Σάββατο 26 Μαΐου 2012

Ο Θόδωρος Μακρίδης ξεμπροστιάζει τον ΕΛΑΣ


Ο Θεόδωρος Μακρίδης  ήταν μόνιμος αξιωματικός με θητεία στον οθωμανικό στρατό (είχε γεννηθεί στην Κωνσταντινούπολη) ως το 1918, και απ’το 1921 ως το 1935 στον ελληνικό στρατό απ’τον οποίο αποστρατεύθηκε με τον βαθμό του ταγματάρχη μετά το αποτυχημένο κίνημα του 1935. Ανέκαθεν ήταν θαυμαστής της ΕΣΣΔ και το 1941 έγινε μέλος του ΚΚΕ.
 Κατά την διάρκεια της Κατοχής εντάχθηκε στον ΕΛΑΣ και απ’τον Μάρτιο του 1944 ήταν ο διευθυντής του 3ου Γραφείου (επιχειρήσεων) του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ. Ήταν γνωστός και με το ψευδώνυμο Έκτορας Πολίτης. Μετά την Βάρκιζα και την διάλυση του ΕΛΑΣ, συντάσσει το 1946 την περιβόητη έκθεση Μακρίδη στην οποία εμπεριέχονται πολλά αποκαλυπτικά στοιχεία για το στρατιωτικό επίπεδο, την μαχιμότητα και τις επιδόσεις του ΕΛΑΣ.
 Η έκθεση Μακρίδη έχει βαρύνουσα ιστορική σημασία διότι η αυθεντικότητά της δεν αμφισβητείται, έχει γραφτεί από έναν αξιωματικό που ήταν γνώστης της στρατιωτικής τέχνης,  είχε ενεργό και πρωταγωνιστικό ρόλο στην διοίκηση του ΕΛΑΣ, ήταν δηλωμένος κομμουνιστής και  οπαδός της σκληρής γραμμής του Βελουχιώτη.

 Η έκθεση Μακρίδη δημοσιεύτηκε στον δεύτερο τόμο του βιβλίου "Ο ΕΛΑΣ και η εξουσία" του Γρηγόρη Φαράκου, απ’όπου προέρχονται και τα στοιχεία της παρούσας ανάρτησης.
 Υπενθυμίζουμε ότι εδώ είχαμε αναφέρει συγκεκριμένα στοιχεία απ’την έκθεση Μακρίδη σχετικά με την ύπαρξη σχεδίου κατάληψης των Αθηνών απ’τον ΕΛΑΣ, απ΄τον Σεπτέμβριο του 1943 κιόλας.


 Ο Μακρίδης λοιπόν αναφέρει ότι:

 - Τον Οκτώβριο του 1944 το Γ.Σ του ΕΛΑΣ διέταξε την 13η Μεραρχία του να επιτεθεί στην γερμανική φρουρά της Άμφισσας.  Η διαταγή δεν εκτελέστηκε κατόπιν παρέμβασης του στελέχους του ΚΚΕ Αθ.Χατζή που διέταξε το 42ο Σύνταγμα της 13ης Μεραρχίας να κατευθυνθεί προς την Ναύπακτο. Έτσι οι Γερμανοί απεχώρησαν απ΄την Ιτέα και την Άμφισσα σχεδόν ανενόχλητοι, αφού η επίθεση προς την Άμφισσα έγινε με ανεπαρκείς δυνάμεις και απέτυχε.
 ("Ο ΕΛΑΣ και η εξουσία" του Γρ.Φαράκου, β'τόμος σελ.72)

 - Τον Ιούλιο του 1944 κατά την διάρκεια των γερμανικών εκκαθαριστικών επιχειρήσεων στην βόρεια Πίνδο, η 9ης Μεραρχία αποκόπηκε και διασπάστηκε στα τρία. Τότε οι της τριμελούς διοίκησής της (Καραγιάννης-Σμόλικας-Παλάσκας) έθαψαν τον ασύρματο και αποφάσισαν να ακολουθήσουν ο καθένας και από ένα τμήμα της. Το αποτέλεσμα ήταν για ένα δίμηνο περίπου η μαχητική αξία της 9ης Μεραρχίας να μειωθεί, αφού έμεινε ουσιαστικά ακέφαλη.
 Στην συνέχεια διεξήχθησαν ανακρίσεις για να καταλογιστούν ευθύνες για αυτήν την κατάσταση και οι υπεύθυνοι να περάσουν στρατοδικείο. Τελικώς, το μόνο που έγινε ήταν να αντικατασταθεί ο στρατιωτικός διοικητής της 9ης Μεραρχίας, συνταγματάρχης Καραγιάννης.
(στο ίδιο, σελ.72-3)

  Πέραν της έκθεσής του, υπάρχει καταγεγραμμένη γνώμη του Μακρίδη σχετικά με τις επιχειρήσεις του Ιουλίου ότι "η 9η Μεραρχία πολεμάει στα χαρτιά και χωρίς επιθετικό πνεύμα"
(στο ίδιο, α' τόμος, σελ.82)

 Σε αυτό το σημείο ο Μακρίδης ουσιαστικά επιβεβαιώνει τις βρετανικές αναφορές για την υποτονική αντίσταση που προέβαλλε η 9η Μεραρχία του ΕΛΑΣ απέναντι στους Γερμανούς τον Ιούλιο του 1944.

- Τον Αύγουστο του 1944, κατά την γερμανική επιχείρηση Κροιτσότερ στην Νότια Πίνδο, τρία γερμανικά άρματα διέσπασαν την αμυντική διάταξη τεσσάρων ταγμάτων του ΕΛΑΣ της 13ης Μεραρχίας. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να μπουν εύκολα οι Γερμανοί στο Καρπενήσι και την αποκοπή των 2 εκ των 4 προαναφερόμενων ταγμάτων του ΕΛΑΣ νοτίως της οδού Καρπενησίου-Λαμίας. Αυτή η  ελασίτικη δύναμη που είχε επικεφαλείς τον Ζούλα (δολοφόνο του Ψαρρού) και τον καπεταν-Λευτεριά, παρά τις διαταγές του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ και της διοίκησης της 13ης Μεραρχίας, "αδράνησε αποφεύγουσα συστηματικώς δια παλινδρομικών κινήσεων τους Γερμανούς".  
  Μετά από 4 μέρες αδράνεια οι Ζούλας και Λευτεριάς απειλήθηκαν με τουφεκισμό αν συνέχιζαν να αδρανούν. Τελικώς όχι μόνο δεν τουφεκίστηκαν, όχι μόνο δεν τιμωρήθηκαν αλλά ο μεν Ζούλας παρέμεινε στην θέση του ως στρατιωτικός διοικητής του 36ου Συντάγματος και ο Λευτεριάς από καπετάνιος της 13ης Μεραρχίας προήχθη σε καπετάνιο της Ομάδας Μεραρχιών Στερεάς.
 (στο ίδιο σελ.73-4)

 Παρακάτω  αναφέρεται στην γενικότερη μαχητική ικανότητα του ΕΛΑΣ μιλώντας για συρφετό φυγάδων...
 Το μεταφέρουμε αυτούσιο:
  (στο ίδιο σελ.159)

  Δίνει και σχετικά παραδείγματα απ΄την Πελοπόννησο και την Στερεά Ελλάδα, όπου μεταξύ άλλων λέει ότι οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ δεν προορίζονταν για να πολέμουν έντονα τους Γερμανούς αλλά για αργότερα.:


  
                                 (στο ίδιο, σελ.159-160)


 Η έκθεση Μακρίδη έχει πολλές ακόμα ενδιαφέρουσες πληροφορίες που ανατρέπουν εκ των έσω τον κατασκευασμένο μύθο της αντίστασης του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ.
  Σε μελλοντικές αναρτήσεις θα παρατεθούν και άλλα σχετικά στοιχεία.

      








2 σχόλια:

  1. για τον χατζη που αναφερεις ειναι αναληθες..ο χατζης μετα την συνθηκη του λιβανου το καλοκαιρι ειχε καθεραιθει απο γραματεας του εαμ και δεν ειχε καμια αρμοδιοτητα ποσο μαλλον να δινει διαταγες!την θεση του την πηρε ο παρτσαλιδης.ο φαρακος γραφει πολλες ανακριβιες!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Βασικά, η ευθύνη του Χατζή απορρέει απ΄την έκθεση Μακρίδη την οποία παραθέτει ο Φαράκος στον β' τόμο του έργου του. Ο Μακρίδης αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο να βρίσκεται ο Σιάντος πίσω από αυτήν την κωλλυσιεργία. Το ίδιο αναφέρει και ο Φοίβος Γρηγοριάδης.

      Την συγκεκριμένη χρονική περίοδο (Οκτώβριος 44) ο Χατζής προφανώς και δεν ήταν γραμματέας του ΕΑΜ.
      Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ήταν εκτός λήψης αποφάσεων. Είχε τοποθετηθεί ως γραμματέας της Κομματικής Οργάνωσης Περιοχής Στερεάς (ΚΟΠΣ).
      Ο Μακρίδης στην έκθεσή του αναφέρει ότι ο Χατζής έδωσε την σχετική εντολή (πιθανόν κατόπιν προτροπής του Σιάντου, όπως έγραψα και παραπάνω) στον καπετάνιο της 13ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ υπολοχαγό Καλλίνο, γνωστό και ως Αμάρμπεη.

      Διαγραφή