Τετάρτη 28 Αυγούστου 2013

Όταν το ΕΑΜ χαρακτήριζε "προδότη" τον Άγγελο Σικελιανό


 Ο Άγγελος Σικελιανός ήταν απ΄τους σπουδαιότερους πνευματικούς άνδρες που ανέδειξε η σύγχρονη Ελλάδα. Το ποιητικό του έργο, η ενασχόλησή του με τις δελφικές εορτές και πολλά άλλα, είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα του πνευματικού του έργου. Στην διάρκεια της Κατοχής ξεχώρισε για τον λόγο που έβγαλε στην κηδεία του Κωστή Παλαμά το 1943.
 Όπως ήταν φυσικό όμως, σε μία τόσο ταραγμένη περίοδο του Ελληνισμού δεν μπορούσε να αρκεστεί σε έναν επικήδειο.

 Στις 18 Δεκεμβρίου 1943 ο Σικελιανός έγραψε και κυκλοφόρησε το ποίημα "Το μήνυμά της" που δημοσιεύτηκε στο κέντρο της πρώτης σελίδας του εβδομαδιαίου περιοδικού "Καλλιτεχνικά νέα" το οποίο κυκλοφορούσε νομίμως με την άδεια της κατοχικής κυβέρνησης:



Εικόνα


Ο Σικελιανός μέσω των στίχων του στηλίτευε την εμφύλια σύρραξη που είχε αρχίσει να μαίνεται -με ευθύνη των κομμουνιστών- στην χώρα, τόσο στα βουνά (κυρίως) όσο και στις πόλεις μεταξύ του κομμουνιστοκίνητου ΕΑΜ/ΕΛΑΣ και των εθνικών αντιστασιακών οργανώσεων.



 Ενδεικτικοί είναι οι στίχοι:

"Αχ, πώς το πάθαν τούτο τα παιδιά μας;
Αδέρφια να σκοτώνουνε τ αδέρφια!... Τα παιδιά μου να σφάζουν τα παιδιά μου!
Μήνυμα απλό σας στέλνω, από το στόμα της αιώνιας Μάννας, που τη λέμε Ελλάδα...
Μήνυμα απλό Σας γράφω, από τα σπλάχνα της αιώνιας Μάννας, που τη λέμε Ελλάδα...
Μήνυμα απλό Σας κράζω, από τα βάθη του πόνου της, αδέρφια της Ελλάδας...
Σώνει η σφαγή, που τυραννάει τη Μάννα! Σώνει η σφαγή τη Μάννα μας που σφάζει!
Κι αχ, ακούστε με, αδέρφια της Ελλάδας!"


 Την επόμενη μέρα, 19 Δεκεμβρίου 1943, το εν λόγω ποίημα δημοσιεύτηκε στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας "Ελεύθερο Βήμα" που εξέφραζε την γραμμή της κατοχικής κυβέρνησης:

 

    
   Ο Σικελιανός με το ποίημά του ενόχλησε τους κομμουνιστές που θεωρούσαν ότι είχαν την αποκλειστικότητα του αντιστασιακού αγώνα και ευθέως έλεγαν ότι όποιος δεν εντάσσεται στο ΕΑΜ/ΕΛΑΣ (που οι ίδιοι έλεγχαν) είναι προδότης. 
 Συνεπώς όταν κάποιος ζητούσε να σταματήσει ο αδελφοκτόνος σπαραγμός μοιραία ερχόταν σε αντίθεση με την εαμοκομμουνιστική γραμμή σύμφωνα με την οποία δεν υπήρχε καμμία εμφύλια διαμάχη παρά μόνο αντιπαλότητα μεταξύ των "πατριωτών" του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ και των υπολοίπων που ήταν συλλήβδην "προδότες".
 Και φυσικά αυτός ο κάποιος έπρεπε να συκοφαντηθεί αναλόγως, ακόμα και αν λεγόταν Άγγελος Σικελιανός.
 Έτσι οι κομμουνιστές δεν δίστασαν να κατηγορήσουν και τον Σικελιανό ως εθνικό μειοδότη και συνεργάτη των κατακτητών.

 Ανέθεσαν μάλιστα και στον Παναγή Λεκατσά του ΕΑΜ Λογοτεχνών να γράψει ένα ποίημα-απάντηση στον Σικελιανό, με τον ίδιο τίτλο "Το μήνυμά της".
Αργότερα, το Σεπτέμβριο του 1944, το συγκεκριμένο ποίημα του Λεκατσά, θα μπει στην ύλη του αναγνωστικού της ΠΕΕΑ (η κομμουνιστική κυβέρνηση του βουνού) για τα παιδιά της Ε' και Στ' Δημοτικού σχολείου.

 Τα στοιχεία για όλα τα παραπάνω προέρχονται από αυτήν την ανάρτηση ενός αριστερού ιστορικού ιστολογίου:  http://metwpoistorias.blogspot.gr/2010/02/blog-post_25.html
 Ο συντάκτης της βέβαια προσπαθεί να εξωραϊσει λίγο τα πράγματα, ρίχνοντας την ευθύνη στην κυβέρνηση Ράλλη που χρησιμοποίησε το ποίημα του Σικελιανού. Το αναμφισβήτητο γεγονός όμως είναι ότι οι κομμουνιστές δεν δίστασαν να συκοφαντήσουν τον Σικελιανό και να στραφούν εναντίον του επειδή ο άνθρωπος απλά ζήτησε το αυτονόητο. Δηλαδή να σταματήσει ο εμφύλιος σπαραγμός.

Είναι πιθανότατο βέβαια το παραπάνω ποίημα να ήταν απλά η αφορμή που επιζητούσαν οι κομμουνιστές για να επιτεθούν στον Σικελιανό αφού παρά το ότι ο ίδιος δεν είχε ασχοληθεί με την πολιτική, εντούτοις είχε δώσει ένα στίγμα των πεποιθήσεών του. Υπενθυμίζουμε την παρακάτω επιστολή του στον Ίωνα Δραγούμη όπου ο μεγάλος Έλληνας ποιητής δηλώνει "τετρακάθαρα εθνικιστής":

 

Ανανέωση: Λίγο καιρό μετά την παρούσα ανάρτηση, ο διαχειριστής του προαναφερθέντος αριστερού ιστολογίου, φρόντισε να απενεργοποιήσει τις παραπομπές στις σχετικές φωτογραφίες, που τώρα φαίνονται λευκές.
 Δεν πειράζει. Περαστικά του.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου