήν την κατηγορία.
Απ΄την άλλη βέβαια, παρέμεινε σταθερός στην γερμανόφιλη στάση του, ακολουθώντας τους Γερμανούς στην αποχώρησή τους απ΄την Ελλάδα χωρίς να επιχειρήσει να ρίξει γέφυρες στην πλευρά των Συμμάχων ή των ανταρτών. Αυτή η συνέπειά του στην γερμανοφιλία πιθανότατα είχε να κάνει με το γεγονός ότι το ένοπλο τμήμα του είχε καταστεί εξαιρετικά αντιπαθές στο σύνολο του πληθυσμού. Η ακραία στάση και συμπεριφορά του απέναντι στον άμαχο ελληνικό πληθυσμό και η προκλητική γερμανοφιλία του είχαν σαν συνέπεια να μην μπορεί να βρει αλλού στήριγμα παρά μόνο στους Γερμανούς. Έτσι ταυτίστηκε μαζί τους σε τέτοιο βαθμό ώστε ήταν πρακτικά αδύνατο να διαρρήξει τις σχέσεις του μαζί τους.
Τα κίνητρά του επίσης δεν μπορεί να αποδωθούν ούτε στον αντικομμουνισμό, διότι όπως είδαμε είχε προσεταιριστεί τους Γερμανούς απ'τον Μάιο του 1941. Τότε δεν υπήρχε φυσικά ΕΑΜ/ΕΛΑΣ, ενώ δεν ξεκινήσει ούτε καν η επιχείρηση Μπαρμπαρόσα.
Ακόμα όμως και αν ήταν τόσο ένθερμος αντικομμουνιστής, ή έστω αν έγινε στην πορεία, θα μπορούσε να το αποδείξει με διαφορετικό τρόπο.
Π.χ θα μπορούσε να συγκροτήσει σώμα εθελοντών για το ανατολικό μέτωπο όπως έκαναν διάφοροι συνεργάτες των Γερμανών σε πολλές χώρες της Ευρώπης.
Όπως είχαμε δει εδώ έγινε μια σχετική προσπάθεια και στην Ελλάδα το 1941 με την Κυανόλευκη Μεραρχία που ματαιώθηκε λόγω ιταλικής παρέμβασης, ενώ αργότερα με πρωτοβουλία της γερμανόφιλης οργάνωσης Μπουντ συγκροτήθηκε ένας λόχος εθελοντών που απεστάλη στο ανατολικό μέτωπο (βλ. εδώ).
Ο Πούλος παρά τον πολυδιαφημισμένο αντικομμουνισμό του δεν έκανε τίποτα ανάλογο, παρά μόνο προτίμησε να πλιατσικολογεί και να βιαιοπραγεί σε βάρος δικαίων και αδίκων στην κατοχική Ελλάδα, με τις πλάτες των Γερμανών.
Και ο δήθεν αδιάλλακτος αντικομμουνισμός του πήγε περίπατο όταν το 1944 προτίμησε να αποχωρήσει μαζί με τους Γερμανούς, αντί να κάτσει στα πάτρια εδάφη και να αγωνιστεί κατά της διαφαινόμενης τότε επικράτησης των κομμουνιστών. Την ίδια στιγμή που χιλιάδες άντρες του Εθνικού Ελληνικού Στρατού στην βόρεια Ελλάδα και των Ταγμάτων Ασφαλείας νοτιότερα φύλαγαν Θερμοπύλες απέναντι στην κόκκινη πανούκλα χύνοντας το αίμα τους, ο Πούλος την είχε κοπανήσει..
Απ'όπου λοιπόν και να πιάσει κανείς το θέμα του Πούλου, δεν μπορεί να βρεθούν ελαφρυντικά για την στάση του. Από κάθε άποψη ήταν αξιοκατάκριτος. ΄Ηταν μία θλιβερή περίπτωση της κατοχικής περιόδου εφάμιλλη των εγκληματιών του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ...
Τα επιπρόσθετα ιστορικά στοιχεία για την ανάρτηση προέρχονται απ΄το βιβλίο "Έλληνες εναντίον Ελλήνων" του Στράτου Δορδανά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου