O κ. Νικόλαος Φαρμάκης γεννήθηκε το 1929. Την ίδια ημέρα που αντίκριζε τον κόσμο, οι ΗΠΑ συγκλονίζονταν από τον σφοδρό σεισμό του οικονομικού κραχ. Γόνος μεγάλης οικογένειας των Αθηνών, μεγάλωσε στα γόνατα του στρατηγού Γεωργίου Κονδύλη.
Στα 14 χρόνια του, την περίοδο της Κατοχής, εντάχθηκε στην οργάνωση Χ του Γεωργίου Γρίβα. Εγινε ο αγγελιαφόρος της οργάνωσης. Εζησε τη φρίκη των Δεκεμβριανών και τον όλεθρο της ανθρωποσφαγής που προκάλεσε η κομμουνιστική ανταρσία. Εδρασε μαζί με τους πρωταγωνιστές του ελληνικού δράματος. Είδε τα ισχυρά σημεία του χαρακτήρα τους και τις αδυναμίες τους. Παρακολούθησε τις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις του παρελθόντος αιώνα και σε πολλές διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο. Είναι ένας γοητευτικός συνομιλητής. Εχει το χάρισμα να αφηγείται με θουκυδίδεια ακρίβεια και λιτότητα τις απόψεις του και να διατυπώνει σκληρά, απροσχημάτιστα τις θέσεις του - χωρίς όμως να προσβάλλει όποιον τις ακούει και διαφωνεί. Η εξιστόρηση των εμπειριών του δεν είναι δυνατόν να χωρέσει στον χώρο μιας εφημερίδας. Θα χρειάζονταν εκατοντάδες σελίδες για να μοιραστεί με το κοινό τις εμπειρίες του από την καταιγίδα του 20ού αιώνα και τις προτάσεις του για τις ημέρες που έρχονται. Η συνέντευξη που παραχώρησε στην «κυριακάτικη δημοκρατία» αποτελεί μια δωρεά αλήθειας -όπως τουλάχιστον την αντιλαμβάνεται ο μαχητής της οργάνωσης Χ-, σε μια εποχή που κυβερνούν τα ψεύδη και τα προσχήματα.
Ποια ήταν η συγκυρία, το περιστατικό που μπορείτε να πείτε ότι άλλαξε για πάντα τη ζωή σας;
Το 1943 ήμουν 14 ετών. Προς το τέλος του έτους είχα χτυπήσει μία καθηγήτρια που μας δίδασκε ιταλικά. Τότε, σε ορισμένα σχολεία δίδασκαν ιταλικά και γερμανικά. Επειδή δεν ήξερα το μάθημα, η δασκάλα σήκωσε τον χάρακα και με χτύπησε. Τη χτύπησα κι εγώ με τον χάρακα. Με πήγαν στην καραμπινιερία. Με έδειραν αλύπητα. Με ζωστήρες. Αν δεν ήταν ο Δημήτρης Ράλλης, ο γιος του Γιάννη -του τότε πρωθυπουργού-, τα πράγματα θα ήταν χειρότερα. Ευτυχώς, η μητέρα μου ήταν φίλη με τη γυναίκα του. Εμαθε η μάνα μου τι έγινε, του τηλεφώνησε κι αυτός ήρθε στην καραμπινιερία, στην οδό Αμερικής. Με πήρε από εκεί, με τράβηξε κυριολεκτικά. Σέρνοντας με έβαλε στο αυτοκίνητο. Δεν θα ξεχάσω, όμως, ποτέ μια κοπέλα. Μαυριδερή, με φουσκωμένα μάγουλα. Ελεγε χαιρέκακα στα ελληνικά «καλά του κάνανε του παλιόπαιδου που χτύπησε την Ιταλίδα».
Μάθατε ποια ήταν αυτή;
Δυστυχώς, ναι. Εμαθα. Τότε, στην Πανεπιστημίου υπήρχε το κατάστημα «Αγροτικόν». Τώρα είναι η «Αγροτική Γωνιά», ένα μπακάλικο. Μια φορά τον μήνα κάναμε τις αγορές μας από εκεί κι ένας υπάλληλος μας τα έφερνε στο σπίτι. Οταν έγινα καλά και μπόρεσα ξανά να περπατήσω (μια και από το ξύλο που είχα φάει από τους Ιταλούς αυτό για ένα διάστημα ήταν αδύνατον) πήγα στο «Αγροτικόν». Είχα μάθει ότι αυτός ο καταστηματάρχης ήταν ο προμηθευτής της καραμπινιερίας. Από εκείνον ενημερώθηκα ότι η μαυριδερή Ελληνίδα με τα φουσκωμένα μάγουλα ήταν η ερωμένη του Ιταλού φρουράρχου. Στη Μαρία Κάλλας αναφέρομαι!
Η Μαρία Κάλλας ήταν η ερωμένη του Ιταλού φρουράρχου και επέχαιρε για τον ξυλοδαρμό σας;
Ναι. Εφυγε από την Ελλάδα μαζί με τον Ιταλό φρούραρχο! Πρώτη φορά το αποκαλύπτω αυτό δημόσια. Αυτή η εμπειρία μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση, γι' αυτό την αναφέρω.
Πώς φτάσατε στην οργάνωση Χ;
Το 1939, ο πατέρας μου μου είχε χαρίσει ένα ποδήλατο. Το είχε φέρει από την Αγγλία. Είχε φανάρια, ταχύτητες, δύο ρεζέρβες, εξαιρετικό ποδήλατο για την εποχή. Με αυτό το ποδήλατο, επειδή με είχε αποβάλει ο υπουργός Παιδείας, ο Λούβαρης, για ένα σχολικό έτος (λόγω της υποθέσεως αυτής), πήγαινα στον Βασιλικό Κήπο.
Επαιρνα και τα βιβλία μου μαζί. Για την αποβολή δεν είχα πει τίποτα στη μητέρα μου. Εκεί έβλεπα τρεις νέους -από 18 έως 20 ετών- που παρακολουθούσαν τις κινήσεις μου. Στην τέταρτη επίσκεψή μου στον Βασιλικό Κήπο, έρχεται ένας από αυτούς και μου είπε «θέλεις να επιστρέψει ο βασιλεύς Γεώργιος Β΄ στην Ελλάδα;» Του απάντησα «βεβαίως! Εγώ ήμουν στην ΕΟΝ, σκαπανεύς! Εχω ορκιστεί στον βασιλέα. Είναι δυνατόν να μη θέλω;». Αυτός ο νέος λεγόταν Ηλίας Ρογκάκος, εύελπις. Σημειωτέον, η Χ είχε 30-35 ευέλπιδες. Σημαντικότατος αριθμός για την εποχή κι αυτή ήταν η αιτία του τσακωμού τής Χ με τον Ράλλη. Η οργάνωση δεν... έδινε τους ευέλπιδες στον Ράλλη για να τους βάλει στα Τάγματα Ασφαλείας.
Με πήγε στο Θησείο, στον λοχαγό Ομηρο Παπαδόπουλο. Εκείνος μου είπε ότι θα γινόμουν αγγελιαφόρος, μια και είχα το ποδήλατο. Βασικός στόχος της Χ ήταν να αποκτήσουμε τέτοια δύναμη ώστε να εμποδίσουμε το ΕΑΜ να καταλάβει την Αρχή μετά την αποχώρηση των Γερμανών. Παρεμπιπτόντως, τώρα βλέπω ότι ο Τσίπρας αντιγράφει μερικά πράγματα που είχα διαβάσει στο καταστατικό του ΕΑΜ. Με εξεπαίδευσαν οι χίτες και τον Φεβρουάριο προήχθην σε στρατιώτη της Χ.
«Ουδέποτε δολοφονήθηκε μέσα στην Αθήνα Γερμανός στρατιώτης από τους αντάρτες»
Συνεργαζόταν η Χ με τους Γερμανούς;
Εξ όσων γνωρίζω, και γνωρίζω πάρα πολλά, ουδέποτε είχαμε σχέση με τους Γερμανούς. Υφίστατο μια μικρή επαφή με τα Τάγματα Ασφαλείας.
Οι Γερμανοί δεν ησχολούντο το '44 με τα δικά μας, παρά μόνο με κάποια τετράγωνα μέσα στην Αθήνα, παρόλο που η Αριστερά δεν τους απείλησε ποτέ στα σοβαρά μέσα στην πρωτεύουσα. Ουδέποτε δολοφονήθηκε από αντάρτες Γερμανός στην Αθήνα. Μόνο στα χωριά γινόταν αυτό. Ο κόσμος επίσης πρέπει να ξέρει ότι από το λεγόμενο «κάστρο της Καισαριανής» περνούσαν αυτοί που τους πήγαιναν στο σκοπευτήριο για εκτέλεση.
Ουδέποτε ενοχλήθηκε στο... κομμουνιστικό κάστρο της Καισαριανής γερμανικό άγημα που πήγαινε Ελληνες να τους εκτελέσουν. Ούτε όταν πήγαιναν τους καταδικασθέντες ούτε όταν επέστρεφαν από τις εκτελέσεις!
Κι όμως, η εικόνα που έχει μερίδα του κοινού είναι ότι η αντίσταση του ΚΚΕ προς τους Γερμανούς ήταν σφοδρή σε ολόκληρη την κατεχόμενη επικράτεια.
Αυτή η εικόνα είναι παραπλανητική. Σε μια τηλεοπτική εκπομπή όπου μιλούσα, παρενέβη ο Μανώλης Γλέζος και με ρώτησε τι είδους αντίσταση έκανε η Χ εναντίον των Γερμανών. Του απήντησα ότι η Χ δεν συστάθηκε για να κάνει αντίσταση εναντίον των Γερμανών, αλλά για να προσπαθήσει να κρατήσει την Ελλάδα ελεύθερη, όταν θα έφευγαν οι Γερμανοί, για την επιστροφή της νομίμου κυβερνήσεως του βασιλέως, που βρισκόταν στο Κάιρο. Εγώ βέβαια του επέστρεψα την ερώτηση και του είπα: «Εσείς, κ. Γλέζο, που κάνατε αντίσταση, πώς εξηγείτε ότι σκοτώσατε χιλιάδες Ελληνες έναντι δεκάδων Γερμανών;» Δεν έλαβα απάντηση!
«Τα Δεκεμβριανά (όπως τα έζησα από μέσα) είναι δημιούργημα του ΚΚΕ»
Τι θυμάστε από το ξέσπασμα των Δεκεμβριανών το 1944;
Ο Γρίβας τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1944 έκανε μια περιμετρική ζώνη. Δημιούργησε ένα φυλάκιο στη Σόλωνος 142 (στο τέλος της οδού), όπου βρισκόμουν εγώ. Φυλάγαμε μαζί με τον ΕΔΕΣ. Σόλωνος 92 και Χαρ. Τρικούπη ήταν το δεύτερο. Το τρίτο απέναντι από τη Νομική. Ενα υπήρχε στην πλατεία Λυκαβηττού, ένα στην Κανάρη, ένα μαζί με τους χωροφύλακες στα παλαιά ανάκτορα, ένα στο Ζάππειο και ένα στο Θησείο. Αυτά χρησίμευαν για να προστατευθεί το κέντρο από τους κομμουνιστές.
Ο Γρίβας μάς έπαιρνε ανά ομάδα και μας έλεγε: «Θα φύγετε από το σπίτι σας. Θα αφήσετε ένα σημείωμα ότι πάτε να πολεμήσετε για την Ελλάδα. Δεν θα πείτε πού πάτε και τι κάνετε σε κανέναν. Αλλά να ξέρετε ότι πρέπει να κρατήσετε πέντε ημέρες, διότι οι Αγγλοι θα έρθουν οπωσδήποτε, αλλά όχι πριν περάσουν πέντε ημέρες. Στην αρχή οι Αγγλοι ήταν ελάχιστοι εδώ. Δεν προλάβαιναν να έρθουν πριν από την παρέλευση των ημερών που μας ανέφερε ο Γρίβας. Μπήκαμε εμείς στα φυλάκια τον Σεπτέμβριο. Στις 3 Δεκεμβρίου έγινε η διαδήλωση.
Πώς ξεκίνησε η ταραχή;
Στο ποδήλατό μου κάποιος της Χ είχε φτιάξει μια μεγάλη σχάρα, όπου έμπαιναν κιβώτια με πυρομαχικά. Εγώ πήγα κοντά στον Ευαγγελισμό, στον Νίκο Καμβύση, που ήταν φίλος μου και ομαδάρχης τού εκεί φυλακίου.
Του έδωσα τα πυρομαχικά, συζητήσαμε λίγο. Προσπάθησα να επιστρέψω, από τη Βασιλίσσης Σοφίας. Ηταν αδύνατον. Είχε κατέβει ένας μεγάλος όγκος ΕΑΜιτών, οι οποίοι χτύπησαν το σπίτι του τότε πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου. Τους αντεπιτέθηκε η φρουρά. Οταν περνούσα από εκεί άκουσα την έκρηξη χειροβομβίδας. Η φρουρά βρισκόταν μέσα στην οικία του Παπανδρέου. Εξω βρίσκονταν μόνο δύο και οι ΕΑΜίτες νόμιζαν ότι το σπίτι ήταν σχετικά αφύλακτο. Γι' αυτό επιτέθηκαν με σκοπό να σκοτώσουν τον πρωθυπουργό. Εσπασαν την πόρτα, δέχθηκαν πυρά και υποχώρησαν.
Η Αστυνομία χτύπησε απρόκλητα τη συγκέντρωση του ΕΑΜ;
Οχι. Σ' αυτό είμαι απόλυτος. Τα Δεκεμβριανά είναι έργο του ΚΚΕ. Αλλά για να σας τα εξηγήσω πρέπει να παραθέσω μερικές λεπτομέρειες. Για να επιστρέψω στο πόστο μου έκανα κύκλο. Πέρασα από Ρηγίλλης, Βασιλικό Κήπο και παλιά ανάκτορα. Εμείς είχαμε μία ταυτότητα από τον στρατιωτικό διοικητή (Σπηλιωτόπουλος λεγόταν). Η ταυτότητα έγραφε ότι βρισκόμαστε υπό τας διαταγάς του. Την έδειξα στη φρουρά. Με πήγανε στον διοικητή, που είχε τον βαθμό του μοιράρχου. Με διέταξε να ανέβω στον πρώτο όροφο και να πάω στο τελευταίο παράθυρο δεξιά. Πήγα εκεί. Δίπλα μου ήταν ένας χωροφύλακας, ο οποίος είχε έρθει από την Καλαμάτα και μου αφηγείτο τις σφαγές που είχαν κάνει οι κομμουνιστές στην Καλαμάτα.
Εγώ ήξερα εξ όψεως τον Εβερτ. Φορούσε μαύρα γυαλιά με χαρακτηριστικό σκελετό και είχε μουστάκι.
Γνώριζα και το αυτοκίνητό του, μια Μπιούικ. Ηταν σταθμευμένο κάτω από την Αστυνομική Διεύθυνση, που βρισκόταν εκεί που είναι σήμερα το παράρτημα του υπουργείου Εξωτερικών - Πανεπιστημίου και Βασιλίσσης Σοφίας, δίπλα στην αιγυπτιακή πρεσβεία. Στο μπαλκόνι βρισκόταν ο Εβερτ μαζί με δύο αξιωματικούς. Και οι τρεις ήταν ασκεπείς. Η ώρα ήταν περίπου 10 το πρωί. Ακόμα δεν είχε συγκεντρωθεί το πλήθος. Περί τις 10.30, ξαφνικά, από τη Φιλελλήνων, την Ερμού, τη Μητροπόλεως και από τη Σταδίου ήρθε κόσμος πολύς. Θα πρέπει να ήταν 200.000. Ο χωροφύλακας που ανέφερα προηγουμένως μου είπε: «Κοίτα εκεί τι γίνεται!». Εστρεψα το βλέμμα και είδα ένα πόδι που φορούσε μπότα αστυφύλακα στον αέρα! Ανθρώπινο πόδι! Υστερα ένα χέρι. Μετά το άλλο χέρι. Τα πετούσαν στον αέρα!
Τι είχε συμβεί;
Οι κομμουνιστές είχαν διαμελίσει έναν αστυφύλακα και πετούσαν δεξιά - αριστερά τα κομμάτια του! Τον έσκισαν, κυριολεκτικά. Ο χωροφύλακας τότε μου είπε: «Σε λίγο αυτό θα συμβεί και με εμάς».
Ακολούθως, ένας αγγελιαφόρος του διοικητή ήρθε με εντολή: «Κανείς δεν θα ανοίξει πυρ, παρά μόνο αν πατήσουν τον Αγνωστο Στρατιώτη. Αν γίνει αυτό, τότε πυρ κατά βούλησιν». Οι περισσότεροι ήταν άοπλοι μεν, αλλά να ξέρετε ότι υπήρχε και οπλισμένος πυρήνας. Οι ΕΑΜίτες είχαν φτάσει στις ράγες του τραμ λίγο πριν από το άγαλμα του Αγνώστου Στρατιώτου. Ο χωροφύλακας μου είπε «Ετοιμάσου!». Είχα ένα αυτόματο κι ένα πιστόλι. Παρακολουθούσα τον Εβερτ. Ξαφνικά, εκείνος έβγαλε -κατά το αγγλικό σύστημα- ένα μαντίλι από το μανίκι του (οι Αγγλοι αξιωματικοί έχουν ένα καθαρό μαντίλι στο μανίκι). Μόλις το έβγαλε, το κούνησε δεξιά - αριστερά. Από το πουθενά εμφανίστηκαν 50-60 υπαρχιφύλακες και υπαστυνόμοι. Οι αναγνώστες σας πρέπει να μάθουν ότι η Αστυνομία είχε διαβρωθεί από το ΕΑΜ. Τα περισσότερα αστυνομικά τμήματα άνοιξαν από μέσα και μπήκαν να τα καταλάβουν οι αριστεροί. Τότε υπήρχαν η Ειδική Ασφάλεια, η Γενική Ασφάλεια, οι Μπουραντάδες και αυτή η ομάδα των 50-60 αστυφυλάκων. Αυτοί, λοιπόν, παρατάχθηκαν μπροστά από το πεζοδρόμιο του Αγνώστου Στρατιώτου. Με την εμφάνιση της ομάδας των αστυφυλάκων, το πλήθος, για μια στιγμή, σταμάτησε. Δεν μιλούσε κανείς. Απόλυτος σιγή. Επειτα από ένα λεπτό ξεκίνησαν να ορμήσουν. Εφοδος κανονική! Τότε άρχισε το πυρ. Η διάρκεια του πυρός ήταν περί τα δύο - τρία λεπτά. Βέβαια, όταν χτυπάς ένα πλήθος, περισσότερο τραυματίζεις παρά σκοτώνεις. Οταν έπαυσε το πυρ, εκείνοι σήκωσαν τους τραυματίες τους. Ξανά παύση των επιθετικών ενεργειών. Αλλά μόλις πέρασαν δύο - τρία λεπτά ξανάκαναν ντου! Οι αστυνομικοί ξανάνοιξαν πυρ. Αυτό το μακελειό κράτησε περισσότερο. Περίπου πέντε λεπτά. Το εκπληκτικό από τη δεύτερη εμπλοκή ήταν ότι, αμέσως μετά τους πυροβολισμούς, το γιγαντιαίο πλήθος εξαφανίστηκε! Σε 15 λεπτά άδειασε όλο το Σύνταγμα. Πίσω έμειναν τα «κατοχικά παπούτσια». Χιλιάδες παπούτσια, τα έχασαν οι πανικόβλητοι ΕΑΜίτες, που έτρεξαν για να σωθούν. Εκείνη την ώρα εμφανίστηκε ένα αγγλικό άρμα μάχης. Σταμάτησε μπροστά από τη «Μεγάλη Βρεταννία». Να μη λησμονούμε ότι στο ξενοδοχείο αυτό βρίσκονταν ο Σκόμπι, ο Ποπόφ και άλλοι επιφανείς.
Ηταν έκπληκτοι και οι Ρώσοι
Η Μόσχα ήθελε τη σύγκρουση στην Ελλάδα;
Είμαι βέβαιος πως όχι. Ο Γιάννης Ιωαννίδης, ο τότε γενικός γραμματέας του ΚΚΕ, γράφει ότι ήταν άρρωστος και τον Σεπτέμβριο τον επισκέφθηκε ο Ποπόφ. Τον ρώτησε «πάτε να κάνετε κίνημα;». Ο Ιωαννίδης απάντησε «ναι». Ο Ποπόφ απόρησε. «Δεν ξέρετε ότι θα φτάσουν οι Αγγλοι; Θα πολεμήσετε και εναντίον των Αγγλων;». Και σ' αυτό απάντησε «ναι» ο Ιωαννίδης. Τότε, όπως γράφει ο ίδιος ο τότε γ.γ. του ΚΚΕ, ο Ποπόφ έκανε έναν μορφασμό αποδοκιμασίας και σηκώθηκε και έφυγε χωρίς καν να αποχαιρετήσει τον Ελληνα... σύντροφο.
Πηγή
Στα 14 χρόνια του, την περίοδο της Κατοχής, εντάχθηκε στην οργάνωση Χ του Γεωργίου Γρίβα. Εγινε ο αγγελιαφόρος της οργάνωσης. Εζησε τη φρίκη των Δεκεμβριανών και τον όλεθρο της ανθρωποσφαγής που προκάλεσε η κομμουνιστική ανταρσία. Εδρασε μαζί με τους πρωταγωνιστές του ελληνικού δράματος. Είδε τα ισχυρά σημεία του χαρακτήρα τους και τις αδυναμίες τους. Παρακολούθησε τις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις του παρελθόντος αιώνα και σε πολλές διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο. Είναι ένας γοητευτικός συνομιλητής. Εχει το χάρισμα να αφηγείται με θουκυδίδεια ακρίβεια και λιτότητα τις απόψεις του και να διατυπώνει σκληρά, απροσχημάτιστα τις θέσεις του - χωρίς όμως να προσβάλλει όποιον τις ακούει και διαφωνεί. Η εξιστόρηση των εμπειριών του δεν είναι δυνατόν να χωρέσει στον χώρο μιας εφημερίδας. Θα χρειάζονταν εκατοντάδες σελίδες για να μοιραστεί με το κοινό τις εμπειρίες του από την καταιγίδα του 20ού αιώνα και τις προτάσεις του για τις ημέρες που έρχονται. Η συνέντευξη που παραχώρησε στην «κυριακάτικη δημοκρατία» αποτελεί μια δωρεά αλήθειας -όπως τουλάχιστον την αντιλαμβάνεται ο μαχητής της οργάνωσης Χ-, σε μια εποχή που κυβερνούν τα ψεύδη και τα προσχήματα.
Ποια ήταν η συγκυρία, το περιστατικό που μπορείτε να πείτε ότι άλλαξε για πάντα τη ζωή σας;
Το 1943 ήμουν 14 ετών. Προς το τέλος του έτους είχα χτυπήσει μία καθηγήτρια που μας δίδασκε ιταλικά. Τότε, σε ορισμένα σχολεία δίδασκαν ιταλικά και γερμανικά. Επειδή δεν ήξερα το μάθημα, η δασκάλα σήκωσε τον χάρακα και με χτύπησε. Τη χτύπησα κι εγώ με τον χάρακα. Με πήγαν στην καραμπινιερία. Με έδειραν αλύπητα. Με ζωστήρες. Αν δεν ήταν ο Δημήτρης Ράλλης, ο γιος του Γιάννη -του τότε πρωθυπουργού-, τα πράγματα θα ήταν χειρότερα. Ευτυχώς, η μητέρα μου ήταν φίλη με τη γυναίκα του. Εμαθε η μάνα μου τι έγινε, του τηλεφώνησε κι αυτός ήρθε στην καραμπινιερία, στην οδό Αμερικής. Με πήρε από εκεί, με τράβηξε κυριολεκτικά. Σέρνοντας με έβαλε στο αυτοκίνητο. Δεν θα ξεχάσω, όμως, ποτέ μια κοπέλα. Μαυριδερή, με φουσκωμένα μάγουλα. Ελεγε χαιρέκακα στα ελληνικά «καλά του κάνανε του παλιόπαιδου που χτύπησε την Ιταλίδα».
Μάθατε ποια ήταν αυτή;
Δυστυχώς, ναι. Εμαθα. Τότε, στην Πανεπιστημίου υπήρχε το κατάστημα «Αγροτικόν». Τώρα είναι η «Αγροτική Γωνιά», ένα μπακάλικο. Μια φορά τον μήνα κάναμε τις αγορές μας από εκεί κι ένας υπάλληλος μας τα έφερνε στο σπίτι. Οταν έγινα καλά και μπόρεσα ξανά να περπατήσω (μια και από το ξύλο που είχα φάει από τους Ιταλούς αυτό για ένα διάστημα ήταν αδύνατον) πήγα στο «Αγροτικόν». Είχα μάθει ότι αυτός ο καταστηματάρχης ήταν ο προμηθευτής της καραμπινιερίας. Από εκείνον ενημερώθηκα ότι η μαυριδερή Ελληνίδα με τα φουσκωμένα μάγουλα ήταν η ερωμένη του Ιταλού φρουράρχου. Στη Μαρία Κάλλας αναφέρομαι!
Η Μαρία Κάλλας ήταν η ερωμένη του Ιταλού φρουράρχου και επέχαιρε για τον ξυλοδαρμό σας;
Ναι. Εφυγε από την Ελλάδα μαζί με τον Ιταλό φρούραρχο! Πρώτη φορά το αποκαλύπτω αυτό δημόσια. Αυτή η εμπειρία μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση, γι' αυτό την αναφέρω.
Πώς φτάσατε στην οργάνωση Χ;
Το 1939, ο πατέρας μου μου είχε χαρίσει ένα ποδήλατο. Το είχε φέρει από την Αγγλία. Είχε φανάρια, ταχύτητες, δύο ρεζέρβες, εξαιρετικό ποδήλατο για την εποχή. Με αυτό το ποδήλατο, επειδή με είχε αποβάλει ο υπουργός Παιδείας, ο Λούβαρης, για ένα σχολικό έτος (λόγω της υποθέσεως αυτής), πήγαινα στον Βασιλικό Κήπο.
Επαιρνα και τα βιβλία μου μαζί. Για την αποβολή δεν είχα πει τίποτα στη μητέρα μου. Εκεί έβλεπα τρεις νέους -από 18 έως 20 ετών- που παρακολουθούσαν τις κινήσεις μου. Στην τέταρτη επίσκεψή μου στον Βασιλικό Κήπο, έρχεται ένας από αυτούς και μου είπε «θέλεις να επιστρέψει ο βασιλεύς Γεώργιος Β΄ στην Ελλάδα;» Του απάντησα «βεβαίως! Εγώ ήμουν στην ΕΟΝ, σκαπανεύς! Εχω ορκιστεί στον βασιλέα. Είναι δυνατόν να μη θέλω;». Αυτός ο νέος λεγόταν Ηλίας Ρογκάκος, εύελπις. Σημειωτέον, η Χ είχε 30-35 ευέλπιδες. Σημαντικότατος αριθμός για την εποχή κι αυτή ήταν η αιτία του τσακωμού τής Χ με τον Ράλλη. Η οργάνωση δεν... έδινε τους ευέλπιδες στον Ράλλη για να τους βάλει στα Τάγματα Ασφαλείας.
Με πήγε στο Θησείο, στον λοχαγό Ομηρο Παπαδόπουλο. Εκείνος μου είπε ότι θα γινόμουν αγγελιαφόρος, μια και είχα το ποδήλατο. Βασικός στόχος της Χ ήταν να αποκτήσουμε τέτοια δύναμη ώστε να εμποδίσουμε το ΕΑΜ να καταλάβει την Αρχή μετά την αποχώρηση των Γερμανών. Παρεμπιπτόντως, τώρα βλέπω ότι ο Τσίπρας αντιγράφει μερικά πράγματα που είχα διαβάσει στο καταστατικό του ΕΑΜ. Με εξεπαίδευσαν οι χίτες και τον Φεβρουάριο προήχθην σε στρατιώτη της Χ.
«Ουδέποτε δολοφονήθηκε μέσα στην Αθήνα Γερμανός στρατιώτης από τους αντάρτες»
Συνεργαζόταν η Χ με τους Γερμανούς;
Εξ όσων γνωρίζω, και γνωρίζω πάρα πολλά, ουδέποτε είχαμε σχέση με τους Γερμανούς. Υφίστατο μια μικρή επαφή με τα Τάγματα Ασφαλείας.
Οι Γερμανοί δεν ησχολούντο το '44 με τα δικά μας, παρά μόνο με κάποια τετράγωνα μέσα στην Αθήνα, παρόλο που η Αριστερά δεν τους απείλησε ποτέ στα σοβαρά μέσα στην πρωτεύουσα. Ουδέποτε δολοφονήθηκε από αντάρτες Γερμανός στην Αθήνα. Μόνο στα χωριά γινόταν αυτό. Ο κόσμος επίσης πρέπει να ξέρει ότι από το λεγόμενο «κάστρο της Καισαριανής» περνούσαν αυτοί που τους πήγαιναν στο σκοπευτήριο για εκτέλεση.
Ουδέποτε ενοχλήθηκε στο... κομμουνιστικό κάστρο της Καισαριανής γερμανικό άγημα που πήγαινε Ελληνες να τους εκτελέσουν. Ούτε όταν πήγαιναν τους καταδικασθέντες ούτε όταν επέστρεφαν από τις εκτελέσεις!
Κι όμως, η εικόνα που έχει μερίδα του κοινού είναι ότι η αντίσταση του ΚΚΕ προς τους Γερμανούς ήταν σφοδρή σε ολόκληρη την κατεχόμενη επικράτεια.
Αυτή η εικόνα είναι παραπλανητική. Σε μια τηλεοπτική εκπομπή όπου μιλούσα, παρενέβη ο Μανώλης Γλέζος και με ρώτησε τι είδους αντίσταση έκανε η Χ εναντίον των Γερμανών. Του απήντησα ότι η Χ δεν συστάθηκε για να κάνει αντίσταση εναντίον των Γερμανών, αλλά για να προσπαθήσει να κρατήσει την Ελλάδα ελεύθερη, όταν θα έφευγαν οι Γερμανοί, για την επιστροφή της νομίμου κυβερνήσεως του βασιλέως, που βρισκόταν στο Κάιρο. Εγώ βέβαια του επέστρεψα την ερώτηση και του είπα: «Εσείς, κ. Γλέζο, που κάνατε αντίσταση, πώς εξηγείτε ότι σκοτώσατε χιλιάδες Ελληνες έναντι δεκάδων Γερμανών;» Δεν έλαβα απάντηση!
«Τα Δεκεμβριανά (όπως τα έζησα από μέσα) είναι δημιούργημα του ΚΚΕ»
Τι θυμάστε από το ξέσπασμα των Δεκεμβριανών το 1944;
Ο Γρίβας τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1944 έκανε μια περιμετρική ζώνη. Δημιούργησε ένα φυλάκιο στη Σόλωνος 142 (στο τέλος της οδού), όπου βρισκόμουν εγώ. Φυλάγαμε μαζί με τον ΕΔΕΣ. Σόλωνος 92 και Χαρ. Τρικούπη ήταν το δεύτερο. Το τρίτο απέναντι από τη Νομική. Ενα υπήρχε στην πλατεία Λυκαβηττού, ένα στην Κανάρη, ένα μαζί με τους χωροφύλακες στα παλαιά ανάκτορα, ένα στο Ζάππειο και ένα στο Θησείο. Αυτά χρησίμευαν για να προστατευθεί το κέντρο από τους κομμουνιστές.
Ο Γρίβας μάς έπαιρνε ανά ομάδα και μας έλεγε: «Θα φύγετε από το σπίτι σας. Θα αφήσετε ένα σημείωμα ότι πάτε να πολεμήσετε για την Ελλάδα. Δεν θα πείτε πού πάτε και τι κάνετε σε κανέναν. Αλλά να ξέρετε ότι πρέπει να κρατήσετε πέντε ημέρες, διότι οι Αγγλοι θα έρθουν οπωσδήποτε, αλλά όχι πριν περάσουν πέντε ημέρες. Στην αρχή οι Αγγλοι ήταν ελάχιστοι εδώ. Δεν προλάβαιναν να έρθουν πριν από την παρέλευση των ημερών που μας ανέφερε ο Γρίβας. Μπήκαμε εμείς στα φυλάκια τον Σεπτέμβριο. Στις 3 Δεκεμβρίου έγινε η διαδήλωση.
Πώς ξεκίνησε η ταραχή;
Στο ποδήλατό μου κάποιος της Χ είχε φτιάξει μια μεγάλη σχάρα, όπου έμπαιναν κιβώτια με πυρομαχικά. Εγώ πήγα κοντά στον Ευαγγελισμό, στον Νίκο Καμβύση, που ήταν φίλος μου και ομαδάρχης τού εκεί φυλακίου.
Του έδωσα τα πυρομαχικά, συζητήσαμε λίγο. Προσπάθησα να επιστρέψω, από τη Βασιλίσσης Σοφίας. Ηταν αδύνατον. Είχε κατέβει ένας μεγάλος όγκος ΕΑΜιτών, οι οποίοι χτύπησαν το σπίτι του τότε πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου. Τους αντεπιτέθηκε η φρουρά. Οταν περνούσα από εκεί άκουσα την έκρηξη χειροβομβίδας. Η φρουρά βρισκόταν μέσα στην οικία του Παπανδρέου. Εξω βρίσκονταν μόνο δύο και οι ΕΑΜίτες νόμιζαν ότι το σπίτι ήταν σχετικά αφύλακτο. Γι' αυτό επιτέθηκαν με σκοπό να σκοτώσουν τον πρωθυπουργό. Εσπασαν την πόρτα, δέχθηκαν πυρά και υποχώρησαν.
Η Αστυνομία χτύπησε απρόκλητα τη συγκέντρωση του ΕΑΜ;
Οχι. Σ' αυτό είμαι απόλυτος. Τα Δεκεμβριανά είναι έργο του ΚΚΕ. Αλλά για να σας τα εξηγήσω πρέπει να παραθέσω μερικές λεπτομέρειες. Για να επιστρέψω στο πόστο μου έκανα κύκλο. Πέρασα από Ρηγίλλης, Βασιλικό Κήπο και παλιά ανάκτορα. Εμείς είχαμε μία ταυτότητα από τον στρατιωτικό διοικητή (Σπηλιωτόπουλος λεγόταν). Η ταυτότητα έγραφε ότι βρισκόμαστε υπό τας διαταγάς του. Την έδειξα στη φρουρά. Με πήγανε στον διοικητή, που είχε τον βαθμό του μοιράρχου. Με διέταξε να ανέβω στον πρώτο όροφο και να πάω στο τελευταίο παράθυρο δεξιά. Πήγα εκεί. Δίπλα μου ήταν ένας χωροφύλακας, ο οποίος είχε έρθει από την Καλαμάτα και μου αφηγείτο τις σφαγές που είχαν κάνει οι κομμουνιστές στην Καλαμάτα.
Εγώ ήξερα εξ όψεως τον Εβερτ. Φορούσε μαύρα γυαλιά με χαρακτηριστικό σκελετό και είχε μουστάκι.
Γνώριζα και το αυτοκίνητό του, μια Μπιούικ. Ηταν σταθμευμένο κάτω από την Αστυνομική Διεύθυνση, που βρισκόταν εκεί που είναι σήμερα το παράρτημα του υπουργείου Εξωτερικών - Πανεπιστημίου και Βασιλίσσης Σοφίας, δίπλα στην αιγυπτιακή πρεσβεία. Στο μπαλκόνι βρισκόταν ο Εβερτ μαζί με δύο αξιωματικούς. Και οι τρεις ήταν ασκεπείς. Η ώρα ήταν περίπου 10 το πρωί. Ακόμα δεν είχε συγκεντρωθεί το πλήθος. Περί τις 10.30, ξαφνικά, από τη Φιλελλήνων, την Ερμού, τη Μητροπόλεως και από τη Σταδίου ήρθε κόσμος πολύς. Θα πρέπει να ήταν 200.000. Ο χωροφύλακας που ανέφερα προηγουμένως μου είπε: «Κοίτα εκεί τι γίνεται!». Εστρεψα το βλέμμα και είδα ένα πόδι που φορούσε μπότα αστυφύλακα στον αέρα! Ανθρώπινο πόδι! Υστερα ένα χέρι. Μετά το άλλο χέρι. Τα πετούσαν στον αέρα!
Τι είχε συμβεί;
Οι κομμουνιστές είχαν διαμελίσει έναν αστυφύλακα και πετούσαν δεξιά - αριστερά τα κομμάτια του! Τον έσκισαν, κυριολεκτικά. Ο χωροφύλακας τότε μου είπε: «Σε λίγο αυτό θα συμβεί και με εμάς».
Ακολούθως, ένας αγγελιαφόρος του διοικητή ήρθε με εντολή: «Κανείς δεν θα ανοίξει πυρ, παρά μόνο αν πατήσουν τον Αγνωστο Στρατιώτη. Αν γίνει αυτό, τότε πυρ κατά βούλησιν». Οι περισσότεροι ήταν άοπλοι μεν, αλλά να ξέρετε ότι υπήρχε και οπλισμένος πυρήνας. Οι ΕΑΜίτες είχαν φτάσει στις ράγες του τραμ λίγο πριν από το άγαλμα του Αγνώστου Στρατιώτου. Ο χωροφύλακας μου είπε «Ετοιμάσου!». Είχα ένα αυτόματο κι ένα πιστόλι. Παρακολουθούσα τον Εβερτ. Ξαφνικά, εκείνος έβγαλε -κατά το αγγλικό σύστημα- ένα μαντίλι από το μανίκι του (οι Αγγλοι αξιωματικοί έχουν ένα καθαρό μαντίλι στο μανίκι). Μόλις το έβγαλε, το κούνησε δεξιά - αριστερά. Από το πουθενά εμφανίστηκαν 50-60 υπαρχιφύλακες και υπαστυνόμοι. Οι αναγνώστες σας πρέπει να μάθουν ότι η Αστυνομία είχε διαβρωθεί από το ΕΑΜ. Τα περισσότερα αστυνομικά τμήματα άνοιξαν από μέσα και μπήκαν να τα καταλάβουν οι αριστεροί. Τότε υπήρχαν η Ειδική Ασφάλεια, η Γενική Ασφάλεια, οι Μπουραντάδες και αυτή η ομάδα των 50-60 αστυφυλάκων. Αυτοί, λοιπόν, παρατάχθηκαν μπροστά από το πεζοδρόμιο του Αγνώστου Στρατιώτου. Με την εμφάνιση της ομάδας των αστυφυλάκων, το πλήθος, για μια στιγμή, σταμάτησε. Δεν μιλούσε κανείς. Απόλυτος σιγή. Επειτα από ένα λεπτό ξεκίνησαν να ορμήσουν. Εφοδος κανονική! Τότε άρχισε το πυρ. Η διάρκεια του πυρός ήταν περί τα δύο - τρία λεπτά. Βέβαια, όταν χτυπάς ένα πλήθος, περισσότερο τραυματίζεις παρά σκοτώνεις. Οταν έπαυσε το πυρ, εκείνοι σήκωσαν τους τραυματίες τους. Ξανά παύση των επιθετικών ενεργειών. Αλλά μόλις πέρασαν δύο - τρία λεπτά ξανάκαναν ντου! Οι αστυνομικοί ξανάνοιξαν πυρ. Αυτό το μακελειό κράτησε περισσότερο. Περίπου πέντε λεπτά. Το εκπληκτικό από τη δεύτερη εμπλοκή ήταν ότι, αμέσως μετά τους πυροβολισμούς, το γιγαντιαίο πλήθος εξαφανίστηκε! Σε 15 λεπτά άδειασε όλο το Σύνταγμα. Πίσω έμειναν τα «κατοχικά παπούτσια». Χιλιάδες παπούτσια, τα έχασαν οι πανικόβλητοι ΕΑΜίτες, που έτρεξαν για να σωθούν. Εκείνη την ώρα εμφανίστηκε ένα αγγλικό άρμα μάχης. Σταμάτησε μπροστά από τη «Μεγάλη Βρεταννία». Να μη λησμονούμε ότι στο ξενοδοχείο αυτό βρίσκονταν ο Σκόμπι, ο Ποπόφ και άλλοι επιφανείς.
Ηταν έκπληκτοι και οι Ρώσοι
Η Μόσχα ήθελε τη σύγκρουση στην Ελλάδα;
Είμαι βέβαιος πως όχι. Ο Γιάννης Ιωαννίδης, ο τότε γενικός γραμματέας του ΚΚΕ, γράφει ότι ήταν άρρωστος και τον Σεπτέμβριο τον επισκέφθηκε ο Ποπόφ. Τον ρώτησε «πάτε να κάνετε κίνημα;». Ο Ιωαννίδης απάντησε «ναι». Ο Ποπόφ απόρησε. «Δεν ξέρετε ότι θα φτάσουν οι Αγγλοι; Θα πολεμήσετε και εναντίον των Αγγλων;». Και σ' αυτό απάντησε «ναι» ο Ιωαννίδης. Τότε, όπως γράφει ο ίδιος ο τότε γ.γ. του ΚΚΕ, ο Ποπόφ έκανε έναν μορφασμό αποδοκιμασίας και σηκώθηκε και έφυγε χωρίς καν να αποχαιρετήσει τον Ελληνα... σύντροφο.
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου