Την 1η Ιουλίου του 1941 αποφυλακίστηκαν 27 κρατούμενοι κομμουνιστές απ΄τις φυλακές της Ακροναυπλιάς. Η αποφυλάκισή τους έγινε με παρέμβαση της βουλγαρικής πρεσβείας στους Γερμανούς. Οι περισσότεροι ήταν σημαντικά στελέχη του ΚΚΕ, και κάποιοι εξ'αυτών έπαξαν σημαντικό ρόλο στις μετέπειτα εξελίξεις.
Ένας από αυτούς ήταν και ο Ανδρέας Τζήμας, πρώην βουλευτής του Παλλαϊκού Μετώπου, που αργότερα χρησιμοποιούσε το ψευδώνυμο Βασίλης Σαμαρινιώτης και διετελέσε για ένα διάστημα μέλος της ηγετικής τριανδρίας του ΕΛΑΣ.
Ο Τζήμας σε έκθεσή του με ημερομηνία 22/06/1960 προς την καθοδήγηση του ΚΚΕ, αναφέρει ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες για την απελευθέρωση του ιδίου και των συντρόφων του. Η έκθεση δημοσιεύτηκε στο έργο του κομμουνιστή Γρηγόρη Φαράκου "Άρης Βελουχιώτης. Το χαμένο αρχείο - Άγνωστα κείμενα.
Μεταξύ άλλων λέει ο Τζήμας:
"Μετά την υποδούλωση της Ελλάδας στους Γερμανοϊταλούς φασίστες κατακτητές και την παραχώρηση της Αν.Μακεδονίας και Θράκης στους Βούλγαρους, καταβλήθηκε απ΄τους τελευταίους μία σύντονη προσπάθεια για την απελευθέρωση των Σλαβομακεδόνων, που ήταν ακόμη στις φυλακές και την εξορία."
"Ο γραμματέας της βουλγαρικής πρεσβείας μου απευθύνει μια σειρά από ερωτήσεις σε άπταιστη βουλγαρική. Απάντησα με ευκολία στα σλαβομακεδόνικα. Κοντά στις άλλες ερωτήσεις ήταν και οι εξής:
-Γιατί σε κλείσανε σε στρατόπεδο;
Απάντησα: Σαν κομμουνιστή.
Τι θα κάνεις αν σε αφήσουμε ελεύθερο;
Απάντησα: Θα πάω στο σπίτι μου."
"Εγώ ήμουν ο τελευταίος που εξετάστηκε. Μόλις πήρε και την τελευταία μου απάντηση, ο γραμματέας της βουλγαρικής πρεσβείας μας είπε: Από την στιγμή αυτή είστε ελεύθεροι, πάρετε τα πράγματά σας και αναχωρήστε για την Αθήνα με εισιτήρια δικά μας (σιδηροδρομικά). Εκεί θα έλθετε στην πρεσβεία και θα κανονίσουμε για την επιστροφή στα σπίτια σας."
"Όταν ένας από τους αξιωματικούς του στρατοπέδου, ο Βουγάς, πληροφορήθηκε ότι ανάμεσα στους άλλους φεύγω και γω, έκανε αγριεμένος διάβημα στον αξιωματικό της Γκεστάπο. Όμως εκείνος του έκοψε τον βήχα αμέσως."
"Η υπόθεση είχε και την κωμική της πλευρά. Έξω από μένα, Έλληνα 100%, που μπορούσε όμως εν ανάγκη να περάσει και για Σλαβομακεδόνας γιατί ήξερα καλά τα σλαβομακεδόνικα και είχα μεγάλη επαφή και σχέσεις με Σλαβομακεδόνες, βγήκαν και "Σλαβομακεδόνες" από την Μικρά Ασία... και μάλιστα τέτοιοι που δεν ξέρανε ούτε λέξη σλαβομακεδόνικα."
Μετά την άφιξή τους στην Αθήνα, λέει:
"Την επόμενη το πρωί άρχισε με προσοχή η αποσυμφόρηση των αποσκευών και το κλείσιμο ραντεβού για την βουλγαρική πρεσβεία. Από εκεί περάσαμε όλοι και εφοδιαστήκαμε με βουλγαρικές ταυτότητες"
"Με σφιγμένη την καρδιά διέλυσα ότι είχαν οι δικοί μου στην Αθήνα και μαζί με άλλους σύντροφους Σλαβομακεδόνες κυρίως, ταξιδέψαμε με το αυτοκίνητο της βουλγαρικής πρεσβείας για την Θεσσαλονίκη."
Υπενθυμίζουμε ότι τις μέρες εκείνες (30 Ιουνίου 1941) είχε ήδη ξεκινήσει ο γερμανοσοβιετικός πόλεμος, το σύμφωνο Μολότοφ-Ρίμπεντροπ δεν ίσχυε πλέον, και προφανώς οι όπου γης κομμουνιστές θεωρούνταν εχθροί του Άξονα ως φίλα προσκείμενοι στην ΕΣΣΔ.
Παρ'ολ'αυτά, 27 κομμουνιστές κρατούμενοι της Ακροναυπλιάς αφέθηκαν ελεύθεροι...
Βάσει αυτού, προκαλεί εντύπωση το ενδιαφέρον των Βουλγάρων για τους κρατούμενους κομμουνιστές. Οι Βούλγαροι είχαν πλήρη επίγνωση ότι απελευθέρωναν κομμουνιστές (σλαβόφωνους και μη), παρά το ότι το τότε βουλγαρικό καθεστώς ήταν φιλογερμανικό.
Ο αρχικός ισχυρισμός του Τζήμα ότι οι Βούλγαροι ενδιαφέρονταν να απελευθερώσουν μόνο τους σλαβομακεδόνες (ή έστω όσους ήξεραν σλαβομακεδόνικα) δεν είναι ακριβής.
Άλλωστε αυτοαναιρείται μετά όταν λέει ότι αποφυλακίστηκαν και πολλοί που δεν ήξεραν λέξη σλαβομακεδονικά.
Οι εξυπηρετήσεις που προσέφεραν οι Βούλγαροι στους αποφυλακισθέντες είναι επίσης ενδιαφέρουσες. Τσάμπα μεταφορά των αποφυλακισμένων απ΄το Ναύπλιο ως την Αθήνα ή ακόμα και ως την Θεσσαλονίκη, εφοδιασμένοι με βουλγαρικές ταυτότητες ώστε να κινούνται ελεύθερα και να μην αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τις κατοχικές αρχές!
Και όλα αυτά σε μία εποχή που η βουλγαρικη κατοχή στην ανατολική Μακεδονία και Θράκη ήταν εξαιρετικά άγρια για τον ελληνικό πληθυσμό. Φαίνεται όμως ότι οι Βούλγαροι είχαν τους λόγους τους για να βλέπουν διαφορετικά τους Έλληνες κομμουνιστές.
Φυσικά θα πρέπει να είναι κάποιος αφελής για να πιστεύει ότι οι Βούλγαροι ευεργέτησαν στα καλά καθούμενα τους Έλληνες κομμουνιστές, χωρίς κανένα αντάλλαγμα.
Προφανώς τα ανταλλάγματα θα είχαν να κάνουν με το μακεδονικό, το οποίο έκαιγε τους Βούλγαρους και για το οποίο οι κομμουνιστές είχαν ανέκαθεν εθνοπροδοτικές θέσεις που εν πολλοίς ταυτίζονταν με τις βουλγαρικές.
Δεν ήταν τυχαία άλλωστε η στάση πολλών εκ των απελευθερωθέντων στο συγκεκριμένο ζήτημα. Είχαμε δει εδώ για τον Τσίπα, τον Αδαμόπουλο και τον Μποζίνη.
Ο ίδιος ο Τζήμας φημιζόταν για την "διαλλακτικότητά" του απέναντι στους κομιτατζήδες, ο Ζησιάδης-Τερπόφσκι ανέπτυξε έντονη δράση στους βουλγαρόφιλους σλαβόφωνους αλλά δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει το "έργο" του κ.ο.κ
Σε μελλοντική ανάρτηση μπορεί να γίνει αναλυτικότερη περιγραφή της μετέπειτα "πατριωτικής" δράσης των απελευθερωθέντων κομμμουνιστών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου