Ο Ιωαννης Τσιγάντε κατά την παραμονή του στην Αθήνα ήρθε σε επαφή με ανθρώπους απ'όλο το πολιτικό φάσμα και με εκπροσώπους αντιστασιακών οργανώσεων.
Αφού σχημάτισε άποψη, έστειλε στις βρετανικές υπηρεσίες του Καϊρου μία ολοκληρωμένη "Έκθεση επί της πολιτικής καταστάσεως" η οποία παρατίθεται στις σελίδες 88-89 του "Μίδας 614" του Σπύρου Κώτση. Ο συγγραφέας δεν αναφέρει την ημερομηνία της έκθεσης, αλλά προφανώς αυτή θα συντάχθηκε γύρω στο τέλος του 1942..
Σε αυτήν την έκθεση ο Τσιγάντε αναφέρεται και στο ΕΑΜ για το οποίο λέει τα εξής:
5. ΕΑΜ - Ουδεμία απολύτως αμφιβολία χωρεί, ότι το ΕΑΜ είναι καθαρώς και ουσιαστικώς κομμουνιστική οργάνωσις. Ή Διοίκησις, τα νεύρα, η τακτική και αι επιδιώξεις της οργανώσεως ταύτης ειναι καθαρώς κομμουνιστικά. Παρακαλώ να πιστεύητε απολύτως ότι επιβάλλεται και από πολεμικής και άπό πολιτικής (ελληνικής και αγγλικής απόψεως), ή μή παροχή ουδενός μέσου η βοηθειας είς τό ΕΑΜ
Οι λόγοι είναι οι κάτωθι:
α) Το ΕΑΜ επαιζεν τόν ρόλον του φρονηματισμού και εμψυχώσεως τοϋ λαού. Ρόλον επαναστατικο-πολιτικόν. Λόγω της οργανώσεως και τεχνικής αυτού, λόγω σοβαρών σφαλμάτων άτινα διέπραξε, ελάχιστο πράγματα δύναται να προσφέρη από πολεμικής απόψεως.
β) Ή τακτική τοϋ ΕΑΜ μονοπωλήσεως τοϋ αγώνος, τακτική αποδεδειγμένη (όρα εκθεσιν ανταρτικών) εκ πλείστων παραδειγμάτων καθίστα τήν μετ' αυτού συνεργασία δυσχερή, και πρωτίστως αποκρούει πάντα τα λοιπά (μη κομμουνιστικά μαχητικά στοιχεία, προκαλούσα την αντίδρασιν αυτών. Πας μη-κομμουνιστής ή μη υποτασσόμενος πλήρως εις την κομμουνιστικήν τακτικήν και διοίκησιν δεν γίνεται δεκτός. Πας αντάρτης ή μαχητής μη ανήκων εις το ΕΑΜ ή δρων ανεξαρτήτως κατηγορείται ώς προδότης, φασίστας κλπ. Η τακτική μονοπωλήσεως φθάνει μέχρι εκτελέσεων και καταδόσεων. Η πρόκλησις συνεργασίας όλων είναι θεωρητική μόνον. Είναι απάτη. Καλούν όλους, αλλά υπό τον απαράβατον όρον ότι θα υπακούωσι και θα υποτάσσονται εις τους κομμουνιστικούς ηγέτας.
Τούτο έγινε πλέον αντιληπτόν εις όλους και το ώραιον σύνθημα το οποίον τόσους αρχικώς προσελκυσεν, έπαυσε να εξασκή τήν έλξιν αυτού. Άντιθέτως καθημερινοί είναι οι αποχωρήσεις ατόμων και ομάδων αίτινες αντελήφθησαν ότι εγένοντο όργανα των κομμουνιστών και των επιδιώξεων των και ουχί δε εθνικών τοιούτων.
γ) Η όλη προσπάθεια και προπαρασκευή του ΕΑΜ (υπό το πρόσχημα του απελευθερωτικού συστήματος) είναι να επιβή της αρχής μόλις ως αρχίση η κατάρρευσις και πριν ή εμπεδωθή η τάξις. Τώρα οπότε η γενική πολεμική κατάστασις παρουσιάζει το τέρμα τούτου έγγύτερον, ήρχισαν έντονοι προπαρασκευαί προς τούτο. Ομάδες δια τήν κατάληψιν των κέντρων διαβιβάσεων και επικοινωνίας, ομάδες καταλήψεως καί καταστροφής κρατικών ιδρυμάτων, τραπεζών κλπ. οργανούνται. Το ΕΑΜ δηλώνει σαφώς ότι αυτό θά σχηματίση Κυβέρνησιν και θα επιβή της αρχής. Ένα Pulsch τύπου Belakhurn προπαρασκευάζεται μετά πολλής δραστηριότητος.
Συνεπώς ενίσχυσις του ΕΑΜ σημαίνει ενίσχυσιν της προπαρασκευής της αναρχίας και της έστω και ολιγοήμερου επιβολής Σοβιετικής επαναστάσεως.
γ) Ή σαφώς αντιαγγλική και φιλοσοβιετική κατεύθυνσις τοϋ ΕΑΜ δεν αποκρύπτεται (όρα συνημμένη προκήρυξιν και σχετικά φύλλα του παρανόμου κόμμουνιστικού τύπου). Από τους ελαχίστους και ανίσχυρους απομείναντας μη κομμουνιστάς (Σοσιαλ. Κόμμα) εις την Κεντρικήν Επιτροπήν του ΕΑΜ ετέθη το ερώτημα "τι θα κάνωμεν σαν οι Βούλγαροι εις τας υπ'αυτών κατεχόμενες ελληνικές επαρχίας κηρύξουν Σοβιετικόν καθεστώς".
Ή απάντησις των κομμουνιστών ηγετών υπήρξε "εάν το θέλει ο λαός των επαρχιών αυτών θα αναγνωρίσωμεν τούτο". Εφιστώ όλως ιδιαιτέρως την προσοχήν υμών εις όλα τα ανωτέρω εκτιθέμενα. Είναι η πραγματικότης. Πραγματικότης τραγική, διότι η αδράνεια και διενέξεις των εθνικών στελεχών, άφηκαν 500 θορυβοποιούς και απροσαρμοστους αποτυχημένους του βίου, να εκμεταλλευθούν το δημόσιον αίσθημα ώστε να δημιουργηθούν κίνδυνοι δια το μέλλον. Εις την δημιουργίαν των κινδύνων τούτων ίσως να μην είναι αμέτοχος και η εκ μέρους υμών επιδειχθείσα έναντι ανεύθυνων και ρομαντικών εισηγήσεων και ή κατόπιν τούτου παροχή μέσων υλικών.
Παρακαλώ, εν τούτοις, να μη με παρεξηγήσετε. Δεν αποκρούω τήν συνεργασίαν μετά του ΕΑΜ. Αποκρούω την ανεξέλεγκτον παροχήν είς τούτο μέσων τα οποία το κομμουνιστικόν κόμμα χρησιμοποιεί αποκλειστικώς προς ίδιον όφελος. Η συνεργασία, ιδία μετά των μαχητικών μελών του ΕΑΜ είναι ευκταία άλλα υπό τον όρον να τείνη εις την εκτέλεσιν πολεμικών ενεργειών ουχί δε διά την πραγματοποίησιν κομμουνιστικών ή αναρχικών επιδιώξεων.
Επανειλημμένως προέτεινα εις το ΕΑΜ να τους παράσχω τα μέσα δια την εκτέλεσιν συγκεριμένων πολεμικών πράξεων. Ηρνήθησαν ζητούντες την ανεξέλεγκτον παροχήν χρημάτων. Επανειλημμένως επρότεινα να τους δώσω αξιωματικούς ίνα συμμετάσχουν εις τα υπ'αυτών διευθυνόμενα ανταρτικά σώματα. Ηρνήθησαν ή παρουσιασθέντας τους παρεπλάνηοαν και τελικώς τους απέπεμψαν".
Βλέπουμε ότι ο Τσιγάντε είχε εγκαίρως αντιληφθεί την φύση, την μεθοδολογία και τους απώτερους σκοπούς του ΕΑΜ. Η παραπάνω έκθεσή του έχει πολύ μεγάλη σημασία διότι γράφτηκε σε μία χρονική στιγμή (πιθανότατα το τελευταίο τρίμηνο του 1942) κατά την οποία οι μεθοδεύσεις του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ (μονοπώληση της αντίστασης, συκοφαντίες και διώξεις κατά των αντιφρονούντων, προετοιμασία για βίαιη κατάληψη της εξουσίας κτλ) δεν είχαν γίνει ακόμα ευρέως γνωστές.
Ο Τσιγάντε το ήξερε αυτό και με την έκθεσή του προσπάθησε να ταρακουνήσει τις βρετανικές υπηρεσίες και τους Έλληνες πολιτικούς που κοιμόντουσαν τον ύπνο του δικαίου στο Κάιρο.
Δυστυχώς ο Τσιγάντε απεδείχθη μάντης κακών καθώς ούτε η αμέριστη ενίσχυση του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ απ΄τους Συμμάχους περιορίστηκε, ούτε λήφθησαν σοβαρά υπόψη οι ανησυχίες που εξέφραζε για τις διαθέσεις των κομμουνιστών.
Η διορατικότητά του φαίνεται και απ΄το ζήτημα που θίγει στην έκθεσή του σχετικά με την ενδεχόμενο επιβολής σοβιετικού καθεστώτος απ΄τους Βούλγαρους στα ελληνικά εδάφη που κατείχαν (ανατολική Μακεδονία και Θράκη). Εν μέρει επαληθεύθηκε. Όπως είναι γνωστό, οι Βούλγαροι μετά την μεταστροφή τους τον Σεπτέμβριο του 1944 (κατά του Άξονα και υπέρ της ΕΣΣΔ κυρίως) δεν απεχώρησαν απ΄τα ελληνικά εδάφη αλλά παρέμεναν σε αυτά και βοήθησαν εμπράκτως τους κομμουνιστές του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ να επιβάλλουν την εξουσία τους.
Δεν ήταν όμως η πρώτη φορά που οι βρετανικές υπηρεσίες δεν συνεργαζόνταν αρμονικά με τον Τσιγάντε. Όπως είχαμε δει εδώ, μία αντίστοιχη ασυνεννοησία έλαβε χώρα και στην προετοιμασία για το σαμποτάζ του Γοργοπόταμου. Άλλα είχαν σχεδιαστεί και άλλα γίνανε, και γενικότερα η στάση των Άγγλων τότε ήταν ακατανόητη.
Υ.Γ: Από τα παραπάνω προκύπτει σαφώς ότι οι σχέσεις του Τσιγαντε με το ΕΑΜ προφανώς και δεν ήταν οι καλύτερες, ούτε και θα μπορούσαν να είναι.
Συνεπώς το ενδεχόμενο να τον κάρφωσαν κομμουνιστές στους Ιταλούς δεν μπορεί σε καμμία περίπτωση να αποκλειστεί.
Αφού σχημάτισε άποψη, έστειλε στις βρετανικές υπηρεσίες του Καϊρου μία ολοκληρωμένη "Έκθεση επί της πολιτικής καταστάσεως" η οποία παρατίθεται στις σελίδες 88-89 του "Μίδας 614" του Σπύρου Κώτση. Ο συγγραφέας δεν αναφέρει την ημερομηνία της έκθεσης, αλλά προφανώς αυτή θα συντάχθηκε γύρω στο τέλος του 1942..
Σε αυτήν την έκθεση ο Τσιγάντε αναφέρεται και στο ΕΑΜ για το οποίο λέει τα εξής:
5. ΕΑΜ - Ουδεμία απολύτως αμφιβολία χωρεί, ότι το ΕΑΜ είναι καθαρώς και ουσιαστικώς κομμουνιστική οργάνωσις. Ή Διοίκησις, τα νεύρα, η τακτική και αι επιδιώξεις της οργανώσεως ταύτης ειναι καθαρώς κομμουνιστικά. Παρακαλώ να πιστεύητε απολύτως ότι επιβάλλεται και από πολεμικής και άπό πολιτικής (ελληνικής και αγγλικής απόψεως), ή μή παροχή ουδενός μέσου η βοηθειας είς τό ΕΑΜ
Οι λόγοι είναι οι κάτωθι:
α) Το ΕΑΜ επαιζεν τόν ρόλον του φρονηματισμού και εμψυχώσεως τοϋ λαού. Ρόλον επαναστατικο-πολιτικόν. Λόγω της οργανώσεως και τεχνικής αυτού, λόγω σοβαρών σφαλμάτων άτινα διέπραξε, ελάχιστο πράγματα δύναται να προσφέρη από πολεμικής απόψεως.
β) Ή τακτική τοϋ ΕΑΜ μονοπωλήσεως τοϋ αγώνος, τακτική αποδεδειγμένη (όρα εκθεσιν ανταρτικών) εκ πλείστων παραδειγμάτων καθίστα τήν μετ' αυτού συνεργασία δυσχερή, και πρωτίστως αποκρούει πάντα τα λοιπά (μη κομμουνιστικά μαχητικά στοιχεία, προκαλούσα την αντίδρασιν αυτών. Πας μη-κομμουνιστής ή μη υποτασσόμενος πλήρως εις την κομμουνιστικήν τακτικήν και διοίκησιν δεν γίνεται δεκτός. Πας αντάρτης ή μαχητής μη ανήκων εις το ΕΑΜ ή δρων ανεξαρτήτως κατηγορείται ώς προδότης, φασίστας κλπ. Η τακτική μονοπωλήσεως φθάνει μέχρι εκτελέσεων και καταδόσεων. Η πρόκλησις συνεργασίας όλων είναι θεωρητική μόνον. Είναι απάτη. Καλούν όλους, αλλά υπό τον απαράβατον όρον ότι θα υπακούωσι και θα υποτάσσονται εις τους κομμουνιστικούς ηγέτας.
Τούτο έγινε πλέον αντιληπτόν εις όλους και το ώραιον σύνθημα το οποίον τόσους αρχικώς προσελκυσεν, έπαυσε να εξασκή τήν έλξιν αυτού. Άντιθέτως καθημερινοί είναι οι αποχωρήσεις ατόμων και ομάδων αίτινες αντελήφθησαν ότι εγένοντο όργανα των κομμουνιστών και των επιδιώξεων των και ουχί δε εθνικών τοιούτων.
γ) Η όλη προσπάθεια και προπαρασκευή του ΕΑΜ (υπό το πρόσχημα του απελευθερωτικού συστήματος) είναι να επιβή της αρχής μόλις ως αρχίση η κατάρρευσις και πριν ή εμπεδωθή η τάξις. Τώρα οπότε η γενική πολεμική κατάστασις παρουσιάζει το τέρμα τούτου έγγύτερον, ήρχισαν έντονοι προπαρασκευαί προς τούτο. Ομάδες δια τήν κατάληψιν των κέντρων διαβιβάσεων και επικοινωνίας, ομάδες καταλήψεως καί καταστροφής κρατικών ιδρυμάτων, τραπεζών κλπ. οργανούνται. Το ΕΑΜ δηλώνει σαφώς ότι αυτό θά σχηματίση Κυβέρνησιν και θα επιβή της αρχής. Ένα Pulsch τύπου Belakhurn προπαρασκευάζεται μετά πολλής δραστηριότητος.
Συνεπώς ενίσχυσις του ΕΑΜ σημαίνει ενίσχυσιν της προπαρασκευής της αναρχίας και της έστω και ολιγοήμερου επιβολής Σοβιετικής επαναστάσεως.
γ) Ή σαφώς αντιαγγλική και φιλοσοβιετική κατεύθυνσις τοϋ ΕΑΜ δεν αποκρύπτεται (όρα συνημμένη προκήρυξιν και σχετικά φύλλα του παρανόμου κόμμουνιστικού τύπου). Από τους ελαχίστους και ανίσχυρους απομείναντας μη κομμουνιστάς (Σοσιαλ. Κόμμα) εις την Κεντρικήν Επιτροπήν του ΕΑΜ ετέθη το ερώτημα "τι θα κάνωμεν σαν οι Βούλγαροι εις τας υπ'αυτών κατεχόμενες ελληνικές επαρχίας κηρύξουν Σοβιετικόν καθεστώς".
Ή απάντησις των κομμουνιστών ηγετών υπήρξε "εάν το θέλει ο λαός των επαρχιών αυτών θα αναγνωρίσωμεν τούτο". Εφιστώ όλως ιδιαιτέρως την προσοχήν υμών εις όλα τα ανωτέρω εκτιθέμενα. Είναι η πραγματικότης. Πραγματικότης τραγική, διότι η αδράνεια και διενέξεις των εθνικών στελεχών, άφηκαν 500 θορυβοποιούς και απροσαρμοστους αποτυχημένους του βίου, να εκμεταλλευθούν το δημόσιον αίσθημα ώστε να δημιουργηθούν κίνδυνοι δια το μέλλον. Εις την δημιουργίαν των κινδύνων τούτων ίσως να μην είναι αμέτοχος και η εκ μέρους υμών επιδειχθείσα έναντι ανεύθυνων και ρομαντικών εισηγήσεων και ή κατόπιν τούτου παροχή μέσων υλικών.
Παρακαλώ, εν τούτοις, να μη με παρεξηγήσετε. Δεν αποκρούω τήν συνεργασίαν μετά του ΕΑΜ. Αποκρούω την ανεξέλεγκτον παροχήν είς τούτο μέσων τα οποία το κομμουνιστικόν κόμμα χρησιμοποιεί αποκλειστικώς προς ίδιον όφελος. Η συνεργασία, ιδία μετά των μαχητικών μελών του ΕΑΜ είναι ευκταία άλλα υπό τον όρον να τείνη εις την εκτέλεσιν πολεμικών ενεργειών ουχί δε διά την πραγματοποίησιν κομμουνιστικών ή αναρχικών επιδιώξεων.
Επανειλημμένως προέτεινα εις το ΕΑΜ να τους παράσχω τα μέσα δια την εκτέλεσιν συγκεριμένων πολεμικών πράξεων. Ηρνήθησαν ζητούντες την ανεξέλεγκτον παροχήν χρημάτων. Επανειλημμένως επρότεινα να τους δώσω αξιωματικούς ίνα συμμετάσχουν εις τα υπ'αυτών διευθυνόμενα ανταρτικά σώματα. Ηρνήθησαν ή παρουσιασθέντας τους παρεπλάνηοαν και τελικώς τους απέπεμψαν".
Βλέπουμε ότι ο Τσιγάντε είχε εγκαίρως αντιληφθεί την φύση, την μεθοδολογία και τους απώτερους σκοπούς του ΕΑΜ. Η παραπάνω έκθεσή του έχει πολύ μεγάλη σημασία διότι γράφτηκε σε μία χρονική στιγμή (πιθανότατα το τελευταίο τρίμηνο του 1942) κατά την οποία οι μεθοδεύσεις του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ (μονοπώληση της αντίστασης, συκοφαντίες και διώξεις κατά των αντιφρονούντων, προετοιμασία για βίαιη κατάληψη της εξουσίας κτλ) δεν είχαν γίνει ακόμα ευρέως γνωστές.
Ο Τσιγάντε το ήξερε αυτό και με την έκθεσή του προσπάθησε να ταρακουνήσει τις βρετανικές υπηρεσίες και τους Έλληνες πολιτικούς που κοιμόντουσαν τον ύπνο του δικαίου στο Κάιρο.
Δυστυχώς ο Τσιγάντε απεδείχθη μάντης κακών καθώς ούτε η αμέριστη ενίσχυση του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ απ΄τους Συμμάχους περιορίστηκε, ούτε λήφθησαν σοβαρά υπόψη οι ανησυχίες που εξέφραζε για τις διαθέσεις των κομμουνιστών.
Η διορατικότητά του φαίνεται και απ΄το ζήτημα που θίγει στην έκθεσή του σχετικά με την ενδεχόμενο επιβολής σοβιετικού καθεστώτος απ΄τους Βούλγαρους στα ελληνικά εδάφη που κατείχαν (ανατολική Μακεδονία και Θράκη). Εν μέρει επαληθεύθηκε. Όπως είναι γνωστό, οι Βούλγαροι μετά την μεταστροφή τους τον Σεπτέμβριο του 1944 (κατά του Άξονα και υπέρ της ΕΣΣΔ κυρίως) δεν απεχώρησαν απ΄τα ελληνικά εδάφη αλλά παρέμεναν σε αυτά και βοήθησαν εμπράκτως τους κομμουνιστές του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ να επιβάλλουν την εξουσία τους.
Δεν ήταν όμως η πρώτη φορά που οι βρετανικές υπηρεσίες δεν συνεργαζόνταν αρμονικά με τον Τσιγάντε. Όπως είχαμε δει εδώ, μία αντίστοιχη ασυνεννοησία έλαβε χώρα και στην προετοιμασία για το σαμποτάζ του Γοργοπόταμου. Άλλα είχαν σχεδιαστεί και άλλα γίνανε, και γενικότερα η στάση των Άγγλων τότε ήταν ακατανόητη.
Υ.Γ: Από τα παραπάνω προκύπτει σαφώς ότι οι σχέσεις του Τσιγαντε με το ΕΑΜ προφανώς και δεν ήταν οι καλύτερες, ούτε και θα μπορούσαν να είναι.
Συνεπώς το ενδεχόμενο να τον κάρφωσαν κομμουνιστές στους Ιταλούς δεν μπορεί σε καμμία περίπτωση να αποκλειστεί.
Μια. Ζωή. Προδότες. Τα. Κουυμουνιαλ
ΑπάντησηΔιαγραφή