Δευτέρα 5 Νοεμβρίου 2012

Η πρώτη επίθεση του ΕΛΑΣ κατά του Κούκου, η ομηρία 158 κατοίκων του χωριού και η εκτέλεση της γυναίκας του Κισά Μπατζάκ



Ένα από τα πιο σκληροπυρηνικά αντικομμουνιστικά προπύργια της Μακεδονία ήταν το προσφυγικό χωριό Κούκος στην Πιερία. Οι κάτοικοί του, Πόντιοι απ΄την Σαμψούντα, αρχικά συνεργάστηκαν με την αντιστασιακή οργάνωση ΠΑΟ η οποία όμως απεδείχθη αδύναμη τόσο στρατιωτικά όσο και πολιτικά. Τον Σεπτέμβριο του 1943, τα τμήματά της ΠΑΟ στην Πιερία διαλύθηκαν απ΄τα χτυπήματα του ΕΛΑΣ .

 Όπως ήταν αναμενόμενο, η συμπόρευση των κατοίκων του Κούκου με την ΠΑΟ ενόχλησε το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ. Μετά την διάλυση της ΠΑΟ στην περιοχή, ξαναπροσπάθησε να τους προσεταιριστεί, αλλά οι Κουκιώτες δεν ενέδωσαν. Έτσι λοιπόν οι κομμουνιστές χρησιμοποίησαν την μόνη γλώσσα που ήξεραν καλά. Αυτήν της ωμής βίας.

 Τη νύχτα της 17ης προς 18η Νοεμβρίου 1943 έγινε η πρώτη μεγάλη επίθεση του ΕΛΑΣ κατά του Κούκου. Συμμετείχε όλος ο μόνιμος και εφεδρικός ΕΛΑΣ της περιοχής. 
 Αντί να στραφούν κατά των Γερμανών που ήταν στα επάκτια πολυβολεία του γειτόνικου  Κίτρους, αυτοί οι μεγάλοι "αντιστασιακοί" στρέφονταν κατά Ελλήνων…


 Μες στον Κούκο υπήρχαν όλοι κι όλοι δέκα ένοπλοι. Ο αναμφισβήτητος ηγέτης του χωριού Κισά Μπατζάκ και άλλοι εννιά. Το χωριό ήταν κυκλωμένο απ΄τους ελασίτες. Η επιθετική τακτική του ΕΛΑΣ όμως ήταν τουλάχιστον αξιοπερίεργη. 
 Αντί να εφορμήσουν κατά των λίγων ενόπλων του χωριού, έστειλαν την υποδειγματική ομάδα της ΕΠΟΝ να αναλάβει το βάρος της επίθεσης. Αυτή η ομάδα αποτελούταν από πιτσιρικάδες που δεν είχαν ιδιαίτερη πολεμική πείρα, πόσο μάλλον μέσα σε κατοικημένο τόπο απέναντι σε (έστω και πολύ λιγότερους) σκληροτράχηλους αντιπάλους που ήταν οχυρωμένοι στα σπίτια τους. Η επίθεση φυσικά απεδείχθη φιάσκο για τον ΕΛΑΣ που θρήνησε 40-50 νεκρούς. Όλοι ήταν χτυπημένοι στο κεφάλι, αφού οι Κουκιώτες ήταν εξαιρετικοί σκοπευτές. Οι απώλειες των αμυνομένων ήταν ένας χωρικός.

  
  Οι έμπειροι αντάρτες και η ηγεσία του τοπικού ΕΛΑΣ έστειλαν τα αμούστακα παιδιά της ΕΠΟΝ να βγάλουν το φίδι από την τρύπα και αυτοί κάθονταν εκ του ασφαλούς και παρακολουθούσαν την μάχη.


  Το μόνο που κατάφεραν οι επιτιθέμενοι ήταν να πάρουν μαζί τους υποχωρώντας σαν όμηρους 158 άοπλους Κουκιώτες. Μεταξύ αυτών ήταν 6 γυναίκες. Η μία ήταν η γυναίκα του Κισά Μπατζάκ και οι άλλες δύο οι κόρες του. Ο λόγος προφανής: Ήθελαν με τον τρόπο αυτό να εκβιάσουν τους Κουκιώτες για να παραδώσουν τον οπλισμό τους στον ΕΛΑΣ. Ο Κισά Μπατζάκ όμως αρνήθηκε.

 Η ομηρία των συγχωριανών τους εξόργισε τους Κουκιώτες που πλέον κατάλαβαν ότι είχαν να κάνουν με έναν αδυσώπητο εχθρό που έπρεπε να αντιμετωπίσουν πάση θυσία. Οργανώνονται με αρχηγό τον Κισά Μπατζάκ, υπαρχηγό τον Παύλο Ασλανίδη και όρισαν επικεφαλείς τμημάτων. Παράλληλα ο Κισά Μπατζάκ ήρθε σε επαφή με τους Γερμανούς για να εξασφαλίσει οπλισμό. Φυσικά σε καμμία περίπτωση δεν μπορεί να κατηγορηθεί γι’αυτό. Οι κομμουνιστές είχαν πάρει ομήρους την γυναίκα του, τις δύο κορές του και άλλους 155 συγχωριανούς του. 
 Όποιος θέλει να τον χαρακτηρίσει "προδότη", ας βάλει πρώτα τον εαυτό του στην θέση του Πόντιου οπλαρχηγού.


 Κοντά στα Χριστούγεννα του 1943 Κουκιώτες μαζί με Γερμανούς κινούνται προς την Ελαφίνα, όπου κρατούνταν οι όμηροι, προκειμένου να τους ελευθερώσουν. Οι ελασίτες φυσικά δεν συγκρούστηκαν μαζί τους, εγκατέλειψαν τις θέσεις τους και άφησαν ελεύθερους τους όμηρους πλην της γυναίκας του Κισά Μπατζάκ που εκτελέστηκε.

Οι κομμουνιστές αρέσκονταν στο να προβάλλουν αυτήν την απελευθέρωση των ομήρων σαν ένδειξη καλής θέλησης του ΕΛΑΣ απέναντι στους Κουκιώτες. Βέβαια, δεν λένε λέξη για την εν ψύχρω εκτέλεση μιας αιχμάλωτης άοπλης γυναίκας, της συζύγου του Κισά Μπατζάκ.

 Προφανώς οι κομμουνιστές δεν επιθυμούσαν να φτάσουν τα πράγματα στα άκρα από τόσο νωρίς. Μία σφαγή 158 άοπλων Ελλήνων χωρικών μόνο κακό θα έκανε στην "πατριωτική" εικόνα που προσπαθούσε να οικοδομήσει το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ, και θα ξεσήκωνε θύελλα αντιδράσεων.
  Θα ήταν επίσης πρακτικά αδύνατο να έχουν τους ομήρους συνέχεια μαζί τους, καθώς αυτό θα δυσχέραινε την κίνηση των αντάρτικων τμημάτων τους.


 Κάπως έτσι ξεκίνησε η ένοπλη αντιπαράθεση του ΕΛΑΣ με τους κατοίκους του Κούκου Πιερίας, που είχε πολλά αιματηρά επεισόδια και ολοκληρώθηκε με την καταστροφή του Κούκου τον Οκτώβριο του 1944. Γενεσιουργός αιτία αυτής της κόντρας ήταν η τάση του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ να μονοπωλήσει την αντίσταση είτε  εντάσσοντας στους κόλπους του κάθε άλλη ένοπλη ομάδα Ελλήνων, είτε διαλύοντάς την.



 Τα στοιχεία για την ανάρτηση προέρχονται απ'το βιβλίο "Κίσα Μπατζάκ ο Τραντέλλενας της Μακεδονίας - Βελουχιώτης ο Σταρ της Ρούμελης" του Γιώργου Ξανθόπουλου. Ο συγγραφέας στηρίζεται τόσο σε πηγές και των δύο πλευρών όσο και σε μαρτυρίες επιζώντων.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου