Κυνικές ομολογίες του Τζήμα-Σαμαρινιώτη για το θέμα της εξουσίας και τον Δημήτριο Ψαρρό

Ο Ανδρέας Τζήμας (γνωστός και με το ψευδώνυμο Σαμαρινιώτης) ήταν ένα από τα πρόσωπα που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στα τεκταινόμενα της κατοχικής περιόδου. Ήταν στέλεχος του ΚΚΕ από προπολεμικά και βουλευτής του Παλλαϊκού Μετώπου. Μέλος του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚΕ και της τριμελούς διοίκησης του ΕΛΑΣ ως πολιτικός αντιπρόσωπος του ΕΑΜ. Επίσης είχε επιφορτιστεί με την αποστολή της διενέργειας επαφών με τους Αλβανούς και Γιουγκοσλάβους αντάρτες, και για μεγάλο διάστημα βρισκόταν στην Γιουγκοσλαβία όπου λειτουργούσε σαν σύνδεσμος του ΕΛΑΣ με τον Τίτο.

 Ο λόγος του δηλαδή δεν μπορεί παρά να έχει βαρύτητα, όσον αφορά τις προθέσεις του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ και κατ'επέκταση του ΚΚΕ.
 Ιδιαιτέρως αποκαλυπτικά είναι τα λεγόμενά του σε τμήμα της έκθεσής του όπως καταγράφεται στον β' τόμο του βιβλίου του κομμουνιστή Γρ.Φαράκου "Ο ΕΛΑΣ και η εξουσία":

 "...μα είναι το Κόμμα που ασκεί εξουσία σε μεγάλο μέρος της χώρας. Μέσα στο 1943 η εξουσία αυτή γενικεύεται σ'όλη τη χώρα, πόλεις και ύπαιθρο. Και από τις αρχές του 1944 η εξουσία αυτή είναι όχι μονο  κρατική-εξουσία ντε φακτο μα έχει και την ανώτατη πολιτική της εκπροσώπηση- την κυβέρνησή της την ΠΕΕΑ- και ως ένα σημείο, για να μην πω 100%, είναι αυτή και κυβέρνηση ντε γιούρε, όχι μόνο τοπικά, βαλκανικά, μα και σ'ευρύτερη κλίμαμα διεθνώς. Και η εξουσία που ασκούμε είναι απόλυτη, καταθλιπτική, τέτοια που καμμία άλλη κυβέρνηση στην Ελλάδα στα 130 χρόνια της ανεξάρτητης ύπαρξης μπορούσε  ποτέ να ονειρευτεί."

 "Ο ΕΛΑΣ και η εξουσία" του Γρ.Φαράκου β'τόμος, σελ.264

Έχουμε δει εδώ ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα από την μορφή αυτής της απόλυτης καταθλιπτικής εξουσίας που δεν είχε γνωρίσει ποτέ ο τόπος...

 "Η φύση του αγώνα ήταν τέτοια που εμείς δεν ήταν δυνατόν να βάλουμε κήρυκα και να διακηρύξουμε ότι βάζουμε σαν σκοπό μας την κατάληψη της εξουσίας. Αυτό θα ήταν σεκταριστικό λάθος που θα στένευε πολύ τον αγώνα μας."

 στο ίδιο, σελ.265

 Ωμή παράδοχη εκ μέρους του Τζήμα για την απόκρυψη των πραγματικών στόχων του ΚΚΕ και φυσικά του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ.

 "Το συμπέρασμα είναι ένα: Ο εθνικοαπελευθερωτικός μας αγώνας όχι μόνο είχε βαθύ κοινωνικό περιεχόμενο (όπως λέγει η σ.Χρύσα), μα κάτι περισσότερο. Εμείς αντ'αυτού βάζουμε ζήτημα εξουσίας"

στο ίδιο, σελ.266

 "Παλεύαμε για την εξουσία, δημιουργούσαμε κάθε μέρα την εξουσία αυτή και τελικά την απλώσαμε σε όλη τη χώρα..."

 στο ίδιο, σελ.266

Δεν νομίζω ότι χρειάζονται περισσότερα σχόλια.

Ο κυνισμός του Τζήμα δεν πρέπει να εκπλήσσει κανέναν. Όπως έχουμε δει, μία παρόμοια νοοτροπία χαρακτήριζε και άλλους κομμουνιστές (π.χ. Ιωαννίδης)


 Εκτός απ'το ζήτημα της εξουσίας, ο Τζήμας λέει αρκετά ενδιαφέροντα πράγματα και για τον Ψαρρό:

 "Ότι κάποτε θα συγκρουόμασταν μαζί του δεν χωρεί καμμία αμφιβολία. Και αν έμπαινε στον ΕΛΑΣ, παρά την αφομοιωτική επίδραση που εξασκούσε αυτός μέσα στις τότε συνθήκες, με τον Ψαρρό θα είχαμε ιστορίες, γιατί οπωσδήποτε θα παρέσυρε ένα σημαντικό ποσοστό αξιωματικών του ΕΛΑΣ και ένα άλλο θα μπορούσε να εξασφαλίσει με στρατολογία δικών του αξιωματικών στον ΕΛΑΣ....

(...)

 Κάναμε όμως και με αυτόν λάθη. Όταν για δεύτερη φορά διαλύεται από μας εν αγνοία μου - εγώ εκείνη την περίοδο βρισκόμουν στην Μακεδονία- μπορούσαμε να μην του επιτρέψουμε να ανασυγκροτήσει την ομάδα του."

στο ίδιο, σελ.274

 Τα παραπάνω είναι εντυπωσιακά, διότι οι συμπολεμιστές του Ψαρρού θεωρούσαν τον Τζήμα σαν το πλέον μετριοπαθές στοιχείο του Π.Γ του ΚΚΕ και τους είχε δώσει την εντύπωση ότι επιθυμούσε την ομαλή συνεργασία του ΕΛΑΣ με τον ΕΔΕΣ και την ΕΚΚΑ. 
Βλ. "Η αντιστασιακή οργάνωση ΕΚΚΑ 1941-1944" του Ιωάννη Παπαθανασίου, σελ.104.

 Την ίδια εντύπωση είχε δώσει και στον επικεφαλή, ως τον Αύγουστο του 1943, της Βρετανικής Στρατιωτικής Αποστολής Έντι Μάγιερς:

 "[Ο Τζήμας] παραδέχτηκε ανοικτά ότι η αδιαλλαξία του ΕΑΜ απέναντι στα άλλα αντιστασιακά κινήματα ήταν λάθος και ότι τώρα έπρεπε να συνεργαστούν όλοι"
"Η ελληνική περιπλοκή" του Έντι Μάγερς, σελ.208

 και παρακάτω πάλι ο Μάγερς μετά την δεύτερη διάλυση του 5/42 του Ψαρρού:
 "Σε μία ειδική συνεδρίαση του μεικτού Στρατηγείου μας, ο Εύμαιος (σ.σ: άλλο ψευδώνυμο του Τζήμα) παραδέχτηκε αμέσως πως είχε γίνει ένα "σοβαρό λάθος" από μέρους του τοπικού αρχηγού του ΕΛΑΣ ο οποίος είχε ενεργήσει αντίθετα στις διαταγές του Άρη. Είπε ότι η ζημιά που είχε γίνει στην ΕΚΚΑ έπρεπε όχι μόνο να επανορθωθεί αμέσως, αλλά και ότι η ΕΚΚΑ θα έπρεπε να κληθεί να στείλει αντιπροσώπους στο μεικτό Στρατηγείο"
στο ίδιο, σελ.216

 Βλέπουμε δηλαδή ότι ο Τζήμας είχε δώσει μεν την εικόνα ενός συγκαταβατικού μετριοπαθή πολιτικού, αλλά όπως προκύπτει απ΄την έκθεσή του δεν ήταν ειλικρινής. Προφανώς υποκρινόταν για να θολώσει τα νερά. Είχε ξεγράψει τον Ψαρρό ευθύς εξαρχής, και μάλιστα απευχόταν ακόμα και το ενδεχόμενο προσχώρησης του τελευταίου στον ΕΛΑΣ. Ο Ψαρρός δεν είχε εκφράσει ποτέ βέβαια τέτοια πρόθεση, αλλά είναι ολοφάνερο απ'τα λόγια του Τζήμα ότι τον θεωρούσαν επικίνδυνο λόγω της επιρροής που θα ασκούσε σε άλλους μόνιμους αξιωματικούς.

 Αυτά σε πρώτη φάση για τον Τζήμα.
 Αξίζει να τονιστεί ότι ο συγκεκριμένος έπαιξε καθοριστικό ρόλο στις θέσεις και τις πράξεις του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ σχετικά με το μακεδονικό ζήτημα την εποχή εκείνη, λόγω των πυκνών επαφών του με τους Γιουγκοσλάβους παρτιζάνους του Τίτο.
 Εν καιρώ θα επανέλθουμε με τις δραστηριότητές του σχετικά με το μακεδονικό...