Τρίτη 2 Απριλίου 2013

Η δράση του ανθέλληνα κομμουνιστή Ναούμ Πέιου στην Μακεδονία της Κατοχής - μέρος β'


Όπως είδαμε εδώ, οι παρεμβάσεις των γιουγκοσλάβων παρτιζάνων και του πολιτικού επιτρόπου στην 9η μεραρχία του ΕΛΑΣ, Ρένου Μιχαλέα ήταν καθοριστικές για τον Πέιο προκειμένου αυτός να συνεχίσει απρόσκοπτος την δράση του.
 Ο Πέιος λίγο μετά την επιστροφή του σε ελληνικό έδαφος ζήτησε και πέτυχε την ίδρυση ξεχωριστής μονάδας του ΕΛΑΣ που θα αποτελείται από σλαβόφωνους. Αυτό ήταν το 2ο τάγμα του 28ου συντάγματος το οποίο συγκροτήθηκε άτυπα τον Αύγουστο του 1944, και επισήμως λίγες εβδομάδες αργότερα. Η δημιουργία αυτής της μονάδας εξυπηρετούσε την αθρόα κατάταξη κομιτατζήδων στον ΕΛΑΣ που μεγάλωνε όσο πλησίαζε η στιγμή της γερμανικής αποχώρησης.
 Σε έγγραφο της διοίκησης της Ομάδας Μεραρχιών Μακεδονίας προς την 9η μεραρχία, στην οποία υπαγόταν το 28ο σύνταγμα, με ημερομηνία 11 Αυγούστου 1944 αναφέρεται:

 "Ο Πέιος επιθυμεί - και όπως μας είπαν του έχει δοθεί η υπόσχεση- να του επιτραπεί να σχηματίσει δικό του σύνταγμα, για να μπορέσει να διώξει τους κατακτητές, στρατολογώντας μόνο σλαβομακεδόνες. Η μονάδα ασφαλώς θα προσελκύσει όλα εκείνα τα στοιχεία (κομιτατζήδες κλπ) τα οποία εώς τώρα πολεμούσαν εναντίον μας και στο πλευρό των Γερμανών και έχουν διαπράξει τόσα εγκλήματα κατά του λαού μας. Ποιος όμως μπορεί να εγγυηθεί και ποιες εγγυήσεις έχουμε ότι ο Πέιος, φιλόδοξος τυχοδιώκτης καθώς φαίνεται πως είναι και με την επιρροή που ασκεί σε αυτά τα στοιχεία, δεν θα επιχειρήσει την κατάλληλη στιγμή, με δική του πρωτοβουλία ή ως πράκτορας των σχεδίων της Βουλγαρίας, να στρέψει αυτά ακριβώς τα στοιχεία εναντίον μας; Θα βρεθούμε τότε στην εξαιρετικά δύσκολη θέση να πολεμούμε ταυτοχρόνως εναντίον του ΕΔΕΣ και τόσων άλλων αντίπαλων οργανώσεων και να προσπαθούμε να εξουδετερώσουμε τις ομάδες του Πέιου, για την δημιουργία των οποίων και για την αποδοχή τους στις γραμμές μας μόνο εμάς τους ίδιους πρέπει να κατηγορούμε".

 Είναι φανερό ότι η διοίκηση της Ο.Μ.Μ εμμέσως πλην σαφώς έθετε την διοίκηση της 9ης μεραρχίας του ΕΛΑΣ προ των ευθυνών της για το θέμα του Πέιου και του σλαβόφωνου τάγματος.
Παρόμοια στάση κράτησε και ο γραμματέας της περιφερειακής επιτροπής του ΚΚΕ στην Καστοριά, Αντώνης Αντωνόπουλος, που κατηγορούσε ευθέως τον πολιτικό επίτροπο της 9ης μεραρχίας, Ρένο Μιχαλέα για την κάλυψη που παρείχε στον Πέιο.

 Απ'τα παραπάνω προκύπτει ότι ο Μιχαλέας ήταν εκείνος που είχε δώσει την άδεια στον Πέιο για την συγκρότηση ξεχωριστής μονάδας σλαβόφωνων.
 Άλλωστε η παρακάτω επιστολή του προς παρτιζάνο συνεργάτη του ήταν αποκαλυπτική για τις προθέσεις του και τις πεποιθήσεις του:
 "Βάλαμε τις βάσεις ενός παλλαϊκού μαχητικού συναγερμού στην Φλώρινα-Καστοριά (Αρβανιτάδων, Βλάχων, Προσφύγων, Μακεδόνων), βρήκα τα πρόσωπα, έστησα το τάγμα, δώσαμε αέρα σε μια θλιμμένη περιφέρεια, σκεπτόμαστε δύο συντάγματα να γεμίσουμε (...)
 Έχω απόλυτη πεποίθηση ότι το λιγότερο που μπορούσαμε να πετύχουμε ήταν να έχουμε κάνει όλους τους αντάρτες μας φιλομακεδόνες της μορφής του Φιλέλληνα του 1821 και πολλούς διαννοούμενους μας Βύρωνες της Μακεδονίας και όχι να έχουμε ένα ύποπτο σκοτάδι γύρω από αυτό το ζήτημα, και να εξακολοθούμε να μιλάμε για Βούλγαρους και Έλληνες. Και μάλιστα να διώκονται Μακεδόνες στην Θεσσαλονίκη γιατί ήταν γραμμένοι στην Βουλγαρική Λέσχη, αλλά δικοί μας όμως"

  Σε διάστημα μικρότερο του ενός μηνός από την επίσημη σύστασή του, το τάγμα των σλαβόφωνων είχε διπλασιάσει την αρχική του δύναμη καθώς σε αυτό εντάσσονταν πάσης φύσεως εκτεθειμένοι και τυχοδιώκτες σλαβόφωνοι. Ο πυρήνας του τάγματος ήταν οι πρώην κομιτατζήδες αυτονομιστές του Πέιου και του Ηλία Δημάκη ή αλλιώς Γκότση (βουλγαρόφιλος κομμουνιστής, δηλωσίας επί Μεταξά, που επί Κατοχής ασπάστηκε και αυτός τον μακεδονικό αυτονομισμό), που γρήγορα ανέλαβε την διοίκηση της μονάδας.
 Την στρατολογία ανέλαβε ο Μιχαλέας και στην μονάδα εντάσσονταν ως επί το πλείστον κομιτατζήδες. Ο ρόλος του Πέιου ήταν κομβικής σημασίας διότι είχε μεγάλη επιρροή στα σλαβόφωνα χωριά που είχαν φρουρές κομιτατζήδων. Εκτός από κομιτατζήδες, στο τάγμα εντάσσονταν και "φοιτητές" απ΄την Σόφια που είχαν σταλεί εκεί πιθανότατα με υποτροφία της Βουλγαρική Λέσχης Θεσσαλονίκης. Αρχές Οκτωβρίου του 1944, το τάγμα έφτασε να έχει πολύ μεγάλη αριθμητική δύναμη, πιθανότατα τετραψήφιο αριθμό ανδρών, αλλά δεν ανέπτυξε καμμία αντιστασιακή δράση.
  Σε αυτήν την ανάρτηση, παρατίθεται το χρονικό της εκδίωξης του τάγματος του Γκότση απ΄την ελληνική επικράτεια με πρωτοβουλία ενός αξιωματικού που έχει ενταχθεί στον ΕΛΑΣ.

Είναι προφανές ότι η ηγεσία του ΚΚΕ/ΕΑΜ/ΕΛΑΣ ήταν εξαιρετικά ανεκτική σε φαινόμενα τύπου Πέιου των οποίων ο ανθελληνισμός ήταν έκδηλος. Μπορεί να γνώριζαν το ποιόν του και να εξέφραζαν την ανησυχία τους γι'αυτόν και τους ομοίους του, αλλά του άφηναν μεγάλα περιθώρια ύπαρξης και δράσης. Σε άλλες περιπτώσεις, για πολύ πιο ασήμαντα παραπτώματα δεν δίσταζαν να προβούν σε εκτελέσεις. Προφανώς γι'αυτούς το δέλεαρ της προσέλκυσης των ανθέλληνων κομιτατζήδων ήταν τόσο έντονο που δεν δίστασαν να δώσουν συγχωροχάρτια και να εντάσσουν στις γραμμές τους προδότες όπως ο Ναούμ Πέιος.


 Πηγή: "Λεηλασία φρονημάτων" του Ιωάννη Κολλιόπουλου

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου